Kunsgeskiedenis

Kunsgeskiedenis is die studie van kunsvoorwerpe aan die hand van hulle historiese ontwikkeling en stilistiese kontekste, i.e. genre, ontwerp, formaat, en styl.

Venus de Milo by die Louvre.

Die kunshistorikus gebruik historiese metodes om vrae te beantwoord soos: Om watter rede het die kunstenaar die werk geskep? Wie was die gehoor?, of Watter historiese kragte het die kunstenaar se oeuvre gevorm?

Kunsgeskiedenis is nie slegs tot biografiese studies beperk nie. Kunshistorici wortel hulle studies dikwels in die bestudering van individuele voorwerpe.

Metodologieë

Kunshistorici gebruik verskeie metodes in hulle navorsing oor die ontologie en geskiedenis van voorwerpe.

Hulle ondersoek werke dikwels binne die konteks van die wêreld waarin dit geskep is.

Kunshistorici maak ook dikwels van vormontleding gebruik om kunswerke te ondersoek: met ander woorde, die kunstenaar se gebruik van lyn, vorm, kleur, tekstuur en komposisie. Afhangende van die manier waarop hierdie individuele elemente gebruik is, is die kunswerk representatief of nierepresentatief. Is die kunstenaar se werk 'n nabootsing van 'n voorwerp of figuur? Indien wel, is dit representatief, realisties. Of het die kunstenaar van simbolisme gebruik gemaak en die natuur se essensie probeer vasvang in plaas daarvan om dit direk "af te teken"? Indien wel, is dit nierepresentatief, abstrak.

'n Ikonografiese ontleding fokus op die spesifieke ontwerpelemente van 'n voorwerp. Deur 'n studie van hierdie elemente te maak, is dit moontlik om hulle afkoms na te spoor en om gevolgtrekkings rakende die oorsprong en ontwikkeling van hierdie motiewe te maak.

Baie kunshistorici gebruik kritiese teorieë om hulle navrae oor voorwerpe te formuleer. Kritiese teorie in kunsgeskiedenis word dikwels by ander letterkundiges geleen en behels die toepassing van 'n nie-artistiese raamwerk om kunsvoorwerpe te bestudeer.

Tydlyn van belangrike metodes

Plinius die Ouere en antieke voorbeelde

Die vroegste oorgeblewe geskrifte oor kuns wat as kunsgeskiedenis geklassifiseer kan word, is die gedeeltes in Plinius die Ouere se Natuurgeskiedenis (c. AD 77-79) wat oor die ontwikkeling van Griekse beeldhou en skilderkuns handel. Uit hierdie tekste is dit moontlik om die idees van Xenokrates van Sicyon (c. 280 BC), 'n Griekse beeldhouer wat waarskynlik die eerste historikus is, na te spoor.

Vasari en kunstenaarsbiografieë

Giorgio Vasari, Selfportret c.1567

Anton von Maron, Portret van Johann Joachim Winckelmann, 1768

Dit was Giorgio Vasari, die Toskaanse skilder, beeldhouer en skrywer van die Lewens van die Skilders wat die eerste ware kunsgeskiedenis geskryf het. Hy het die vooruitgang en ontwikkeling van kuns beklemtoon. Sy tekste, wat biografieë van individuele Italiaanse kunstenaars bevat, is verhelderend, maar plek-plek subjektief.

Vasari se idees oor kuns was geweldig invloedryk en het as 'n model vir ander historici gedien.

Winckelmann en kunskritiek

Geleerdes soos Johann Joachim Winckelmann (1717–1768) het geredeneer dat die ware klem in die studie van kuns op die beskouings van die geletterde toeskouer behoort te wees, en nie op die unieke oogpunt van die charismatiese kunstenaar nie. Winckelmann se geskrifte was dus die begin van kunskritiek. Sy vernaamste werke waarin hy die konsep van kunskritiek bekendgestel het, was "Gedanken über die Nachahmung der griechischen Werke in der Malerei und Bildhauerkunst", gepubliseer 1755, en "Geschichte der Kunst des Altertums". (Kunsgeskiedenis in die Oudheid), gepubliseer in 1764 (Dit was die eerste keer dat die woord "kunsgeskiedenis" in die titel van 'n boek voorgekom het.)  Jacob Burckhardt (1818–1897) het opgemerk dat Winckelmann die "eerste persoon was wat tussen die tydperke van antieke kuns onderskei het en wat kunsgeskiedenis met wêreldgeskiedenis in verband gebring het".

