Bespreking:Hendrik Spoorbek

Hierdie artikel is deur die gemeenskap geïdentifiseer as een van Wikipedia se spogartikels en het vir die eerste keer tydens week 41 van 2024 op ons voorblad gepryk. Dit beteken egter nie dat die artikel nie verder gewysig kan word nie: voel vry om dit te verbeter of by te werk.

Vordering met bronne wat deurgewerk is, en koste...

Vordering	Publikasiejaar	Bron	Kommentaar	Koste
Afgehandel	1888	Hannes en Hanne (Van Breemen)	Delpher.nl	R0,00
Afgehandel	1919	In het land van Piet Retief (L. Rompel-Koopman)	Op 31 Oktober 2023 gekoop by Bobshop (R150+ R60 koeriergeld)	R210,00
Afgehandel	1938	Die Afrikaanse volksgeloof (Abel Coetzee)	Delpher.nl	R0,00
Afgehandel	1949	Humansdorp se groei en bloei (E.J. Gerryts) Nuwe derde uitgawe/herdruk van 2019	Op 6 November 2023 gekoop by Takealot (R225 ; posgeld verminder deur geskenkbewyse vir myself te koop)	R225,00
Afgehandel	1949	They walk in the night (Eric Rosenthal)	Op 8 November 2023 gekoop by Bobshop (R250+ R60 koeriergeld)	R310,00
	1959	These wonders to behold (Lawrence Green)	Archive.org	R0,00
Afgehandel	1966	Stamregister van die Suid-Afrikaanse volk (D.F. du Toit Malherbe)	Afrol van biblioteekboek, 1 bladsy [boek mag nie uitgeneem word nie]	R1,00
Afgehandel	1968	Suid-Afrikaanse biografiese woordeboek (C. Mostert)	Afrol van biblioteekboek, 2 bladsye [boek mag nie uitgeneem word nie]	R2,00
Afgehandel	1973	Standard Encyclopaedia of Southern Africa	Archive.org	R0,00
Afgehandel	1977	Boerewysheid (P.W. Grobbelaar)	Biblioteekboek	R0,00
	1989	Swartberg en sy mense (Sue van Waart)	Biblioteekboek	R0,00
Afgehandel	1992	Vonkelwyn en wurgpapats (Martie de Villiers)	Afrolgeld op 24 November 2023, by Ladismith Biblioteek van bl. 85-86; al is dit R1 per vel, gee ek R5,00 donasie	R5,00
	1993	Briewe uit die Tuin van Eden (2008-druk) (Sue van Waart)	Op 22 Maart 2012 gekoop by die Dierewelsynwinkel op Hermanus. Ek het hom al langer as 'n dekade...	R30,00
	1994	Abel Coetzee en sy rubriek “Waar die volk skep”: vroeë Afrikaanse volkskultuur	Op 16 November 2023 gekoop by Theron Books (R180 + R65 paxi-geld)	R245,00
Afgehandel	2001	At the Fireside (Roger Webster)	Biblioteekboek	R0,00
Afgehandel	2005	Suid-Afrikaanse Geslagsregisters, Deel 12, So-Sz	Afrol van biblioteekboek, 1 bladsy [boek mag nie uitgeneem word nie]	R1,00
	2007	Aangrypende verhale van gister (Japie Coetzee)	Biblioteekboek	R0,00
Afgehandel	2010	Kampvuurstories (P.W. Grobbelaar)	Biblioteekboek	R0,00
	2022	Tyd is ’n B**ksem	Voorskou bekyk op Google Play en Google Books	R0,00
				R1029,00

Suidpunt (kontak) 12:05, 10 Desember 2023 (UTC)

Die sogenaamde "regte" naam Schörbeck

Mense, baie dankie vir die nominasie, ek het net 'n probleem met die sogenaamde "regte" naam "Schörbeck".

Soos julle alte goed weet, het mense die neiging om sonder veel dinkwerk of gesonde oordeel by mekaar af te skryf. Sonder 'n primêre teks, soos 'n akte uit 'n argief om dit te staaf, moet ons aanvaar dat dit sonder meer vals is.

Die eerste keer wat mens van die naam Schörbeck bewus raak, is in Lawrence Green se een boek These Wonders to Behold uit 1959. Daarin skryf hy: "His real name was Heinrich Schorbeck and some called him Skoorbek".

Ek het nog nie sy inligting hier bygewerk nie.

Ieder geval: elke bron daarna haal vir Green soos die Evangelie aan. Wat ons daar vind is ook net 'n skoot in die donker. Moggetroffe. Green skryf asof hy die waarheid praat, en dit is die grootste kritiek teen sy werk - hy verskaf géén, maar géén bronne nie. As jy lank genoeg die aanname herhaal begin mense dit aanvaar vir die waarheid. Ons het genoeg daarvan in die geskiedenis.

Dit is dus maar net nog 'n naam tussen vele, soos ek daaronder aangedui het. Niemand verduidelik of verklaar waar die naam Schörbeck vandaan kom nie, dus bly dit verdag.

