Wikipedia

Geopolitiek

Geopolitiek (van Grieks γῆ gê "aarde, land" en πολιτική politikḗ "politiek") is die studie van die uitwerking van die aarde se geografie (menslik en fisiek) op politiek en internasionale betrekkinge.[1][2] Terwyl geopolitiek gewoonlik na lande en verhoudings tussen hulle verwys, kan dit ook op twee ander soorte state fokus: de facto onafhanklike state met beperkte internasionale erkenning en betrekkinge tussen sub-nasionale geopolitieke entiteite, soos die federale state waaruit 'n federasie bestaan, konfederasie of 'n kwasi-federale stelsel.

Op die vlak van internasionale betrekkinge is geopolitiek 'n metode om buitelandse beleid te bestudeer om internasionale politieke gedrag deur geografiese veranderlikes te verstaan, te verklaar en te voorspel. Dit sluit in areastudies, klimaat, topografie, demografie, natuurlike hulpbronne en toegepaste wetenskap van die streek wat geëvalueer word.[3]

Geopolitiek fokus op politieke mag gekoppel aan geografiese ruimte. In die besonder territoriale waters en landgebied in ooreenstemming met die diplomatieke geskiedenis. Onderwerpe van geopolitiek sluit in die betrekkinge tussen die belange van internasionale politieke akteurs wat binne 'n gebied gefokus is, 'n ruimte of 'n geografiese element, verhoudings wat 'n geopolitieke stelsel skep. [4] Kritieke geopolitiek dekonstrueer klassieke geopolitieke teorieë deur hul politieke / ideologiese funksies vir groot moondhede aan te toon.[5] Daar is 'n paar werke wat die geopolitiek van hernubare energie bespreek.[6][7]

Volgens Christopher Gogwilt en ander navorsers word die term tans gebruik om 'n breë spektrum van begrippe te beskryf, in die algemene sin gebruik as "'n sinoniem vir internasionale politieke betrekkinge", maar meer spesifiek 'om die globale struktuur van sulke verhoudings te impliseer" hierdie gebruik bou voort op 'n "vroeë twintigste-eeuse term vir 'n pseudowetenskap van politieke geografie" en ander pseudowetenskaplike teorieë oor historiese en geografiese determinisme.[8][9][10][2]

Oorsprong van geopolitiek wysig

Die term "geopolitiek" is in 1899 deur Rudolf Kjellén geskep, nadat hy 'n werk van Friedrich Ratzel oor politieke geografie gelees het. Karl Haushofer sou dit later in Duitsland populariseer (maar anders verstaan as Kjellén). Hieruit het die Duitse Geopolitik gegroei. Rudolf Hess, as student van Haushofer, het 'geopolitiek' as 'n begrip in die Nazi-regime ingelei, wat aanleiding gegee het tot die taboe wat tussen 1945 en 1990 rondom hierdie konsep voortgeduur het. Sommige argumenteer dat dit is hoe Hitler die term "Lebensraum" ontdek en gebruik het.

Vandag word die term geopolitiek nie meer uitsluitlik met hierdie Duitse geopolitieke skool geïdentifiseer nie. Geopolitieke redenasies is tydloos, soos die Franse "geopolitieke wetenskaplike" Yves Lacoste dit stel. 'n Televisieprogram wat insig bied in geopolitiek, is Le dessous des cartes (Duits: Mit offenen Karten) op die Frans-Duitse TV-kanaal Arte uitgesaai.

Verenigde State wysig

Alfred Thayer Mahan en seemag wysig

Alfred Thayer Mahan (1840–1914) was 'n gereelde kommentator oor wêreldwye maritime strategie en diplomatieke aangeleenthede. Mahan het geglo dat die grootheid van die land onlosmaaklik verband hou met die see - en veral met die kommersiële gebruik daarvan in vrede en die beheer daarvan in oorlog. Mahan se teoretiese raamwerk kom van Antoine-Henri Jomini, en het benadruk dat strategiese liggings (soos verstikpunte, kanale en voorsieningstasies), sowel as kwantifiseerbare vlakke van vegmag in 'n vloot, bevorderlik is vir beheer oor die see. Hy het ses voorwaardes voorgestel wat nodig is vir 'n land om maritieme mag te hê:

  1. Voordelige geografiese posisie;
  2. Onderhoudbare kuslyne, oorvloedige natuurlike hulpbronne en gunstige klimaat;
  3. Omvang van gebied
  4. Bevolking groot genoeg om sy gebied te verdedig;
  5. Samelewing met 'n aanleg vir die see en kommersiële onderneming; en
  6. Regering met die invloed en geneigdheid om die see te oorheers.[11]

Mahan onderskei 'n belangrike streek van die wêreld in die Eurasiese konteks, naamlik die sentrale sone van Asië wat tussen 30 ° en 40 ° noord lê en strek van Klein-Asië tot Japan.[12] In hierdie sone het onafhanklike lande nog oorleef - Turkye, Persië, Afghanistan, China en Japan. Mahan beskou die lande, geleë tussen Brittanje en Rusland, asof hulle tussen 'Scylla en Charybdis' was. Van die twee monsters - Brittanje en Rusland - was dit Mahan wat laasgenoemde meer bedreigend vir die lot van Sentraal-Asië beskou het. Mahan was beïndruk deur Rusland se kontinentale omvang en strategiese gunstige posisie vir uitbreiding na die suide. Daarom het hy dit nodig gevind dat die Angelsaksiese 'seemag' Rusland sou weerstaan.[13]

Homer Lea wysig

Homer Lea, in The Day of the Saxon (1912), beweer dat die hele Angelsaksiese ras 'n bedreiging van die Duitse (Teuton), Russiese (Slawiese) en Japannese ekspansionisme in die gesig staar: Die 'fatale' verhouding tussen Rusland, Japan en Duitsland "het nou deur die dringendheid van natuurlike magte, 'n koalisie aangeneem wat gerig is op die voortbestaan van die Saksiese oppergesag." Dit is "'n vreeslike Dreibund ".[14] Lea het geglo dat, terwyl Japan teen die Verre Ooste en Rusland teen Indië beweeg het, die Duitsers op Engeland, die middelpunt van die Britse Ryk, sou toeslaan. Hy het gedink dat die Anglo-Saksers 'n ramp van hul militante teenstanders in die gesig staar.

