Wynberg (kiesafdeling)

Wynberg was van 1938 af 'n kiesafdeling vir die Suid-Afrikaanse Volksraad en die Kaaplandse Provinsiale Raad in Kaapstad se suidelike voorstede.

1938-1958

In die eerste verkiesing hier wen die Verenigde Party se Alfred Friedlander met 'n meerderheid van 654 teen die onafhanklike J.B. Robinson. Die Sosialiste Party se J. Copeland was derde met 409 stemme, vergeleke met Friedlander se 3 152. Niemand staan in die algemene verkiesing van 1943 of 1948 teen die V.P. se kapt. Wilfred Richard Butters nie en hy word dus onbestrede verkies. In 1953 kom die V.P. se James Hamilton Russell teen die N.P. se S.P. Lategan te staan en klop hom met 'n meerderheid van 6 865. Hamilton Russell was van 1943 af Volksraadslid vir Woodstock, maar die kiesafdeling is afgeskaf voor die 1953-verkiesing. In 1958 word ook hy onbestrede verkies.

1960-1970

Wynberg stem in 1960 se volkstemming oor republiekwording oorweldigend teen 'n republiek met 2 480 ja-stemme vergeleke met 8 375 nee-stemme. In 1961 se algemene verkiesing kom Hamilton Russell te staan teen die Onafhanklike Republikein E.A. Sorensen en klop hom met 'n meerderheid van 4 400. Hy bly net tot 20 Mei 1963 Volksraadslid, waarskynlik sy sterfdag en op 31 Julie 1963 wen Catherine Taylor, voorsitter van die V.P. se partykoukus in die Kaaplandse Provinsiale Raad en tot in daardie stadium provinsialeraadslid vir Wynberg, die tussenverkiesing vir die Volksraadsetel in dieselfde kiesafdeling teen P.J. Wolmarans van die Nasionale Party en D.B. Molteno van die Progressiewe Party met 'n meerderheid van 2 151 stemme bo Wolmarans.

In 1966 se algemene verkiesing vergroot sy haar meerderheid, dié keer net teen die N.P. se G.P. van Zyl, tot 3 422. In 1970 vaar sy selfs beter en klop die N.P. se A. Koch met 'n meerderheid van 4 836. Van 1970 tot 1973 was sy die V.P. se woordvoerder oor onderwys. Sy besluit egter voor die algemene verkiesing van 1974 om haar nie weer in Wynberg verkiesbaar te stel nie bedank uiteindelik uit die Verenigde Party oor hulle deelname aan die Schlebusch-kommissie. Hierna skryf sy haar outobiografie, If Courage Goes. My twenty years in South African politics, wat in 1976 deur Macmillan South Africa uitgegee word.

1974-1989

In 1974 volg J.I. de Villiers vir Taylor op as V.P.-Volksraadslid vir Wynberg toe hy die Nasionale Party se B.H. Peers klop met 'n meerderheid van 1 586. Die destydse Demokratiese Party van Theo Gerdener se kandidaat, J.R. Dendy-Young, was derde met 1 946 stemme. Op 19 Januarie 1977 skors die Verenigde ses Volksraadslede onder leiding van Myburgh Streicher, toe Kaaplandse leier, omdat hulle geweier het om die planne vir 'n nuwe party, wat uit die Progressiewe Reformiste Party, Demokratiese Party (1973) en Verenigde Party se lede sou bestaan, te steun. Dit was almal lede van die regtervleuel in die V.P., die sogenaamde Ou Garde. Hulle het gevolglik die Onafhanklike Verenigde Party op 26 Maart 1977 gestig, wat met ingang 28 Mei 1977 die Suid-Afrikaanse Party geword het. In die verkiesing van 1977 het die party in twee setels in Port Elizabeth, Port Elizabeth-Sentraal en Walmer, asook Simonstad naby Kaapstad, gewen. Streicher was die S.A.P.-kandidaat in Wynberg, maar het verloor.

In daardie verkiesing (1977) en 1981 wen die Progressiewe Federale Party in Wynberg, in 1987 wen sir De Villiers Graaff se seun, sir David Graaff, met 'n skrale meerderheid vir die Nasionale Party, maar van 1989 tot 1994 is die kiesafdeling in die Demokratiese Party se hande, sodat Wynberg is sy 56 jaar lange bestaan net twee jaar lank deur 'n N.P.-Volksraadslid verteenwoordig was.

Sien ook

Bronne

Potgieter, D.J. (red.) 1972. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
Schoeman, B.M. 1977. Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910-1976. Pretoria: Aktuele Publikasies.
Taylor, Catherine. 1976. If courage goes. My twenty years in South African politics. Johannesburg: Macmillan South Africa.