Bataafse Republiek

Die Bataafse Republiek (1795–1806) was 'n republiek wat die grootste gedeelte van die huidige Nederland beslaan het. Dit is gemodelleer op die Franse Republiek, waarvan dit 'n vasalstaat was.

Bataafsche Republiek
Bataafse Republiek

1795 — 1806
Vlag Wapenskild
Vlag Wapen
Ligging of Bataafse Republiek
Ligging of Bataafse Republiek
Ligging van die Bataafse Republiek
Hoofstad de facto: Den Haag
Taal/Tale Nederlands
Godsdiens Protestantisme, Rooms-Katolieke Kerk
Regering Republiek
Historiese tydperk Franse Rewolusie
 - Uitbreek van die Franse Rewolusie 14 Julie 1789
 - Bataafse Revolusie 19 Januarie 1795
 - 1ste Staatsgreep 22 Januarie 1798
 - 2de Staatsgreep 12 Junie 1798
 - Vrede van Amiens 25 Maart 1802
 - Benoeming van Lodewyk Napoleon tot koning 5 Junie 1806
Bevolking
 - 1795 skatting 1 880 000 
Geldeenheid Gulden
Staatskundige geskiedenis
van die Nederlande
Noordelike Nederlande Suidelike Nederlande Heilige Romeinse Ryk &
Duitse Bond
Goue van Oos-Francië Goue van Wes-Francië Goue van Oos-Francië

Gelre

Utrecht

Friesland

Groningen

Ommelanden

Vlaandere

Brabant

Heneg.-Holland

(e.a.)

Luik

Loon

Stavelot-Malmedy

Ravenstein

Horn

Thorn

Bouillon

Gronsveld

(e.a.)

1384
Boergondiese Nederlande
1482
Habsburgse Nederlande
1543
Sewentien Provinsies
(vanaf 1566 in opstand)
1588
Republiek
die Sewe Verenigde Nederlande
1585
Spaanse Nederlande
1713
Oostenrykse Nederlande
1795
Bataafse Republiek
1794
Eerste Franse Republiek
1806
Koninkryk Holland
1810 1804
Eerste Franse Keiserryk
1813
Vorstendom die Nederlande
1814
Generaal-
Goewernement
1815
Verenigde Koninkryk
die Nederlande
1815
Groothertogdom Luxemburg

1830
Koninkryk die Nederlande


1830
Koninkryk België


1848 & 1867
Groothertogdom Luxemburg

Die Bataafse Republiek word afgeroep op 19 Januarie 1795, die dag nadat die stadhouer Willem V van Oranje na Engeland gevlug het.

In kontras met gebeure in Frankryk het rewolusionêre veranderings in Nederland relatief vreedsaam verloop. Die land was reeds 'n republiek vir twee eeue en het min adellikes gehad; die guillotine was nie nodig nie. Die ou Republiek het 'n baie argaïese en oneffektiewe politieke samestelling gehad: besluitneming het baie stadig gevorder, en baie keer glad nie gebeur nie. Die Provinsies het soveel mag gehad dat hulle sinvolle uitvinding blokkeer het. Die Bataafse Republiek het die oorgang na 'n meer gesentraliseerde en funksionele regering gemerk. Baie van sy uitvindings het behoue gebly in latere tye.

Die nuwe Republiek het sy naam geneem van die Batavii, 'n stam wat in Nederland gewoon het in Romeinse tye, en wat as die voorgangers van die Nederlandse nasie beskou was.

Weer in kontras met Frankryk het die nuwe Republiek nie 'n terreur-regime of verval tot diktatorskap beleef nie: veranderings is aangebring ná Napoleon Bonaparte se bewindkoming. In 1805 het Napoleon 'n uitgeslape politikus Rutger Jan Schimmelpenninck aangestel as raadspensionaris om die uitvoerende regeringstak te versterk. Daarna, in 1806, het Napoleon vir Schimmelpenninck geforseer om te bedank, die land hernoem na die Koninkryk van Holland, en sy broer Louis Bonaparte as die nuwe koning van Holland ingestel.

Die enigste teken van politieke onstabiliteit was enkele staatsgrepe: die eerste het in 1798 gebeur, toe rewolusionêre kommandeurs gegrief was deur die stadige pas van demokratiese hervorming (die Nasionale Vergadering, wat in 1796 saamgeroep is, was verdeel deur onderlinge partystruwelings). Die tweede het in 1801 gebeur, toe 'n Franse kommandeur, wie deur Napoleon ondersteun was, 'n konserwatiewe staatsgreep uitgevoer het wat die veranderings wat deur die 1798 staatsgreep ingevoer is, terugverander het.

Sien ook

wysig