Wikipedia:Rekenaarterme

Die Apple II, een van die eerste persoonlike rekenaars.

Hierdie blad is vir rekenaarterme. Hou verkieslik die bespreking daarvan op die besprekingsblad. Daar is baie terminologiepogings in Afrikaans en nie almal werk altyd saam nie. Party programvertalers is nie altyd bewus van taalkundige sake nie, en baie vertalers is nie altyd ingelig oor watter terme reeds bestaan en gebruik word op skole en universiteite nie. Konsekwentheid met terminologie in wiskunde, taalkunde en ingenieurswese is natuurlik ook baie belangrik. Die Afrikaanse Wikipedia kan dus nie 'n eie rigting inslaan sonder om darem te kyk wat ander reeds gedoen het nie. Blindelingse navolging is egter ook nie altyd ideaal nie.


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - Sien ook

Oorsprong van die terme

wysig

Die eerste woordeboeke van rekenaarterme was woordelyste wat rekenaars vergesel het sowel as woordelyste wat deur verskillende akademici saamgestel is. In 1976 het die Internationale Elektrotegniese Kommissie (IEC) en Internasionale Standaardeorganisasie (ISO) saamgewerk om ISO/IEC 2362 te publiseer. Die eerste uitgawe (1976) verskyn in beide Engels en Frans.[1] ISO/IEC is uitgebrei tot 37 verskillende dokumente. Al verskyn die meeste van die dokumente in beide Engels en Frans, is 'n paar dokumente net in Engels gepubliseer. In 2015 is al 37 dokumente deur 'n enkele gekonsolideerde Engels-talige dokument ISO/IEC 2382:2015 vervang.[2] Ander Engelstalige woordlyste is deur, onder andere, die Instituut vir Elektriese en Elektroniese Ingenieurs (IEEE) en die American National Standards Institute (ANSI) gepubliseer. In 2010 het die IEEE, ISO en IEC saamgewerk om die dokument ISO/IEC/IEEE 24765 to produseer. Hierdie dokument, wat 3349 definisies bevat, is 'n kombinasie van al drie organisasies se woordelyste.[3]

Die redakteurs van die tweetalige dokumente het gesorg dat beide Engelse en Franse woorde presies dieselfde betekenis gekry het – d.w.s. dat daar geen "Neef/nig/cousin/newphew/niece" probleme is nie. Dus hoort een van die doeleindes van 'n Afrikaanse woordeboek die bewaring van die betekenisse van die verskillende woorde te wees.

Vertaling van rekenaarterme

wysig

Die eerste Engels-Afrikaans woordeboeke van rekenaarterme het voor 1980 by verskeie universiteite verskyn. Byvoorbeeld, in 1977 het die Universiteit van Suid-Afrika hul eerste Engels-Afrikaans/Afrikaans-Engels woordeboek van rekenaarterme gedruk. Hierdie 144-bladsy woordeboek is aan alle studente in die Departement Rekenaarwetenskap en Inligtingstelsels saam met andere studiegidse gegee.[4]

Die Tweetalige Rekenaarwoordeboek, 1985, van Coetzee, Du Plooy en Cluver, was 'n baanbrekerswerk wat in 1987 herdruk is. Dodds en Grobbelaar se tweetalige rekenaarwoordeboek (1984, hersien in 1987) kom uit dieselfde era. Die Vriende vir Afrikaans het prof Nic Du Plooy in 2005 versoek om sy Tweetalige Woordeboek by te werk, maar hy het nie daarvoor sy weg oopgesien nie, maar die teks beskikbaar gestel as basis van 'n nuwe rekenaarwoordeboek. Die Kuberwoordeboek (H.C. Viljoen hoofredakteur) het in 2007 verskyn, en is gebaseer op Coetzee, Du Plooy en Cluver se 1987 hersiene werk; ander bronne wat geraadpleeg was, was die WAITT woordelys, Dodds en Grobbelaar se Rekenaarwoordeboek, en termelyste van die Vaktaalburo.

Baie programme (veral Vrye Sagteware en ander Oopbronsagteware) is al in Afrikaans vertaal. Die kwaliteit van die vertalings kan drasties wissel. Sommige is deur professionele vertalers gedoen en moeite is gedoen met kwaliteit. Ander is as 'n stokperdjie deur vrywilligers gedoen wat nie meer in die RSA woon nie, nie meer Afrikaans praat nie, nie betrokke is by plekke waar Afrikaans nog gebruik word nie. Daar is selfs projekte wat van outomatiese vertaling gebruik gemaak het, waarvan die Afrikaans gewoonweg onverstaanbaar is (tensy mens dit woord vir woord eers terugvertaal in Engels). Daar is dus reeds 'n klomp oulike idees vir terme, en enige standaardisasiepoging moet ook kyk na wat ander reeds gedoen het, maar sorg moet gedra word.

Aangesien mense orals net Engels sien en hoor, vind party mense sommige Afrikaanse terme aanvanklik vreemd, terwyl dié wat daagliks by universiteite daarmee werk, gewoond is aan die terme wat hulle gebruik. Hierdie situasie sal hopelik ook verbeter. In April 2006 het Microsoft 'n taalpakket vir Zoeloe vrygestel, wat Windows (tot 'n mate?) in Zoeloe beskikbaar maak. Tswana is vir Mei 2006 belowe, en Afrikaans vir Junie 2006. Dit is nie duidelik of Microsoft die bestaande, professionele, vertaal- en terminologiekenners in die sagtewareveld gekontak en geraadpleeg het nie. Hierdie lys behoort egter te help dat mense bewus word van die moontlikheid dat die wêreld dalk nie Engels is nie.

Wenke

wysig

In artikels oor vertaalde programme moet daar waarskynlik gepoog word om die terminologie van daardie projek te gebruik, indien sinvol en moontlik. Dit is sekerlik nie sinvol om swak vertalings net so oor te gebruik nie. Dit gesê, wie besluit of dit goed is?

In sommige tale, soos Nederlands, word die Engelse woord dikwels sonder vertaling gebruik, maar in ander tale soos Frans word egte Franse woorde gebruik. Dit word hier geïllustreer met vertalings van verskillende welbekende rekenaarterme in Afrikaans, Duits, Engels, Frans en Nederlands.

