Algemeen Nederlands Verbond

Die Algemeen Nederlands Verbond (ANV) is 'n wêreldwye kultuurorganisasie met as doel die smee en behou van kulturele bande tussen Nederlandssprekende mense.

Europa

Die ANV is in 1895 in Brussel gestig deur Hippoliet Meert as 'n literêre vereniging sonder politieke oogmerke. Nou is dit in Den Haag gevestig en val die klem op Nederlandse en Vlaamse samewerking en die behoud en ontplooiing van die Nederlandse taal en kultuur. Veral word aandag gegee aan die voorkoming van die verengelsing van die Nederlandse taal. Sedert 1955 ken die vereniging die ANV-Visser Neerlandia-prys toe vir prestasies op die gebied van die maatskaplike werk en aan musici en skrywers. Die blad Neerlandia is die ANV se mondstuk.

Takke in Suid-Afrika

In 1877 op die vooraand van die Tweede Vryheidsoorlog is 'n tak in die Zuid-Afrikaansche Republiek gestig met pres. Paul Kruger en pres. M.T. Steyn as erelede. Verskeie takke het oor die hele Suider-Afrika vir korter en langer tye bestaan met invloedryke Afrikaners as lede, nl. oud-pres. F.W. Reitz, genl. J.C. Smuts, genl. J.B.M. Hertzog, genl. Louis Botha, dr. D.F. Malan en senator F.S. Malan. Ook Jan F.E. Cilliers, Totius en C.M. van den Heever was lede. Maar die meeste lede was Nederlandse immigrante. Die Kaapstad-tak dateer uit 1908 en was altyd die sterkste.

Aktiwitiete

Daadwerklike pogings is aangewend om die Nederlandse taal en kultuur in Suider-Afgrika te bevorder. In Kaapstad is 'n Nederlandse biblioteek begin wat later jare opgegaan het in die huidige versameling van SASNEV (Huis der Nederlanden). Leesboeke is aan skole verskaf en boekpryse en erepennings is toegeken aan leerlinge en studente wat in die eksamens van die Suid-Afrikaanse Taalbond presteer het. Finansiële steun is aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys verskaf. Aan die Universiteit van Pretoria is met die steun van die ANV 'n professoraat in Nederlands geskep. Beurse is aan Suid-Afrikaanse studente in Nederland toegeken. In Kaapstad is die rederykersgroep Aurora, 'n dramaklub, gestig. Elke jaar is die verjaardae van die Nederlandse koningin en kroonprinses gevier en op 6 April kranse gelê aan die voet van die standbeelde van Jan van Riebeeck en Maria van Riebeeck. Na die Eerste Wêreldoorlog is voedselpakkette na Nederland gestuur.

Politiek neutraal

Alhoewel die doelstelling was om politiek ongebonde te wees, het die ANV tydens die Tweede Vryheidsoorlog die Boere op verskeie maniere probeer help. Om die verdraaide Engelse beriggewing oor die verloop van die oorlog teen te werk, is artikels geskryf en versprei om die ware verloop van die oorlog bekend te stel. In die jare na die oorlog is hewige kritiek gelewer op lord Alfred Milner se verengelsingsbeleid. Met die Rebellie van 1914 was die ANV openlik simpatiek gesind teenoor die Rebelle.

Afrikaner-nasionalisme

Die ANV kon nooit 'n groot aantal Afrikaners as lede werf nie. Aangesien Nederlandse immigrante die voortou geneem het, het die ANV in Suid-Afrika die beeld van 'n eksklusiewe Nederlandse organisasie gehad. Afrikaner-nasionalisme was eksklusief en het nie die bewustheid van 'n stamverband met Nederlandssprekendes ingesluit nie. Afrikaners het hul kultuurbelange begin uitleef en beskerm deur Afrikaner-nasionalistiese organisasies soos die Broederbond, Rapportryers en die ATKV. Reeds voor die Tweede Vryheidsoorlog was daar in die ZAR in sekere kringe 'n anti-Nederlandse gevoel.

Lees ook

Bibliografie

de Klerk, P.: Die Algemeen-Nederlands Verbond en die Anglo-Boereoorlog (1899–1902). In: Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Kultuurgeskiedenis, jaargang 8, nr. 2, 1994.
de Klerk, P.: Die Algemeen-Nederlands Verbond en Suid-Afrika, 1906–1940. In: Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Kultuurgeskiedenis, jaargang 11, nr. 1, 1997.
de Klerk, P.: Die Algemeen-Nederlands Verbond en Suid-Afrika, 1945–1995. In: Joernaal vir Eietydse Geskiedenis, jaargang 21, nr. 1, 1996.
Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 1. Kaapstad: Nasou, 1970.
www.anv.nl
www.sasnev.co.za