Kissinger, Brzezinski en die Groot Skaakbord wysig

 
Wêreldkaart met die begrippe Hartland en Grensland toegepas

Twee beroemde veiligheidsadviseurs uit die koue oorlogstydperk, Henry Kissinger en Zbigniew Brzeziński, het aangevoer dat die geopolitieke fokus op die Verenigde State en Eurasië voortgesit moet word, ondanks die ontbinding van die USSR en die einde van die Koue Oorlog. Albei het hul invloed op geopolitiek voortgesit na die einde van die Koue Oorlog,[5] en in die negentigerjare boeke oor die onderwerp geskryf - Diplomacy en The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives.[15] Die Anglo-Amerikaanse klassieke geopolitieke teorieë word hierdeur herleef.

Kissinger argumenteer teen die oortuiging dat met die ontbinding van die USSR vyandige bedoelings tot 'n einde gekom het en dat tradisionele buitelandse beleidsoorwegings nie meer van toepassing was nie. "Hulle sou argumenteer ... dat Rusland, ongeag wie dit regeer, op die gebied sit wat Halford Mackinder die geopolitieke hartland noem, en dat dit die erfgenaam is van een van die magtigste imperiale tradisies." Daarom moet die Verenigde State " ... die wêreldwye magsbalans handhaaf ten opsigte van die land met 'n lang geskiedenis van ekspansionisme.”[16]

Ná Rusland was Duitsland die tweede geopolitieke bedreiging wat oorgebly het, en soos Mackinder negentig jaar gelede gevrees het, sy vennootskap met Rusland. Tydens die Koue Oorlog, voer Kissinger aan, het albei kante van die Atlantiese Oseaan erken dat, "tensy Amerika organies in Europa betrokke is, dit later verplig sou wees om homself te betrek onder omstandighede wat baie minder gunstig vir beide kante van die Atlantiese Oseaan sou wees." Vandag sou dit nog meer waar wees. Duitsland het so sterk geword dat bestaande Europese instellings nie alleen 'n balans kan vind tussen Duitsland en sy Europese vennote nie. Europa kan ook nie, selfs met die hulp van Duitsland, [...] Rusland alleen bestuur nie. Dus het Kissinger geglo dat geen land se belange ooit gedien sou word as Duitsland en Rusland ooit 'n vennootskap sou vorm waarin elke land homself as die hoofvennoot sou beskou nie. Hulle sou die vrees vir die gesamentlike beheer van sake van 'n staat deur ander state, laat ontstaan. Sonder Amerika kan Brittanje en Frankryk nie Duitsland en Rusland hanteer nie; en "sonder Europa kan Amerika ... 'n eiland van die oewer van Eurasië word."[17]

Nicholas J. Spykman se visie op Eurasië is sterk bevestig: "Amerika is geopolities 'n eiland langs die oewer van die groot landmassa van Eurasië, waarvan die hulpbronne en bevolking dié van die Verenigde State ver oorskry. —Europa en Asië — bly 'n goeie definisie van strategiese gevaar vir Amerika. Koue Oorlog of geen Koue Oorlog nie. Want so 'n groepering sou die vermoë hê om Amerika ekonomies te oorskry en uiteindelik militêr ook. Hierdie gevaar sal teengestaan moet word self as die dominante mag klaarblyklik welwillend was, want as sy voornemens ooit sou verander, sou Amerika homself met 'n sterk verminderde vermoë vir effektiewe weerstand en 'n groeiende onvermoë om gebeure te beheer, bevind."[18] Die belangrikste belang van die Amerikaanse leiers is om die balans te handhaaf van mag in Eurasië.[19]

Nadat Kissinger van 'n ideoloog in 'n geopolitikus omskep is, interpreteer hy die Koue Oorlog terugwerkend in geopolitieke terme - 'n benadering wat nie kenmerkend was van sy werke tydens die Koue Oorlog nie. Nou het hy hom egter toegespits op die begin van die Koue Oorlog: "Die doel van morele opposisie teen die kommunisme het saamgesmelt met die geopolitieke taak om die Sowjet-uitbreiding te beperk."[20] Nixon, voeg hy by, was 'n geopolitieke eerder as 'n ideologiese Koue Oorlog-vegter.[21]

Drie jaar na Kissinger se Diplomacy volg Zbigniew Brzezinski die voorbeeld, met die bekendstelling van The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives en, na nog drie jaar, The Geostrategic Triad: Living with China, Europe, and Russia. Die Grand Chessboard het die Amerikaanse triomf in die Koue Oorlog beskryf in terme van beheer oor Eurasië: vir die eerste keer ooit het 'n 'nie-Eurasiese' mag na vore getree as 'n belangrike arbiter van 'Eurasiese' magsverhoudinge.[15] Die boek stel sy doel: "Die formulering van 'n omvattende en geïntegreerde Eurasiese geostrategie is daarom die doel van hierdie boek."[15] Alhoewel die magskonfigurasie 'n revolusionêre verandering ondergaan het, het Brzezinski drie jaar later bevestig, was Eurasië steeds 'n megakontinent.[22] Net soos Spykman, erken Brzezinski dat: "Op kumulatiewe wyse die mag van Eurasië Amerika s'n oorskadu"ː[15]

