Rondebosch (kiesafdeling)

Rondebosch was 'n kiesafdeling in die suidelike voorstede van Kaapstad van die Suid-Afrikaanse Volksraad met 'n tussenpose vanaf die algemene verkiesing van 1915. Dit was een van die min kiesafdelings wat die Nasionale Party nie een keer kon wen nie.

Sir De Villiers Graaff wen die kiesafdeling Hottentots-Holland vir die V.P. in 1948 (foto) en weer in 1953, maar verloor in 1958, waarna hy Rondebosch verteenwoordig van 1958 tot 1974 en Groote Schuur van 1974 tot sy uittrede uit die politiek in 1977.

1915-1924

In 1915 wen Ralph William Close Rondebosch vir die Unionisteparty met 'n meerderheid van 391 teen die Arbeidersparty se onafhanklike A. Palmer met die Arbeidersparty se I. Carver derde met slegs 41 stemme. Close behou Rondebosch in 1920 met 'n meerderheid van 573 teen die Arbeidersparty se J. Seddon. Hy klop Seddon ook in 1921, dié keer as kandidaat van die Suid-Afrikaanse Party, met 'n meerderheid van 1 204. In 1924 kom hy te staan teen die Arbeider J. Lomax met 492 stemme. Lomax het ook in 1919 se tussenverkiesing en in 1920 en 1921 se algemene verkiesings in Nuweland gestaan en in 1929 in Mowbray.

1933-1958

Rondebosch bly in die afbakening voor 1929 se verkiesing in die slag, maar duik weer op in 1933 toe James Chalmers van die Suid-Afrikaanse Party onbestrede verkies word. In 1938 kom die Verenigde Party se A.M. Moll te staan teen die Dominiumparty se G.B. Kipps en wen met 'n meerderheid van 3 512 stemme. Moll word in 1943 onbestrede herkies, maar in 1948 staan die onafhanklike C.J.R. Vorster teen die Verenigde Party se R.D. Pilkington-Jordan, wat wen met 'n meerderheid van 6 194 toe 76,2% van die kiesers hul kruisie gaan trek het. Pilkington-Jordan word in 1953 en weer in 1958 onbestrede herkies. In die volkstemming in 1960 oor republiekwording stem Rondebosch oorweldigend teen die voorstel met net 1 622 kiesers uit die totaal van 12 114 wat ten gunste van die voorstel is.

1961 en later

Sir De Villiers Graaff word dan ook onbestrede vir die V.P. verkies in 1961, maar in 1966 staan J.A.F. Nel van die Nasionale Party teen hom en kry net 2 056 stemme vergeleke met Graaff se 8 294. In 1970 wen Graaff weereens, dié keer met 'n meerderheid van 6 580 stemme teen die onafhanklike B. Dekker. In 1974 wen Graaff in die nuwe kiesafdeling Groote Schuur, maar in Rondebosch verslaan die nuweling, Frederik van Zyl Slabbert van die Progressiewe Party, vir B.R. Bamford van die Verenigde Party met 'n meerderheid van 1 568 stemme.

Partye en kandidate gewen

• 1915 - Ralph William Close van die Unionisteparty
• 1920 - Ralph William Close van die Unionisteparty
• 1921 - Ralph William Close van die Unionisteparty
• 1924 - Ralph William Close van die Unionisteparty
• 1929 - Rondebosch tydelik afgeskaf
• 1933 - J. Chalmers van die Suid-Afrikaanse Party (onbestrede)
• 1938 - A.M. Moll van die Verenigde Party
• 1943 - A.M. Moll van die Verenigde Party (onbestrede)
• 1948 - R.D. Pilkington-Jordan van die Verenigde Party
• 1953 - R.D. Pilkington-Jordan van die Verenigde Party (onbestrede)
• 1958 - R.D. Pilkington-Jordan van die Verenigde Party (onbestrede)
• 1961 - Sir De Villiers Graaff van die Verenigde Party (onbestrede)
• 1966 - Sir De Villiers Graaff van die Verenigde Party
• 1970 - Sir De Villiers Graaff van die Verenigde Party
• 1974 - Frederik van Zyl Slabbert van die Progressiewe Party
• 1977 -

Sien ook

Bellville, Claremont, Constantia, De Kuilen, Durbanville, Groenpunt, Groote Schuur, Kaapse Vlakte, Kaapstad-Hawe, Kaapstad-Kasteel, Kaapstad-Sentraal, Kaapstad-Tuine, Liesbeek, Maitland, Mowbray, Nuweland, Parow, Pinelands, Seepunt, Simonstad, Soutrivier, Suid-Skiereiland, Tygervallei, Vasco, Woodstock, Wynberg

Bronne

• Schoeman, B.M. 1977. Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910-1976. Pretoria: Aktuele Publikasies.
• Amptelike Jaarboek van die Republiek van Suid-Afrika 1983. 1983. Johannesburg: Chris van Rensburgpublikasies.