Saint Helier (Engelse uitspraak: [sint ˈhɛliər]; Frans: Saint-Hélier, Jèrriais: St Hélyi) is een van die twaalf parogieë van die Kanaaleiland Jersey. Die stad met 'n oppervlak van 10,6 vierkante kilometer en 'n bevolking van sowat 33 500 huisves meer as 'n derde van die eiland se inwoners en dien as die regeringsetel van Jersey, alhoewel die regeringsgebou (Government House), net soos dele van die beboude stadsgebied, in die aangrensende parogie Saint Saviour geleë is. Die voorstadsone van Saint Helier het daarnaas ook na Saint Lawrence en Saint Clement begin uitbrei.

Saint Helier
Saint-Hélier
St Hélyi

Kaart Vlag
Wapen
 Land Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
 Lande Vlag van Jersey Jersey
 Koördinate 49°11′00″N 02°07′00″W / 49.18333°N 2.11667°W / 49.18333; -2.11667
 Gestig op
 Oppervlakte:  
 - Totaal 10,6 vk km
 Hoogte bo seevlak 1 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2001) 28 310
 - Bevolkingsdigtheid 2 670,8/vk km
 Tydsone GMT / UTC +0
 - Somertyd BST / UTC +1
 Burgemeester Alan Simon Crowcroft
 Amptelike webwerf www.sthelier.je
Die parogiale raadsaal van Saint-Helier dien as setel van die stadsregering

Die grootste deel van Saint Helier, wat 10,6 km² of byna 'n tiende van die eiland se totale oppervlakte beslaan, het nogtans 'n landelike karakter.

Twee gekruiste goue byle op 'n blou agtergrond vorm die wapen van die stad, waarby blou die see versinnebeeld en die byle na die martelaarskap van die heilige Helier as die stad se naamgewer en beskermheilige verwys. Volgens oorlewering is Helier in 555 deur Saksiese seerowers met 'n byl onthoof.

Geskiedenis wysig

Heilige wysig

 
The Hermitage van Saint Helier lê in die baai langs Saint Helier en is te voet bereikbaar met laagwater.

Saint Helier is vernoem na Helier (of Helerius), 'n 6de-eeuse asketiese kluisenaar uit België. Die tradisionele datum van sy martelaarskap is 555 nC. Sy feesdag, gekenmerk deur 'n jaarlikse munisipale en ekumeniese pelgrimstog na die Hermitage, is op 16 Julie.

Die Middeleeuse hagiografieë van Helier, die beskermheilige wat in Jersey gemartel is en na wie die gemeente en dorp vernoem is, suggereer 'n prentjie van 'n klein vissersdorpie op die duine tussen die vleiland agter en die hoogwatermerk.

'n Abdy van Saint Helier is in 1155 op L'Islet, 'n gety-eiland langs die Hermitage, gestig. Dit is met die Hervorming gesluit, en die terrein van die abdy versterk om die kasteel te skep wat Mont Orgueil as die eiland se belangrikste vesting vervang het. Die nuwe Elizabeth-kasteel is vernoem na die koningin deur die goewerneur van Jersey 1600–1603, sir Walter Raleigh.

Vroeë Saint Helier wysig

Die gebied wat nou bekend staan as die dorp Saint Helier was eens nie veel meer as 'n laagliggende kom wat bestaan het uit moerasagtige areas en sandduine (na die weste), omring deur lae heuwels aan die ander kante. Daar is baie min bewyse van prehistoriese nedersetting in die Saint Helier-kom; die argeologiese terrein in die gemeenskap is 'n dolmen uit die Ystertydperk, wat vroeër bo-op Mont de la Ville (die huidige terrein van Fort Regent) gesit het, maar wat in die 1780's na die huis van 'n voormalige goewerneur in Henley-on-Thames geskuif is. Daar word vermoed dat die terrein van Saint Helier gevestig was ten tyde van die Romeinse beheer van Gallië.[1]

Teen 540 nC het die monnik Helerius (na wie die dorp vernoem is) hom op die eilandjie in die baai van Saint Aubin gevestig, nou deel van die gemeente en die hedendaagse terrein van Elizabeth Castle. Van hierdie kluisenaar af het die monnik die eiland se bevolking tot die Christendom bekeer, maar hy is in 555 nC deur seerowers vermoor, wat probeer het om die eiland te verdedig. Daarom het sy Hermitage groot geestelike betekenis gekry. Hierdie vestiging van die Christendom as die hoofgodsdiens van die eilandbewoners het teen die einde van die 10de eeu nuwe regeringstrukture meegebring, insluitend die parogiale stelsel. Daar word geglo dat die grense van die dorp sedert daardie tyd nie veel verander het nie.[1]

Die eerste bewyse vir die bestaan van 'n nedersetting in Saint Helier is in die Assize-rol van 1229. Dit is egter bekend dat die gemeentekerk, die Town Church, kenmerke bevat wat uit ten minste die 11de eeu dateer.[1] Alhoewel dit nou 'n aansienlike afstand van die see af is, was dit ten tyde van die oorspronklike konstruksie op die rand van die duine by die naaste praktiese punt aan Saint Helier se Hermitage. Voordat grondherwinning en hawebou begin het, kon bote aan die kerkhofmuur aan die seekant vasgemaak word.