"Europa en Asië is polities en ekonomies magtig ... Dit volg dat ... Amerikaanse buitelandse beleid moet ... sy invloed in Eurasië toepas op 'n wyse wat 'n stabiele kontinentale ewewig skep, met die Verenigde State as politieke arbiter. ... Eurasië is dus die skaakbord waarop die stryd om wêreldwye voorrang steeds gespeel word, en die stryd behels geostrategie - die strategiese bestuur van geopolitieke belange ... Maar intussen is dit noodsaaklik dat daar geen Eurasiese uitdaging na vore kom wat in staat is om Eurasië te oorheers en dus ook uitdagend teenoor Amerika is ... Vir Amerika is Eurasië die belangrikste geopolitieke prys ... en Amerika se wêreldwye voorrang is direk afhanklik van hoe lank en hoe effektief die oorwig daarvan op die Eurasiese kontinent gehandhaaf word.”[15]

Verenigde Koninkryk wysig

Emil Reich wysig

Die Oostenryks-Hongaarse historikus Emil Reich (1854–1910) word beskou as die eerste wat die term reeds in 1902 in Engels geskep het[23][8] en later in 1904 in Engeland gepubliseer in sy boek Foundations of Modern Europe.[24]

Mackinder en die Hartland-teorie wysig

 
Sir Halford Mackinder se Hartland-konsep wat die situasie toon van die 'spilpuntgebied' wat in die Hartland-teorie gevestig is. Hy het dit later hersien om Noord-Eurasië as 'n spilpunt te merk, terwyl die gebied hierbo as Hartland gemerk is.

Sir Halford Mackinder se Hartland-teorie het aanvanklik min aandag gekry buite die wêreld van geografie, maar sommige denkers sou beweer dat dit daarna die buitelandse beleid van wêreldmoondhede beïnvloed het.[25] Die geleerdes wat na MacKinder kyk deur middel van kritiese lense, aanvaar hom as 'n organiese strateeg wat 'n buitelandse beleidsvisie vir Brittanje probeer opbou het met sy Eurosentriese analise van historiese geografie.[5] Sy formulering van die Hartland-teorie is uiteengesit in sy artikel getiteld "The Geographical Pivot of History", gepubliseer in Engeland in 1904. Mackinder se leerstelling van geopolitiek het konsepte betrek wat in teenstelling was met die idee van Alfred Thayer Mahan oor die belangrikheid van die vloot (hy het die term seemag geskep) in wêreldkonflik. Hy het die vloot gesien as 'n basis van die Columbus-era (ongeveer van 1492 tot die 19de eeu) en voorspel dat die 20ste eeu die domein sou wees van grondmagte. Die Hartland-teorie het 'n veronderstelling gemaak dat 'n groot ryk in die Hartland tot stand gebring is - wat nie kus- of transoseaniese vervoer hoef te gebruik om samehangend te bly nie. Die basiese opvattings van Mackinder se leerstelling behels dat die geografie van die Aarde in twee afdelings beskou word: die Wêreldeiland of die kern, bestaande uit Eurasië en Afrika; en die perifere "eilande", insluitend die Amerikas, Australië, Japan, die Britse Eilande en Oseanië. Die Randgebied was nie net opmerklik kleiner as die Wêreldeiland nie, dit het noodwendig baie seevervoer benodig om op tegnologiese vlak van die Wêreldeiland te funksioneer - wat voldoende natuurlike hulpbronne vir 'n ontwikkelde ekonomie bevat.

Mackinder het aangevoer dat die nywerheidsentrums van die periferie noodwendig op verskillende plekke geleë is. Die Wêreldeiland sou sy vloot kon stuur om elkeen op sy beurt te vernietig, en kon sy eie nywerhede in 'n streek verder in die binneland as die periferie opspoor (sodat hulle 'n langer stryd sou bereik om hulle te bereik, en 'n goed gevulde industriële bastion teëkom). Mackinder het hierdie streek die Hartland genoem. Dit bestaan hoofsaaklik uit Sentraal- en Oos-Europa: Oekraïne, Wes-Rusland en Middel-Europa.[26] Die Hartland bevat die graanreserwes van Oekraïne, en baie ander natuurlike hulpbronne. Mackinder se idee van geopolitiek is saamgevat toe hy gesê het: 

“Wie  Sentraal- en Oos-Europa regeer, beheer die Hartland. Wie die Hartland regeer, beheer die Wêreldeiland. Wie die Wêreldeiland regeer, beheer die Wêreld.”

