Vlag van Irak

Vlag van Irak
	Vlag van Irak
Gebruik	Nasionale vlag en vaandel
Verhouding	2:3
Goedgekeur	22 Januarie 2008
Ontwerp	’n Horisontale driekleur in rooi, wit en swart met die takbir in groen op die middelste wit baan.

Die nasionale vlag van Irak (Arabies: علم العراق) is op 22 Januarie 2008 amptelik in gebruik geneem. Die vlag vertoon ’n horisontale driekleur in rooi, wit en swart met die takbir in groen Koefiese skrif op die middelste wit baan.

Kleure

Irakse vlagweergawe van 2011

Die kleurskema vir die vlae sedert 1963 word hieronder gelys:

	Rooi	Wit	Groen	Swart
RGB	`206/17/38`	`255/255/255`	`0/122/61`	`0/0/0`
Heksadesimaal	`#ce1126ff`	`#FFFFFF`	`#007a3dff`	`#000000ff`
CMYK	`0/92/82/19`	`0/0/0/0`	`100/0/50/52`	`0/0/0/100`

Interpretasie van kleure

Skema	Tekstielkleur
Rooi	Die Hasjemitiese dinastie; bloedige stryd vir vryheid.
Wit	Die Omajjadiese dinastie; helder en vreedsame toekoms.
Groen	Die Fatimidiese dinastie; die takbir (die woorde Allahoe Akbar wat Arabies is vir “God is Groot”).
Swart	Die Abbasidiese dinastie; onderdrukking in die verlede.

Geskiedenis

1921–1959

Die eerste vlag van moderne Irak was dié van die Koninkryk Irak en is in 1921 aanvaar. Dit was ’n swart-groen-wit horisontale vlag met ’n rooi trapesium (sommige variante het ’n driehoek) aan die vlagpaalkant en is geïnspireer deur die vlag van die Arabiese Opstand. Twee sewepuntige sterre op die driehoek het die twee vernaamste volke van die koninkryk, nl. die Arabiere en Koerde, voorgestel. Die ontwerp het ook die nuutingestelde Hasjemitiese Ryk (oorspronklik van Hejaz in die Arabiese Skiereiland) in Irak gereflekteer. Hulle het ’n leidende rol in die Arabiese Opstand gespeel. As sodanig was dit soortgelyk aan die Hasjemitiese Jordanië en die kortstondige Koninkryk Hejaz. Voor onafhanklikheid in Irak in 1932 is die vlag ook deur die Britse Mandaat van Mesopotamië gebruik. Vandag word dit deur pro-Hasjemitiese monargiste in Irak gebruik.

1958

In 1958, in reaksie op die samesmelting van Egipte en Sirië in die Verenigde Arabiese Republiek het die twee Hasjemitiese koninkryke Irak en Jordanië die Arabiese Federasie, ’n konfederasie van die twee state, gestig. Die vlag van die unie wat eintlik maar die vlag van Jordanië sonder die sewepuntige ster in die rooi driehoek.^[2] Hierdie vlag is identies aan die vlag van Palestina wat in 1964 aanvaar is en so te sê identies aan die vlag van die Ba’ath-party. Die unie het minder as ses maande gehou en is in Julie 1958 in die Irakse Rewolusie ontbind.

1959–1963

Na die rewolusie van 14 Julie 1958, onder leiding van Abdul Karim Kassem wat die Hasjemitiese monargie in Irak afgeskaf het en die land in ’n republiek omskep het, het Irak ’n nuwe vlag aanvaar (wet 102 van 1959) wat bestaan het uit ’n vertikale driekleur in swart, wit eh groen met ’n rooi agtpuntige ster met ’n geel skyf daarop in die middel van die wit baan. Swart, wit, groen en rooi is die Pan-Arabiese kleure wat die Panarabisme voorstel terwyl die geel skyf die Koerdiese minderheid voorgestel het. Hiermee saam is die rooi ster (van Isjtar gebruik om Irak se antieke erfenis en die Assiriese minderheid voor te stel.

Gebruik van hierdie weergawe van die Irakse nasionale vlag word tans toegestaan aan die Koerdiese minderheid in Irak terwyl die 1963- tot 2008-weergawes nie daar gebruik mag word nie weens hul verbintenis met Panarabisme en hul gebruiksaanvaarding gedurende die tyd wat die Ba’ath-party geregeer het.

