Sjtsji
Sjtsji (Russies: щи; ) is ’n koolsop in die Russiese styl. Wanneer suurkool as hoofbestanddeel gebruik word, word it "suur sjtsji" genoem en soppe met suring, spinasie en soortgelyke plante as basis "groen sjtsji" (зелёные щи, zeljonije sjtsji). In die verlede is die naam "suur sjtsji" ook gebruik vir ’n drankie, ’n soort kwas wat nie met die sop verband gehou het nie.[1][2]
| Sjtsji | ||
| ||
| ’n Bord sjtsji met groente en sampioene. | ||
| Soort gereg | Sop | |
| Land | Rusland | |
| Hoofbestanddeel | Kool en vleis | |
| Ander bestanddele | Aartappels, wortels, uie, tamaties | |
| Variasies | Groen en suur sjtsji | |
| Soortgelyke geregte | Borsjt | |
Geskiedenis wysig
Sjtsji is ’n tradisionele sop van Rusland, waar dit reeds in die 9de eeu bekend was, kort nadat kool uit Bisantium begin invoer is. Daar is verskeie redes vir die sop se gewildheid: Dit is redelik maklik om te berei, dit kan saam met verskeie soorte vleis of daarsonder gemaak word en kan gevries word sodat dit makliker hanteerbaar is op reise en uitstappies. Daar is ook opgelet mense word nie siek van sjtsji nie en kan dit elke dag eet. Daarom het die sop teen die 10de eeu ’n Russiese stapelvoedsel geword, en die volgende gesegde het ontstaan: "Sjtsji en pap is ons kos" ("Щи да каша – пища наша", Sjtsji da kasja – pisjtsja nasja).
Die hoofbestanddele van sjtsji was oorspronklik kool, vleis (bees, vark, lamsvleis of pluimvee), sampioene, meel en ’n speserymengsel (van veral uie en knoffel). Die kool en vleis is apart gekook, en suurroom is as garnering bygevoeg voordat dit opgeskep is. Sjtsji word tradisioneel saam met rogbrood geëet.[3][4]
Mettertyd het die bestanddele verander. Meel, wat in die ou dae bygevoeg is om die voedingswaarde te verhoog, is vervang deur ander kossoorte. Die speserymengsel is verbeter met die byvoeging van peper en loerierblare, wat sedert omstreeks die 15de eeu na Rusland uitgevoer is, ook uit Bisantium. Die vleis is soms met vis vervang, terwyl wortels en pietersielie by die ander groente gevoeg is. Beesvleis was die gewildste vleis vir sjtsji, terwyl varkvleis in die Oekraïne meer algemeen was.
Die verhouding tussen water en kool het van plek tot plek begin wissel – terwyl dit aanvanklik so dik was dat ’n lepel regop daarin kon staan, is dunner weergawes later ontwikkel.[3][4] Bestanddele sluit deesdae vleis (hoofsaaklik vark), kool, aartappels, tamaties, wortels, uie en speserye soos sout, peper en pietersiele in. Sommige mense verkies om die wortels en uie apart saam te kook voordat dit by die sop gevoeg word.
Linguistiek wysig
Die Russiese tweeletterwoordjie щи bevat die letter щ, wat in die meeste Cyrilliese alfabette afwesig is en met verskillende ander letters getranskribeer word in ander tale wat dié skryfstelsel gebruik. In Afrikaans het sjtsji ses letter en in Duits agt: Schtschi.[5][6]
Sien ook wysig
Verwysings wysig
- ↑ S.I. Ozjegof (1949–1992). "Щи". Dictionary of the Russian Language (in Russian). Besoek op 6 April 2016.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link) - ↑ Wladimir Dal (1863–1866). "Щи". Explanatory Dictionary of the Live Great Russian language (in Russian). Besoek op 6 April 2016.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link) - ↑ 3,0 3,1 William Pochljobkin (2002). "Щи". (ru) Кулинарный словарь (in Russies). Центрполиграф. ISBN 5-227-00460-9.
- ↑ 4,0 4,1 William Pochljobkin (2007). "Щи". (ru) Большая энциклопедия кулинарного искусства : все рецепты (in Russies). Центрполиграф. ISBN 5-9524-0274-7.
- ↑ Cremat (1894). Wortschatz und phraseologie der russischen sprache: mit grammatischen erläuterungen. Praktisches hilfsbuch zur erlernung des russischen. R. Gerhard. Besoek op 22 Februarie 2011.
- ↑ Karl Baedeker (Firm) (1892). Russland: Handbuch für Reisende. K. Bædeker. p. xxvi. Besoek op 21 Februarie 2011.
Eksterne skakels wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Sjtsji.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