Nicholas J. Spykman was 'n volgeling en kritikus van die geostrateë Alfred Mahan en Halford Mackinder. Sy werk was gebaseer op aannames soortgelyk aan Mackinder sin,[5] met inbegrip van die eenheid van die wêreldpolitiek en die wêreldsee. Hy brei dit uit om die eenheid van die lug in te sluit. Spykman neem Mackinder se afdelings van die wêreld aan, en hernoem sommige:

  1. Die Hartland;
  2. Die Randgebied (analoog aan Mackinder se "binne of marginale sekelmaan", ook 'n tussenstreek wat tussen die Hartland en die marginale seemagte lê); en
  3. Die Buitelandse Eilande en Vastelande (Mackinder se "buitenste of insulêre sekel"). [27]

Volgens Spykman se teorie, skei 'n Randgebied die Hartland van hawens wat dwarsdeur die jaar bruikbaar is (dit wil sê nie gedurende die winter gevries word nie). Spykman het voorgestel dit vereis dat pogings van Hartland-nasies (veral Rusland) om hawens in die Randgebied te verower, moet voorkom. Spykman wysig Mackinder se formule oor die verhouding tussen Hartland en die Randgebied (of die binneste sekel) en beweer dat "Wie die randgebied regeer Eurasië. Wie Eurasië regeer beheer die lotgevalle van die wêreld." Hierdie teorie kan opgespoor word in die oorsprong van "inperkingspolitiek", 'n Amerikaanse beleid om die verspreiding van die Sowjet-invloed na die Tweede Wêreldoorlog te voorkom (sien ook Truman-leerstelling).

'n Ander bekende volgeling van Mackinder was Karl Haushofer, wat Mackinder se Geographical Pivot of History "'n geniale wetenskaplike traktaat" genoem het.[28] Hy het daaroor gesê: "Nooit het ek iets groter gesien as die paar bladsye geopolitieke meesterwerk nie."[29] Mackinder het sy draaipunt, in die woorde van Haushofer, opgespoor op "een van die eerste soliede, geopolitiek en geografies onberispelike kaarte, aangebied aan een van die vroegste wetenskaplike forums van die planeet - die Royal Geographic Society in Londen."[28] Haushofer het beide Mackinder se Hartland-proefskrif en sy siening van die Russies-Duitse alliansie - aangeneem, magte wat Mackinder in die twintigste eeu as die grootste aanspraakmaker op die beheer van Eurasië gesien het. Na aanleiding van Mackinder het hy 'n alliansie met die Sowjetunie voorgestel en hy het 'n stap verder as Mackinder gevorder en Japan bygevoeg tot sy ontwerp van die Eurasiese Blok.[30]

In 2004, tydens die honderdjarige herdenking van The Geographical Pivot of History, het die beroemde historikus Paul Kennedy geskryf: "Op die oomblik met honderdduisende Amerikaanse troepe in die Eurasiese grensland en met die regering wat voortdurend verduidelik waarom dit die koers moet bly, lyk dit asof Washington Mackinder se opdrag ernstig opneem om beheer oor die geografiese spilpunt van die geskiedenis te verseker."[31]

 
Verdeling van die wêreld volgens Haushofer se Pan-Streke-leerstelling

Duitsland wysig

Friedrich Ratzel wysig

Friedrich Ratzel (1844–1904), beïnvloed deur denkers soos Charles Darwin en dierkundige Ernst Haeckel, het bygedra tot Geopolitik deur die uitbreiding van die biologiese opvatting van geografie, sonder 'n statiese opvatting van grense. Hy beweer dat state organies is en groei, met grense wat slegs 'n tydelike stop in hul beweging is, en meen dat die uitgestrektheid van die staatsgrense 'n weerspieëling is van die gesondheid van die land - wat beteken dat statiese lande agteruitgaan. Ratzel het verskeie artikels gepubliseer, waaronder die opstel Lebensraum (1901) oor biogeografie. Ratzel het 'n grondslag geskep vir die Duitse variant van geopolitiek, Geopolitik. Beïnvloed deur die Amerikaanse geostrateg Alfred Thayer Mahan, het Ratzel geskryf oor die strewe na die Duitse vlootreikwydte, en stem in dat seemag selfonderhoudend is, aangesien die wins uit die handel vir die vloot sou betaal, anders as landmag.

Die geopolitieke teorie van Ratzel word gekritiseer as te omvattend, en sy interpretasie van die menslike geskiedenis en geografie is te eenvoudig en meganisties. Krities het hy ook die belang van sosiale organisasie in die ontwikkeling van mag onderskat.[32]

Die assosiasie van Duitse Geopolitik met Nazisme wysig

Na die Eerste Wêreldoorlog is Rudolf Kjellén en Ratzel se gedagtes opgeneem en uitgebrei deur 'n aantal Duitse skrywers soos Karl Haushofer (1869–1946), Erich Obst, Hermann Lautensach en Otto Maull. In 1923 het Karl Haushofer die Zeitschrift für Geopolitik (Joernaal vir Geopolitiek) gestig, wat later gebruik is in die propaganda van Nazi-Duitsland. Die sleutelkonsepte van Haushofer se Geopolitik was Lebensraum, outarkie, pan-streke en organiese grense. Haushofer betoog dat state 'n onmiskenbare reg het om natuurlike grense te soek wat outarkie sal waarborg.

Haushofer se invloed binne die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty is betwis, aangesien Haushofer nie daarin slaag om die Nazi's se rasse-ideologie in sy werk op te neem nie.[32] Populêre sienings van die rol van geopolitiek in die Nazi Derde Ryk dui op 'n fundamentele betekenis van die geopolitici in die ideologiese oriëntasie van die Nazi-staat. Bassin (1987) onthul dat hierdie populêre sienings op belangrike maniere misleidend en verkeerd is.