1963–1991

Nadat Kassem deur die Ba’ath-party omvergewerp is in 1963 het die nuwe Ba’athistiese regering op 31 Julie 1963 ’n gewysigde weergawe van die Arabiese Bevrydingsvlag as nuwe Irakse vlag aanvaar (wet 28 van 1963). Hierdie horisontale driekleur in rooi, wit en swart (vir die eerste keer gebruik in die Egiptiese rewolusie van 1952) het die basis van die vlag van die Verenigde Arabiese Republiek (VAR) gevorm. Hoewel die VAR in 1961 opgebreek het, het die strewe na eenheid voortbestaan. Waar die vlag van die VAR twee groen sterre gehad het wat Egipte en Sirië voorgestel het, het die nuwe Irakse vlag drie sterre gehad wat die aansluitingshoop van Irak by Sirië en Egipte in ’n nuwe unie gesimboliseer het. Sirië het hierdie visie van Irak gedeel en het later daardie jaar die nuwe Irakse vlag as sy eie aanvaar. Dit het tot in 1971 die vlag van Sirië gebly toe die groen sterre deur die valk van Koraisj (die Siriese wapenskild) vervang is.

Die Irakse Vlagwet (28 van 1963) is vervang deur ’n nuwe Vlagwet (33 van 1986) gedurende die presidentskap van Saddam Hoesein. Hoewel die vlag onveranderd gebly het, is die betekenis van die drie sterre verander om hul oorspronklike geografiese betekenis as die voorstellings van die drie leerstellings in die leuse van die Ba’ath-party: Wadha, Hoerijah, Isjtirakijah (Eenheid, Vryheid, Sosialisme).

1991–2004

Op 13 Januarie 1991 is die vlag deur ’n nuwe Vlagwet (6 van 1991) gewysig. Op aandrang van Saddam Hoesein is die takbir (die woorde Allahoe Akbar wat Arabies is vir “God is Groot”) in groen tussen die sterre ingevoeg. Die vorm van die takbir was in Hoesein se eie handskrif. Die toevoeging van die heilige Islamitiese teks is deur sommige gesien as ’n poging om oorlogsteunsteun te werf van Irakse geloofsleiers wat vroeër verban is, om die disrespek waarmee die Irakse vlag hanteer is in die Irakkees-besette Koeweit, te staak en om die Irakse regering se Islamitiese legitimiteit (wat in daardie stadium sekulêr was) te bevorder in die periode wat gevolg het op die Golfoorlog.

Soos met ander vlae waar Arabiese skrif op is, moet die wapperkant van die vlag aan die regterkant van die vlag se voorkant wees.

2004–2008

Weens die verskillende uitsigte en die heersende teenstand teen ’n volstrekte afstanddoening van die huidige Irakse vlag is ’n kompromie aanvaar deur die Amerikaans aangestelde tussentydse Irakse administrasie in 2004. Die basiese ontwerp van die bestaande vlag is behou;^[3] Die takbir is egter weergegee in tradisionele gestileerde Koefiese skrif eerder as Hoesein se handskrif.

Die gewysigde vlag is tydens ’n seremonie op 28 Junie 2004 wat die tegniese ‘magsoorhandiging’ van die besettingsmag van die Koalisie-Oorgangsbestuur aan die Amerikaans aangestelde administrasie ingelei het, bekendgestel.^[4]

2008 tot huidig

Op 22 Januarie 2008 is ’n nuwe vlagontwerp bevestig in die nuwe Vlagwet (9 van 2008). In hierdie weergawe is die drie sterre verwyder terwyl die takbir in sy 2004-formaat behou is. Die parlement se bedoeling was dat die nuwe ontwerp vir een jaar sou geld waarna ’n finale besluit oor die vlag geneem sou word. Op 30 April 2009 is die vlag deur die Irakse parlement hersien en behou.^[5]

Vlag van Irak, 1921 tot 1959.
Vlag van Irak, 1958.
Vlag van Irak, 1959 tot 1963.
Vlag van Irak, 1963 tot 1991.
Vlag van Irak, 1991 tot 2004.
Vlag van Irak, 2004 tot 2008.

Voorstelle

2004 se vlagvoorstel en kontroversie

’n Vergelyking tussen die vlae van buurstate van Irak, Irak se ouer vlae en die voorstel

Die Irakse regering is na die inval en besetting van Irak deur die Verenigde State in 2003 omver gewerp en die Ba’ath-party is verban. Daar is gespekuleer dat die Amerikaanse Regering op ’n verandering van die Irakse vlag sou aandring om die pan-Arabiese simboliek te verwyder en om afstanddoening van die Ba’athistiese regering aan te kondig. Hierdie uitkyk is deur sommige groepe in Irak gedeel. Daar was ook, onder Irakiërs wat onder Saddam Hoesein gely het, ongelukkigheid oor die behoud van nasionale simbole wat deur sy regering gebruik is. Die Irakse Koerdiese minderheid het ook ’n afkeur in die vlag gehad en het spesifiek ’n probleem met die vlag se beswering van pan-Arabisme gehad. Teenstanders teen die vlagverandering het geargumenteer dat die vlag sedert 1963 in gebruik is, lank voor Saddam Hoesein se presidentskap, en dat dit onregverdig was om dit as ’n ‘Saddamistiese’ vlag te beskou. Hulle het ook daarop klem gelê dat pan-Arabisme ’n heersende beginsel onder die meerderheid van Irakiërs voor onafhanklikheid in 1932 was.

