Hannah du Plessis

Hannah du Plessis (*22 Februarie 1920, Albertinia – †20 April 1990, Pretoria) was ’n Afrikaanse skrywer van liefdesromans. Gedurende haar loopbaan publiseer sy meer as 50 liefdesverhale en word in 1985 deur die uitgewer J.P. van der Walt en Seuns bekroon vir haar volgehoue bydrae, hoë gehalte en die gewildheid van haar ontspanningsromans.

Lewe en werk

Johanna Maria van Zyl is op 22 Februarie 1920 op die historiese plaas Boplaas in die distrik Albertinia gebore. Hier gaan sy vir ses maande skool, waarna die gesin na Johannesburg verhuis. Haar hoërskoolopleiding ontvang sy aan die Hoër Volkskool op Heidelberg in die Transvaal, waar die bekende komponis Stephen Eyssen die hoof was en ’n liefde vir die letterkunde in haar aanwakker.

Sy trou in 1940 met C.M du Plessis en die egpaar het drie seuns en ’n dogter. Na haar eerste man se dood in 1978 trou sy in 1980 met kolonel A.B. Terblanche, maar neem nie hierdie van aan nie. Haar tweede man is agt jaar na die huwelik oorlede. Vir die laaste tien jaar van haar lewe bly sy op Gouritsmond naby George.

In die begin van 1984 het sy ’n ligte beroerte-aanval en skryf daarna baie moeiliker. Op 20 April 1990 is sy weens longontsteking in die Jakaranda Hospitaal in Pretoria oorlede

Skryfwerk

Sy is van jongs af lief vir lees en om haar eie stories te skep, maar begin eers in 1960 ernstig skryf. Sy spits haar hoofsaaklik toe op liefdesverhale, wat deur boekklubs versprei word.

In Die weg van ’n arend (1965) versorg Willa vir Susan du Rand, eienares van die groot huis op Voëlklip. Met haar sonnige geaardheid breek sy deur Susan se selfopgelegde bannelingskap en raak betrokke by haar lewe en verlede en dié van die ander inwoners op die dorp.

Rusplek van die gode (1968) is ’n spanningsroman. Die Vuurvlieg, ’n groot passasiersboot, loop op ’n koraalrif en al die passasiers sterf behalwe een-en-twintig in een van die reddingsbote. Nadat hulle dae lank op die see rondgedobber het, word hulle uitgespoel op ’n onbewoonde eiland iewers in die trope. Hier moet hulle oorleef en ’n nuwe tuiste skep.

Ontwaking op Kroonbaai (1969) skets die lewe en inwoners van hierdie dorpie, elkeen met sy eie verlangens, vrese en begeertes.

Melodie (1970) is ’n jong meisie uit die agterbuurt wat weens ’n sameloop van omstandighede by twee oujongkêrels, Henk en Bertie, in hulle woonstel gaan woon. Gou raak sy ingeburger en sorg vir die huislike take. Wanneer Henk weggaan, is sy en Bertie alleen in die woonstel.

Heidi van die berg (1972) vertel van Die Brei se gemeenskap in die berge, waar Koot en Sara met hulle drie aangenome kinders woon. Op ’n dag kom Koot met nog ’n klein vondeling by die huis aan, Heidi. Hy het haar bo in die berg gekry op ’n plek waar sy onmoontlik nie op haar eie kon kom nie, maar sy ly aan skok en geheueverlies. Niemand meld haar as vermis aan nie en soos die maande aanstap, kruip sy dieper in hulle harte in.

Net die seemeeue weet (1972) is ’n spanningsverhaal wat afspeel in die honderd jaar oue dorpie Westhaven.