Ten spyte van die talle ooreenkomste en verwantskappe tussen die twee leerstellings, is geopolitiek altyd deur die nasionaal-sosialistiese ideoloë as verdag beskou. Dit was verstaanbaar, want die onderliggende filosofiese oriëntasie van geopolitiek voldoen nie aan dié van die nasionaal-sosialisme nie. Geopolitik het Ratzel se wetenskaplike materialisme en geografiese determinisme gedeel, en was van mening dat die menslike samelewing deur eksterne invloede bepaal word - in die lig daarvan dat kwaliteite wat deur individue of groepe gehuldig word, van beperkte of geen betekenis was. Nasionaal-sosialisme verwerp in beginsel sowel materialisme as determinisme en verhoog ook aangebore menslike eienskappe, in die vorm van 'n veronderstelde 'rasse-karakter', tot die faktor wat die belangrikste is in die samestelling van die menslike samelewing. Hierdie verskille het na 1933 gelei tot wrywing en uiteindelik tot openlike veroordeling van geopolitiek deur Nazi-ideoloë.[33] Desondanks is die Duitse Geopolitik in diskrediet gebring deur die (verkeerde) gebruik daarvan in die Nazi-ekspansionistiese beleid van die Tweede Wêreldoorlog en het dit nog nooit gelykstaande vlak van die vooroorlogse periode behaal nie.

Die gevolglike negatiewe verband, veral in Amerikaanse akademiese kringe, tussen klassieke geopolitiek en Nazi- of imperialistiese ideologie, is gebaseer op losse regverdiging. Dit is veral waargeneem deur kritici van hedendaagse akademiese geografie, en veral voorstanders van 'n 'neo' klassieke geopolitiek. Dit sluit in Haverluk et al., Wat beweer dat die stigmatisering van geopolitiek in die akademie onbehulpsaam is, aangesien geopolitiek as 'n veld van positivistiese ondersoek potensiaal behou in die ondersoek en oplossing van aktuele, dikwels gepolitiseerde kwessies soos konflikoplossing en voorkoming, en die versagting van klimaatsverandering.[34]

Dissiplinêre verskille in perspektiewe wysig

Negatiewe assosiasies met die term "geopolitiek" en die praktiese toepassing daarvan as gevolg van die assosiasie met die Tweede Wêreldoorlog en voor die Tweede Wêreldoorlog Duitse geleerdes en studente van geopolitiek is grotendeels spesifiek op die gebied van akademiese geografie, en veral subdissiplines van menslike geografie soos politieke geografie. Hierdie negatiewe assosiasie is egter nie so sterk in dissiplines soos geskiedenis of politieke wetenskap, wat van geopolitieke begrippe gebruik maak nie. Klassieke geopolitiek vorm 'n belangrike element van analise vir die militêre geskiedenis, sowel as vir subdissiplines van politieke wetenskap, soos internasionale betrekkinge en veiligheidstudies. Hierdie verskil in dissiplinêre perspektiewe word aangespreek deur Bert Chapman in Geopolitics: A Guide To the Issues, waarin Chapman kennis neem dat akademiese en professionele tydskrifte vir internasionale betrekkinge meer vatbaar is vir die studie en analise van Geopolitiek, en in die besonder Klassieke Geopolitiek, as kontemporêre akademiese tydskrifte op die gebied van politieke geografie.[35]

In vakgebiede buite geografie word geopolitiek nie negatief beskou nie (soos dikwels onder akademiese geografie soos Carolyn Gallaher of Klaus Dodds) as 'n instrument van imperialisme of geassosieer met Nazisme, maar eerder beskou as 'n geldige en konsekwente manier om groot internasionale geopolitieke beoordeling te bepaal, omstandighede en gebeure, wat nie noodwendig verband hou met gewapende konflik of militêre operasies nie.

Frankryk wysig

Franse geopolitieke leerstellings is in die breë gekant teen die Duitse Geopolitik en verwerp die idee van 'n vaste geografie. Franse geografie is gefokus op die evolusie van polimorfe gebiede as gevolg van die optrede van die mensdom. Dit berus ook op die oorweging van lang tydperke deur te weier om spesifieke gebeure in ag te neem. Hierdie metode is deur professor Yves Lacoste geteoretiseer volgens drie beginsels: Voorstelling; Diachronie; en Diatopie.

In De l'Esprit des Lois (Oor die gees van die wette) het Charles Montesquieu die siening uiteengesit dat die mens en samelewings deur klimaat beïnvloed word. Hy het geglo dat warmer klimate warm mense skep en kouer klimaat afsydige mense, terwyl die gematigde klimaat van Frankryk ideaal is vir politieke stelsels. Élisée Reclus, wat beskou word as een van die grondleggers van die Franse geopolitiek, is die skrywer van 'n boek wat beskou word as 'n verwysing in moderne geografie (Nouvelle Géographie universelle). Net soos Ratzel beskou hy geografie deur middel van 'n wêreldvisie. In teenstelling met Ratzel se visie beskou Reclus geografie egter nie as onveranderlik nie; dit is veronderstel om in ooreenstemming met die ontwikkeling van die menslike samelewing te ontwikkel. Sy marginale politieke sienings het gelei tot die verwerping deur die akademie.

Die Franse geograaf en geopolitikus Jacques Ancel word beskou as die eerste teoretikus van geopolitiek in Frankryk, en het 'n noemenswaardige reeks lesings gelewer in die Europese Sentrum van die Carnegie Endowment for International Peace in Parys en in 1936 Géopolitique gepubliseer. Soos Reclus, verwerp Ancel Duitse deterministiese sienings oor geopolitiek (insluitend Haushofer se leerstellings).

Braudel se breë siening het insigte uit ander sosiale wetenskappe gebruik, die konsep van die longue durée gebruik en die belangrikheid van spesifieke gebeure as van minder belang geag. Hierdie metode is geïnspireer deur die Franse geograwe Paul Vidal de la Blache (wat op sy beurt beïnvloed is deur die Duitse denke, veral die van Friedrich Ratzel wat hy in Duitsland ontmoet het). Braudel se metode was om die interafhanklikheid tussen individue en hul omgewing te ontleed.[36] Vidaliaanse geopolitiek is gebaseer op uiteenlopende vorme van kartografie en op moontlikheid (gebaseer op 'n samelewingsbenadering van geografie - dws op die beginsel van ruimtelike polimorfe voorkomste, afhangende van baie faktore onder die mensdom, kultuur en idees) in teenstelling met determinisme.

