San Gimignano
San Gimignano is 'n nedersetting in die provinsie Siena van die administratiewe streek Toskane, geleë op 'n heuwel (334 m bo seevlak) oor die Elsavallei (Italiaans: Val d'Elsa), met 'n goed bewaarde Middeleeuse stadskern wat in 1990 tot Unesco-wêrelderfenis verklaar is.[1] Na sy bewoners word in Italiaans as Sangimignanesi verwys.
Comune di San Gimignano | |
|---|---|
Comune | |
 Uitsig oor San Gimignano | |
  Comune di San Gimignano | |
| Koördinate: 43°28′00″N 11°3′00″O / 43.46667°N 11.05000°O | |
| Land |  Italië |
| Streek |  Toskane |
| Provinsie | Siena |
| Regering | |
| • Burgemeester | Andrea Marrucci (Centro-sinistra) |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 138,6 km2 (53,5 vk. myl) |
| Hoogte | 324 m (1 063 ft) |
| Bevolking | |
| • Totaal | 7 743 |
| • Digtheid | 55,87/km2 (144,7/vk. myl) |
| Tydsone | UTC+1 (MET) |
| • Somertyd | UTC+2 (MEST) |
| Poskode | 53037, 53030 (Castel San Gimignano) |
| Skakelkodes | 0577 |
| Webwerf | sangimigano.si.it |
San Gimignano se oorspronge strek terug tot in die Etruskiese tydperk. Die nedersetting het in die 8ste eeu n.C. 'n ekonomiese opbloei beleef as handelsplek langs die Via Francigena (soms ook Via Romea genoem), 'n belangrike Frankiese grootpad en pelgrimsroete na Rome (of, in die teenoorgestelde rigting, ook na Santiago de Compostela) wat gewild was by Frankiese en selfs Engelse pelgrims wat 'n besoek aan die Romeinse grafte van Sint Paulus en Petrus gebring het.
Die pelgrimsroete is gekruis deur handelspaaie waarop onder meer sout vervoer is. Van groot ekonomiese belang was die seksie wat San Gimignano met Pisa se seehawe verbind het. Hier het Sangimignese kooplui hul stoorhuise vir in- en uitvoergoedere laat oprig. San Gimignano se vernaamste uitvoergoedere was vingreco, 'n wyn wat van Moscateldruiwe gekelder is, en vernaccia. Moderne vernaccia was die eerste Italiaanse wyn wat in 1966 amptelik as wyn van oorsprong (DOC) erken is. Sedert 1993 is dit 'n wyn van gekontroleerde oorsprong (DOCG). Intussen word ook die plaaslike rooiwyn onder die beste Italiaanse wyne gereken.
Die verbouing van saffraan, 'n medisinale plant wat as spesery (sedert die 13de eeu) sowel as natuurlike verfstof vir kosbare syklere gewild was, het net soos wynbou bygedra tot San Gimignano ekonomiese welvaart. Plaaslike produsente het saffraan in die 13de eeu nie net op die markte van Italiaanse nedersettings aangebied nie, maar dit ook uitgevoer na oorsese bestemmings soos Egipte, die gebied van die huidige Tunisië, Sirië en die Heilige Land.[2]
In die 10de eeu het die nedersetting die naam van die biskop van Modena aangeneem wat die nedersetting tydens 'n inval van barbare beskerm het en later as San Gimignano gekanoniseer is. In 1199 het San Gimignano 'n libero comune geword, 'n nedersetting met 'n onafhanklike munisipale regering wat vervolgens meegeding het met ander selfregerende gemeenskappe in sy omgewing soos Volterra (die biskop van Volterra het as feodale leenheer die politieke gesag oor kastele in die streek uitgeoefen). Dikwels het politieke mededinging in hierdie periode tot gewapende konflikte gelei.
Naas eksterne was daar ook interne konflikte. Die belangrikste hiervan het voortgespruit uit die magstryd tussen aanhangers van die keiserdom in die tyd van die Heilige Romeinse Ryk, die Ghibellyne, en hul teenstanders, die Welfe as aanhangers van die pouslike gesag. Die beginpunt was 'n politieke geskil tussen keiser Hendrik IV en pous Gregorius VII. In San Gimignano het die adellike familie Ardinghelli die Welfiese saak gesteun, die Salvucci het by die Ghibellynse kamp aangesluit. Dit was nogtans geen politieke stryd wat die nedersetting uiteindelik verswak het nie, maar die Swart Dood wat hier in 1348 gewoed het. Ses jaar later het San Gimignano onder Florentynse bewind gekom.
San Gimignano is vandag 'n argitektoniese juweel van 'n Middeleeuse Toskaanse nedersetting, met strukture uit die 13de en 14de eeu wat grotendeels onveranderd bewaar gebly het. Kenmerkend is die hoë torings wat deur welvarende families as versterkte wonings of stoorhuise opgerig is - hoe hoër hul aansien en rykdom, des te meer verdiepings is gebou. Van oorspronklik 72 torings het vyftien bewaar gebly wat aan San Gimignano byname soos "Manhattan van die Middeleeue" of "Stad van torings" besorg het. Naas Florence, Siena en Pisa is San Gimignano die mees besoekte nedersetting in Toskane.
Literatuur
wysigSan Gimignano word verbind met een van die bekendste Toskaanse digters van die Trecento, Folgóre da San Gimignano (omstreeks 1270–1332), wat bekendheid verwerf het met sy corona van veertien sonette, opgedra aan 'n groep van twaalf ekstravagante jong adellikes uit Siena, in Italiaans destyds bekend as brigata nobile e cortese.
Die sonette, ook bekend as Sonetti de’ mesi, beskryf die lewe van adellike hoofse kringe in Siena met beskrywings van feesvierings, bankette, jaggeselskappe, musiek en ridderlike toernooie wat in elke maand van die jaar plaasgevind het - op uitgesogte plekke en in die geselskap van aantreklike dames.
Folgóre da San Gimignano se digkuns word grotendeels by die Toskaanse genre van komiese liriek gereken, maar sy bogenoemde sonette het van hom ook 'n meester van 'n genre van Oksitaanse oorsprong gemaak - die plazer waarin aangename, plesierige aktiwiteite en ander onderwerpe behandel word. In sy sonette, waarin 'n geïdealiseerde adellike leefstyl beskryf word, gee die digter sy ontevredenheid met die destydse samelewing te kenne.[3]
Verwysings
wysig- ↑ UNESCO World Heritage List - Historic Centre of San Gimignano. Besoek op 15 Junie 2019
- ↑ "Comune di San Gimignano: Discovering the Town. Besoek op 12 Junie 2020". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 September 2020. Besoek op 12 Junie 2020.
- ↑ Christopher Kleinhenz (red.): Routledge Revivals - Medieval Italy. An Encyclopedia. Volume I A–K. Abingdon, Oxon and New York, NY: Routledge 2004, bl. 540
Eksterne skakels
wysig- Wynbou
- Media