Miles Bowker

Miles Bowker (Deckham's Hall, Gateshead, Durham, Engeland, 1759 – Tharfield, distrik Albanie, 25 Maart 1839) was ’n boer en leier van ’n klein geselskap 1820-Setlaars. Hoewel hy goeie kontakte in Brittanje gehad het, was hy en sy gesin 'n model van besadigde ywer in Albanie.

Miles Bowker.

In Engeland

Bowker was die oudste kind van Thomas Bowker die jonge, van Deckham's Hall, wolfabrikant en skeepseienaar, en sy vrou (geb. Monkhouse) van Bloan, Westmorland. Hoewel hulle 'n ou gesiene familie was, is die verhaal dat hulle van een van die regters van Karel I, sir John Bourchier, afstam, waarskynlik onwaar. Bowker tree in die huwelik met Anna Maria Mitford, 'n dogter van John Mitford, van Mitford Castle, Northumberland. Gedurende die eerste driekwart van sy lewe, in Engeland, is Bowker eers skeepseienaar in vennootskap met sy broer Benjamin Bowker en vervolgens, nadat die handel 'n ernstige knou gekry het in die revolusionêre en Napoleontiese Oorloë, 'n suksesvolle skaapboer, eers in die Cheviots en later met merinoskape in Devon en Wiltshire, waar hy eindelik vir £14 000 uitverkoop.

Verhuising na Suid-Afrika

Nadat Bowker besluit het dat 'n nuwe land sy seuns beter vooruitsigte sou bied, lei hy in 1820 'n geselskap van 23 Setlaars in die Weymouth na die Kaap. Die geselskap bestaan hoofsaaklik uit sy huisgesin en sy bediendes en plaasarbeiders, wie se passasie hy almal betaal het, want in teenstelling met 'n groot aantal van die Setlaars was hy 'n bemiddelde man en iemand van aansien. Sy sosiale agtergrond (lord Falmouth het hom 'n bekendstellingsbrief aan lord Charles Somerset gegee) en sterk persoonlikheid sou hom een van die Setlaars se vernaamste segsmanne maak in hul onderhandelings met die koloniale owerheid.

Boerdery

Die Bowkers se plaas Tharfield naby Port Alfred waar Miles oorlede is.

By sy aankoms aan die Kaap word daar 513 morge (440 ha) aan hom toegeken aan die Kowiekant van die Rietrivier, sowat 10 km van die see. Hy noem dit Oliveburn. Teen 1822 blyk dit nie genoeg te wees nie en word daar 'n bykomende 1 270 morge (1 088 ha) aan hom toegeken, met inbegrip van 'n kusstrook van sowat een en 'n half myl (2,4 km) tussen die Riet- en Kleinemondrivier, sowel as 'n erf in Grahamstad. Bowker noem sy nuwe plaas Tharfield en dit bly meer as 'n eeu in besit van sy nakomelinge.

Hoewel dit 'n indrukwekkende vertoning maak, blyk dit spoedig dat dit nie besonder geskik is vir mielies of koring of vir die gekruiste ras merino-Afrikaanse wolskape wat Bowker, een van die eerste wolboere in die Oostelike Provinsie, in 1823 op die proef begin stel nie. Beeste aard beter daar, hoewel Bowker in die jare twintig en dertig deurgaans met skape volhou, veral op Oliveburn. Hy verkoop die wol aan S. Bradshaw se meule en aan 'n hoedefabrikant in Grahamstad.

Gemeenskapsleier

Toe sir Rufane Donkin, die waarnemende goewerneur, op 28 Mei 1821 maj. James Jones as landdros van Albanie aanstel, word Duncan Campbell, George Pigot en Bowker tot heemrade benoem. Ná sy terugkeer uit Engeland aan die einde van die jaar ontslaan lord Charles Somerset hulle egter, aangesien die goewerneur, vol-gens sy seun kol. Henry Somerset nie vriende van Donkin as heemrade wou hê nie.

Bowker was prominent verbonde aan die Distressed Settlers' Fund sowel as aan die Governor's Fund, wat hulpbehoewendes bystaan gedurende die uiters moeilike eerste jare van die nedersetting (1820–'24). Hy sorg ook spoedig vir 'n skool op Tharfield. Die onderwyser word deur hom besoldig.

Bowker was een van die vooraanstaande Setlaars wat op 11 Augustus 1825 die eerste direksievergadering van die Albany Shipping Company op Port Frances (later Port Alfred) bywoon. Die plan was om kushandel in die lewe te roep, maar dit is uit die staanspoor tot mislukking gedoem. Toe die Xhosa's die Kaapkolonie in Desember 1834 binneval met die Sesde Grensoorlog, word Bowker en sy gesin, soos baie ander Setlaars, gedwing om na Grahamstad te gaan, waar hy lid word van die noodlenigingskomitee wat moet toesien dat honderde daklose mense van verblyfplek en voedsel voorsien word.

Met hul terugkeer na Tharfield ontdek hulle dat al hul vee en roerende eiendom gesteel is, terwyl die familie se tafelsilwer, wat inderhaas met hul vertrek begrawe is, nooit weer gesien word nie. Die huis self is egter onbeskadig en die familie kom gou weer op die been.

Gedurende sy laaste jare kweek Bowker vrugte, aalwyne en orgideë op Tharfield, waar hy begrawe sou word. Dit word ook die Bowker-familiekerkhof. Sy graf word deur 'n ruwe grafsteen aangedui.

Nasate

Bowker het nege seuns gehad en almal het 'n leidende aandeel geneem aan die Sesde, Sewende en Agtste Grensoorlog asook aan die lewe op die grens in al sy vertakkings. Hulle was John Mitford Bowker; William Monkhouse Bowker; Miles Brabbin Bowker (1806–'64); Thomas Holden Bowker; Bertram Egerton Bowker (1810–'1907), LWR vir die Kaapkolonie (1879–'83); Robert Mitford Bowker; Septimus Bourchier Bowker (1814–'95); Octavius Bourchier Bowker (1816–'99), die beroemde skut wat die Vrystaters tydens die Basoeto-oorloë help, en James Henry Bowker, soldaat en natuurkenner. Bowker se twee dogters was Anna Maria Bowker (1820–'95), getroud met John Frederick Korsten Atherstone ('n seun van dr. John N. Atherstone), en Mary Elizabeth Barber.

'n Borsbeeld van Bowker in koper is in 1969 gemaak deur 'n nakomeling, Ivan Mitford-Barberton, vir die 1820-Setlaarsgedenkteken in Grahamstad.

Bronne

• (af) De Kock, W.J. (hoofred. tot 1970) en Krüger, prof. D.W. (hoofred. sedert 1971). 1972. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel II. Pretoria: Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.