Op 26 April 2004 het die Amerikaans-aangestelde Irakse Regeringsraad (IRR) ’n nuwe vlag vir Irak aangekondig. Die IRR het gesê dat ’n ontwerp van die vooraanstaande Irakse kunstenaar-argitek Rifat Chadirji aanvaar is.

Die voorgestelde vlag het verskeie betekenisse gehad:

Simbool	Betekenis
Wit agtergrond	Reinheid
Twee blou bane	Dit verteenwoordig die Tigris- en Eufraatriviere.
Geel baan	Koerdiese minderheid. Die vlag van Koerdistan bevat ’n geel son.
Blou sekelmaan	Die sekelmaan stel Islam voor. Die skakering van blou stel Turkmeens-Irakiërs voor.

Die ontwerp het ’n opmerklike breuk met die drie vlae van moderne Irak (die Arabiese Opstand-geïnspireerde vlag, die vlag wat deur Kassem gebruik is en die Arabiese Bevryding-geïnspireerde vlag van 1963) gemaak wat elkeen die vier Pan-Arabiese kleure bevat. Van hierdie kleure is slegs wit in die IRR se voorstel gebruik. Islamitiese sekelmane word in Arabiese heraldiek boonop gewoonlik in groen of rooi voorgestel. Die voorgestelde verandering het ’n heftige negatiewe reaksie ontlok onder groeperinge in Irak se Arabiese meerderheid, selfs onder dié wat teen Saddam Hoesein gekant was. Diegene wat die Amerikaanse besetting teengestaan het, insluitend die Sjiistiese geestelike Muqtada al-Sadr het gesê die ontwerp is ’n poging van die Amerikaanse regering om Irak van haar identiteit en geskiedkundig prominente rol in die Arabiese wêreld te ontneem. Kritici het veral die afstanddoening van die Arabiese Bevrydingsvlag, die weglating van die kleure van pan-Arabisme en die verwydering van die takbir betreur.

Die nuwe vlag se oorwegend blou-en-wit voorkoms is ook onmiddellik deur baie mense in Irak teengestaan as gevolg van die beweerde ooreenstemming met die vlag van die Staat Israel (wat sedert stigting in 1948 vyandig teenoor Irak is).

Die nuwe vlag is volgens berigte op 27 April 2004, die dag voor die amptelike aanvaarding van die vlag, in Falluja deur opstandelinge verbrand.

Op 28 April 2004 het die president van die IRR, Massoud Barzani, ’n gewysigde weergawe van die vlag waarin die ligblou sekelmaan na ’n donkerder skakering vervang is bekendgestel. Dit is onseker of hierdie verandering na aanleiding van die protes aangebring is of, soos die Raad verklaar het, ’n regstelling van ’n drukfout van vroeëre weergawes is. Barzani het ook verduidelik dat die vlag ’n tydelike ontwerp was wat oor die maande in aanloop tot die aanvaarding van die definitiewe vlag, gebruik sou word.

In die lig van oorweldigende openbare protes is die aanvaarding van die blou-sekelmaanvlag totaal laat vaar.

2008 se vlagvoorstel

Ten spyte van die kompromis in 2004 het teenstand teen die vlag deur Koerdiese groepe voortgeduur. In Januarie 2008 is ’n nuwe ontwerp voorgestel waarin die drie sterre verwyder en vervang is deur ’n agtpuntige groen ster met ’n geel skyf in die middel en die takbir weerskante daarvan. Die takbir is in Koefiese skrif (’n Mesopotamiese Arabiese styl wat in Irak ontstaan het).^[6]

2008 se vlagwedstryd

In Julie 2008 het die Irakse parlement ’n wedstryd van stapel gestuur vir die ontwerp van ’n nuwe Irakse vlag. Die wedstryd het tot September 2008 geduur en 50 ontwerpe is ontvang. Ses ontwerpe is gekies en na die parlement gestuur om voor die einde van 2008 te besluit op ’n nuwe vlag.^[7]

’n Ander ontwerp soortgelyk aan die 2004-2008-vlag is voorgestel waarin die skrif na geel verander is om die Koerdiese mense in Noord-Irak voor te stel. Die betekenis van die drie sterre sou verander om vrede, verdraagsaamheid en regverdigheid voor te stel.^[8]