Suid-Afrika-huis (Londen)

Die Suid-Afrika-huis in Londen is die setel van die Suid-Afrikaanse hoë kommissaris en 'n Suid-Afrikaanse konsulaat in die Verenigde Koninkryk.

Die Suid-Afrika-huis in Londen.

Ligging

Suid-Afrika-huis lê besonder sentraal in Londen. Dit is op die hoek van Strandstraat, teenoor Trafalgarplein met die gedenksuil ter ere van lord Horatio Nelson, naby die Sint James-paleis, die National Gallery en langs die kerk St Martin-in-the-Fields.

Geskiedenis

Anna Geyer, gebore Joubert, die skryfster van Briewe uit Highveld, 'n keur uit die briewe wat sy van Mei 1950 tot Junie 1954 uit Londen geskryf het aan haar dogter terwyl haar man die Suid-Afrikaanse hoë kommissaris was.

Dr. A.L. Geyer (1894–1969), was van 1924 tot 1945 die tweede redakteur van Die Burger en van 1950 tot 1954 Suid-Afrika se hoë kommissaris in Londen.

S.A. Huis is ontwerp deur sir Herbert Baker, sy assistent A.C. Scott en die ingenieur dr. Oscar Faber. Die opdrag was dat die fasade sou aanpas by die aanliggende geboue. Dit is opgerig op die terrein van die destydse Morley's Hotel en aanliggende perseel en die bou-aannemer was die firma Holland Hannen en Cubitts. Koning George V het die sierlike gebou in liggrys portlandklip met Korinthiese suile op 22 Junie 1933 geopen. Ook aanwesig was koningin Mary, genl. Jan Smuts en die hoë kommissaris Charles te Water. Tydens die Tweede Wêreldoorlog het genl. Smuts soms hier gewoon en is die gebou tydens 'n Duitse lugaanval effens beskadig. Vanaf 1961 tot 1993 het S.A. Huis die Suid-Afrikaanse ambassade gehuisves. Toe was die straat voor S.A. Huis dikwels die toneel van anti-apartheidsbetogings en het brandstigting en beskadiging soms plaasgevind. Tans is S.A. Huis die fokuspunt van die Suid-Afrikaanse kultuurlewe in die Verenigde Koninkryk. 'n Goeie biblioteek en 'n leeskamer met Suid-Afrikaanse koerante en tydskrifte is vir die publiek toeganklik. Nelson Mandela het twee maal tydens 'n besoek 'n skare bewonderaars van die balkon toegewuif. Britse bewaringsowerhede het die gebou tot monument verklaar.

Kunswerke

Afgesien daarvan dat die gebou self 'n besienswaardigheid is, is dit ook nog vol besondere kunswerke. Aan die buitekant van die gebou word die flora en fauna sowel as die geskiedenis van Suid-Afrika uitgebeeld. Veral die Bartolomeus Dias-standbeeld deur Coert Steynberg is bekend. In die marmervloer van die voorportaal is 'n springbok en die suiderkruis in koper ingelê. Vir die binneafwerking is marmer sowel as 'n ryke verskeidenheid inheemse houtsoorte, veral stinkhout en geelhout, gebruik. Jacobus Hendrik Pierneef het in 1933-34 sewe muurskilderye gemaak. Le Roux Smith le Roux en Eleanor Esmonde-White se muurskildering toon tonele uit die Zulu-kultuurlewe. Werke van Jan Juta, Gwelo Goodman, John Amshewitz, Anton van Wouw, Jan Volschenk, Edward Roworth, G.P. Canitz en John Thomas Baines beeld Suid-Afrikaanse tonele uit. Ook is daar 'n groot versameling antieke Hollandse meubels. Die gebou en al die kunswerke is die eiendom van die Suid-Afrikaanse volk.

Bibliografie

• Ensiklopedie van die Wêreld, deel 9. Stellenbosch: Albertyn, 1992. ISBN 0-949948-23-3
• Leighton, J.M.: South Africa House in the making. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 34, nr. 2, April 1985
• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 10. Kaapstad: Nassou, 1974. ISBN 0-625-00326-8

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Suid-Afrika-huis (Londen).
• (en) Amptelike webwerf van die Suid-Afrikaanse hoë kommissaris