In Blomme vir Erica (1973) het Soekie niks en niemand in die wêreld gehad nie, behalwe haar ou lappop. Sy het wel haar ouma gehad, maar sy het haar nooit gesoen nie. Sy het ook ’n oom Carl gehad by wie hulle gewoon het, en daar was tannie Saar en Erica, maar sy was nogtans in almal se pad. Toe word sy siek en sy vlug weg na tannie Rykie toe, waar die mooiste blomme in die hele wêreld groei. Op pad terug kry Erica haar en sien dat sy gehuil het, en toe begin baie dinge meteens verander, want daarna het Erica nie omgegee dat Soekie haar soen nie. Op ’n dag is Soekie verplig om haar lappop oop te maak, want haar ouma het gesê wanneer niemand haar die dag meer wil hê nie, moet sy die lappop oopmaak en kyk wat is binne.

In Brug oor troebel water (1973) huur Marisa ’n afgeleë strandhuis nadat haar verloofde haar in die steek gelaat het. Dokter Conrad Webb daag ook daar op en word saam met haar in die huis vasgekeer tydens die hewige reënstorm wat baie dae duur. Boonop daag daar nog ’n vreemde vrou ook op, waarna snaakse dinge begin gebeur.

In ’n Sluier vir Estelle (1973) het Estelle geheueverlies nadat sy van ’n perd afgeval het en herken selfs nie haar man, Dave Lamont, en hulle seun Tim nie. Tim glo nie dat die perd haar afgegooi het nie, want sy is ’n baie goeie ruiter en waar hulle haar gekry het, was daar spore van ’n motor en van ’n man en ’n vrou. Iets snaaks het hier gebeur.

Die geheim van Brunnental (1974) vertel van die plaas Brunnental wat Karina Hancke van haar grootoom Frans Hancke erf. Hy bepaal dat sy ten minste ’n maand daar moet bly voordat sy besluit om dit sommer te verkoop. Saam met haar oom Wim en ’n paar vriende gaan sy dan soontoe, maar uit die staanspoor gebeur daar vreemde dinge. Die getroue Stefaans wat die plaas moet oppas verdwyn spoorloos en die ander werkers vertel dat hy bang geword het. Hulle hoor ’n waansinnige gelag in die nag, ’n gekap onder die huis en kry ’n kleipoppie vol spelde gesteek voor die buitekamer se deur. Dit is duidelik dat iemand hulle van die plaas af wil verwilder.

In Merk van die akkedis (1974) trou Walter Bohmann met Selma, maar hy het haar duidelik nie lief nie, want op hulle huweliksnag bespreek hy aparte kamers. Saam met hom gaan sy na die kasteel in die Namib-woestyn wat sy erfenis is, maar hier gebeur onheilspellende dinge, soos Rudi wat deur iemand van die krans afgestamp word en ’n geheim rondom die borsspeld in die vorm van die akkedis. Sy kan nie agterkom hoekom Walter met haar getrou het nie, maar raak dan op sy broer Anton verlief.

Nanette Cronjé se ouers is in Tuin van geluk (1974) klaarblyklik liewer vir plesier as vir haar, terwyl Oom Kowie Maartens so lief is vir sy twee stiefseuns dat ’n mens sou sê hulle is sy eie kinders. André Basson, een van die stiefseuns, raak verlief op haar, sonder dat sy dit besef.

’n Bruid vir Koen (1975) bring die boodskap dat ’n mens tog weer geluk kan vind al het jy die grootste fout van jou lewe gemaak. Tillie trou halsoorkop met Koen, maar die huwelik bring nie geluk nie. Koen het eintlik vir Rosa liefgehad, maar Rosa wou hom nog jare lank aan ’n lyntjie hou en Koen was haastig om te trou sodat hy sy erfenis kon kry. Tillie het ook geërf, maar sy kon haar erfenis ook eers kry as sy een-en-twintig word of voor die tyd trou. Toe vra Koen maar vir Tillie om met hom te trou en Tillie sê ja en hulle trou toe sommer haastig voor die landdros. Daarna was hulle vasgevang in die keuses wat hulle gemaak het.