Afrikaans Duits[Nota 1] Engels Frans Nederlands
sagteware Software software logiciel software, programmatuur
rekenaarhardeware Hardware hardware matériel informatique hardware, apparatuur
rekenaar Computer (en in 'n mindere mate Rechner) computer ordinateur computer
sakrekenaar Taschenrechner calculator calculatrice rekenmachine
  1. in Duits kry 'n selfstandige naamwoord altyd 'n hoofletter.

Vir Wikipedia-artikels, indien dit nie 'n algemene term is nie ("netwerk" is darem sekerlik algemeen), oorweeg om die Engelse woord in hakies te gebruik waar die Afrikaanse term die eerste keer gebruik word.

Die AWS laat verskillende woordbou toe en dit kan ons kelder, veral met die maak van skakels. Iets soos "Linux Distribution" kan waarskynlik as "Linux-verspreiding", "Linuxverspreiding" , "Linux Verspreiding" (en dalk nog ander) geskryf word. Kom ons probeer om by die koppelteken te bly, vasaanmekaar met kleinletters tensy hoofletters noodwendig nodig is (die eerste voorbeeld). Dit is baie keer in elk geval nodig om 'n koppelteken te gebruik ter wille van leesbaarheid as die naam/term effens taalvreemd is en dus nie so maklik lees as dit vas geskryf is aan 'n Afrikaanse woord nie. Vir akronieme en afkortings is die koppelteken steeds nodig, en in sommige gevalle sal dit debatteerbaar wees of iets nou 'n akroniem is of nie. Dis net 'n voorstel dié, maar ons sal waarskynlik moet standaardiseer en op die een of ander skryfwyse besluit.

Microsoft se stylgids kan ook geraadpleeg word. Hierdie dokument let ook op die Anglisistiese taalgebruik, informele taalgebruik en sinsbouvoorbeelde.

Oor "-ture" (programmatuur, apparatuur)

wysig

Aanvanklik is die woorde programmatuur en apparatuur gebruik vir sagteware en hardeware, maar probleme het ontstaan toe hierdie terme verder geneem word om soortgelyke Engelse woorde te vertaal. Wat doen 'n mens met die Engelse "firmware", "malware", "middleware" en "shareware"? "Programmatuur" en "apparatuur" is pragtige Afrikaanse woorde, maar aangesien die manier van vertaling nie verder geneem is nie, verkies baie mense nou "sagteware" en "hardeware".

