Bespreking:Poskoets

Vertaling van "Mail coach" vs "stagecoach"

Dit lyk vir my die betekenis van "pos" in "poskoets" is nie noodwendig oor briewe ens. maak kan dalk 'n "pos" waar mense perde ruil wees.

Ek sien nlwiki en dewiki se artikels: nl:postkoets en de:Postkutsche is gekoppel aan en:Stagecoach en nie aan en:Mail coach nie.

Volgens enwiki is 'n "mail coach" : A mail coach is a stagecoach that is used to deliver mail.

En 'n "stagecoach" is : A stagecoach is a four-wheeled public transport coach used to carry paying passengers and light packages on journeys long enough to need a change of horses.... a stagecoach made long scheduled trips using stage stations or posts where the stagecoach's horses would be replaced by fresh horses.

Maar my probleem nou is as ek die Nederlands en Duitse artikels lees, is dit vir my duidelik oor 'n koets wat pos (briewe ens.) aflewer.

Beide nlwiki en dewiki het nie 'n artikel wat aan "Mail coach" gekoppel is nie.

So ek vra nou, wat is die vertaling van "Mail coach" vs "stagecoach" in Afrikaans/Nederlands/Duits?

Ek sien op en:Mail coach is daar 'n etiket wat sê: "The examples and perspective in this article may not represent a worldwide view of the subject."

Maar vir my is die inhoud duidelik genoeg dat die onderwerpe van 'n "Mail coach" en 'n "stagecoach" genoeg verskil om twee verskillende artikels te regverdig.

@Suidpunt, @Woordgenoot, @BurgertB, @Oesjaar, wat is julle menings hieroor? - Rooiratel (kontak) 06:42, 5 Maart 2024 (UTC)

Frans het 'n mooi woord soos "diligence" (voiture tirée par des chevaux, qui servait au transport des voyageurs, oftewel: voertuig getrek deur perde, wat gebruik word om reisigers/passasiers te vervoer) as direkte eweknie vir die Engels "stagecoach", maar op reverso.net bly dit gewoon "postkoets" en "Postkutsche" in Nederlands en Duits onderskeidelik.

Trouens, ek het 'n groot spesmaas die Nederlanders en Duitsers sou eerder hulle taal by die Frans aangepas het as by die Engels toe poskoetse mode was. En omrede daar 'n see tussen Vasteland-Europa en die Britse eilande is. Dis tog logies.

Nou, die woord stagecoach se etimologie lyk so:

"also stage-coach, "coach that runs by stages, carrying passengers between two places," 1650s, from stage (n.) in a sense of "division of a journey without stopping for rest" (c. 1600) + coach (n.). As stage, for short, by 1670s."

Dit het alles met spoed te make.

Vroeër het jy 'n posruiter gekry, vanwaar ons mooi woord paraveredus, oftewel perd, vandaan kom. Dit is para- (ekstra) + veredus ‘(post)paard’, "een woord van Gallische oorsprong dat verwant is met Welsh gorwydd ‘paard’.", of dan, 'n wisselperd, of, soos ons dit ken, 'n "vars perd", wat perdfris gereed staan om te vertrek.

Maar goed, die pos raak meer. Moontlik was dit niks ongewoon om destyds 'n koets te kry met 'n bagasieruimte of -rak vir pos agterin nie. Maar wag... Al die moderne Frans-Duitse woordeboeke tot my beskikking praat by diligence van Postkutsche, maar by die Sachs-Villate van 1906, word uitdruklik gepraat van Eilwagen of Schnellpost, wat ook weer die konteks verander na pos wat so vinnig moontlik afgelewer moet word, vergeleke met 'n trein wat eers môre kan loop (onthou, treine het onder andere nie op Sondae in Duitsland geloop nie - dit was teen God se Gebod! Kyk maar na die Die smal en breë weg (kunswerk)). Ek weet egter nie of poskoetse op Sondae geloop het nie.

In Kramer's Fransch Woordenboek, tiende druk, (dit moet ook iewers uit die 1900's wees), word ook van postwagen gepraat.

Ek hoop dit klaar dinge so bietjie op.Suidpunt (kontak) 10:10, 5 Maart 2024 (UTC)

NS. Postwagen word in my Latynse woordeboek (Langenscheidt Taschenwörterbuch, 1952) vertaal met vehiculum publicum, met ander woorde, dis vir sowel passasiers as pos bedoel. Dis waar die verwarring moontlik intree! Suidpunt (kontak) 10:59, 5 Maart 2024 (UTC)

O, ek sien nou eers daardie eerste reël raak, jammer.

Die probleem wat ek nou ervaar met "pos" soos in 'n halte, is presies dit. In Duits, lyk dit my, het Post klaar na die boodskappe verwys. "Die Post" is boodskappe soos ons dit ken. Of 'n posamptenary. "Der Post" word in ons taal "die plasing" op Facebook bedoel, en is gans modern. So bestaan Schneckenpost ("slakkepos") al in 1906 in die Sachs-Villatte. Ek glo nie hulle het ooit van Snail Mail gehoor nie. Die Franse sou hier sê: haai, die poskoets sit in die modder vas (c'est la diligence embourbée).

