NG gemeente Johannesburg-Suid

Die NG gemeente Johannesburg-Suid was, soos die naam aandui, 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die suidelike voorstede van Johannesburg.

Die gemeente se kerkgebou, nou die tuiste van die gemeente Deo Gloria, h.v. Alamein- en Fauncestraat, Robertsham.

Dr. Johan Loedollf, die eerste leraar, 1951–1954.

Ds. J.L. Coetzee, van 1955 tot 1994 die gemeente se tweede en laaste predikant.

Agtergrond

Die hele suide van Johannesburg het op 28 Februarie 1906 as die La Rochelle (vanaf 1938 Turffontein) van die gemeentes Johannesburg-Oos en Jeppestown afgestig wat op hul beurt gelyktydig op 8 Julie 1897 van die Johannesburgse moedergemeente afgestig het. La Rochelle se westelike dele het eers tot die gemeente Johannesburg-Oos behoort en bestaan uit die voorstede Ophirton (nou ’n nywerheidsgebied) en Booysens. Die oostelike dele, Caseys Town (Turffontein) en La Rochelle, het van Jeppestown afgestig.

Reeds in Maart 1902 het die kerkraad van Johannesburg-Oos sy ernstige aandag aan die geestelike bearbeiding van Booysens en Ophirton begin gee. Op hierdie datum het die kerkraad broeders W.A. Joubert en S.J. Oberholster gemagtig “om 'n koop aan te gaan van 'n standplaas in Ophirton, vir die som van £175 nie te bowe gaande nie, geskik vir die bou van 'n kerk”.

Die volgende stap was om die lidmate van die wyk vir 'n gemeentevergadering byeen te roep om hulle te pols oor die bou van 'n wykskerk. So 'n vergadering is dan ook vir 31 Maart 1902 belê, maar toe die Britse militêre owerheid die vereiste verlof daartoe weier (die Tweede Vryheidsoorlog was toe nog aan die gang), moes daarvan afgesien word. Die wyksmense was ewenwel so sterk ten gunste van hierdie onderneming dat die kerkraad besluit het om 'n boukommissie aan te stel en onverwyld te begin bou. Die volgende broeders is daarop tot lede van die boukommissie benoem: W.A. Joubert, S. Oberholster, E. du Plessis, S. Terreblanche, J. Wagner en J.M. van Wyk. Hierdie kommissie moes dadelik planne laat teken vir 'n “steenen Kerk" van 50 x 30 voet. 'n Tender vir £1 007 van ene Van der Riet is 'n maand later aangeneem.

Op 4 Junie 1902 kon ds. H.S. Bosman van Pretoria in teenwoordigheid van 'n groot aantal belangstellendes die hoeksteen lê. Binne drie maande was die hulpkerk voltooi en gereed om ingewy te word. Hierdie plegtigheid het op Sondag 17 Augustus 1902 om halfdrie die middag plaasgevind, met 'n indrukwekkende wydingsrede deur ds. J.M. Louw van Boksburg. Nog voor die einde van daardie jaar is 'n harmonium-orreltjie aangeskaf en ene mev. Howell as orreliste vir Ophirton aangestel.

Toe ds. C.P. Pauw begin 1904 as hulpprediker van Johannesburg-Oos gemeente aangestel word, was dit veral met die oog op die behoeftes van Ophirton, waar hy hom dan ook moes vestig. Ná die vertrek van ds. Pauw het die kerkraad van Johannesburg-Oos, in samewerking met dié van Jeppestown, prop. D.J. de Villiers weer as hulpprediker aangestel. Hy moes die wyke Ophirton en Booysens (in die gemeente Johannesburg-Oos) en die wyke Turffontein en La Rochelle (in die gemeente Jeppestown) as ’n afsonderlike werkkring onder die gesamentlike toesig van genoemde twee kerkrade bearbei.