Woordelys

wysig

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - Sien ook

Engels Afrikaans Kommentaar
abduction abduksie/wegvoering
abort stop, staak
abstract abstraheer/onttrek
abstraction abstrahering/abstraksie/onttrekking
accelerator key versnelsleutel
access toegang
accessories ekstra programme, ekstras, toebehore, bybehore
accessory hulpprogram, toebehore
access port toegangspoort
accumulator teller
accuracy akkuraatheid
active drive aktiewe aandrywer, aktiewe skyf
active icon aktiewe ikoon
active learning aktiewe leer Begrip in masjienleer
adaptative learning algorithm aanpassende leeralgoritme
add-on byvoegsel
adjectival phrase (AP) adjektiefstuk (AS)
administrator administrateur
A-drive A-aandrywer
algebra algebra
algorithm algoritme
align belyn
alignment belyning
alphabet alfabet
ambiguity meerduidigheid
ambiguous meerduidig
analyse analiseer, ontleed
analyser analiseerder, ontleder
analysis analise, ontleding
anaphora resolution anafooroplossing
angle brackets (<>) punthakies
animal language dieretaal
annotate annoteer
annotation annotasie/annotering
anti-virus software antivirusprogram
application applikasie, toepassing, nutsprogram
application programming interface (API) toepassing(s)programmeerkoppelvlak (TPK)
app app, toep
architecture argitektuur
artificial intelligence (AI) kunsmatige intelligensie (KI)
artificial language kunsmatige taal
archive argief / argiveer
array skikking
assembler kyk na konteks: is dit die taal, of die program wat met die taal werk?
assembler language / assembly language saamsteltaal "assembly" mag nie vertaal word nie omdat dit 'n naam is.
assembler program (assembly program, assembler language compiler) saamsteller, saamstelprogram, moontlik: saamsteltaalvertaler
associative array assosiasieskikking ook: hutstabel indien dit duidelik is uit die konteks dat die onderliggende implementasie van 'n hutstabel gebruik maak. Sien hash table.
at (@) by, aapstert (minder formeel)
attach aanheg
attachment aanhegsel, aanhangsel
audio book luisterboek
augmented transition network (ATN) aangevulde oorgangsnetwerk (AON)
authentication identiteitstawing, identifisering Ook egtheidstoetsing
automatic speech recognition (ASR) outomatiese spraakherkenning (OSH)
automaton outomaat
Engels Afrikaans Kommentaar
backend agtergrondprogram
back propagation truverbreiding
backslash (\) trustreep, flip, tru-skuinsstreep
backup rugsteun (ww.), rugsteunkopie (s.nw), afdruk
backspace key trusleutel, terugsleutel
backtracking terugsporing
bandwidth bandwydte
banner ad vaandeladvertensie
bag (v) groepeer (ww)
bagging groepering
bag-of-words (BOW) sak-met-woorde (SMW)
bar balk
base(-form) basis(vorm)
baseline basislyn
battery
~ low
~ empty
~ charging
battery
~ raak pap
~ is pap
~ word gelaai
Die uitdrukking langsaan is die geselstaal. Woordeboekkorrek (Pharos 1997) het 'n battery hetsy klaargeraak of opgehou werk.
benchmark (n) norm/normtoets/prestasiestandaard/ standaard (nw)
benchmark (v) bepaal norm/normtoets/prestasiestan-daard/standaard (ww)
binary binêr
binary features binêre eienskappe
bit (binary digit) bis (binêre syfer)
bitmap bispatroon
bitrate bistempo
blend versmelt
blending versmelting
Blog webjoernaal of weblog
blog post(s) webloginskrywing(s)
bookmark boekmerk
Boolean algebra Boolse algebra
boost versterk
boosting versterking
boot selflaai, opwarm, begin
bootsector selflaaisektor, beginsektor
bootstrap, bootstrapping "voorbereiding", "selfondersteunend", "selfbegin" Die gebruik van "bootstrap" kom van die Engelse frase "pulling yourself up by your bootstraps". Dit is dus moeilik om 'n enkele Afrikaanse vertaling daarvoor te gebruik. Voorheen is die woord "skoenlussteekproefneming" voorgestel. In rekenaarterme het "bootstrapping" niks met proefnemings te doen nie, en die gebruik van "skoenlus" is 'n lui direkte vertaling.
boundary grens
box raampie
braces ({}) krulhakies
bracket (n) hakie (nw)
bracket (v) plaas tussen hakies/voorsien van hakies (ww)
bracketing voorsiening van hakies
broad coverage wye dekking
bubble jet printer inkkassetdrukker, borrelstraaldrukker
bug programfout, gogga (minder formeel)
burn (verb) skryf
bus stamlyn [1]
bullet koeël kolpunt
bulletin board bulletienbord
bookmark boekmerk
browse deurblaai, snuffel, rondkyk
browser webblaaier of webleser minder algemeen: blaaier, deurblaaier, webbladleser
brute force hacking volkrag kraking, brute krag kraking
byte greep
Engels Afrikaans Kommentaar
cache cache,[5] cachegeheue[5]
caching cacheberging
caps lock hoofletterslot, bokasslot
capture vaslê
carriage return wa-terugloop
cartridge inkhouer, inklading
cascaded finite-state parser kaskade-eindigetoestandontleder
case-based reasoning gevalgebaseerde redenasie/ -redenering
case sensitive kassensitief
categorise kategoriseer
category kategorie
CAD (computer-aided design) CAD (rekenaargesteunde ontwerp)
central processing unit (CPU) sentrale verwerkingseenheid (SVE)
certificate authority sertifikaatowerheid
chart kaart/grafiek
chart parsing kaartontleding
chat group kletsgroep; geselsgroep
checkbox keuseblokkie
checksum kontrolesom
chip skyfie, (silikon)vlokkie, mikroskyfie, tjip (informeel)
chunk (n) sinstuk (nw)
chunk (v) ontleed in sinstukke (ww)
chunker sinstukontleder
chunking sinstukontleding
clamshell phone toeklapfoon
class klas
classification klassifikasie/ klassifisering
classifier klassifiseerder
classify klassifiseer
click klik, kliek
client (soos in client/server) kliënt, rekenaarkliënt
clipart sketskuns, knipkuns
clipboard knipbord
clock speed klokspoed
cloud computing wolkverwerking, wolkdataverwerking wolkrekenaarkunde
cluster (n) bondel/kluster/tros (nw)
cluster (v) bondel/saamkluster/saamtros (ww)
clustering bondeling/klustervorming/trosvorming
collaborative samewerkend, meewerkend meer as een gebruiker
colour resolution kleurresolusie
collapse (a menu) opvou Moontlik ook: inklap, versteek.
completed voltooid
command opdrag, bevel, taak
command line opdraglyn, bevellyn
commonsense reasoning gesondeverstandredenasie/ -redenering
compact disk (CD) kompakskyf
compatible versoenbaar
compile saamstel/kompileer
compiler vertaler, bouer samesteller/kompileerder
composite form (complex word) kompleks (gelede woord)
compound analyser kompositum-/samestellinganaliseerder
compressing samepersing
computation berekening
computational lexicography rekenaarlinguistiese leksikografie
computational linguist rekenaarlinguis
computational linguistics (CL) rekenaarlinguistiek (soms ook berekeningslinguistiek) (RL)
computational morphology rekenaarlinguistiese morfologie
computational power berekeningskrag
compute bereken
computer rekenaar
computer-assisted language learning (CALL) rekenaangesteunde taalonderrig (RGTO)
computer-literate rekenaarbedrewe, rekenaarvaardig Wat is computer-fluency dan?
computerise rekenariseer
computer language rekenaartaal
confidence vertroue
confidence score vertrouetelling
configuration opstelling, verstelling
connect konnekteer, verbind
connection konneksie, verbinding, aansluiting
conjunct (n) konjunk (nw)
conjunct (v) verbind, verenig (ww)
conjunction konjunksie, verbinding