Wölfflin en stilistiese ontleding

Heinrich Wölfflin (1864–1945) is die "vader" van moderne kunsgeskiedenis. Wölfflin het aan die universiteite van Berlyn, Basel, München en Zürich gedoseer. Hy het 'n wetenskaplike benadering tot kunsgeskiedenis gevolg wat op drie konsepte gefokus het. Eerstens wou hy kuns studeer deur van sielkunde gebruik te maak. Hy het beweer dat kuns en argitektuur slegs goed is indien dit ooreenkomste met die menslike liggaam toon. Huise was byvoorbeeld goed as hulle fasades soos gesigte gelyk het. Deur individuele skilderye met mekaar te vergelyk, kon hy tussen style onderskei. Uiteindelik het hy sy studie van kuns op idees van nasieskap gebaseer. Hy was besonder geïnteresseerd in die idee dat daar moontlik 'n inherente "Italiaanse" en 'n inherente "Duitse" styl was.

Riegl, Wickhoff en die Weense Skool

Gelyklopend met Wölfflin se loopbaan het 'n vername skool van kunshistoriese denke aan die Universiteit van Wene ontwikkel. Die eerste geslag van die Weense skool is deur Alois Riegl en Franz Wickhoff gedomineer en is gekenmerk deur 'n neiging om verwaarloosde of onderskatte tydperke in die kunsgeskiedenis te hersien.

Die volgende geslag professore in Wene het Max Dvořák, Julius von Schlosser, Hans Tietze, Karl Maria Swoboda en Josef Strzygowski ingesluit. Die term "Tweede Weense Skool" verwys gewoonlik na die volgende geslag Weense geleerdes, insluitend Hans Sedlmayr, Otto Pächt, and Guido Kaschnitz von Weinberg. Hierdie kenners het in die 1930's begin om na die werk van die eerste geslag terug te keer, en het gepoog om dit in 'n volwaardige kunshistoriese metodologie te ontwikkel. Veral Sedlmayr het die noukeurige studie van ikonografie, beskermheerskap en ander benaderings wat op historiese konteks gebaseer is, verwerp. Hy sou eerder op die estetiese kwaliteite van 'n kunswerk konsentreer. Gevolglik het die Tweede Weense Skool 'n reputasie van onbeteuelde en onverantwoordelike formalisme verkry.

Panofsky en ikonografie

Fotograaf onbekend, Aby Warburg c. 1900

Ons 21ste eeuse begrip van die simboliese inhoud van kuns het by 'n groep kundiges ontstaan wat in die 1920's in Hamburg byeengekom het. Onder hulle was Erwin Panofsky, Aby Warburg, en Fritz Saxl. "Ikonografie" verwys na die inhoud in kunswerke wat uit geskrewe werke afgelei is – veral uit die Skrif en mitologie.

Panofsky was veral geïnteresseerd in ikonografie, en in die besonder temas wat uit die klassieke Oudheid na die Middeleeue en Renaissance oorgedra is.

In die 1930's is Panofsky, 'n Jood, gedwing om Hamburg te verlaat. Hy het in Princeton aan die Instituut vir Gevorderde Studies 'n tuiste gevind. In hierdie opsig was hy deel van 'n buitengewone toevloei van Duitse kunshistorici in die Engelssprekende akademie. Hierdie kundiges was hoofsaaklik verantwoordelik vir die vestiging van kunsgeskiedenis as 'n erkende studieterrein in die Engelssprekende wêreld.

Freud en psigoanalise

Psigoanalis Sigmund Freud het 'n boek oor die kunstenaar Leonardo da Vinci geskryf waarin hy Leonardo se skilderye gebruik het om die kunstenaar se psige en seksuele oriëntering te analiseer. Uit sy ontleding het Freud afgelei dat Leonardo waarskynlik homoseksueel was.

Groepfoto 1909 voor die Clark University. Voor: Sigmund Freud, Granville Stanley Hall, Carl Jung; agter: Abraham A. Brill, Ernest Jones, Sándor Ferenczi

Alhoewel die gebruik van postume materiaal vir psigoanalise kontroversieel is, veral aangesien Leonardo en Freud in verskillende tydperke met verskillende seksuele sedes gelewe het, word dit dikwels ingespan. Een van die bekendste psigoanalitiese kenners is Laurie Schneider Adams wat 'n gewilde handboek Art Across Time, en 'n boek Art and Psychoanalysis geskryf het.

