Russiese wet op gay propaganda

Die Russiese federale wet vir die doel om kinders te beskerm teen inligting wat ’n ontkenning van tradisionele gesinswaardes verkondig, ook algemeen bekend as die gaypropagandawet, is ’n wet wat op 11 Junie 2013 eenparig deur die Staatsdoema goedgekeur is (met net een lid, Ilja Ponomaref, wat buite stemming gebly het), en op 30 Junie 2013 deur president Wladimir Poetin onderteken is.

Volgens die Russiese regering is sy doel met die wet om kinders te beskerm teen blootstelling aan homonormatiwiteit – inhoud wat homoseksualiteit voorhou as ’n norm in die gemeenskap – met die argument dat dit in teenstelling is met tradisionele gesinswaardes. Die statuut het die land se kinderbeskermingswet en die kode oor administratiewe oortredings gewysig; dit maak die verspreiding van "propaganda vir nietradisionele seksuele verhoudings" onder minderjariges ’n oortreding strafbaar met boetes. Die definisie sluit in materiaal wat "’n belangstelling wek in" sulke verhoudings; veroorsaak dat minderjariges "nietradisionele seksontvanklikheid vorm"; of "idees voorstel oor die gelyke sosiale waarde van tradisionele en nietradisionele seksuele verhoudings". Ondernemings en organisasies kan ook gedwing word om hul bedrywighede tydelik te staak as hulle kragtens die wet aangekla word. Buitelanders kan óf vir tot 15 dae aangehou en verban óf met 5 000 roebels beboet en verban word.

Die Kremlin se steun aan die wet het die goedkeuring weggedra van die land se verregses, maar het later ook byval gevind by die algemene publiek. Die wet is veroordeel deur die Venesiese Kommissie van die Raad van Europa (waarvan Rusland lid is) en die Verenigde Nasies se Komitee vir Kinderregte, asook menseregtegroepe soos Amnestie Internasionaal. Dit is gekritiseer oor die breë en dubbelsinnige bewoording daarvan (insluitende die bogenoemde "’n belangstelling wek in" en "onder minderjariges"), omdat dit volgens teenstanders in effek ’n verbod is op die bevordering van die regte en kultuur van die LGBT-gemeenskap. Dit het ook die blaam gekry vir ’n toename in en regverdiging van geweld teen gays, terwyl die implikasies daarvan in die lig van die toe naderende Olimpiese Winterspele in Sotsji ook kommer gewek het omdat die Olimpiese Handves verskeie vorme van diskriminasie verbied.

Agtergrond

Jelena Mizoelina, wat die wet opgestel het.

Ondanks die feit dat Moskou en Sint Petersburg bekend was vir hul florerende LGBT-gemeenskappe, was daar sedert 2006 ’n groeiende teenstand onder politici teen gay regte. Moskou het geweier om Gay Pride-parades goed te keur; die voormalige burgemeester Joeri Loezjkof het sulke geleenthede as "satanies" beskryf en Westerse groepe blameer vir die verspreiding van "hierdie soort verligting" in die land. Regverdige Rusland se parlementslid Aleksander Tsjoejef was ook gekant teen gay regte en het in 2007 probeer om ’n soortgelyke "propagandawet" te laat instel. Uit reaksie daarop het die vooraanstaande LGBT-aktivis Nikolai Aleksejef op die TV-geselsprogram К барьеру! onthul Tsjoejef was openlik in selfdegeslagverhoudings betrokke voordat hy parlementslid geword het.

In 2010 is Rusland deur die Europese Menseregtehof beboet ná aanklagte deur Aleksejef dat Moskou teen gays diskrimineer deur te weier om Gay Pride-parades goed te keur. Hoewel Moskou die risiko van geweld as rede aangevoer het, het die hof die besluit vertolk as ten gunste van groepe wat sulke demonstrasies afkeur. In Maart 2012 het ’n Russiese regter die oprigting van ’n Pride House in Sotsji vir die Winterspele afgekeur omdat dit "die veiligheid van die Russiese gemeenskap sou ondermyn" en teenstrydig is met openbare moraliteit en beleide "op die gebied van gesins-, moederskaps- en kinderbeskerming." In Augustus 2012 het Moskou ’n beslissing herbevestig waarvolgens Aleksejef se versoek om Gay Pride-parades 100 jaar lank jaarliks in Moskou te hou, afgewys is. Die moontlikheid van openbare oproer is as rede aangevoer.