In Onder helder sterre (1975) begin dinge na dekades op die klein vissersdorpie De Duin verander. Die skatryk sakeman Anton Bresler is betrokke in ’n motorongeluk net buite die dorp en word noodgedwonge in dokter Flip se spreekkamer en huis opgeneem, waar dokter Flip se dogter Sandra hom verpleeg. Anton wil ’n fabriek vir die bou van bote in die dorp oprig en sy vriendin, Norma Bates, kom ook op die dorp aan. Haar pa stel ’n nuwe jong dokter aan om hom te help en hy wil vir Sandra nuwe lewenswaardes aanleer.

Pad van die eensames (1975) is Andrea Stegmann se verhaal. Sy reis en woon saam met haar vader in die buiteland, waar hy verbonde is aan die diplomatieke diens. Op besoek aan Suid-Afrika gaan kuier sy by die Mullers, verlangse familie van haar, waar sy tydelik die huishouding vir hulle waarneem en betrokke raak by die broers en susters (Riaan, Susan, Pieter, Belinda en die tweeling) se lewens. Hier is sy gelukkig, maar Doreen Saunders maak die lewe vir haar warm en Andrea besef dat sy liewer moet padgee, al het sy ook haar hart hier verloor.

Na Leslie de Beer se tant Amanda in Deur donker strome (1976) oorlede is, behoort die plaas in die Kaap aan haar. Sy en haar tant Rykie gaan soontoe, maar die bediendes op die plaas laat dit duidelik blyk dat hulle nie welkom is nie en in die nag is daar geluide op die solder. Hulle ontmoet ook ’n verwaarloosde seuntjie langs die rivier, wat daarna gereeld by hulle kom eet, maar niemand weet waar hy vandaan kom of waar hy bly nie. Haar studentevriend, dokter Con du Randt, het toevallig ook ’n plaas daar naby, waarop hy hom wil kom vestig.

In Die jare vorentoe (1976) is Arinda Roux betrokke in ’n kort en uiters stormagtige huwelik. Na die dood van haar man aanvaar sy die pos as onderwyseres op Silwerduine om ’n nuwe begin te maak. Op haar eerste aand ontmoet sy die stuurse ou juffrou Stander, wat dieselfde nag aan ’n hartaanval sterf. Dit blyk dat hierdie verstokte oujongnooi iewers ’n dogter het. Arinda se nuwe werk en nuwe vriendekring hou haar baie besig en geleidelik besef sy dat gister werklik dood is en dat die lewe ander vreugde en geluk bied. Die verblyf op Silwerduine maak ’n hele paar draaie, totdat dit tot stilstand kom en sy die antwoord kry op baie van haar vrae.

In Vaarwel aan gister (1976) ontdek Arno Meyer dat die dogter van die buurplaas, Linda Benade, groot geword het. Sy was al die jare op hom verlief, met Dawid wat haar in hierdie tyd geduldig ondersteun het. Wanneer die lewe se storms haar tref, staan Arno afsydig daarteenoor en verander sy in ’n harde, ongenaakbare vrou en Dawid weet nie hoe om haar te waarsku nie.

Drome van gister (1977) is Wilma Bresler se verhaal. Nadat hulle vir drie jaar uitgegaan het en op die punt staan om te trou, raak André verlief op die mooi Theresa Moodie en die verhouding ly skipbreuk. Sy gaan kuier op die wingerdplaas van die Mosterts, ou vriende van haar ouers. Die plaasbestuurder is Kobus, wie se verloofde Babie in ’n motorongeluk oorlede is. Ook op die plaas is Wikus, Kobus se neef, wat saam met Babie in die ongeluk betrokke was.

Die juwele van Excelsior (1977) is ’n ou Kaapse verhaal. Cleonie Dure kom Kaap toe met die verwagting om ’n rustige lewe by haar oom Con la Grange op sy plaas Excelsior te lei. Op Excelsior gaan dit egter rof, want daar is in die nag mense in die huis en haar neef André word gewond. Daar gaan ’n lig vir haar op wanneer sy hoor van die juwele van Excelsior.