Jung en argetipes

Ook Carl Jung het psigoanalitiese teorie op kuns toegepas. C.G. Jung was 'n Switserse psigiater, 'n invloedryke denker en die vader van analitiese sielkunde. Sy vernaamste bydraes sluit die konsep van die psigologiese argetipe, die kollektiewe onbewuste en sy teorie van sinchronisiteit in. Sy idees was besonder gewild onder die Amerikaanse Abstrakte ekspressioniste in die 1940's en 1950's. Sy werk het die surrealistiese konsep geïnspireer waarvolgens beelde van drome en die onbewuste geteken word.

Die nalatenskap van psigoanalise in kunsgeskiedenis was merkwaardig, en strek verder as Freud en Jung. Die prominente feminis en kunshistorikus Griselda Pollock het in haar bestudering van kontemporêre sowel as moderne kuns van psigoanalise gebruik gemaak. Franse feminisme en psigoanalise het 'n sterk invloed op die herkontekstualisering van mans sowel as vroue in kunsgeskiedenis gehad.

Marx en ideologie

Gedurende die middel 20ste eeu het kunshistorici hulle op die maatskaplike geskiedenis toegespits deur van kritiese benaderings gebruik te maak. Hulle doel was om die wisselwerking tussen kuns en magstrukture in die samelewing aan te toon. Een van hierdie kritiese benaderings was Marxisme. Marxistiese kunsgeskiedenis was daarop gemik om aan te toon hoe kuns aan sekere klasse gekoppel word, hoe die inhoud inligting oor die ekonomie bevat en hoe die inhoud die status quo normaal laat lyk (ideologie).

Feministiese kunsgeskiedenis

Linda Nochlin se essay "Why Have There Been No Great Women Artists?" het gehelp om die feministiese kunsgeskiedenis in die 1970's te laat ontvlam en bly een van die gewildste essays oor vroulike kunstenaars. Nochlin gebruik 'n feministiese kritiese raamwerk om die sistematiese uitsluiting van vroue uit kunsopleiding te beskryf, en redeneer dat dit die gevolg van kulturele toestande was wat die kunswêreld vir vroue ontoeganklik gemaak het. Griselda Pollock was nog 'n feministiese kunshistorikus wie se gebruik van psigoanalitiese teorie hierbo beskryf word.

Barthes en semiotiek

In teenstelling met ikonografie wat daarop gemik is om betekenis te identifiseer, handel semiotiek oor die manier waarop betekenis geskep word. Roland Barthes se konnotatiewe en denotatiewe betekenisse is van die hoogste belang in hierdie ondersoek. By enige spesifieke kunswerk berus die interpretasie op die identifisering van denotatiewe betekenis – die herkenning van 'n visuele teken, en die konnotatiewe betekenis – die onmiddellike kulturele assosiasies wat herkenning vergesel.

In semiotiese kunsgeskiedenis word daar gepoog om die gekodeerde betekenis of betekenisse in 'n estetiese voorwerp te ontsyfer deur die kunswerk se verbondenheid met 'n kollektiewe bewustheid te ondersoek.

Semiotiek gaan van die teorie af uit dat 'n beeld slegs uit die kyker se perspektief verstaan kan word. Die kunstenaar word deur die kyker vervang as die verskaffer van betekenis, in so 'n mate dat die interpretasie geldig bly, ongeag of die skepper dit so bedoel het of nie.

Museumstudies en versameling

Museumstudies, insluitend die geskiedenis van die versameling en uitstalling van werke, is vandag 'n gespesialiseerde studieveld.

Nuwe materialisme

Wetenskaplike vooruitgang het dit moontlik gemaak om die materiale en tegnieke wat in kunswerke gebruik is, baie meer akkuraat te ondersoek. X-straal- en infrarooi fotografiese tegnieke word vandag veral gebruik om ondertekeninge van skilderye na vore te bring. 'n Meer akkurate ontleding van die pigmente wat in verf gebruik is, is ook moontlik. Danksy dendrochronologie en radiokoolstofdatering is daar vandag wetenskaplike metodes vir die datering van voorwerpe ten einde datums wat uit stilistiese ontleding of dokumentêre bewyse afgelei is, te bevestig of weerlê. Die ontwikkeling van goeie kleurfotografie het die studie van baie soorte kuns, soos versierde manuskripte, Persiese miniatuurskilderye en allerlei argeologiese kunswerke, getransformeer.

