Robert Templeton

Eerw. Robert Templeton (Kilmarnock, Skotland, 31 Oktober 1831 – Coerney, Kaapkolonie, 18 Januarie 1886), was ’n Suid-Afrikaanse onderwyser van Skotse herkoms.

Eerw. Robert Templeton.

Die Bedfordse Skoolraad het op 13 Desember 1865 besluit om 'n eersteklas- onsektariese seunskool op Bedford op te rig. Templeton was die eerste skoolhoof. Die huidige hoofgebou is op 25 Oktober 1913 in gebruik geneem en omstreeks daardie tyd is die skool se naam verander ter ere van sy eerste skoolhoof.

Templeton was die sewende kind en vierde seun van John Templeton, katoendrukker, en sy vrou, Bethia Moody. Nadat hy die Kilmarnock Academy bygewoon en in 1851 die M.A.-graad met onderskeiding aan die Universiteit van Glasgow behaal het, gee hy onderwys aan sy ou skool en aan Madras College, St. Andrews, voort hy aan New College, Edinburg, in die teologie gaan studeer.

Nadat Templeton omstreeks 1856 na Suid-Afrika geëmigreer het, word hy in 'n pos aan die Lovedale College aangestel en bly daar van 1857 tot 1864). In 1862 trou hy met Mary Elizabeth Calderwood (oorlede in 1876), dogter van eerw. H. Calderwood; twee seuns en vyf dogters is uit dié huwelik gebore. Templeton word 'n Presbiteriaanse predikant en gee onderwys op Uitenhage waar hy die eerste skoolhoof was van die Proprietary School, wat skoolgeld gehef het en eksklusiewer was as die vrye staatskool wat nog ’n Skot, James Rose-Innes, op 12 Junie 1822 op die dorp opgerig het. Dié twee skole het in 1873 saamgesmelt en is die voorloper van die seunskool Muir-kollege.

Templeton het ná enkele jare op Uitenhage na Bedford, ook in die Oostelike Provinsie, verhuis waar hy hoof geword het van die openbare skool Bedford, later die Hoërskool Templeton, na hom genoem. In 1873 word hy aangestel as hoof van die Openbare Seunskool Grahamstad (nou die Graeme-kollege), en baie van sy beste seuns volg hom daarheen. Onder sy bekwame administrasie brei die skool vinnig uit; die inskrywing styg van sewentig na 200; matriekklasse word ingestel en voorsiening word vir die intermediêre B.A.-eksamen gemaak.

Tien jaar ná die dood van sy eerste vrou tree Templeton in die huwelik met die weduwee van George William Impey, maar 'n week later verdwaal hy terwyl hy met sy vrou in die Addo-bos gaan wandel, sak inmekaar en sterf aan hartverlamming. Hy is in die begraafplaas in Grahamstad begrawe.

Hy was 'n voortreflike onderwyser wat groot aansien as skoolhoof geniet het en 'n belangrike bydrae tot die onderwys in die Kaapkolonie gelewer het; onder sy vernaamste leerlinge was W.P. Schreiner, James Rose-Innes, Richard Solomon, William H. Solomon en Emily Solomon.

Bronne

• (af) De Kock, W.J. 1968. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel I. Kaapstad: Nasionale Boekhandel Beperk.