As gevolg van die invloed van die Duitse Geopolitik op die Franse geopolitiek, is laasgenoemde lank van akademiese werke uitgesluit. In die middel-1970's het Yves Lacoste - 'n Franse geograaf wat direk deur Ancel, Braudel en Vidal de la Blache geïnspireer is - in 1976 La géographie, ça sert d'abord à faire la guerre (Aardrykskunde se eerste gebruik is oorlog) geskryf. Dit 'n boek - wat baie bekend is in Frankryk - simboliseer die geboorte van hierdie nuwe skool vir geopolitiek (indien nie tot dusver die eerste Franse skool vir geopolitiek aangesien Ancel in die dertiger-veertigerjare baie geïsoleer was). Aanvanklik gekoppel aan die Kommunistiese Party het dit ontwikkel tot 'n minder liberale benadering. Aan die einde van die tagtigerjare het hy die Institut Français de Géopolitique (Frans Instituut vir Geopolitiek) gestig wat die Hérodote-revue publiseer.

Terwyl die veralgemenings en breë abstraksies wat deur die Duitse en Anglo-Amerikaanse tradisies (en die nuwe geografe) gebruik word, verwerp word, fokus hierdie skool wel op ruimtelike dimensie van geopolitieke aangeleenthede op verskillende vlakke van analise. Hierdie benadering beklemtoon die belangrikheid van multivlakanalise (of multi-skale) en kaarte, teenoorgestelde van kritieke geopolitiek wat sulke instrumente vermy. Lacoste het voorgestel dat elke konflik (plaaslik of wêreldwyd) beskou kan word vanuit 'n perspektief gebaseer op drie aannames:

  1. Verteenwoordiging: Elke groep of individue is die produk van 'n opvoeding en word gekenmerk deur spesifieke verteenwoordiging van die wêreld of ander groepe of individue. Basiese geloofsoortuigings is dus gebaseer op hul etnisiteit of spesifieke ligging. Die studie van verteenwoordiging is 'n algemene punt met die meer hedendaagse kritiese geopolitiek. Albei hou verband met die werk van Henri Lefebvre (La production de l'espace, wat die eerste keer in 1974 gepubliseer is)
  2. Diachronie. Die uitvoering van 'n historiese analise wat gekonfronteerde "lang tydperke" en kort periodes teenoor mekaar stel soos die vooraanstaande Franse historikus Fernand Braudel voorgestel het.
  3. Diatopie: die uitvoering van 'n kartografiese opname deur middel van 'n multi-skaal kartering.

Die Franse geograaf Michel Foucher, verbonde aan hierdie stroom en voormalige lid van die Hérodote-redaksie, het 'n langtermyn-analise van internasionale grense ontwikkel. Hy het verskillende neologismes geskep waaronder: Horogenese: Neologisme wat die konsep van die bestudering van die geboorte van grense beskryf, Dyade: grens gedeel deur twee naburige state (byvoorbeeld Amerikaanse grondgebied het twee terrestriële dyades: een met Kanada en een met Mexiko). Die hoofboek van hierdie soeker "Fronts et frontières" (Fronte en grense), wat die eerste keer in 1991 gepubliseer is, sonder ekwivalent bly onvertaal in Engels. Michel Foucher is 'n kenner van die Afrika-unie oor grenssake.

Stéphane Rosière, wat min of meer met hierdie skool verband hou, kan aangehaal word as hoofredakteur van die aanlynjoernaal L'Espace politique. Hierdie joernaal is gestig in 2007 en het die mees prominente Franse joernaal vir politieke geografie en geopolitiek geword met Hérodote.[37]

'n Baie meer konserwatiewe stroom word deur François Thual verpersoonlik. Thual was 'n Franse kenner van geopolitiek, en 'n voormalige amptenaar van die Ministerie van Burgerlike Verdediging. Thual het geopolitiek van die godsdienste aan die Franse Oorlogskollege gedoseer, en het dertig boeke geskryf wat hoofsaaklik gewy is aan die geopolitieke metode en die toepassing daarvan in verskillende wêrelddele. Hy is veral geïnteresseerd in die Ortodokse, Sjiïtiese en Boeddhistiese godsdienste en in onrustige streke soos die Kaukasus. Verbind met Thual is Aymeric Chauprade, voormalige professor in geopolitiek aan die Franse Oorlogskollege en nou lid van die ekstrem-regse party "Front National", en onderskryf 'n vermeende "nuwe" Franse skool vir geopolitiek wat veral betoog vir 'n terugkeer na realpolitiek en die "botsing van die beskawings" soos deur Samuel Huntington ontwikkel). Die denke van hierdie skool word uitgespreek deur die Franse Review of Geopolitics (onder leiding van Chauprade) en die International Academy of Geopolitics. Chauprade is 'n voorstander van 'n Europa van nasies; hy bepleit 'n Europese Unie wat Turkye uitsluit, en 'n beleid van kompromie met Rusland (in die raamwerk van 'n Eurasiese alliansie wat onder die Europese ekstreme regse populiste is) en ondersteun die idee van 'n multipolêre wêreld - insluitend 'n gebalanseerde verhouding tussen China en die VSA.