consistent konsistent In die wiskunde is dit gebruiklik om "konsistent" te gebruik. Vgl. ook "konsistent" en "konsekwent" in, byvoorbeeld, eHAT
consistency konsistentheid
console konsole
consonant konsonant (spraak), medeklinker (teks)
constituent konstituent
constituent analysis konstituentanalise. konstituentontleding
constrain beperk
constraint beperking
constraint grammar (CG) beperkingsgrammatika (BG)
constructed language gekonstrueerde taal
content word inhoudswoord
context konteks
context-aware searches konteksgebaseerde soektogte, konteksbewuste soektogte
context free grammar (CFG) konteksvrye grammatika (KVG)
context sensitive grammar (CSG) kontekssensitiewe grammatika (KSG)
control panel beheerpaneel
control structure kontrole-/beheerstruktuur
conversion omskakeling
converter omsetter
cookie koekie
core technology kerntegnologie/halffabrikaat/ komponent/module
co-reference koreferensie
co-reference resolution koreferensieoplossing
corpus (pl. corpora) korpus (mv. korpusse)
corpus annotation korpusannotasie/-annotering
corpus linguistics korpuslinguistiek
corpus tagging korpusetikettering
coverage dekking
credentials intekenbesonderhede
cross-lingual kruistalig
cryptocurrency algoritmunt
cracker kuberkraker
crash vasloop
cursor loper, merker, pyltjie (vanselfsprekend)
customise aanpas, pasmaak, doelgemaak
customised searches pasgemaakte soektogte
cut and paste knip en plak
cybersquatter kuberplakker
Engels Afrikaans Kommentaar
daemon agtergrondproses
database databasis
data-driven datagedrewe
data-driven local rule datagedrewe lokale reël
data mining data-ontginning
data warehouse datapakhuis
dead drop geheime bediener, skelmbediener
debug ontfout, regmaak
decision tree besluitnemingsboom, beslissingsboom
deduct aflei
deduction afleiding, deduksie
deep analysis in-diepteanalise
default verstek
default value verstekwaarde, versuimwaarde Minder algemeen, beginwaarde, aanvangswaarde of standaardwaarde
default inheritance verstekoorerwing
definite description begrensde/bepaalde/definiete beskrywing
defragmentation defragmentering, defragmentasie, ontbrokkeling
delete skrap, verwyder, uitwis
deletion skrapping, verwydering, uitwissing
dependency afhanklikheid
dependency resolution afhanklikheidsoplossing
design ontwerp
desktop (workarea) werkskerm, werkarea
desktop computer lessenaarrekenaar, tafelrekenaar
deterministic parsing deterministiese ontleding
device toestel
dialogue act dialooghandeling
dialogue box dialoogvenster, dialoogboks
dialogue manager dialoogbestuurder
diathesis diatese
diathesis alternation diatese-alternasie/-alternering
dictionary assosiasieskikking, hutstabel Sien associative array en hash table
diphthong diftong (spraak), klinkerkluster (teks)
directory gids
discourse analysis diskoersanalise, diskoersontleding
discourse marker diskoersmerker
discourse understanding diskoersbegrip
disk space skyfspasie
diskette disket
domain domein
done klaar, gedoen, gedaan, voltooid, afgehandel
DOS (disk operating system) DOS (skyfbedryfstelsel)
dot matrix printer stippeldrukker
double density dubbeldigtheid
download aflaai, trek[6]
draft konsepkopie
drag and drop sleep en los
drawback nadeel
drive aandrywer, dryf, skyf
drop-down list aftreklys
drop-down menu tuimelkieslys, kieslys, tuimelkeusekaart, keuselys
dual-core system dubbelkernstelsel
dual screen dubbelskerm dubbelskerm-muurpapier, -plakpapier
dynamic programming dinamiese programmering
Engels Afrikaans Kommentaar
edit wysig, redigeer
editor teksverwerker, redigeerder program waarmee teks gewysig/geredigeer word
E-mail E-pos Let asb. op die koppelteken. 'n Epos is 'n verhalende gedig.
empirical linguistics empiriese linguistiek
enabling technology bemagtigingstegnologie
encrypted versleutel(de)
endianness endigheid
engineering ingenieurswese
enter invoer(sleutel/-toets), enter(sleutel/-toets)
entropy entropie
error message foutboodskap
error rate foutkoers/fouttempo
escape ontsnap(sleutel/-toets)
estimate (n) beraming, raming, skatting (nw)
estimate (v) beraam, skat (ww)
estimation beraming, raming, skatting
evaluation evaluasie, evaluering
expand uitbrei
expandable uitbreibaar
expandable memory uitbreibare geheue
experience-based learning ervaringsgebaseerde leer
experiment (n) eksperiment (nw)
experiment (v) eksperimenteer (ww)
expert system ekspertsisteem, ekspertstelsel
export oorskakel "Export" verwys hier na 'n lêer wat se formaat van een tipe na 'n ander oorgeskakel word. Byvoorbeeld "Export to .CSV"
express uitdruk
expression uitdrukking
extract uitpak, onttrek
extraction uitpakking, onttrekking
executable uitvoerbare lêer
Engels Afrikaans Kommentaar
FAQ Gereelde vrae, Algemene vrae, kwelvrae
favourites voorkeure, gunstelinge
feature kenmerk, eienskap
feature structure eienskapstruktuur
feedback terugvoer(ing)
feedforward vorentoevoer
file lêer
file manager lêerbestuurder
filler stopwoord
filter filter/filtreerder
find en replace vind en vervang
finite state automaton eindigetoestandoutomaat
finite state model eindigetoestandmodel
finite state transducer eindigetoestandoorvormer
firewall brandmuur, vuurmuur netskans
firmware fermware, fermatuur, harde programmatuur
first-order logic (FOL) eersteordelogika
first-order predicate calculus (FOPC) eersteorde-predikaatkalkulus (EOPK)
flash drive (USB) / "Memory Stick" geheuestokkie Moonlik ook datastafie of datavinger. flits-aandrywer, flitsskyf
floating-point wisselpunt
floppy slapskyf
FLOSS (Free/Libre and Open source software) vrye en oopbronsagteware (geen dubbelsinnigheid wat opgeklaar moet word in Afrikaans nie)
focus (n) fokus (nw)
focus (v) fokus (ww)
focusing fokussering
folder vouer, vakkie, lêergids
forward slash (/) skuinsstreep, balk, flap
formalism formalisme
formula formule
frame raam
framework raamwerk
Free Software Vrye Sagteware In Engels beteken Free beide Vry en Gratis. In Afrikaans (soos in Frans) is daar 'n duidelike onderskeid – Vrye sagteware verwys na vryheid en nie na koste nie. Sien ook "FLOSS". As gevolg van die verwarring word die term Libre Software (van die Franse "Logiciel Libre") ook in Engels gebruik wanneer na Vrye programmatuur verwys word eerder as gratis. Natuurlike kan Vrye Sagteware ook gratis wees...
free software gratis sagteware as dit bloot daaroor gaan dat dit nie geld kos nie en as dit nié vrye sagteware is nie
frequency frekwensie
function word funksiewoord
functional unification grammar (FUG) funksionele unifikasiegrammatika (FUG)
functional word funksionele woord
fuse saamsmelt
fusion samesmelting
fuzzy vaag
fuzzy logic vae logika
fuzzy set newelversameling, vae versameling
Engels Afrikaans Kommentaar
game rekenaarspeletjie
gamer kuberspeler
gang effect bende-effek
gazetteer spesialisleksikon
generalised phrase structure grammar (GPSG) veralgemeende frasestruktuur-grammatika (VFSG)
generalised transition network (GTN) veralgemeende oorgangsnetwerk (VON)
generate genereer
generation generering
genetic algorithm genetiese algoritme
geotagging geomerking, geo-etikettering 'n geomerkte/geo-etiketteerde/geo-geëtiketteerde foto
glossary glossarium
gold standard goudstandaard
grammar grammatika
grammar checker grammatikatoetser
grammar formalism grammatikaformalisme
