James Phillips
James Phillips (22 Januarie 1959 - 31 Julie 1995) was 'n Suid-Afrikaanse rocksanger en liedjieskrywer. Phillips het in verskeie groepe en onder verskillende persona opgetree insluitend The Cherry-Faced Lurchers, Corporal Punishment, Illegal Gathering en Bernoldus Niemand. Onder laasgenoemde persona het hy 'n belangrike rol gespeel in die Alternatiewe Afrikaanse Musiekbeweging van die laat tagtigs en vroeë negentigs. Met liedjies soos "Hou My Vas Korporaal!" en "Snor City" het hy protes aangeteken en die spot gedryf met gesagsfigure en die beklemmende atmosfeer wat geheers het tydens die stuiptrekke van die Apartheidsbestel.
James Phillips | |
|---|---|
 James Phillips by die 1987 Free People's Concert in Johannesburg | |
| Ook bekend as | Bernoldus Niemand |
| Gebore | 22 Januarie 1959 Yeoville, Johannesburg[1] |
| Sterf | 31 Julie 1995 (op 36) |
| Assosiasies | Corporal Punishment, Illegal Gathering, The Cherry-Faced Lurchers, Bernoldus Niemand |
Biografie wysig
Geboorte en kinderjare wysig
James Phillips is in Yeoville, Johannesburg in 'n Engelssprekende Suid-Afrikaanse gesin gebore. Sy moeder het in operettes opgetree en na die kinders se musikale opvoeding omgesien. Sy vader was 'n leraar in die Presbiteriaanse kerk. Sy broer Robin, wat agt jaar jonger as hy was het 'n internasionale musiekloopbaan gevolg en sou later hoofstemafrigter en assistentkunsredakteur van die Meiningen Staatsoperahuis Duitsland word.[1] Phillips het in Springs aan die Oos-Rand grootgeword. Springs was 'n wit werkersklas dorp met 'n rowwe reputasie.[2]
Diensplig en die stigting van Corporal Punishment wysig
In 1977 het Phillips met sy nasionale militêre diensplig by die lugmag in Pretoria begin. In die tweede jaar van sy diensplig het hy mededienspligtige Carl Raubenheimer ontmoet. Die twee het saam met Mark Bennett die rockgroep Corporal Punishment gevorm en terwyl hulle gedros het (AWOL) liedjies soos Hou my vas korporaal en Snor City gespeel. Snor City is geïnspireer deur Phillips se irritasie dat al die dienspligtiges snorre gegroei het sodra hulle hulle basiese opleiding voltooi het en gemagtig was om 'n snor te groei.[2]
In 1985 is die Corporal Punishment se Darky en die liedjie Hou my vas korporaal, wat aan Bernoldus Niemand toegedig is, opgeneem op die album A Naartjie In Our Sosatie wat deur Shifty Records uitgegee is.[3]
Illegal Gathering wysig
Na voltooiing van sy diensplig het Phillips na Springs teruggekeer waar hy bedags in die onderdele-afdeling van Lesron Motors gewerk het en in die aand as deel van Corporal Punishment opgetree het. Corporal Punishment het aan die einde van 1980 opgebreek en Phillips het by die Rhodes-universiteit ingeskryf om vir 'n graad in musiek te studeer. Aan die einde van sy eerste jaar het hy na Kaapstad geryloop. Daar het hy weer by Carl Raubenheimer aangesluit en saam met David Ledbetter en Wayne Raath het hulle die nuwe groep Illegal Gathering gevorm. In 'n tydperk van ses weke het Illegal Gathering sestien liedjies geoefen, 'n aantal kere lewendig opgetree en al die liedjies opgeneem. Phillips het die opname aan die onafhanklike platemaatskappy Shifty Records gestuur wat dit vrygestel het as The Voice of Nooit. In sy tweede jaar het Phillips na Johannesburg getrek om sy studies by Wits te voltooi.