Die Franse filosoof Michel Foucault se dispositif wat vir die doel van biopolitieke navorsing ingestel is, is ook aangeneem op die gebied van geopolitieke denke, waar dit nou 'n rol speel..[38]

Rusland wysig

Die geopolitieke houding wat deur Rusland aangeneem is, is tradisioneel vanuit 'n Eurasiese perspektief ingelig, en die ligging van Rusland bied 'n mate van kontinuïteit tussen die geostrategiese houding van Tsaristiese Rusland, die Sowjetunie en die posisie van Rusland in die internasionale bestel.[39] In die negentigerjare het 'n senior navorser aan die Institute of Philosophy, Russian Academy of Sciences van die Russian Academy of Sciences, Vadim Tsymbursky (1957-2009) die term "eiland-Rusland" geskep en die konsep "Great Limitrophe" ontwikkel.

Kolonel-generaal Leonid Ivashov (afgetree), 'n Russiese spesialis in die geopolitiek van die vroeë 21ste eeu, het aan die hoof gestaan van die Akademie vir Geopolitieke Probleme (Russies: Академия геополитических проблем), wat die internasionale en binnelandse situasies ontleed en geopolitieke leer ontwikkel. Vroeër was hy hoof van die Hoofdirektoraat vir Internasionale Militêre Samewerking van die Ministerie van Verdediging van die Russiese Federasie.

Vladimir Karyakin, voorste navorser van die Russiese Instituut vir Strategiese Studies, het die term "geopolitiek van die derde golf" voorgestel.[40]

Aleksandr Dugin, 'n Russiese politieke ontleder wat 'n noue verhouding met die Russiese Akademie van die Algemene Staf ontwikkel het, het in 1997 The Foundations of Geopolitics: The Geopolitical Future of Russia geskryf, wat 'n groot invloed gehad het in die Russiese weermag, polisie en buitelandse beleid elite.[41] en dit is gebruik as 'n handboek in die Akademie van die Algemene Personeel van die Russiese weermag [42][41] Die publikasie daarvan in 1997 is in Rusland goed ontvang en magtige Russiese politieke figure het daarna belang gestel in Dugin se idees.[43]