grammatic grammaties
grammatical grammatikaal
grammatical analysis grammatikale analise
grammatical category grammatikale kategorie
grapheme grafeem
graphic file grafikalêer
graphics card grafikakaart of skermkaart
guess (n) raaiskoot (n)
guess (ww) raai (ww)
guesser raaier
Engels Afrikaans Kommentaar
hack kraak, binnedring
hacker kuberdringer ; stelselindringer cracker: kuberkraker.
hacking stelselindringing, kraak
hard copy drukstuk
hard drive hardeskyf
hardware hardeware, apparatuur (sien bespreking onder)
hash (hashed) huts (gehuts) Om 'n kontrolesom te skep om te verseker dat inligting sonder foute versend of gestoor word.
hash button(#) hutsknoppie
hash table hutstabel
head-driven phrase structure grammar (HPSG) kerngedrewe frasestruktuurgrammatika (KFSG)
Help desk kliëntediens
heuristics (die) heuristiek
hibernate hiberneer Plaas rekenaar in 'n slaap-toestand.
hidden Markov model (HMM) versteekte Markovmodel (VMM)
hierarchy hiërargie
highlight glim, verlig verhelder
hexa-core system seskernstelsel
home page tuisblad
hot key sneltoets/snelsleutel
hotspot kuberkol responskol
human language mensetaal
human language technology (HLT) mensetaaltegnologie (MTT)
human-assisted machine translation mensgesteunde masjienvertaling
human-computer interaction mens-rekenaarinteraksie
hybrid (n) hibried (nw)
hybrid (a) hibridies (bnw)
hyperlink hiperskakel
hyphen koppelteken/woordafbreekteken
hyphenate breek woord af
hyphenation woordafbreking
hyphenator woordafbreker
hypertext hiperteks
Engels Afrikaans Kommentaar
icon ikon, ikoon, klikkie, afbeelding
image beeld
implement implementeer
implementation implementering
import (a document) intrek
index (n) indeks (nw)
index (v) indekseer (ww)
indexing indeksering
induce induseer
induction induksie
inference afleiding/deduksie/gevolgtrekking/ inferensie
inflect flekteer/inflekteer
inflected geflekteerd/geïnflekteerd
inflection fleksie/infleksie
Information Age Informasietydperk[7]
information extraction (IE) inligtingonttrekking (IOT)
information retrieval (IR) inligtingontsluiting (IOS)
inherit erf
inheritance oorerwing
ink jet printer inksproeidrukker, inkstraaldrukker
input toevoer, invoer
input/output (I/O) toevoer/afvoer (T/A)
insert (n) invoegsel (nw)
insert (v) invoeg (ww)
insertion invoeging
instance geval
instance-based learning gevalgebaseerde leer
integrated geïntegreer
intelligibility verstaanbaarheid
interactive interaktief
interface koppelvlak
Internet internet of Internet
Internet connection internetaansluiting
ISP (Internet Service Provider) IDV (internetdiensverskaffer)
intranet intranet
italics skuinsdruk
iterate herhaal/itereer
iteration herhaling/iterasie
Engels Afrikaans Kommentaar
Joystick stuurstok
Engels Afrikaans Kommentaar
kernel-based learning kerngebaseerde leer
keyboard sleutelbord, toetsbord
keybinding sleutelkortpad
keylogger sleutelsteler
k-nearest neighbour (k-NN) k-naastebuurpunt (k-NN)
k-nearest neighbour model k-naastebuurpunt-model
k-nearest neighbour algorithm k-naastebuurpunt-algoritme
knowledge acquisition kennisverwerwing
knowledge base kennisbasis
knowledge extraction kennisonttrekking
knowledge-based method kennisgebaseerde metode
knowledge-driven kennisgedrewe
Engels Afrikaans Kommentaar
lambda calculus lambdakalkulus
language generation taalgenerering
language recognition taalherkenning
laptop skootrekenaar
laserprinter laserdrukker
learn leer
learning leer
left corner parsing linkerhoekontleding
lemma lemma
lemmatisation lemma-identifisering/lemmatisering
lemmatiser lemma-identifiseerder/lemmatiseerder
lexical acquisition leksikale verwerwing
lexical entry leksikale inskrywing
lexical functional grammar (LFG) leksikaal funksionele grammatika (LFG)
lexical rule leksikale reël
lexical semantics leksikale semantiek
lexical type leksikale tipe
lexicon (pl lexiaca/lexicons leksikon (mv leksika/leksikons)
likelihood aanneemlikheid / waarskynlikheid
line break reëlbreuk reëlonderbreking
link skakel, knoop
Linux distribution Linux-verspreiding AWS laat ander woordbou toe, maar kom ons bly hierby
local area network plaaslike area netwerk
locally weighted regression lokaal geweegde regressie
lock (-ed) (-ing) vergrendel (-d)
lock screen sluit skerm
logic grammar logikagrammatika
login aanmeld, meld aan aanteken
logout afmeld, meld af afteken
longest match string searching langstepassing-stringsoektog
longest string matching langstestringpassing
lurk uitkyk, skuil
Engels Afrikaans Kommentaar
machine translation (MT) masjienvertaling (MV)
machine learning (ML) masjienleer (ML)
mailing list poslys
mainframe hoofraam
manual annotation handmatige annotasie/annotering
manually annotated corpus handmatig geannoteerde korpus
mapping kartering/passing
Markov model Markovmodel
markup opmerkteks bv. HTML of XML – opgemerkte teks, of teks wat met etikette ("tags") opgemerk is
match (n) paar (nw)
match (v) pas (ww)
matching passing
maximum entropy maksimum entropie
maximum entropy model maksimumentropiemodel
maximum entropy principle (MEP) maksimumentropiebeginsel (MEB)
maximum likelihood maksimum aanneemlikheid
maximum likelihood probability maksimumaanneemlikheidswaarskynlikheid
mediated searches gemedieerde soektogte, bemiddelde soektogte
memory geheue
memory-based learning geheuegebaseerde leer
menu kieslys, keuseskerm, keusekaart
merge saamvoeg, saamsmelt
message board boodskapbord, bulletinbord
metalanguage metataal
metarule metareël
metric afstandsfunksie/metriek
microchip mikrovlokkie (1990's), mikroskyfie
minicomputer minirekenaar
model (n) model (nw)
model (v) modelleer (ww)
modelling modellering
modular architecture modulêre argitektuur
modularity modulariteit
module module
motherboard moederbord
monochrome monochroom; eenkleurig
monotonic default inheritance monotoniese verstekoorerwing
morph (pl. morphs) morf (mv. morwe)
morpheme morfeem
morphological analysis morfologiese analise
morphological parsing morfologiese ontleding/morfeemontleding
most frequent frekwentste/mees frekwent
mount monteer, heg
mouse muis
mouse pad muismat
move skuif
multilingual multitalig/veeltalig
multilingualism multitaligheid/veeltaligheid
multimedia multimedia
multimedia multimedia
multimodal multimodaal
multiword multiwoord
multiword unit multiwoordeenheid
Engels Afrikaans Kommentaar
named entity (NE) benoemde entiteit (BE)
named-entity classification (NEC) benoemde-entiteitklassifikasie/ klassifisering (BEK)
named-entity recogniser benoemde-entiteitherkenner
named-entity recognition (NER) benoemde-entiteitherkenning (BEH)
natural language natuurlike taal
natural language processing (NLP) natuurliketaalprosessering (NTP)
natural language understanding (NLU) natuurliketaalbegrip (NTB)
n-best n-beste
network netwerk
network computer netwerkrekenaar
neural networks/nets neurale netwerke
newline reëleinde
n-gram n-gram
newsgroup nuusgroep
node nodus
nonce word geleentheidswoord
non-parametric regression nonparametriese regressie
notebook computer skootrekenaar, notaboekrekenaar, vourekenaar
noun phrase (NP) naamwoordstuk (NS)
novel (form/structure/word) ongekende (vorm/struktuur/woord)
numpad (Numeric pad on keyboard) nommerblok
Engels Afrikaans Kommentaar