Cherry Faced Lurchers wysig
In Johannesburg in 1982 het ou vriende uit hul Springs-dae, Mike de la Hunt, André van Niekerk en Lee Edwards vir Phillips genooi om by hulle groep, The Worst Blues Band in the World, aan te sluit. Toe Van Niekerk die groep verlaat het om by The Softies aan te sluit het James Phillips en die res van The Worst Blues Band in the World 'n nuwe groep gevorm, die Cherry Faced Lurchers. Phillips was die hoofsanger en het kitaar gespeel, De la Hunt het tromme gespeel en Lee baskitaar. Die Lurchers het aan die einde van 1982 by een of twee partytjies opgetree en in 1983 en vroeg in 1984 het hulle 'n paar keer in die openbaar opgetree, byvoorbeeld na The Softies op die verhoog by die King of Clubs in Johannesburg se middestad. In 1983 het 'n gelukkie hulle te beurt geval toe Hotline nie opgedaag het by die Free People's Concert nie. Op Phillips se aandrang het die Cherry Faced Lurchers die geleentheid aangegryp wat daartoe gelei het dat hulle die jaar daarna in eie reg uitgenooi is.[4]
Lee Edwards het die eienaar van Jameson's, Herbert Scheubmayr, oortuig om die Lurchers toe te laat om 'n paar keer daar te speel. Jameson's was 'n soort ondergrondse kroeg in Commissioner Street in Johannesburg se middestad. Jameson's was ook besonders aangesien dit volgense oorlewering 'n Kruger-dranklisensie gehad het - een van 'n handjievol dranklisensies wat deur President Paul Kruger van die ZAR uitgereik is en wat dus nie onderhewig was aan die beperkinge van dranklisensies wat in die Apartheidsera uitgereik is wat rassevermenging in kroeë verbied het nie. Die optredes het gelei na die Lurchers se groot deurbraak - 'n residensie by Jameson's. Op daardie stadium is Mike de la Hunt deur Richard Frost vervang nadat eersgenoemde se persoonlike probleme te groot vir die groep begin raak het.[4]
Tydens hulle optrede by die 1983 Free People's Concert het die groep slegs ses liedjies gehad wat hulle kon opvoer. Phillips het gou nog 'n paar geskryf en teen die tyd van hulle eerste optrede by Jameson's was die groep gereed. Die eerste paar maande by Jameson's het die groepe toegelaat om hulle optrede te verfyn en teen die tyd dat Live at Jameson's opgeneem was die Lurchers een van die op-en-wakkerste groepe in Johannesburg.[4] Die Cherry Faced Lurchers se liedjie, Do The Lurch, was 'n gunsteling onder die Jameson's se gaste en dit het die kenwysie vir Jameson's geword. [5]
In 1986 is die Cherry Faced Lurchers se Shot Down In The Street opgeneem op die album Forces Favourites wat met die ondersteuning van die End Conscription Campaign deur Shifty Records uitgegee is.[6]
Na die veranderinge van die vroeë jare negentig het Phillips wegbeweeg van die woede en sinisme van sy vroeëre werk en na 'n meer hoopvolle klavier-gebaseerde jazzerige klank beweeg. In laat 1993 het hy saam met 'n horde eietydse Suid-Afrikaanse jazz kunstenaars sy laaste en moontlik mees bekwame album Sunny Skies opgeneem by die Valley Studios in Gauteng.[5]
Bernoldus Niemand wysig
In parallel met die stigting van die Cherry Faced Lurchers het James Phillips 'n projek onder 'n ander persona aangepak - Bernoldus Niemand. In 1983 het Shifty