Verwysings wysig

  1. ↑ An introduction to international relations. Devetak, Richard, George, Jim, 1946-, Percy, Sarah V. (Sarah Virginia), 1977- (Third uitg.). Cambridge, United Kingdom. 11 September 2017. p. 816. ISBN 978-1-316-63155-3. OCLC 974647995.{{cite book}}: AS1-onderhoud: ander (link) AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  2. ↑ 2,0 2,1 Overland, Indra (2015). "Future Petroleum Geopolitics: Consequences of Climate Policy and Unconventional Oil and Gas". Handbook of Clean Energy Systems. John Wiley & Sons. pp. 3517–3544. doi:10.1002/9781118991978.hces203. hdl:11250/2451749. ISBN 9781118991978 – via Researchgate.
  3. ↑ Evans, Graham (1998). The Penguin dictionary of international relations. Newnham, Jeffrey. London: Penguin Books. ISBN 0-14-051397-3. OCLC 41113670.
  4. ↑ Vladimir Toncea, 2006, "Geopolitical evolution of borders in Danube Basin"
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Okur, Mehmet Akif (16 Desember 2014). "Classical Texts Of The Geopolitics And The "Heart Of Eurasia"". Ege Universitesi Turk Dunyasi Incelemeleri Dergisi (in Engels). 14 (2). doi:10.13062/tdid.201428262. ISSN 1301-2045.
  6. ↑ Overland, Indra (1 Maart 2019). "The geopolitics of renewable energy: Debunking four emerging myths". Energy Research & Social Science. 49: 36–40. doi:10.1016/j.erss.2018.10.018. ISSN 2214-6296.
  7. ↑ O'Sullivan, Meghan; Overland, Indra; Sandalow, David (2017). "The Geopolitics of Renewable Energy". SSRN Working Paper Series (in Engels). doi:10.2139/ssrn.2998305. hdl:11250/2447113. ISSN 1556-5068. S2CID 157400282. SSRN 2998305.
  8. ↑ 8,0 8,1 Gogwilt, Christopher (2000). The fiction of geopolitics: afterimages of geopolitics, from Wilkie Collins to Alfred Hitchcock, 1860-1940 (in Engels). Stanford, Calif.; Cambridge: Stanford University Press ; Cambridge University Press. pp. 35–36. ISBN 978-0-8047-3726-5. OCLC 44932458.
  9. ↑ Dittmer, Jason; Sharp, Joanne P (2014). Geopolitics: an introductory reader (in Engels). London; New York: Routledge. p. 64. ISBN 978-0-415-66663-3. OCLC 895013513.
  10. ↑ Deudney, Daniel (Maart 2000). "Geopolitics as Theory:: Historical Security Materialism". European Journal of International Relations (in Engels). 6 (1): 77–107. doi:10.1177/1354066100006001004. ISSN 1354-0661. S2CID 146194629.
  11. ↑ "20". Navy Basic Military Requirements (Navedtra 14325) - Nonresident Training Course (in Engels). 2013. ISBN 978-1-304-18585-3. OCLC 986982257.
  12. ↑ Alfred Thayer Mahan, The Problem of Asia and the Effects upon International Politics, (Washington and London: Kennikat Press, 1920, bl 26-27).
  13. ↑ Alfred Thayer Mahan, The Problem of Asia and the Effects upon International Politics, (Washington and London: Kennikat Press, 1920, bl. 25-27, 167-8, 172).
  14. ↑ Lea, Homer (2010). Day of the saxon. [Place of publication not identified]: Nabu Press. ISBN 978-1-171-68898-3. OCLC 944371816.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Brzezinski, Zbigniew. The Grand Chessboard : American Primacy and its Geostrategic Imperatives. New York. ISBN 978-0-465-09435-6. OCLC 959877505.
  16. ↑ Kissinger, Henry, (1994). Diplomacy, New York: Simon & Schuster, bl. 814
  17. ↑ Kissinger, Henry, (1994). Diplomacy, New York: Simon & Schuster, bl. 821-2
  18. ↑ Kissinger, Henry, (1994). Diplomacy, New York: Simon & Schuster, bl. 813
  19. ↑ Kissinger, Henry, (1994). Diplomacy, New York: Simon & Schuster, bl. 810
  20. ↑ Kissinger, Henry, (1994). Diplomacy, New York: Simon & Schuster, bl. 804
  21. ↑ Kissinger, Henry, (1994). Diplomacy, New York: Simon & Schuster, bl. 703-732
  22. ↑ Brzezinski, Zbigniew (2009). The geostrategic triad: living with China, Europe, and Russia (in Engels). Washington (D.C.): CSIS Press. p. 55. ISBN 978-0-89206-384-0. OCLC 780907306.
  23. ↑ GoGwilt, Christopher Lloyd (1998). "The Geopolitical Image: Imperialism, Anarchism, and the Hypothesis of Culture in the Formation of Geopolitics". Modernism/Modernity (in Engels). 5 (3): 49–70. doi:10.1353/mod.1998.0058. ISSN 1080-6601. S2CID 144340839.
  24. ↑ Reich, Emil (2010). Foundations of modern europe. [Place of publication not identified]: Nabu Press. ISBN 978-1-171-68627-9. OCLC 944201019.
  25. ↑ Sloan, Geoffrey (1999). "Sir Halford J. Mackinder: The Heartland theory then and now". Journal of Strategic Studies (in Engels). 22 (2–3): 15–38. doi:10.1080/01402399908437752. ISSN 0140-2390.
  26. ↑ Sien kaart in Polelle, Raising Cartographic Consciousness, bl. 57.
  27. ↑ Sien kaart in Polelle, Raising Cartographic Consciousness, bl. 118.
  28. ↑ 28,0 28,1 Karl Haushofer, Pan-Ideas in Geopolitics, 1931, (tr. Usachev I. G., Mysl', Moskou, 2004, bl 312).
  29. ↑ Heffernan, Michael J (1998). The meaning of Europe: geography and geopolitics (in Engels). London: Arnold. p. 134. ISBN 978-0-340-58018-9. OCLC 925343797.
  30. ↑ Karl Haushofer, "The Continental Bloc: Mittel Europa – Eurasia – Japan," 1941, (tr. Usachev I. G., Mysl', Moskou, 2004).
  31. ↑ Dodds, Klaus; Sidaway, James D (Desember 2004). "Halford Mackinder and the 'geographical pivot of history': a centennial retrospective". The Geographical Journal (in Engels). 170 (4): 292–297. doi:10.1111/j.0016-7398.2004.00131.x. ISSN 0016-7398.
  32. ↑ 32,0 32,1 Ó Tuathail, Gearóid; Dalby, Simon; Routledge, Paul (2011). The geopolitics reader (in Engels). London; New York: Routledge. ISBN 978-0-415-34148-6. OCLC 750496870.
  33. ↑ Bassin, Mark (April 1987). "Race contra space: the conflict between German geopolitik and national socialism". Political Geography Quarterly (in Engels). 6 (2): 115–134. doi:10.1016/0260-9827(87)90002-4.
  34. ↑ Haverluk, Terrence W.; Beauchemin, Kevin M.; Mueller, Brandon A. (2014). "The Three Critical Flaws of Critical Geopolitics: Towards a Neo-Classical Geopolitics". Geopolitics. 19: 19–39. doi:10.1080/14650045.2013.803192. S2CID 144597416.
  35. ↑ Chapman, Bert (2011). Geopolitics: A Guide to the Issues (in Engels). ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-38579-7. OCLC 913615116.
  36. ↑ Braudel, Fernand (2012). The Mediterranean and the Mediterranean world in the age of Philip II. Vol. 1 Vol. 1 (in Engels). Berkeley, Calif: Univ. of California Press. ISBN 978-0-520-20308-2. OCLC 935298954.
  37. ↑ "L'Espace Politique". L'Espace Politique. OCLC 958694001.
  38. ↑ Ingram, Alan (2017). "Art, Geopolitics and Metapolitics at Tate Galleries London" (PDF). Geopolitics. 22 (3): 719–739. doi:10.1080/14650045.2016.1263186. S2CID 151769284.
  39. ↑ Lewkowicz, Nicolas (2018). The United States, the Soviet Union and the Geopolitical Implications of the Origins of the Cold War. New York: Anthem Press. p. 136. ISBN 9781783087990.
  40. ↑ Карякин, В. В. (2013). Геополитика третьей волны: трансформация мира в эпоху Постмодерна (in Russies). ISBN 978-5-94691-563-2. OCLC 878676552.
  41. ↑ 41,0 41,1 "The Unlikely Origins of Russia's Manifest Destiny". Foreign Policy. Besoek op 23 Oktober 2017.
  42. ↑ Dunlop, John B. (30 Julie 2004). "Russia's New—and Frightening—"Ism"". Hoover Institution. Besoek op 12 Oktober 2017.
  43. ↑ Liverant, Yigal (Winter 2009). "The Prophet of the New Russian Empire". Azure. Jerusalem: Shalem Center (35). ISSN 0793-6664. Besoek op 6 April 2015.

Notas wysig

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Geopolitiek&oldid=2580078"