object-oriented language (OOL) objekgeoriënteerde taal (OGT)
object-oriented programming objekgeoriënteerde programmering
off-line ongekoppel, ontkoppel, afgeskakel vanlyn
on-line aangeskakel, ingeskakel, aanlyn, gekoppeld
on-line directory aanlyn/gekoppelde woordeboek
ontology ontologie
open source … oopbron... (geen spasie)
open source software oopbronsagteware
Operating System Bedryfstelsel
(operating system) kernel (bedryfstelsel)kern
optimise optimaliseer
optimisation optimalisering
option opsie, keuse
orthogonal ortogonaal
orthogonal inheritance ortogonale oorerwing
ortographic word ortografiese woord
out-of-vocabulary buite-woordeskat
output afvoer
overfit (n) oormatige passing (nw)
overfit (v) pas oormatig (ww)
overfitting oormatige passing
overwrite oorskryf, oorheenskryf
Engels Afrikaans Kommentaar
package pakket (pakkette)
paradigm paradigma
paradigmatic paradigmaties
parallel corpus parallelkorpus
parallel parsing parallelontleding
parallel port parallelle poort
parameter parameter
parametrization parametrisering
parity pariteit
parse (n) ontleding (nw)
parse (v) ontleed (ww)
parser ontleder
part of speech (POS) woordsoort (WS)
part of speech tagger woordsoortetiketteerder
password wagwoord, toegangskode
PATR formalism PATR-formalisme
pattern patroon
pattern matching patroonpassing
pattern recognition patroonherkenning
paywall betaalsperring
werkverrigting, spoed
peripherals randapparatuur
performance prestasie/werkverrigting
perplexity perpleksiteit/verwarring
personal computer (PC) persoonlike rekenaar
phonaestheme fonotema
phoneme foneem
phonetic transcription fonetiese transkripsie
phonological word fonologiese woord
phrase frase/stuk
phrase structure frasestruktuur
physical address space fisieke adresruimte
piracy roofkopiëring; kopieregskending; onwettige handel in sagteware
pixel beeldpunt
pipeline pypleiding/pyplyn
platter plaat
plain text eenvoudige teks/platteks/skoonteks/ vlakteks
PP-attachment VSS-aanhegting
plugin inprop
podcast podsending, potgooi (informeel) [8]
pointer wyser
pop-up menu opspringkieslys, opwipkieslys
precision presisie
preliminary experiments voorlopige eksperiment
prepositional phrase (PP) voorsetselstuk (VSS)
pre-processing voorverwerking
printer rekenaardrukker, drukker
primitive primitief
print preview drukvoorskou
probabilistic network waarskynlikheidsnetwerk
probability waarskynlikheid
procedure prosedure
profiled searches profielgebaseerde soektogte
processor verwerker
progressbar vorderingsbalk
prompt melding
proofing tools skryfhulpmiddels
propositional logic proposisielogika
proprietary … eiendom(s)..., alleenreg... (geen spasie/ een woord) (gebaseer op Pharos)
proprietary software eiendomsagteware, alleenregsagteware sagteware met eiendomsreg op
prune snoei
pruning snoeiing
proxy server instaanbediener
purge ontlaai[9] purgeer, skoonmaak
Engels Afrikaans Kommentaar
quad-core system vierkernstelsel
quantisation kwantisasie/kwantisering
query navraag
question vraag
question answering vraagbeantwoording
queue waglys
queued gewaglys
Engels Afrikaans Kommentaar
radial radiaal
radial basis function network radialebasisfunksie-netwerk
RAM (random access memory) ewetoeganklike geheue (ETG), lees-en-skryf geheue (LSG)
random ewekansig/stogasties
rank (n) rangorde (nw)
rank (v) in rangorde plaas/rangskik (ww)
ranking rangskikking/rangordeplasing
ransomware losprysware
raw text routeks
read-only … leesalleen... (geen spasie)
read-only memory leesalleengeheue (LAG)
realm ruim (soos in Windows se vertaling) of ryk (soos afgestam van koningkryk)
real time intyds
reason (n) rede (nw)
reason (v) redeneer (ww)
reasoning redenasie/redenering
reboot herlaai, herbegin
recall herroeping
recursive rekursief
recursive transition network (RTN) rekursiewe oorgangsnetwerk (RON)
recursivity rekursiwiteit
recycle bin herwingids, snippermandjie, asblik, vullisblik
redundancy oortolligheid redundancy check = oortolligheidstoets. Oorweeg ook: rugsteunversekeringstoets.
redo oordoen, herdoen
re-enter herbetree
reentrancy herbetreding/hertoegang
reentrant herbetreebaar/hertoegangbaar
refer verwys
referee skeidsregter
reference verwysing
reference corpus verwysingskorpus
refresh herlaai
register register
regular reëlmatig
regular expression reëlmatige/reguliere uitdrukking hier het Afrikaans juister terme as die Engels
relate betrek
related work verwante werk
relation betrekking/relasie/verhouding
relationship verhouding/verwantskap
relax verslap
relaxation verslapping
relaxation algorithm verslappingsalgoritme
release manager vrystellingsbestuurder
reliability betroubaarheid
reliable betroubaar
render(ing) beeldvertoning Geen eenvoudige direkte vertaling in Afrikaans nie, hang baie van konteks af. Byvoorbeeld: "Render an Image" = "Vertoon 'n beeld"
repository lêerstoor, kodebank
require vereis
requirement vereiste
research (n) navorsing (nw)
research (v) navorsing doen (ww)
research purposes navorsingsdoeleindes
reset herstel
resolution resolusie/beeldskerpte
resolve oplos
restore herstel
restrict beperk
restricted domain beperkte domein
result (n) gevolg/resultaat (nw)
result (v) lei tot/volg (ww)
retrieval ontsluiting
retrieve ontsluit
reusability herbruikbaarheid
reusable herbruikbaar
right corner parsing regterhoekontleding
robust kragtig/robuust
robustness krag/kragtigheid/robuustheid
ROM (read-only memory) LAG (leesalleengeheue)
root wortel
root access administrateurstoegang
root directory hoofgids
rootkit skimverklikker werk soos spioenware, maar gebruiker/stelsel is onbewus daarvan
rubber duck debugging rubbereendontfouting
rule reël
rule and decision tree induction reël- en besluitnemingsboominduksie
rule-based reëlgebaseerde
rule-based reasoning reëlgebaseerde redenasie/redenering
Engels Afrikaans Kommentaar
sample steekproef
sampling steekproefneming
sampling rate steekproefnemingskoers/-tempo
scanner aftaster, skandeerder
scenario scenario
score (n) telling/waardetoekenning (nw)
score (v) ken telling/waarde toe (ww)
screen skerm, monitor
screenshot skermkiekie Ook soms skermkopie.
screensaver sluimerskerm Ook soms skermskut of skermbeskermer.
script(s) skrip(te) (dink aan manuskrip)
script kiddie skriprekruut; rekruutkraker
scroll rol
scroll bar rolstaaf
scroll down afrol, ondertoe rol
scroll up oprol, boontoe rol
sector sektor
serial port seriepoort
search (n) soektog (nw)
search (v) opsoek/soek (ww)
search engine soekenjin, soekprogram, snuffelgids
segment (n) segment (nw)
segment (v) segmenteer (ww)
segmentation segmentering
select kies/selekteer
selection keuse/seleksie
selectional preference keuse-/seleksievoorkeur
selectional restriction keuse-/seleksiebeperking
semantic semanties
semantic annotation semantiese annotasie/annotering
semantic network semantiese netwerk
semantic parsing semantiese ontleding
semantic tagging semantiese etikettering
sense (n) begrip (nw)
sense (v) begryp/verstaan (ww)
sentence (S/SENT) sin (S/SENT)
sentencise herken singrens
sentencisation singrensherkenning
sentenciser singrensherkenner
server bediener rekenaarstelsel of 'n program
service provider diensverskaffer
setting instelling
shallow analysis vlak analise