Daar word geglo die eerste wonings in Saint Helier was langs die hedendaagse Hillstraat, oorkant die kerk. Dit sou eenvoudige vissershutte gewees het, waarskynlik gebou van plaaslike graniet met grasdakke. Daar is 'n paar argeologiese bewyse van 12de-eeuse bewoning rondom Old Street, buite die Middeleeuse dorpsgebied. Nog 'n plek van nedersetting was rondom die Town Mills aan die voet van Mont Nerou. Ten spyte van nie toegang tot die terrein nie, het die ligging van die Abbey en die Town Church daartoe gelei dat die dorp ontwikkel het tot die hoofdorp vir die insulêre gemeenskap. Gereelde markte is vanaf ten minste die 15de eeu in die dorp gehou en die koninklike hof het volgens antieke tye in Saint Helier gesit. Die dorp het teen die middel van die 16de eeu formele erkenning deur die Geheime Raad gekry.[1]

 
Die gesig van St Helier soos geskep op die 1978-monument La Croix de la Reine in St Helier.

Die straatuitleg van die Middeleeuse dorp is moeilik om te bepaal, aangesien daar geen gedetailleerde straatkaarte is nie. 'n Kaart van 1563 toon 'n groep geboue wat agter die dorpskerk saamgedrom is, met 'n as - waarskynlik óf King Street óf die Royal Square - deur die middel. Daar word geglo dat die Royal Square, wat aanvanklik die dorp se markplein was, teen 1550 heeltemal omring geraak het deur geboue. Op hierdie tydstip is die lyn van King Street en Queen Street gevestig, wat strek vanaf Charing Cross (die uitlaat van Le Grand Douet) en Snow Hill.[1]

Saint Helier se groei is gekenmerk deur golwe wat ooreenstem met golwe van migrasie na die eiland. Die vroegste tydperk van groei vir die dorp blyk tussen die Hervorming en die Burgeroorlog te wees, aangesien baie Franse Protestante skuiling in Jersey gesoek het, aangesien Jersey 'n Franstalige Protestantse staat was, veral ná die Herroeping van die Edik van Nantes in 1685. Die eerste uitbreiding van die ou stad was aan die weste Jurat Helier Hue se grond noord van Charing Cross is verkoop en ontwikkel as Hue Street en Dumaresq Street. John Seale het grond naby Charing Cross gekoop en Seale Street ontwikkel. Die Vignatine de la Ville-amptenare het hul eienaarskap van Mont de la Ville bevestig, so het 'n nuwe pad La Rue des Trois Pigeons (Heuwelstraat) suid van die Koninklike Hof ontwikkel.[2]

Teen die begin van die 17de eeu het die dorp bestaan uit die moderne Royal Square, Hill Street, Regent Road, Church Street, King Street, Queen Street en min anders. Die oostelike poort na die dorp was Snow Hill, waar die paaie van die oostelike gemeentes ontmoet het, en die westelike poort Charing Cross (wat gelei het na die markplein in Broad Street), waar King Street die sandvlaktes ontmoet waaroor Westerlinge sou reis om dorp toe kom. Daarom het King- en Queen Street in hierdie tyd die kern-as vir Saint Helier gevorm. Toegang tot die dorp het La Motte Street (vir St Saviour), Val Plaisant na Old Street (vir die noordelike gewestes en die Town Mill) en St John's Road ingesluit. Die grond noord en suidoos van die ou stad was van aansienlike waarde, bewerk as marktuine of aangeplant as boorde.[1]

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 St Helier Urban Character Appraisal: Evolution of Character (Report). Oktober 2005. https://www.gov.je/SiteCollectionDocuments/Planning%20and%20building/StHelierUrbanCharacter%20%20EvolutionofCharacter.pdf. 
  2. Cox, Robin; Garthwaite, Caroline (1983). "A Chronological View of the Growth of St Helier". Annual Bulletin of the Société Jersiaise: 301–.