In Onheil oor die hawe (1977) sterf ou dokter Louw Schoeman se enigste kind en sy vrou. Mientjie besluit om haar as verpleegster te bekwaam en so haar oupa by te staan by Die Hawe, die huis wat geslagte lank al aan die Schoemans behoort. Voordat sy haar opleiding voltooi word haar oupa siek en sy staak haar studies en pas hom op tot met sy dood, waarna sy Die Hawe in ’n vakansieplaas omskep. Uiteenlopende mense kom hier uitspan, ook die afsydige Denys Davel en sy dogtertjie Santjie.

In Vrug van die najaar (1977) is Dina Myburgh en Henk Maré geliefdes, maar Henk verdwyn net een dag om na sy peetpa in Australië te gaan soek en sy hoor nie weer iets van hom nie. Na die dood van haar pa trou sy met Eben, maar na die troue leer sy die ware Eben ken en besef dat sy hom nooit werklik lief gehad het nie. Dan daag ’n vreemde vrou op uit die verre verlede wat haar baie graag wil sien en soos ’n skim verskyn Henk Maré ook weer.

Tanya (1978) word uit haar werk ontslaan omdat haar sieklike ma, Amanda, haar gedurig by die werk lastig val. Haar ma kontak nou haar broer Bart, met wie sy in geen jare kontak gehad het nie. Hy willig in dat sy by hom kan kom bly, maar Tanya moet saamkom en die huishouding vir hom behartig. Sy ontmoet hier vir dokter Leon Basson, maar vind in hierdie tyd uit dat sy ’n buite-egtelike kind is. Boonop sien tant Serena en haar hooghartige seun Conroy op haar neer en wag hierdie twee angstig vir oom Bart om te sterf sodat hulle kan erf.

’n Bloeisel vir Minda (1979) is Minda Joubert se storie. Haar man Fred sterf in ’n motorongeluk, maar hulle huwelik was reeds op die rotse. Minda is egter geskok toe sy uitvind dat Fred verskeie verhoudings met ander vrouens gehad het, dat hy maande lank nie meer gewerk het nie en dat hy oral geld geleen het om aan die lewe te bly. Fred het ook by ’n tante van hom, wat ’n plasie naby Bergloop het, geld geleen en die tante verkeer nou in groot geldelike nood. Minda en haar getroue vriendin, Miems Fick, vertrek Bergloop toe, waar hulle die tante in haglike omstandighede aantref. Hulle besluit om daar te bly, van Minda se erfgeld te gebruik en vir tant Marta te help om haar plasie weer aan die gang te kry. Henk du Preez beskuldig egter vir Minda dat dit haar skuld is dat Fred vir arme tant Marta so bedrieg het en sy kan die man nie verdra nie. Sy ontmoet ook vir Bertie en voel aangetrokke tot hom. Wanneer Henk se meisie uit die stad, Bernice, kom kuier, kan Minda egter nie haar gevoelens verklaar nie.

In die skadu van jou liefde (1979) is ’n verhaal oor die vreugde en pyn van ’n eerste liefde. Op die Vaalrivier se walle, in die skadu van wilgerbome, raak Salomie en Jurgen verlief. Salomie troetel hierdie liefde en slegs Herman weet daarvan want hy is soos ’n eie broer. Salomie en Jurgen droom saam drome, maar dan gryp die noodlot in die vorm van Susan de Witt in en hulle word van mekaar geskei.