shallow parsing vlak ontleding
shell dop, tolk
shareware deelware, deelprogrammatuur
shortcut key snelskakel, kitssleutel
shut down skakel af
simple form (simplex word) simpleks (ongelede woord)
site ruimte, tuiste, werf
sitemap werfkaart
slash skuinsstreep
smiley lagbekkie
smooth (a) glad (bnw)
smooth (v) gladstryk (ww)
smoothing gladstryking
sniffer snuffelaar, datasnuffelaar
software sagteware (programmatuur) sien bespreking onder
solid state drive (SSD) Vastetoestand-skyf
sound card klankkaart
spam gemorspos, pespos, sproeipos, geraaspos, varkpos, strooipos
speak praat
speaker spreker (mens), luidspreker (toestel)
speaker recognition sprekerherkenning
speaking rate spraaktempo
speech spraak
speech processing spraakprosessering
speech recognition spraakherkenning
speech synthesis spraaksintese
speech technology spraaktegnologie
speech understanding spraakbegrip
speech-to-speech translation spraak-na-spraakvertaling
spell-checker speltoetser
spelling checker/corrector speltoetser
spoken corpus gesproke korpus
spoken language system gesproketaalsisteem
spreadsheet spreitabel, sigblad, rekenblad
stack (n) stapel (nw)
stack (v) opstapel (ww)
stacking opstapeling v
state staat/toestand
state-of-the-art modernste/mees gevorderde/voor-punt~
statistical statisties
statistics statistiek
stem (n) stam (nw)
stem (v) herken stam (ww)
stemmer stamidentifiseerder
stemming stamidentifisering
sticky klewerig
stochastic stogasties
stop word stopwoord
storage space bergingsruimte, bergplek
streaming stroming [10]
stress (n) klemtoon (nw)
stress (v) beklemtoon (ww)
strip-by-strip strook-vir-strook
structural struktureel
structural tree strukturele boom
structure (n) struktuur (nw)
structure (v) struktureer (ww)
stylus skryfstiffie
subcategorisation subkategorisering
subcategorisation frame subkategoriseringsraam
subcategory subkategorie
subscribe inteken, teken in
subscribers intekenaars, intekenare
substitute vervang
substitution vervanging
supervise kontroleer
supervised learning gekontroleerde leer
supervised method gekontroleerde metode
surf navigeer, blaai Ook moontlik rondrits, rondkarring, swerf.
swipe vee, veeg
syllabification sillabifikasie (spraak)/lettergreep-verdeling (teks)
syllable sillabe (spraak)/lettergreep (teks)
synthesis sintese
synthesise sintetiseer
synthesiser sintetiseerder H.J.J.M. van der Merwe het in 1970 klavetron voorgestel (vergelyk klavesimbel)
system tray stelselvak
Engels Afrikaans Kommentaar
Tab Inkeep, inkeping , tabelleer
tab oortjie soos dié van 'n telefoonboekie, deesdae algemeen in gebruik in programme soos Firefox, Konqueror, ens.
tab tekselement keepkarakter, stootkeep, tabelkeep
tab stop tabelleerstop
Tablet PC tabletrekenaar, tablet, leirekenaar, lei saam met ’n skryfstiffie (stylus) kan ook griffel en lei gebruik word.
tag (n) etiket (nw)
tag (v) etiketteer (ww)
tagger etiketteerder
tagging etikettering
taskbar taakbalk
tap, double tap tik, dubbeltik
taxonomy taksonomie
template sjabloon, templaat (bv. Microsoft Word-sjabloon)
test (n) meting/toets (nw)
test (v) meet/toets (ww)
testbed proefbed/toetsbed/toetsstelsel
testing meting/toetsing
text teks
text processing teksprosessering
text summarisation teksopsomming
text technology tekstegnologie
text-to-speech synthesis (TTS) teks-na-spraaksintese (TNS)
thesaurus (pl. thesauri) tesourus (mv. tesourusse)
thread draad, vertakking
timestamp tydstempel
toggle wissel
toggle switch wipskakelaar nie te verwar met klinkskakelaar (trip switch) nie.
token tekseenheid
token-based tekseenheidgebaseerde
tokenisation tekseenheididentifisering
tokenise identifiseer tekseenheid
tokeniser tekseenheididentifiseerder
tool nutsprogram, hulpmiddel, nutsgoed (meervoud)
toolbar nutsbalk
toolkit gereedskapstel
tooltip nutswenk
topic tema
topic detection temabepaling/-opsporing
topology topologie
topological topologies
topological parsing topologiese ontleding
touch pad streelpaneel
touch screen tasskerm, raakskerm, aanraakskerm, kontakskerm
template sjabloon ook templaat, meester
terminal terminaal
thumbnail duimnaelskets, miniatuurafbeelding
trace (n) spoor (nw)
trace (v) na-/opspoor (ww)
traceback terugspoor
track baan
train afrig
training afrigting
training instance afrigtingsgeval
transduce oorvorm
transducer oorvormer
transfer (n) oordrag (nw)
transfer (v) oordra (ww)
transform omvorm/transformeer
transformation omvorming/transformasie/ transformering
transition oorgang
transition network (TN) oorgangsnetwerk (ON)
tree boom/boomstruktuur/stukbeeld
tree-adjoining grammar (TAG) stukbeeldaangrensende grammatika (SAG)
treebank boomstruktuur-/stukbeeldbank
trouble shooting foutspeuring, foutspeurdery, foutopsporing en -herstel foutspeuring is in die 1981-HAT opgeneem as vasstelling van foute by masjinerie en tegniese toerusting, maar is in die 2009-uitgawe as argaïsme weggelaat. 1997-Pharos aanvaar dit vir trouble shooting
tune verfyn
tuning verfyning
Turing-complete Turingvolledig
Turing machine Turingmasjien
tweet twiet [11]
two's complement Komplement van twee - type tekseenheidtipe, tik
type/token ratio tekseenheidtipe/tekseenheid-ratio
type-based tekseenheidtipegebaseerde
Engels Afrikaans Kommentaar
undelete ontskrap
undo ontdoen
unification unifikasie/vereniging
unify unieer/unifiseer/verenig
unlabelled ongeëtiketteerd
unlabelled corpus ongeëtiketteerde korpus
unmount demonteer, ontheg
unsubscribe uitteken, teken uit
update bywerk, opdateer, op datum bring
unrestricted onbeperkte
unrestricted domain onbeperkte domein
user gebruiker
user name gebruikersnaam
unsupervised ongekontroleerd
unsupervised learning ongekontroleerde leer
unsupervised method ongekontroleerde metode
utility program nutsprogram
utterance uiting
Engels Afrikaans Kommentaar
verbal phrase (VP) werkwoordstuk (WWS)
version weergawe, versie
version control weergawebeheer
virtual reality skynwerklikheid, virtuele werklikheid
vocabulary woordeskat
vote (n) stem (nw)
vote (v) stem (ww)
voting stemming
voting methods stemmetodes
voting strategies stemstrategieë
vowel vokaal (spraak); klinker (teks)
vacuum tube vakuumbuis
Engels Afrikaans Kommentaar
wallpaper muurpapier, plakpapier
war driving ry-en-steel, rondry-kraking, rondrits-kraking
waveform golfvorm
web web
weight gewig
word woord
word alignment woordbelyning
word manufacturing woordvervaardiging
word segment (syllable) lettergreep/woordsegment
word segmenting lettergreepverdeling/woordsegmen- tering
word sense disambiguation (WSD) woordbetekenisvereenduidiging (WBV)
word-spotting woorduitkenning
word-to-word translation woord-na-woordvertaling
workbench werkbank
World Wide Web (WWW) Wêreldwye web (WWW)
webcam webkamera
web browser webblaaier of webleser minder algemeen: blaaier, deurblaaier, webbladleser
web design webontwerp
web page webblad, webbladsy
website webwerf, webtuiste, webbestemming
webmaster webmeester
widget koppelvlakgeriefie, GUI-geriefie, dingesie
wild cards oorheersstring
wizzard slimmerd, assistent, ghoeroe Moontlik ook hulpprogram.
word woord gewoonlik gebruik in geheueadresering
wordprocessing woordverwerking
wordprocessor woordverwerker
word count woordtelling
workstation werkstasie
write protected skryfbestand

