NG gemeente Luckhoff

Die NG gemeente Luckhoff is 'n Vrystaatse gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk en wel in die Ring van Fauresmith in die suide van die Sinode gebied. Dis in 1892 gestig en was destyds die 33ste gemeente in die Vrystaatse Kerk.

Die noodkerk wat van die Anglo-Boereoorlog tot 1924 diens moes doen.

Ds. H.J. Lückhoff, leraar van Fauresmith van 1868 tot hy sy demissie aanvaar het in 1894. Luckhoff is na hom genoem.

Wynand Louw het die NG kerk op Luckhoff in vennootskap met Gerard Moerdijk ontwerp. Ds. Z.J. van Wyk het die hoeksteen op 21 April 1923 gelê.

Ds. Z.J. van Wyk, van 1904 tot 1937 die tweede leraar.

Die kerkgebou, afgeneem in 2007. Ds. J.H. Louw het die nuwe toring (die oue was bo-op die kerk se dak, nes die Gereformeerde kerk Bethulie s'n) se hoeksteen op 1 Februarie 1958 afgelê.

Ds. en mev. E.G. Malherbe, van 1895 tot 1904 Luckhoff se eerste pastoriepaar.

Ds. N.A.S. Lombard, leraar van 1942 tot 1946.

Ds. Jan Hendrik Crous, leraar van 1947 tot 1950.

Ds. E.G. Malherbe en sy vrou se graf op die kerkperseel van die NG gemeente Villiersdorp. Hy was leraar van Luckhoff van 1895 tot 1904 en daarna tot sy aftrede in 1937 van Villiersdorp.

Stigting

Die gemeente Luckhoff is 'n dogter van Fauresmith, hoewel klein gedeeltes van die gemeentes Jacobsdal en Philippolis ook tot die nuwe gemeente toegevoeg is. Die dorpie is in 1892 aangelê. Die plaas is deur die kerkraad van Izak Rabie gekoop, en die kerkraad het dit toe weer aan die munisipaliteit verkoop; die eerste erwe is in 1893 uitgegee. Destyds was wyle ds. H.J. Lückhoff die leraar van Fauresmith en die dorpie is toe na hom genoem "uit erkentlikheid vir dit wat hy vir die gemeente gedoen het by haar stigting, sowel as met betrekking tot die plek waar sy gestig is", volgens Ons Kerk Album.

Die dorpie en gemeente het goed gegroei, maar is in die Tweede Vryheidsoorlog, saam met die kerk en pastorie, totaal afgebrand en vernietig, en moes ná die oorlog weer opgebou word terwyl daar nog 'n skuld van £600 op die kerk gerus het. Kort ná die Tweede Vryheidsoorlog was die ledetal van die gemeente 550 en die sieletal 1 000, maar met die trek van die jongmense na die groot stede, waar volop werk is, het die ledetal in 1952 reeds op net 410 gestaan en die sieletal op 610.

Jare lank moes die gemeente in 'n noodkerk aanbid. In 1917 berig ds. Van Wyk in Ons Kerk Album: "Er was reeds de som van £1 700 bijeengebracht, en men leefde in de hoop spoedig een aanvang te maken met het oprichten van een behoorlijk Godsgebouw, toen de Europeesche Oorlog uitbrak en een einde maakte aan alle verwachtingen daaromtrent." Die nuwe kerk is eers in 1924 gebou en 'n nuwe, moderne pastorie in 1930. In 1908 was die jaarlikse dankoffers plus-minus £400 tot £500, en in 1952 was dit £2 940.

Die eerste leraar was dr. E.G. Malherbe, wat die gemeente nege jaar lank bearbei het tot hy 'n beroep aangeneem het na Villiersdorp. Daarna di. Z.J. van Wyk, D.J. van der Merwe, N.A.S. Lombard, J.H.A. Crous en A.P. du Plessis.

Die herkoms van die naam Luckhoff

Daar bestaan teenstrydige verklarings oor die herkoms van die naam Luckhoff. Charles Pettman in sy Place Names of the O.F.S. (1922) en Joubert in De oorsprong van tweehonderd S.A. plaatsnamen (1917) sê dat die plek vernoem is na ds. A.D. Luckhoff, predikant van Colesberg, later Kaapstad en toe Durbanville. Hy was jare lank aktuaris van die Kaapse Kerk. Eerw. J. Kachelhoffer, van Observatory, het hierdie verklaring in Die Burger van 7 Januarie 1939 betwis na aanleiding van 'n artikel deur prof. P.J. Nienaber oor Luckhoff in dieselfde koerant. Kachelhoffer skryf: "Ek is van Fauresmith, daar gebore en groot geword. U skryf in Die Burger dat die dorp Luckhoff na ds. A.D. Luckhoff sr. genoem is. Dit is nie so nie. Koffiekuil was die plaas van mnr. Izak Rabie, en toe dit 'n gemeente word, is dit na ds. Luckhoff van Fauresmith genoem. Ek herinner my goed hoe hy meer as eens afgekondig het: 'Ik zal D.V. a.s. week te Luckhoff (de plaats naar mij vernoemd) een dienst houden.' Ds. (Z.J.) van Wyk, assistent-redakteur van Die Kerkbode, was 32 jaar predikant op Luckhoff. Hy sal my bewering bevestig. So ook ds. E.G. Malherbe, van Somerset-Wes." Ds. Heinrich Jacob Luckhoff is gebore op 30 November 1842. Hy is georden as predikant van Fauresmith op 16 Mei 1868; predikant van Maclear in 1900. In 1909 het hy sy emeritaat aanvaar, en is oorlede op 22 April 1923.

Enkele predikante

• Ernst Gideon Malherbe, 1895–1904
• Zacharias Jacobus van Wyk, 1904–1937 (waarna tot sy aftrede in 1947 assistent-redakteur van Die Kerkbode)
• Daniël Johannes van der Merwe, 1937–1942
• Nicolaas Albertus Smit Lombard, 1942–1946
• Jan Hendrik Crous, 1947–1950
• Andries Petrus du Preez, 1951–1954
• Ockert Johannes Fourie, 2009 – hede

Bronne

• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Nienaber, P.J. 1963. Suid-Afrikaanse pleknaamwoordeboek, deel 1. Kaapstad, Johannesburg: Suid-Afrikaanse Boeksentrum.
• (af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.