Tzaneen
Tzaneen is 'n dorp geleë in die Mopani-distrik van die Limpopoprovinsie, Suid-Afrika. Die omliggende gebied leen homself tot die kweek van gewasse soos piesangs, sitrus, mango's, lietsjies en avokado's; alles te danke aan die hoë reënval en subtropiese klimaat.
Tzaneen | |
|---|---|
 Teeplantasie in die Tzaneen-omgewing | |
  Tzaneen Tzaneen se ligging in Limpopo | |
| Koördinate: 23°50′S 30°10′O / 23.833°S 30.167°O | |
| Land |  Suid-Afrika |
| Provinsie | Limpopo |
| Distrik | Mopani |
| Munisipaliteit | Groter Tzaneen |
| Stigting | 1903 |
| Regering | |
| • Tipe | Plaaslike Munisipaliteit |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 22,16 km2 (8,56 vk. myl) |
| Hoogte | 719 m (2 359 ft) |
| Bevolking (2011)[1] | |
| • Totaal | 14 571 |
| • Digtheid | 658/km2 (1 700/vk. myl) |
| Rasverdeling (2011) | |
| • Wit mense | 46.1% |
| • Indiërs/Asiërs | 7.0% |
| • Bruin mense | 1.1% |
| • Swart mense | 45.0% |
| • Ander | 0.9% |
| Taal (2011) | |
| • Afrikaans | 41.5% |
| • Noord-Sotho | 18.1% |
| • Tsonga | 13.5% |
| • Engels | 13.3% |
| • Ander | 13.5% |
| Poskode (strate) | 0850 |
| Poskode (posbusse) | 0850 |
| Skakelkode | 015 |
| Webwerf | tzaneen.gov.za |
Geskiedenis
wysigDie dorp het in 1903 ontstaan toe die koloniale regering van Transvaal 'n proef- en navorsingstasie vir tropiese en sub-tropiese vrugte op 3 000 ha gestig het. Dit het tabak ingesluit. Die navorsingstasie was 'n groot sukses. Die grond is in 1916 prysgegee en aan boere toegeken. Die nuwe dorpsgebied is in 1919 uitgelê.
Die naam Tzaneen [2] is waarskynlik afkomstig van die Sotho-woord tsana, wat letterlik mandjie beteken, verwysend na die feit dat die dorp in 'n "mandjie van heuwels" lê. Die spoorlyn vanaf Kaapmuiden het die dorp in 1912 bereik.
Distrik
wysigDie dorp is deel van die Mopani-landboudistrik wat 20 011 km2 groot is. Die eerste tee is in 1969 gepluk. Die Siegfried Annecke-navorsingsinstituut vir bilharzia is in die dorp.
Klimaat
wysigMeestal sonskynweer, lang somersdae met aangename winters. Tzaneen se subtropiese klimaat[3] bied meer geskikte weer vir digte woude (hoë somerreënval) as die doringbosveld bo die platorand en verder na die ooste. Die somermaande, September – Maart, het 'n gemiddelde temperatuur van 28 °C (82 °F) en wintermaande ongeveer 16 °C (60 °F).[4] Reënvalgemiddeldes is ongeveer 880 mm per jaar in die dorp tot meer as 1 500 mm per jaar in die berge.[5]
Landbou
wysig
Tzaneen produseer sowat 40% van Suid-Afrika se avokado's, 40% van Suid-Afrika se mango's en 20% van Suid-Afrika se piesangs. Tzaneen produseer ook 90% van Suid-Afrika se tamaties op die ZZ2 en ander plase wat Suid-Afrika die 40ste grootste tamatieprodusent ter wêreld maak. Al is Suid-Afrika slegs 40ste in terme van tamatieproduksie, is die ZZ2-plase self die wêreld se grootste produsent van tamaties.
Tzaneen is ook die grootste produsent van denneplantasies in die Limpopoprovinsie, wat verantwoordelik is vir meer as 85% van Limpopo se denne- en bloekomproduksie. Die meerderheid van Tzaneen se tropiese inheemse woude is gedurende die laaste 100 jaar vernietig om plek te maak vir denne-, bloekom- en ander landbouplantasies.
Die ekonomie van Tzaneen hang grootliks van die boerdery met vrugte, groente, diere en hout af. Landbou was die sleutelontwikkeling in die opkoms van Tzaneen, waarvolgens boerdery van gematigde spesies voedseloorskotte geskep het wat die ontwikkeling daarvan bevorder het.
'n Wye verskeidenheid vrugte word in die Tzaneenomgewing verbou, veral mango's, piesangs, lemoene, tamaties en avokado's. Pynappel- en bloekomplantasies is ook algemeen in die omgewing rondom Modjadjiskloof, Magoebaskloof en Haenertsburg. Die plantasies verskaf hout aan 'n aantal saagmeulens in die omgewing.
Toerisme
wysigToerisme speel 'n belangrike rol in Tzaneen se ekonomie, saam met landboubesigheid. Tzaneen bied wonderlike land- en dorpsverblyf aan besoekers. Daar is baie toeriste-aantreklikhede rondom die dorp Tzaneen, waaronder die pragtige Tzaneendam, Magoebaskloof, Haenertsburg en Wolkberg.
Die dorp is ook naby aan 'n aantal wildreservate geleë en die dorp dien dikwels as 'n deurgang vir toeriste op pad na ander toeristebestemmings in die provinsie. Die bekende Krugerwildtuin is ongeveer 100 km na die ooste geleë. Die Vervet Monkey Foundation is net buite Tzaneen, waar daar meer as 600 blouape onderhou word.
Sien ook
wysigBronne
wysig- Erasmus, B.P.J. (1995). Op Pad in Suid-Afrika. Jonathan Ball Uitgewers. ISBN 1-86842-026-4.
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Hoofplek Tzaneen". Sensus 2011.
- ↑ "Dictionary of Southern African Place Names (Public Domain)". Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing. p. 441.
- ↑ Peel, M C; Finlayson, B L. "Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification". Hydrology and Earth System Sciences. 11: 1633–1644. doi:10.5194/hess-11-1633-2007. Besoek op 30 Januarie 2016.
- ↑ "NASA Earth Observations Data Set Index". NASA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2020. Besoek op 30 Januarie 2016.
- ↑ "NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)". NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 April 2020. Besoek op 30 Januarie 2016.
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Tzaneen.- Amptelike webwerf