Kinkels van die noodlot (1980) is ’n romantiese avontuurverhaal. Santie Meyer raak onmiddellik verlief toe sy die aantreklike blonde man in die hotel op Sandvlei sien, waar sy haar oom Paul se ontvangdame was. Sy besef egter dit is ’n hopelose liefde, want hulle sou tog nooit kon trou nie. Santie sien een nag ’n motor sonder ligte in die donker verbykom met ’n man en ’n vrou in, met die vrou se kop op die man se skouer. Later, toe Sue Parker ontvoer is, het sy weer aan die voorval gedink. Op ’n wandeling sien sy meneer Grant se leë dubbelverdiepinghuis met die daktorinkie en die bome en struike wat wild groei tot teen die huis. Dit is mooi, maar spookagtig, en sy sien iets in die torinkie beweeg. Sy het toe nie kon dink dat sy een verskriklike nag alleen in die leë huis in gevaar sou verkeer nie.

Colene se oupa jaag haar ma in Bloeisels en wildeals (1982) uit die huis omdat sy met ’n visserman wou trou en Colene word vervreemd van haar Deysel-familie groot. Wanneer sy na Dasklip gaan om daar onderwys te gee, is dit duidelik dat iemand haar wil laat verongeluk. Sy word agtervolg in die bosse, klippe word van die rotse op haar afgerol en iemand draai die moere van een van haar motor se wiele los. Colene gaan besoek haar oupa en hulle raak versoen, maar kort daarna sterf haar oupa en haar niggie, Maria, verdwyn.

In ’n Masker oor my drome (1983) kry Irma ’n nuwe buurman, die skrywer Sydney Hilton. Naby Irma woon ook Stan Howard en sy stiefma. Irma was jare gelede verlief op Stan, maar hy was intussen in ’n vliegongeluk betrokke waarin sy halfbroer Steve dood is. Stan het baie verander hierna en ly ook aan geheueverlies. Dan daag Steve se vrou daar op en Stan herken haar dadelik, al het hy haar nooit geken nie. Daar is ook nog die huishoudster Ems en haar pa wat nie wil toelaat dat sy iets met mans te doene moet hê nie.

Eerbewyse

In 1985 ontvang sy ’n toekenning van die uitgewer J.P. van der Walt en Seuns vir haar volgehoue bydrae, hoë gehalte en gewildheid van haar ontspanningsromans.

Publikasies

Werke wat uit haar pen verskyn sluit in:

Jaar	Publikasies
1964	Sanet van Sonnedal
1965	Die ver pad na Eldorado
	Die weg van ’n arend
1968	Rusplek van die gode
1969	Ontwaking op Kroonbaai
1970	Die baron van Duiwelstroon
	Melodie
1972	Geleende eggenoot
	Heidi van die berg
	Net die seemeeue weet
1973	Blomme vir Erica
	Brug oor troebel water
	’n Sluier vir Estelle
1974	Die geheim van Brunnental
	Lied van die branders
	Merk van die akkedis
	Tuin van geluk
1975	Agter vreemde maskers
	’n Bruid vir Koen
	Geleende liefde
	Onder helder sterre
	Net die kranse weet
	Pad van die eensames
1976	Deur donker strome
	Die jare vorentoe
	Taal van die liefde
	Tuin van geluk
	Vaarwel aan gister
	Omnibus: Sanet van Sonnedal; Die weg van ’n arend; Die ver pad na Eldorado
1977	Drome van gister
	Die juwele van Excelsio
	Onheil oor die hawe
	Die vloek van Heuningkloof
	Vrug van die najaar
1978	Luister na die seewind
	Tanya
	Die verste horison
1979	’n Bloeisel vir Minda
	In die skadu van jou liefde
1980	Kinkels van die noodlot
	Vlug vir die liefde
1981	Vergewe my, Elize
	Die weelde van Soetfontein
	Bloeisels en wildeals
	Lieflike droom
1983	’n Masker oor my drome
1984	’n Masker oor my drome
1985	En toe kom die lente
1989	Poort na geluk
1990	Die verstoteling
1991	Omnibus: Brug oor troebel water; Melodie; ’n Bruid vir Koen