Die wet "vir die beskerming van kinders teen inligting wat nadelig vir hul gesondheid en ontwikkeling sal wees" het die verspreiding van "skadelike" materiaal onder minderjariges verbied. Dit het inhoud ingesluit "wat vrees, afsku of paniek onder kinders kan ontlok", pornografie en materiaal wat geweld, onwettige bedrywighede, middelmisbruik of selfleed verheerlik. Volgens ’n wysiging van 2012 is ’n verpligte graderingstelsel ingestel vir inhoud wat versprei word deur ’n "inligtings-en-telekommunikasienetwerk" (wat televisie en die internet insluit), asook ’n swartlys vir die sensurering van webtuistes met kinderpornografie of inhoud wat dwelmmisbruik en selfmoord verheerlik.

Die wysiging van 2013, wat "propaganda vir nietradisionele seksuele verhoudings" as ’n tipe nadelige inhoud insluit, was volgens die Russiese regering daarop gemik om kinders te beskerm teen blootstelling aan inhoud wat homoseksualiteit as ’n "gedragsnorm" uitbeeld. Klem is gelê op die beskerming van "tradisionele" gesinswaardes. Die opsteller van die wet, Jelena Mizoelina (voorsitter van die Staatsdoema se komitee vir familie, vroue en kinders wat deur sommige as ’n "stryder vir moraliteit" beskryf word), het beweer "tradisionele" verhoudings tussen ’n man en ’n vrou vereis spesiale beskerming deur die Russiese reg. Die wysiging was ook ’n aanvulling van soortgelyke wette in verskeie Russiese streke, onder meer Rjazan, Archangelsk en Sint Petersburg.

Volgens die Suid-Afrikaanse skrywer Mark Gevisser is die Kremlin se ondersteuning van die wet weerspieël in ’n "drastiese toename in homofobie" in Rusland wat in die jare voor die goedkeuring van die wet begin het. Gevisser skryf die goedkeuring van die wet het die Russiese regering toegelaat om ’n gemeenskaplike terrein met die Russiese nasionalistiese verregses te vind, en het ook byval gevind by die baie Russe wat homoseksualiteit beskou "as ’n teken van die toenemende dekadensie in ’n geglobaliseerde era". Hy skryf: "Baie Russe voel hulle kan hulle staal teen hierdie kulturele tsoenami deur aanspraak te maak op "tradisionele waardes", waarvan die verwerping van homoseksualiteit die maklikste kortpad is."

Reaksie

Aktiviste het die sypaadjie voor die Russiese ambassade in Finland met reënboogkleure geverf uit protes teen die wet en die Russiese sentiment.

Volgens ’n meningspeiling in Junie 2013 deur die Alrussiese Sentrum vir die Bestudering van Openbare Mening (ook bekend as FTsIOM) het minstens 90 persent van Russe die wet in ’n positiewe lig beskou. Meer as 100 konserwatiewe groepe wêreldwyd het ’n petisie ten gunste van die wet onderteken. Larry Jacobs, bestuurder van die World Congress of Families, het die doel daarvan gesteun: om "die verspreiding te verbied van inligting wat daarop gemik is om minderjariges in ’n lewenstyl te betrek wat hul fisieke en morele gesondheid in gevaar stel".

Poetin het in April 2013 op vroeë besware teen die destyds voorgestelde wetgewing gereageer deur te sê: "Ek wil hê almal moet verstaan daar is in Rusland geen regteskendings van seksuele minderheidsgroepe nie. Hulle is mense, nes enigiemand anders, en hulle het volle regte en vryhede". Hy het bygevoeg hy is beslis van plan om die wet te onderteken omdat die Russiese volk dit eis. Soos hy dit gestel het: "Kan jy jou ’n organisasie voorstel wat pedofilie in Rusland bepleit? Ek dink mense in baie Russiese streke sou die wapen opgeneem het . . . Dieselfde geld vir seksuele minderheidsgroepe: Ek kan my skaars voorstel dat selfdegeslaghuwelike in Tsjetsjnië toegelaat sou word. Kan jy jou dit voorstel? Dit sou menslike ongevalle tot gevolg gehad het." Hy het ook gesê hy is bekommerd oor Rusland se lae geboortesyfer, want selfdegeslagverhoudings produseer nie kinders nie.