Eksterne skakels

wysig

Verwysings

wysig
  1. Scowen, Roger (20 Julie 2004). "Terminology in ISO/IEC 2382 and some SC22 standards" (in Engels). ISO/IEC. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  2. "ISO/IEC 2382:2015 Information technology -- Vocabulary" (in Engels). Genf: ISO. 2015.
  3. "ISO/IEC/IEEE 24765 Systems and Software engineering – vocabulary" (PDF) (in Engels). ISO, IEC, IEEE. 2010. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  4. Departement Rekenaarwetenskap en Inligtingsdiens/Department of Computer Science and Information Systems (1977). Rekenaarterme/Computer Terms. Pretoria: Universiteit van Suid-Afrika.
  5. 5,0 5,1 Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal, 6de uitgawe. Pearson. 2015. ISBN 978-1-77025-700-9.
  6. Green, M. 1997. Geheime dossiere: Vreemde verskynsels. Midrand:Perskor, p. 57: Ek wil by 'n rekenaar uitkom sodat ek inligting van die Internet kan trek
  7. Google Translate: Informationszeitalter (Duits) is Informatietijdperk in Nederlands.
  8. "Google, Apple én Spotify wys omroeper die deur". Netwerk24. Besoek op 14 Augustus 2018.
  9. Standard Bank. Banktaal: 'n woordelys in wording. 3 Julie 1984. Marshalltown, p. 81
  10. "Pasop vir dié vals stromingdiens 'soos Netflix'". Netwerk24. Besoek op 14 Augustus 2018.
  11. "Het Musk die wet met sy Tesla-twiet oortree?". Netwerk24. Besoek op 14 Augustus 2018.