Portaal:Letterkunde/Uitgelig/9

Voorblad van die eerste Die Transvaler, 1 Oktober 1937.

Die Transvaler was 'n Afrikaanse oggendkoerant in Johannesburg van 1 Oktober 1937 tot vroeg in Februarie 1983 toe dit ingevolge 'n skikking tussen Perskor en Naspers ná 'n bittere persstryd wat albei maatskappye dermiljoene rande gekos het, na Pretoria verskuif het, waar dit as 'n middagblad met moeiete voortbestaan het tot sy sluiting in April 1993.

Die koerant is van sy ontstaan af deur Voortrekkerpers Beperk uitgegee tot en met sy uitgewer se samesmelting met die Afrikaanse Pers (1962) Beperk in 1971 om Perskor te vorm. Die Transvaler was die eerste dagblad in die destydse Transvaal wat die Gesuiwerde Nasionale Party van dr. D.F. Malan ondersteun het nadat hy en sy volgeling op 5 Desember 1934 geweier het om met die Suid-Afrikaanse Party saam te smelt as die Verenigde Party.

Die ander destydse Nasionaalgesinde Afrikaanse dagblad in Transvaal, Die Vaderland, wat in 1936 gestig is, het genl. J.B.M. Hertzog tot in die Verenigde Party gevolg, maar met Hertzog se bedanking uit die V.P. omdat hy nie Suid-Afrika se deelname aan die Tweede Wêreldoorlog gesteun het nie, weer die Afrikanerparty en die (Herenigde) Nasionale Party gesteun. In Pretoria was die dagblad Die Volkstem tot en met sy verdwyning in 1951 'n stoere ondersteuner van die Verenigde Party.

Van 1951 tot met die koms 17 jaar later (in 1968) van Hoofstad, 'n gesamentlike poging deur die Afrikaanse Pers (1962) Beperk en Voortrekkerpers Beperk, was daar in die destydse Transvaal net twee Afrikaanse dagblaaie. Sedert 1993 is Beeld die enigste Afrikaanse dagblad vir Gauteng, Noordwes, Mpumalanga, Limpopo en KwaZulu-Natal.