Dominikaanse Republiek
Die Dominikaanse Republiek (Spaans: República Dominicana, [reˈpuβlika ðominiˈkana], ) is 'n land in Sentraal-Amerika met 'n oppervlakte van 48 672 km² en 'n bevolking van sowat 10,7 miljoen in 2018. Die land lê op die eiland Hispaniola tussen die Atlantiese Oseaan in die noorde en die Karibiese See in die suide. Die Dominikaanse Republiek beslaan twee-derdes van die eiland Hispaniola, terwyl die westelike buurland Haïti een-derde beslaan. Daarbenewens grens die Dominikaanse Republiek in die ooste aan Puerto Rico en in die noorde aan die Turks- en Caicoseilande. Die hoofstad en grootste stad is Santo Domingo, wat ook die oudste nog bestaande stad in die Amerikas is wat deur Europeërs gestig is (in 1496).
| |||||
Nasionale leuse: Dios, Patria, Libertad (Spaans vir: "God, Vaderland, Vryheid") | |||||
Volkslied: ¡Quisqueyanos Valientes! (Spaans vir: "Dapper Quisqueyanos!") | |||||
Hoofstad | Santo Domingo | ||||
Grootste stad | Santo Domingo | ||||
Amptelike tale | Spaans | ||||
Regering | Unitêre presidensiële grondwetlike republiek Luis Abinader Raquel Peña Rodríguez | ||||
Onafhanklikheid • Tydelike onafhanklikheid
• Vereniging van Hispaniola • Verdeling van Hispaniola • Eerste Republiek • Spaanse besetting • Onafhanklikheid herstel • Tweede Republiek • Amerikaanse besetting • Derde Republiek • Burgeroorlog • Vierde Republiek • Huidige grondwet |
1 Desember 1821 9 Februarie 1822 27 Februarie 1844 1844–1861[1] 1861–1865 16 Augustus 1863[1] 11 Julie 1865[2] 5 Mei 1916 12 Julie 1924[3] 24 April 1965 1 Julie 1966 13 Junie 2015[4][5] | ||||
Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
48 672 km2 (128ste) 18 792 myl2 0,7 | ||||
Bevolking - 2018-skatting - 2010-sensus - Digtheid |
10 735 896[6] (89ste) 9 445 281[7] 220 / km2 (65ste) 569,8 / myl2 | ||||
BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2019-skatting | ||||
BBP (nominaal) - Totaal - Per capita |
2019-skatting | ||||
MOI (2018) | 0,745[9] (89ste) – hoog | ||||
Gini (2018) | 43,7[10] – medium | ||||
Geldeenheid | Peso (DOP )
| ||||
Tydsone - Somertyd |
ATS (UTC-4) nie toegepas nie (UTC-4) | ||||
Internet-TLD | .do | ||||
Skakelkode | +1-809, +1-829, +1-849 |
Voor die ontdekking van die Amerikas deur Europa is die eiland Hispaniola deur Quisqueya bevolk, waarna die Dominikaanse volkslied verwys. Die eiland Hispaniola is in 1492 deur Christophorus Columbus namens die Spaanse Kroon in besit geneem. In 1496 is Santo Domingo gestig en het dit die eerste Spaanse nedersetting in die Nuwe Wêreld geword. Frankryk het die westelike derde van die eiland beset, wat in 1804 Haïti sou word. In 1821 het die Dominikaanse bevolking die onafhanklikheid van Spanje verklaar. Die leier van die Dominikaanse onafhanklikheidsbeweging, José Núñez de Cáceres, was van voorneme om van die Dominikaanse Republiek 'n deel van Groot-Colombia te maak, maar hulle is in 1822 deur die buurland Haïti binnegeval. Ná 22 jaar se onafhanklikheidsoorlog het die Dominikaanse Republiek in 1844 van Haïti onafhanklik geword. Gedurende die volgende 72 jaar is die land veral deur binnelandse konflikte geteister, met 'n kort herstel van Spaanse koloniale gesag in 1861–1865. Tussen 1916 en 1924 is die Dominikaanse Republiek deur die Verenigde State beset. Sedert 1978 handhaaf die Dominikaanse Republiek 'n stabiele demokratiese stelsel wat met ekonomiese groei gepaardgaan. Die ekonomie fokus veral op internasionale toerisme en die land beskik oor die grootste ekonomie in die Karibiese gebied en Sentraal-Amerika.
Die Dominikaanse Republiek is veral bekend vir sy Latyns-Amerikaanse kultuur met sy kleurryke karnaval wat jaarliks in Februarie plaasvind. Dit word algemeen op 27 Februarie gevier, die Dominikaanse Republiek se onafhanklikheidsdag van Haïti.
