Zbigniew Brzeziński

Zbigniew Kazimierz Brzeziński (Warskou, 28 Maart 1928 – Falls Church, 26 Mei 2017) was 'n Pools-Amerikaanse politieke wetenskaplike. Naas Henry Kissinger en Samuel Huntington word hy beskou as een van die mees prominente Amerikaanse geostrateë.

Zbigniew Brzezinski
Zbigniew Brzezinski in 1977
10de Amerikaanse Nasionale Veiligheidsadviseur
Ampstermyn 20 Januarie 1977 – 20 Januarie 1981
Vise	David Aaron
President	Jimmy Carter
Voorafgegaan deur	Brent Scowcroft
Opgevolg deur	Richard Allen
Persoonlike besonderhede
Gebore	Zbigniew Kazimierz Brzeziński (1928-03-28)28 Maart 1928 Warskou, Pole
Sterf	26 Mei 2017 (op 89) Falls Church, Virginië
Politieke party	Demokratiese Party
Eggenoot/-note	Emilie Benes (1961–2017; sy dood)
Kind(ers)	Ian, Mark, Mika
Alma mater	McGill-universiteit (BA, MA) Harvard-universiteit (PhD)

Lewe en werk

Brzeziński se vader was 'n Poolse diplomaat wat vanaf 1938 in Montreal gestasioneer was en daar as vlugteling met sy gesin bly na die Duitse en Russiese inval in Pole in 1939, sodat Zbigniew die Tweede Wêreldoorlog in Kanada deurgebring het. Na 1945 het hy na die VSA vir studie gegaan. Hy promoveer in 1953 aan die Harvard universiteit. In die jare sestig was hy adviseur van president Lyndon B. Johnson.

Brzeziński word veral bekend as Nasionale Veiligheidsadviseur van die Demokratiese Party politikus Jimmy Carter tydens sy sy ampstermyn as president van die Verenigde State van Amerika van 1977 tot 1981. Hy het 'n belangrike rol gespeel onder onder meer die onderhandelings vir die Camp David ooreenkoms tussen Egipte en Israel in 1978. Ook het hy president Carter by gestaan tydens die Iraanse gyselaars krisis van 1979-1981.

Hy was betrokke by Amnesty International, die Council on Foreign Relations, die Atlantic Council, die National Endowment for Democracy en Freedom House. Hy was 'n direkteur van die Trilaterale Kommissie. Brzeziński was hoogleraar Amerikaanse buitelandse politiek aan die Skool vir Gevorderde Internasionale Studies van die Johns Hopkins universiteit in Baltimore. Hy was ook lid van die Centre for Strategic and International Studies in Washington en adviseer vir Amerikaanse en internasionale maatskappye. Ook skryf hy boeke en artikels.

Toe die Republikeinse senator John McCain in 2000 in die wedloop was om die konserwatiewe presidentskandidaat te word, was Brzezinski sy buitelandse raadgewer. Agt jaar later, in 2008, was hy buitelandadviseur van die nuwe Amerikaanse president, die Demokraat Barack Obama, wat in die verkiesings teen dieselfde John McCain deelgeneem het.

Persoonlik

Brzeziński was getroud met die beeldhouster van Tsjeggies-Switserse afkoms Emilie Benes Brzezinski. Hul seun Mark Brzezinski was, net soos sy vader, in 2008 adviseur van Obama, terwyl die ander seun Ian Brzezinski gewerk het vir die veltog van McCain. Hul dogter Mika Brzezinski is televisie joernalis en aanbieder by die nuusuitsaaier MSNBC.

Belangrike werke

• The Permanent Purge: Politics in Soviet Totalitarianism, Cambridge: Harvard University Press, 1956
• Soviet Bloc: Unity and Conflict, Harvard University Press, 1967
• Between Two Ages: America's Role in the technetronic Era, New York: Viking Press, 1970
• Power and Principle: Memoirs of the National Security Adviser, 1977-1981, New York: Farrar, Strauss, Giroux, 1983
• Game Plan: A Geostrategic Framework for the Conduct of the U.S.-Soviet Contest, Boston: Atlantic Mothly Press, 1986
• Grand Failure: The Birth and Death of Communism in the Twentieth Century, New York: Charles Scribner's Sons, 1989
• Out of Control: Global Turmoil on the Eve of the 21st Century, New York: Collier, 1993
• The Grand Chessboard: American Primacy and its Geostrategic Imperatives, New York: Basic Books, 1997
• The Choice: Global Domination or Global Leadership, Basic Books, 2004
• Second Chance: Three Presidents and the Crisis of American Superpower, Basic Books, 2007
• America and the World: Conversations on the Future of American Foreign Policy, Basic Books, 2008

Bronne

• Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Zbigniew Brzeziński.