In Augustus 2013 het die minister van sport Witali Moetko ook die wet verdedig en dit gelykgestel aan die beskerming van kinders teen inhoud wat alkohol- en dwelmmisbruik verheerlik. Volgens hom is die omstredenheid van die wet en sy gevolge deur die Westerse media "versin".

Kritiek

Veral in die Weste was daar groot teenstand teen die wet; kritici het dit beskou as ’n poging om die bevordering van LGBT-regte en die LGBT-kultuur in effek te verbied. Die Britse menseregte-organisasie Article 19 het die aangevoerde doel van die wet bevraagteken en het gevoel baie van die terme is dubbelsinnig, soos "’n belangstelling wek in" en "onder minderjariges". Die organisasie het gemeen dit "kan van toepassing gemaak word op enige inligting oor seksuele oriëntasie of genderidentifikasie wat nie inpas by wat die staat beskou as in lyn met 'tradisie' nie", en dat dit moeilik is om die teenwoordigheid van kinders in enige ruimte, aanlyn of vanlyn, te voorspel.

██ Selfdegeslaghuwelike██ Wette wat vryheid van uitdrukking en assosiasie beperk Selfdegeslagseks onwettig: ██ Doodstraf██ Tot lewenslange tronkstraf██ Tronkstraf ██ Straf nie toegepas

Die wet is veroordeel deur die Venesiese Kommissie van die Raad van Europa (waarvan Rusland lid is) en die Verenigde Nasies se Komitee vir Kinderregte, asook menseregtegroepe soos Amnestie Internasionaal.

Ban Ki-moon, toe sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies, het die wet indirek gekritiseer.

Aktiviste vir LGBT- en menseregte en ander teenstanders het gesê die vae bewoording van die wet, wat deur die media beskou is as ’n verbod op gay propaganda, maak dit ’n misdaad om in die openbaar iets te sê of materiaal te versprei ter ondersteuning van LGBT-regte, om Gay Pride-parades of soortgelyke byeenkomste te hou, om te sê gay verhoudings is gelyk aan heteroseksuele verhoudings of selfs om LGBT-simbole soos die reënboogvlag te vertoon of ’n maat van dieselfde geslag in die openbaar te soen. Die eerste persoon wat kragtens die wet in hegtenis geneem is, was iemand wat protes aangeteken het met ’n teken wat ’n LGBT-positiewe boodskap bevat het.

In Februarie 2014 het die aktivistegroep Queer Nation ’n beplande betoging op 6 Februarie van dié jaar buite die Russiese konsulaat in New York aangekondig om saam te val met die opening van die Olimpiese Winterspele in Sotsji. Op dieselfde dag het die gayregtegroep All Out soortgelyke, wêreldwye demonstrasies in Londen, New York, Parys en Rio de Janeiro aangekondig. Op 8 Februarie 2014 is ’n byeenkoms in Cambridge, Engeland, gehou waar selfdegeslagpaartjies mekaar omhels het as deel van ’n videoprojek met die naam "From Russia with Love".

Die TV-dokumentêr Stephen Fry: Out There het ondersoek ingestel na gay regte en homofobie in verskeie lande, insluitende Rusland. Fry het daarin ’n onderhoud met ’n lesbiese paartjie gevoer wat hul vrees beskryf om bloot eerlik met hul 16-jarige dogter en haar vriende te wees omdat dit as ’n verbreking van hierdie wet beskou kan word.

Fry het ook ’n onderhoud gevoer met die politikus Witali Milonof, wat die wet oorspronklik voorgestel het en wie se pogings om dit te verdedig sterk veroordeel is. Milonof het Fry as "siek" beskryf omdat hy tydens die verfilming van die dokumentêr sy eie lewe probeer neem het. Hy het homoseksualiteit ook met bestialiteit vergelyk.