Hou my vas korporaal as 'n enkelsnit vrygestel. Ten spyte van die gebrek aan verkope het Shifty voortgegaan met die uitgee van die album Wie is Bernoldus Niemand op kasset. Die SAUK het 'n uitsaai verbod op die album geplaas en weinig eksemplare is verkoop. Tog sou die album 'n belangrike rol speel in die ontstaan van die Alternatiewe Afrikaanse Musiekbeweging deur die invloed wat dit op kunstenaars soos Koos Kombuis en Johannes Kerkorrel sou hê.[4][7]
Koos Kombuis, wat toe nog as André le Toit bekendgestaan het, is deur Wie is Bernoldus Niemand geïnspireer om self 'n demonstrasie-kasset aan Shifty te stuur wat sou lei tot die opname van Ver van die ou Kalahari in Johannesburg waar hy dan ook vir James Phillips ontmoet het en op Phillips se uitnodiging na Jameson's gegaan het. Shifty se verspreiding van Le Toit se album aan kampusradiostasies sou lei tot Le Toit se ontmoeting met Dagga-Dirk Uys wat aan die hoof van die Universiteit van die Oranje-Vrystaat se radiostasie was. Le Toit sou Ralph Rabie (later Johannes Kerkorrel) ontmoet toe Rapport hom gestuur het om in Kaapstad met hom 'n onderhoud te voer. Die onderhoud sou lei tot gesamentlik optredes by die Black Sun waar Jannie "Hanepoot" van Tonder en Willem Moller by le Toit, Kerkorrel en Uys aangesluit het om die Gereformeerde Blues Band te vorm en die Eerste Alternatiewe Afrikaanse Rockkonsert wat op 25 Maart 1988 in die Pool Club in Von Wielighstraat in Johannesburg gehou is.[2]
Phillips sou onder die naam Bernoldus Niemand en die Daggarokers saam met Andre le Toit en die Gereformeerde Blues Band begin optree wat in die Shifty Music Festival by die Market Warehouse in November 1988 gehou is. Dit was die platform waarvan die Voëlvry-album geloods is. Die album het 'n versameling van die beste alternatiewe Afrikaanse musiek bevat waar Bernoldus Niemand saam met die Gereformeerde Blues Band, André le Toit, Die Kêrels, Khaki Monitor, The Genuines, Randy Rambo en die Rough Riders en Pieter van der Lugt verskyn het.[2] Die Alternatiewe Afrikaanse Musiekbeweging sou 'n hoogtepunt bereik met die landswye Voëlvrytoer waaraan Phillips in sy Bernoldus Niemand- gedaante saam met die groep Die Swart Gevaar sou optree.
Afsterwe wysig
In 1995 was James Phillips betrokke in 'n motorongeluk op pad na die Grahamstadse Nasionale Kunstefees waar hy sou optree. Hy het later gesterf aan komplikasies wat verband gehou het met 'n ongediagnoseerde gekraakte skedel. In die gedenkkonsert wat 'n paar weke na sy dood gehou is, het die kunstenaars Vusi Mahlasela, Johnny Clegg, David Kramer, Lesego Rampolokeng, Johannes Kerkorrel byeengekom om sy invloed as kunstenaar te gedenk.
Die adjunkpresident van die African National Congress, Kgalema Motlanthe, het tydens die End Conscription Campaign se 25ste herdenkingsgeleentheid op Stellenbosch op 1 November 2009 die bydraes van James Phillips en Ralph Rabie gedenk en verwys na hulle musiek en liriek wat 'n generasie jong mense geïnspireer het om die wettigheid van Apartheid te betwyfel.[8]
Ander Werk wysig
In 1994 het James Phillips saam met Warrick Sony van die Kalahari Surfers die musiek gekomponeer vir die William Kentridge/Handspring produksie van Faustus in Africa.[9] Faustus in Africa is 'n vrye aanpassing van Goethe se Faustus dele I en II waar die gebeure in Afrika afspeel met bykomende materiaal wat deur die Suid-Afrikaanse digter Lesego Rampolokeng geskryf is.