Etimologie
wysigDie Dominikaanse Republiek is nes sy hoofstad Santo Domingo na Sint Dominicus de Guzman, 'n heilige in die Rooms-Katolieke Kerk en stigter van die Dominikaanse orde, genoem.
Demografie
wysigBevolking
wysigDie Dominikaanse Republiek is die land met die tweede grootste bevolking in die Karibiese Eilande net na Kuba. Die land se kultuur en gebruike is afkomstig uit verskeie bronne insluitend die oorspronklike inwoners, die Spaanse koloniale tydperk, slawe uit Afrika en die nabygeleë Verenigde State. 73% van die mense is swart, 11% is wit en 16% veelrassig.
Taal
wysigAlle inwoners kan Spaans praat, maar Frans is ook gewild op skool en in die weste van die land, aangesien dit as 'n amptelike taal in Haïti dien.
Geloof
wysigMeer as 90% van die mense is Christene, meestal Rooms-Katoliek. Van die ander godsdienste wat in die Dominikaanse Republiek beoefen word sluit in: Boeddhisme, Islam en Judaïsme.
Ekonomie
wysigToerisme vorm 'n groot bron van inkomste in die 21ste eeu. Die Dominikaanse peso is die geldeenheid van die Dominikaanse Republiek, alhoewel die Amerikaanse dollar, die euro, die Kanadese dollar en die Switserse frank ook by die meeste toeriste-aantreklikhede aanvaar word.
Klimaat
wysigDie eiland het 'n tropiese klimaat wat as gevolg van die omliggende see redelik matig is. Die warm water van die Karibiese See maak die Dominikaanse Republiek kwesbaar vir gereelde orkane met die hoofseisoen tussen Junie en Oktober.
Sport
wysigBofbal word as nasionale sport van die Dominikaanse Republiek beskou.[11] Naas die Verenigde State self lewer die Dominikaanse Republiek die meeste bofbalspelers vir die Amerikaanse liga.
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 (es) Historia de la República Dominicana. Ediciones Doce Calles, S.L. 2010. p. 409. ISBN 978-84-00-09240-5. Besoek op 1 Julie 2013.
- ↑ (en) Incháustegui, Joaquín Marino (5 April 2008). Historia de Santo Domingo, Volumen 2. Universiteit van Virginië.
- ↑ (es) "12 de julio de 1924, una fecha relegada al olvido". Diario Libre. 18 Augustus 2012. Besoek op 24 September 2014.
- ↑ (es) "Constitución de la República Dominicana, Votada y Proclamada por la Asamblea Nacional en fecha trece (13) de junio de 2015. Gaceta Oficial No. 10805 del 10 de julio de 2015" (PDF). Santo Domingo: Judicial Branch (Poder Judicial). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 28 Maart 2018. Besoek op 11 September 2018.
- ↑ (es) "Proclaman nueva Constitución en República Dominicana que permitirá reelección presidente". El Comercio. EFE. 13 Junie 2015. Besoek op 11 September 2018.
- ↑ (es) "Estimaciones y proyecciones de la población total". Oficina Nacional de Estadística. Geargiveer vanaf die oorspronklike (xlsx) op April 25, 2018. Besoek op April 25, 2018.
- ↑ (es) "Oficina Nacional de Estadística (ONE) :: La República Dominicana tiene una población de 9,445,281 habitantes de acuerdo a los resultados finales del IX Censo Nacional de Población y Vivienda 2010". ONE. Besoek op 19 Julie 2014.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 (en) "Dominican Republic". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2019. Besoek op 17 Augustus 2020.
- ↑ (en) "2019 Human Development Index Ranking". United Nations Development Programme. 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2020. Besoek op 17 Augustus 2020.
- ↑ (en) "Gini Index". Wêreldbank. Besoek op 17 Augustus 2020.
- ↑ (en) "Some facts about the Dominican Republic". Ambassade van die Dominikaanse Republiek, Washington, D.C. Besoek op 17 Augustus 2020.
Bronnelys
wysig- Algemeen
- (en) "Dominican Republic". Encyclopædia Britannica. Besoek op 17 Augustus 2020.
- (en) "Dominican Republic". Central Intelligence Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Februarie 2016. Besoek op 17 Augustus 2020.
Eksterne skakels
wysigWikimedia Commons bevat media in verband met Dominikaanse Republiek. |
- (en) Toerisme-inligting oor Dominican Republic op Wikivoyage
- (en) Amptelike webwerf Geargiveer 20 Augustus 2020 op Wayback Machine