En onthou, die Green-boek is meer as 100 jaar na Spoorbek na dood geskryf - wie kon so lank genoeg leef om as getuie te weet dit was sy naam? Nie eens tannie Landman het geweet hy was getroud nie - die inligting wat sy gekry het, erken sy, het sy maar deels by haar ouma gehoor. En sy gee sy naam aan as Ik denk aan ou-Schobeck en maar sij naam was Schobeck (p. 45). Dit is die vroegste biografiese teks in Afrikaans/Nederlands oor hom wat nie 'n akte is nie. En ook dit beskou ek glad nie as gesaghebbend nie. Van Bremen teken net die stories rondom hom op terwyl hy in Natal was. Dit tel ook nie.

In die Duitse aanlyn bron ( http://www.safrika.org/Names/Wanderung.html ) word die aankoms wéér op 1811 gedui ("ließ sich um 1811 bei Humansdorp nieder"), net soos in Lawrence Green se boek. DIT IS VALS. George Rex het in 1809 al oor hom geskryf (vergelyk Theal). En ook die bronne uit die Kaapse argief, soos die Stamboomregister, dui aan hy was in Gordon se regiment, voor die Engelse se aankoms!

Dit is waarom ek geskryf het:

maar waarom die "regte naam" sonder meer op Heinrich Schörbeck besluit is, word nie in die tekste alte duidelik uitgestippel of die amptelike dokument verstrek nie. In die inventaris en sy klousule van die testament word Hendrik Spoorbek aangegee, soos hy bekend gestaan het.

Ek soek konkrete bewyse of 'n transkripsie uit 'n gesaghebbende bron, anders bly dit spekulasie en versinsel. Suidpunt (kontak) 06:38, 10 Oktober 2024 (UTC)

Dit is nou so interessant om te lees. Ek is juis besig met genealogiese navorsing en dit is gereeld 'n probleem om 'n persoon se "regte naam" vas te stel. In die Facebook-groepies praat die mense van so-en-so is "gebore" as so-en-so, maar eintlik is die enigste bewyse van 'n persoon se naam dit wat neergeskryf is en beskikbaar aan ons vandag is. Verskillende bronne het gereeld verskillende spelwyses vir die name van dieselfde persoon gebruik, veral as die skriba hardhorend was of nie kon spel nie, of nie die taal magtig was nie. So sien ek 'n persoon word in die een bron as Petronella gelys en in 'n ander as Pietronella. Dan op die sterfkennis vul 'n Engelssprekende persoon die vorm in en skryf Peterneller. 'n NG dominee skryf 'n Schröder as Schreuder en op nog 'n dokument staan daar Skrooder. Hierdie Skrooder se kind is in die een dokument Jacobus Barendse, maar op 'n ander dokument word die kind skielik James Burnside. Wat "is" nou juis die persoon se naam dan? Al wat ons het is die bronne, dus is al die name geldig en word hulle maar gelys. Hoe die persoon eintlik in sy leeftyd aangespreek is, is gewoonlik selfs 'n ander, gewoonlik korter naam. In jou voorbeeld klink dit of die outeur 'n afleiding maak na aanleiding van ander voorbeelde wat hy dalk vroeër teëgekom het. Dit is nie baie oortuigend nie. – Pynappel (kontak) 08:45, 10 Oktober 2024 (UTC)

Dankie, @Pynappel:. Dit is presies wat ek probeer sê: Lawrence Green het sy hele boek gegrond op hoorsê, sonder om die informante al te dikwels te noem. Hier het iemand soos Sue van Waart veel beter gedoen deur die bronne te probeer verstrek, waar sy kon, sonder om dit na 'n akademiese artikel te laat klink. Sy't dit trouens in 'n amikale briefvorm gehou wat sy aan Abraham de Vries sou rig, die aanhef heet "Braam". Dit spreek ook van openbare deelname. As jy dus 'n fout maak, is jy maar net so goed soos jou bronne. Sy maak ook van Lawrence Green se werk gebruik, maar ten minste sê sy dit. En dit is verskoonbaar. Haar doel was net om soveel bronne moontlik oor hierdie karakter te vergaar.

En jy kry ook variasies van dieselfde... kom ons sê nou maar rekwisiet. In Lawrence se weergawe het hy 'n towerboek by hom gehad, wat hy by sy aankoms verloor het/ van hom gesteel is [wat nie sin maak as hy so alwetend is nie, nè?]; ander weergawes wil dit hê dat die boek saam met hom begrawe is. Maar in Rosenthal se weergawe, They Walk the Night, was daar 'n ou (Schoeman, volgens 'n 91-jarige Strydom) wat staaltjies oor hierdie Spoorbek opgeteken het, en dié boek vol staaltjies het verlore gegaan. Wat ons hier sien, werk baie dieselfde soos Telefoontjie. Suidpunt (kontak) 19:05, 17 November 2024 (UTC)