Teotihuacán

Teotihuacán (Nahuatl: Tēotīhuacān, ; Spaans: Teotihuacán, [teotiwa'kan], ) is 'n voormalige stad in die Meksikaanse deelstaat México. Die huidige ruïnes is naby die stad San Juan Teotihuacán met 'n bevolking van sowat 45 000 en sowat 45 km in die noordooste van die hoofstad Meksikostad geleë.

Voor-Spaanse stad Teotihuacán*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Die Son-piramide en die "straat van die dooies" in Teotihuacán soos gesien vanaf die Maan-piramide
Teotihuacán Ligging van Teotihuacán in Meksiko
Koördinate: 19°41′32″N 98°50′39″W
Lande	Meksiko
Tipe	Kultuur
Kriteria	I, II, III, IV, VI
Verwysings	414
Streek†	Noord-Amerika
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	1987  (11de Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Ligging van Teotihuacán in Meksiko

Ligging van Teotihuacán binne ander plekke uit die Klassieke tydperk van Meso-Amerika

'n Model van Teotihuacán

Die stadsgebied was reeds sedert die sesde eeu voor Christus blywend gevestig. Tussen 100 en 650 n.C. was Teotihuacán die oorheersende kulturele, ekonomiese en militêre sentrum van Meso-Amerika. Op die hoogtepunt van sy ontwikkeling het die stad vermoedelik 'n bevolking van tussen 100 000 en 200 000 gehad en was dus in sy tyd by verre die grootste stad in die Amerikas en een van die grootste stede in die wêreld. Van ongeveer 650 het sy invloed begin afneem, totdat die stad omstreeks 750 heeltemal verlaat is, maar die kulturele invloede het tot die Spaanse verowering van Meksiko voortgehou. Die Asteke, wat die ruïne in die Hoogland van Mexiko reeds as verlate plek gevind het, het dit as mitiese plek beskou en Tēotīhuacān genoem, wat beteken waar 'n mens 'n god word.

Die stad word sedert die tyd van die aankoms van die eerste Spanjaarde bestudeer, maar professionele opgrawings vind egter eers sedert ongeveer 1900 plaas. Die afwesigheid van 'n skriftelike nalatenskappe belemmer die navorsing in geen geringe mate, en baie resultate kan slegs deur middel van die interpretasie van die bevindinge verkry word. Vir baie jare is vermoed dat Teotihuacán deur Tolteke gestig is, omdat sommige tekste uit die koloniale tydperk soos die Florentine Codex dié terrein aan Tolteke toeskryf. Die Nahuatl-woord "Toltek" verwys egter algemeen na 'n "vakman van die hoogste vlak" en mag nie altyd na die Tolteekse beskawing van Tula in die hedendaagse Hidalgo verwys nie. Omdat die Tolteekse beskawing eeue na Teotihuacán floreer het, kon die mense nie die stad gestig het nie. 'n Groot invloed van die vroeë Teotihuacán-beskawing op die latere Tolteke is egter waarskynlik.

Die Voor-Spaanse stad van Teotihuacán is in 1987 deur Unesco as wêrelderfenisgebied gelys. Dit is die mees besoeke argeologiese terrein in Meksiko, met 4 185 017 besoekers in 2017.

Verdere leesstof

• (en) Berrin, Kathleen; Esther Pasztory (1993). Teotihuacan: Art from the City of the Gods. New York: Thames and Hudson. ISBN 0-500-23653-4. OCLC 28423003.
• (en) Cowgill, George (1997). "State and Society at Teotihuacan, Mexico" (PDF aanlyn-reproduksie). Annual Review of Anthropology. Palo Alto, CA: Annual Reviews Inc. 26 (1): 129–161. doi:10.1146/annurev.anthro.26.1.129. OCLC 202300854.
• (en) Millon, René (1993). "The Place Where Time Began: An Archaeologist's Interpretation of What Happened in Teotihuacan History". In Berrin, Kathleen; Esther Pasztory (reds.). Teotihuacan: Art from the City of the Gods. New York: Thames and Hudson. pp. 16–43. ISBN 0-500-23653-4. OCLC 28423003.
• (en) Sugiyama, Saburo (2003). Governance and Polity at Classic Teotihuacan; in Julia Ann Hendon, Rosemary A. Joyce, "Mesoamerican archaeology". Wiley-Blackwell.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Teotihuacán.
• (en) Toerisme-inligting oor Teotihuacán op Wikivoyage
• (en) "Teotihuacán". Encyclopædia Britannica. Besoek op 6 Oktober 2018.

	Geskiedenis van Meksiko
Meso-Amerika Olmeke • Mixteke • Tolteke • Teotihuacáne • Zapoteke • Maja • Tlaxcalteke • Asteke Kolonisasie Spaanse verowering van die Asteekse Ryk (1519–1521) • Spaanse verowering van Yucatan (1527–1697) • Nieu-Spanje (1535–1821) • Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog (1810–1821) 1821–1864 Eerste Meksikaanse Keiserryk (1821–1823) • Texaanse Onafhanklikheidsoorlog (1835–1836) • Koekoorlog (1838) • Meksikaans-Amerikaanse Oorlog (1846–1848) • Kasteoorlog (1847–1901) • Hervormingsoorlog (1857–1861) • Franse intervensie in Meksiko (1861–1867) 1864–1929 Tweede Meksikaanse Keiserryk (1864–1867) • Meksikaanse Rewolusie (1910–1920) • Cristero-oorlog (1926–1929) Moderne geskiedenis Chiapas-konflik (1994) • Dwelmoorlog in Meksiko (2006–hede)