Samevallend met hierdie tegnologiese vooruitgang het kunshistorici 'n groeiend belangstelling in nuwe teoretiese benaderings tot die aard van kunswerke as voorwerpe begin toon.

Verdelings in tydperke

Die verdeling van verskillende spesialisasies in Kunsgeskiedenis is tradisioneel op eras en streke gebaseer, met verdere onderverdelings gebaseer op medium. 'n Kunstenaar het dus in "19de eeuse Duitse argitektuur" of in "16de eeuse Toskaanse beeldhou" gespesialiseer.

Nie-Westerse kuns is 'n relatief onlangse toevoeging tot die Kunshistoriese versameling. Kenners wat in Afrika, antieke Amerika en Asië spesialiseer, is 'n groeiende minderheid.

"Kontemporêre kunsgeskiedenis" verwys na navorsing oor die periode van die 1960's tot op hede.

Verdere leesstof

Volgens datum gelys

• Pollock, Griselda (ed.) (2006). Psychoanalysis and the Image. Oxford: Blackwell. ISBN 1-4051-3461-5
• Charlene Spretnak, The Spiritual Dynamic in Modern Art : Art History Reconsidered, 1800 to the Present.
• Shiner, Larry. (2003). "The Invention of Art: A Cultural History". Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-75342-3
• Mansfield, Elizabeth (2002). Art History and Its Institutions: Foundations of a Discipline. Routledge. ISBN 0-415-22868-9
• Harrison, Charles, and Paul Wood. (2003). Art in Theory, 1900–2000: An Anthology of Changing Ideas. 2nd ed. Malden, MA: Blackwell.
• Murray, Chris. (2003). Key Writers on Art. 2 vols, Routledge Key Guides. London: Routledge.
• Harrison, Charles, Paul Wood, and Jason Gaiger. (2000). Art in Theory 1648–1815: An Anthology of Changing Ideas. Malden, MA: Blackwell.
• Harrison, Charles, Paul Wood, and Jason Gaiger. (2001). Art in theory, 1815–1900: an anthology of changing ideas. Malden, MA: Blackwell.
• Buchloh, Benjamin. (2001). Neo-Avantgarde and Culture Industry. Cambridge, MA: MIT Press.
• Clark, T.J. (2001). Farewell to an Idea: Episodes from a History of Modernism. New Haven: Yale University Press.
• Robinson, Hilary. (2001). Feminism-Art-Theory: An Anthology, 1968–2000. Malden, MA: Blackwell.
• Minor, Vernon Hyde. (2001). Art history's history. 2nd ed. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Pollock, G., (1999). Differencing the Canon. Routledge. ISBN 0-415-06700-6
• Frazier, N. (1999). The Penguin concise dictionary of art history. New York: Penguin Reference.
• Adams, L. (1996). The methodologies of art: an introduction. New York, NY: IconEditions.
• Nelson, R. S., & Shiff, R. (1996). Critical terms for art history. Chicago: University of Chicago Press.
• Minor, Vernon Hyde. (1994). Critical Theory of Art History. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Fitzpatrick, V. L. N. V. D. (1992). Art history: a contextual inquiry course. Point of view series. Reston, VA: National Art Education Association.
• Kemal, Salim, and Ivan Gaskell (1991). The Language of Art History. Cambridge University Press. ISBN 0-521-44598-1
• Carrier, D. (1991). Principles of art history writing. University Park, Pa: Pennsylvania State University Press.
• Johnson, W. M. (1988). Art history: its use and abuse. Toronto: University of Toronto Press.
• Holly, M. A. (1984). Panofsky and the foundations of art history. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press.
• Arntzen, E., & Rainwater, R. (1980). Guide to the literature of art history. Chicago: American Library Association.
• Hauser, A. (1959). The philosophy of art history. New York: Knopf.
• Wölfflin, H. (1915, trans. 1932). Principles of art history; the problem of the development of style in later art. [New York]: Dover Publications.

Sien ook

• Estetika
• Kunskritiek

Eksterne skakels

• Art History Resources on the Web in-depth directory of web links, divided by period
• Dictionary of Art Historians, a database of notable art historians maintained by Duke University
• Rhode Island College LibGuide – Art and Art History Resources