Hierdie reëling was die eerste stap in die rigting van die afstigting van hierdie wyke tot een gemeente. Nog ’n stap wat die gevoel vir selfstandigheid by Ophirton versterk het, was die verkiesing van twee kerkraadslede (een ouderling en een diaken) vir hierdie wyk van Johannesburg-Oos. En so het sake ontwikkel tot, ná heelwat onderhandelings tussen die kerkrade van Johannesburg-Oos en Jeppestown enersyds en die Ringskommissie andersyds, eindelik op 28 Februarie 1906 'n nuwe gemeente met die naam La Rochelle in die hulpkerkgebou van Turffontein gestig kon word, waartoe voortaan ook die wyke Ophirton en Booysens van Johannesburg-Oos sou behoort.

Ontstaan

Die afstigting van die gemeente Johannesburg-Suid op 15 November 1950 van die moedergemeente van die hele suidelike deel van Johannesburg, Turffontein, was dus in ’n sekere opsig die skeiding van die twee dele wat in 1906 in die gemeente La Rochelle saamgevoeg is, want by afstigting het Johannesburg-Suid bestaan uit die volgende stedelike gebiede: Booysens, Turffontein Wes, Robertsham (waar die kerk gebou is), Crown Gardens en Mondeor, wat op 6 September 1961, dieselfde dag as Kroonrand, van Johannesburg-Suid sou afstig as die NG gemeente Mondeor. So het Turffontein in werklikheid ’n dogter van Jeppestown geword en Johannesburg-Suid van Johannesburg oos, 44 jaar nadat hulle saam uit twee moeders afgestig is. Nog 44 jaar later is hulle noodgedwonge weer saamgevoeg met hul eenwording as die NG gemeente Deo Gloria.

In die buitestedelike gebiede binne die gemeentegrense het ook twee gemeentes afgestig: Danie Theron vir die kleinhoewes van Eikenhof in 1957 en die kleinhoewes in die omgewing van Walkerville in 1959 as NG gemeente Grasmere, waarvan die naam later verander is na Spioenkop en wat tans val binne die Sinode van Wes-Transvaal.

Die eerste leraar, prop. (later dr.) Johan Loedolff, is op op 17 Februarie 1951 in die gemeente bevestig. Hy verlaat die gemeente in 1954 om verder te studeer en word later dosent in sosiologie aan die Universiteit van Pretoria, waar hy oorspronklik in 1950 ook sy teologiese studies voltooi het.

Tweede en laaste leraar

Loedolff se opvolger, ds. Johannes Lodewicus Coetzee, word in 1955 bevestig en dien die gemeente tot die samesmelting met Turffontein as NG gemeente Deo Gloria op 24 April 1994. Dit was enersyds vanweë die verhuising van groot getalle Afrikaanssprekendes uit sekere dele van Johannesburg se suidelike voorstede, maar andersyds omdat Turffontein se onderversekerde kerkgebou in 1992 afgebrand en die gemeente nie kon bekostig om dit te herbou nie en Johannesburg-Suid se leraar afgetree het. Dié samesmelting het 'n einde gebring aan die 88-jarige bestaan van die oudste gemeente suid van die middestad, van wie al die gemeentes in die suide dogters of kleindogters is of was.

Die gemeente het in 1994 (die laaste inskrywing in 'n NG Kerk-jaarboek) 62 dooplidmate en 252 belydende lidmate gehad en Turffontein 90 dooplidmate en 346 belydende lidmate.

Johannesburg-Suid se gebouekompleks op die hoek van Alamein- en Fancestraat in Robertsham is die tuiste van die saamgestelde gemeente, wat in 2010 net 58 dooplimate en 367 belydende lidmate oorgehad het en waarvan ds. A.D.P. de Villiers sedert 1999 die leraar was. In 2015 het die getalle afgeneem tot onderskeidelik 5 en 236 en die jaar daarna 10 en 174. Ds. Marius Oosthuizen was die "vaste termyn-posbediener".

Ligging

Die kerkgebou is geleë in Alameinweg in Robertsham.

Twee leraars

• Johan Frederick Loedolff, 1951–1954 (verdere studie, maar tree in 1957 uit NG Kerk met verlies van status)
• Johannes Lodewicus Coetzee, 1955 – 24 April 1994 (sy eerste en enigste gemeente en die gemeente se tweede en laaste leraar in sy 44-jarige bestaan)

Sien ook

• Gereformeerde kerk Johannesburg-Suid

Eksterne skakels

• Eerste leraar word 'n kok