Ná Phillips se afsterwe in 1995 is twee albums postuum uitgegee. Made In South Africa was 'n omvattende huldeblyk aan die kunstenaar se werk deur die jare wat sy musikale ontwikkeling volg vanaf die vroeër punk-geïnspireerde werk van Corporal Punishment soos Goddess, Darkie en Brain Damage tot die grappige Johnny Cool deur Illegal Gathering. Meeste van die materiaal is afkomstig uit die Cherry Faced Lurchers/James Phillips en Lurchers/Bernoldus Niemand 1980's alternatiewe Suid-Afrikaanse rock dae gekenmerk deur liedjies soos Shot Down, Do The Lurch, Warsong, Detainees en Barbed Wire. Die nuwer klank van die 1990's word op die album verteenwoordig deur Moses, Money en Tabane. Die album het ook die kort onuitgereikte snitte Afrika Is Dying en Where Will You Be ingesluit.[5]
Soul Ou was 'n tweede postume vrystelling wat 'n versameling hermengde liedjies bevat het wat James Phillips informeel opgeneem het tydens die noodlottige motorrit na Grahamstad. Die liedjies is bedoel as oefenmateriaal vir die konserte wat Phillips by die fees sou opvoer. Die album het as sulks 'n sagte onvergeetlike klank met Phillips se stem met kitaar-, klawerbord- of klavierbegeleiding.[5]
Nalatenskap wysig
Kommentators verskil oor die mate waartoe die Alternatiewe Afrikaanse Musiekbeweging, die Voëlvrytoer en kunstenaars soos James Phillips bygedra het tot die dramatiese verandering wat ontketen is met die vrylating van Nelson Mandela in 1990. James Phillips self het gemeen dat "Ek dink Voëlvry het gehelp om verandering teweeg te bring. Dit was die soort aanmoediging wat die hervormers nodig gehad het, die wete dat die laaities agter hulle gestaan het. Die ondersteuning was ongelooflik - van Johannesburg tot Kaapstad tot Bloemfontein. Almal het ons ondersteun - swart, wit, bruin - almal".[2]
Daar is algemene ooreenstemming dat die beweging en Voëlvry wel gelei het tot die ontploffing in nuwe Afrikaanse musiek en veral Afrikaanse rock. Dit het die weg gebaan vir kunstenaars soos Karen Zoid, ddisselblom, Beeskraal, Fokofpolisiekar, Rooibaard en ander eietydse groepe.[2]
Verwysings wysig
- ↑ 1,0 1,1 Caroline van Niekerk, ’n Ondersoek na die musikale identiteit(e) van James Phillips, ook bekend as Bernoldus Niemand[dooie skakel], Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Kultuurgeskiedenis Geargiveer 6 Januarie 2012 op Wayback Machine, 2008
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Pat Hopkins, Voëlvry - The Movement that rocked South Africa, uitgegee deur Zebra Press, 2006 ISBN 9 781770 071209
- ↑ The online South African Rock Encyclopedia, A Naartjie In Our Sosatie, besoek op 28 Desember 2009
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Shaun de Waal, Cherry Faced Lurchers - the Time of Our Lives Geargiveer 26 September 2006 op Wayback Machine, Freshmusic besoek op 27 Desember 2009
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 The online South African Rock Encyclopedia, James Phillips, besoek op 28 Desember 2009
- ↑ The online South African Rock Encyclopedia, Forces Favourites Various Artists, besoek op 28 Desember 2009
- ↑ A. Donaldson, The last days of James Phillips, Style, October 1995, p. 69
- ↑ ANC: Motlanthe: Speech by the Deputy President of the African National Congress, at the End Conscription Campaign’s 25th Anniversary Thanksgiving Service, Stellenbosch (01/11/2009), besoek op 28 Desember 2009
- ↑ Handspring, FAUSTUS IN AFRICA! Geargiveer 16 September 2007 op Wayback Machine, besoek op 28 Desember 2009