Maar nou het jy wel "Der Posten". En dit is die pos, halte waarna ons soek.

In Nederlands, net soos in Afrikaans, is dit ook nie maklik nie, want poste uit Frans kan verwys na die poswese, of inderdaad na 'n halte verwys.

Vnnl. post 'briefvervoer' [1525; MNHWS], meester van den posten 'postmeester, koerier' [1536; Stall. III], post 'postkoets, postrijder' in een expresse Post af te vaerdigen aen den Koningh [1566; WNT], posten, boden [1623; WNT], wat de post zal brengen [1651; WNT], 'per post verzonden brieven' in met de post ... afgesonden [1689; WNT]; nnl. post 'postbestelling' in byna met yder post [1765; WNT], 'postdienst' in het paket zou ... te groot worden voor de post [1784; WNT]. Ontleend aan Frans poste 'gezamelijke postrijders belast met briefvervoer; plaats om postpaarden te wisselen' [1480; TLF], dat zelf ontleend is aan Italiaans posta 'halteplaats, vast punt op een weg; koeriersdienst' [15e eeuw; Rey], verl.deelw. van porre 'plaatsen, stellen', ontwikkeld uit Latijn pōnere 'plaatsen', zie positie. Uit de betekenis post 'halteplaats, standplaats' ontwikkelden zich die van postpaard, postrijder en postvervoer.

@Rooiratel:, ek kan dus nie jou vraag bevredigend beantwoord nie, jammer man. Suidpunt (kontak) 12:18, 5 Maart 2024 (UTC)

Dankie @Suidpunt. Dit is maar 'n moeilike vraag met geen definitiewe antwoord nie. Aangesien ons reeds "poskoets" gebruik vir "Mail coach", wat dink julle van die idee dat ons maar die Franse woord (diligence) vir "stagecoach" steel om die probleem op te los? As iemand met ons stry, is hulle baie welkom om 'n beter antwoord te gee! - Rooiratel (kontak) 13:33, 5 Maart 2024 (UTC)

Vive la France!🇫🇷 Suidpunt (kontak) 13:41, 5 Maart 2024 (UTC)

@Woordgenoot, @Oesjaar, @BurgertB, ek sal maar 'n paar dae wag vir enige ander kommentaar, anders gaan ek maar voort met die skepping van diligence as die Afrikaanse term vir 'n "stagecoach". - Rooiratel (kontak) 13:49, 5 Maart 2024 (UTC)

Dit lyk volgens Pharos of "trekkoets" die antwoord kan wees. ~ Burgert (kontak) 19:19, 5 Maart 2024 (UTC)

Vir eens is ek stil... Groete! Oesjaar (kontak) 19:35, 5 Maart 2024 (UTC)

Vir my moedertaal Duits kan ek die antwoord gee. Poskoets is definitief die Afrikaanse ekwivalent vir die Duitse Postkutsche en die Nederlandse Postkoets. Die Duitse woord Post het sy oorsprong in Latyn/Italiaans posta, die plek waar 'n mens jou uitgeputte perde kon omruil, sien de:Post#Etymologie. Ons Duitsers ken die woord Post sedert 1521, toe de:Thurn und Taxis die de:Thurn-und-Taxis-Post vir die keiser van die Heilige Romeinse Ryk gereël het, raai maar, met die goeie ou Poskoetse. Ek verstaan nie hoekom en:Stagecoach met de:Postkutsche geskakel is nie, dit is eintlik en:Mail coach volgens die eerste sin: "A mail coach is a stagecoach that is used to deliver mail." 'n Postkutsche doen presies dit, dit vervoer pos (mail); 'n e-pos is mos 'n E-Mail). Die Afrikaanse, Duitse en Nederlandse artikels behoort met mekaar te koppel te wees, dit is dieselfde woorde met dieselfde oorsprong. Ek weet nie wat die Duits vir stagecoach sou wees nie. Ons het nie 'n artikel de:Passagierskutsche of de:Personenkutsche nie, ons het wel de:Droschke wat met en:Droshky geskakel is en sy oorsprong in Russies het. Dan het ons de:Fiaker wat sy oorsprong in Kroaties/Hongaars het. Jy sien aan die oorsprong van die woorde wanneer hulle ontstaan het. In die 19de eeu was die Duitse Keiserryk en die Russiese Keiserryk buurlande, boonop was die Huis van Hohenzollern en die Huis van Romanof familie! In die 17de/18de eeu (ná die tweede Weense beleg deur die Turke in 1683 het Oostenryk Kroasië en Hongarye van die Ottomaanse Ryk verower. In 1521 was beide Duitsland en Italië deel van die Heilige Romeinse Ryk. Groete. --  SpesBona 21:45, 5 Maart 2024 (UTC)

@BurgertB ek hou van "trekkoets", ek sal dit gebruik. @SpesBona ja, ek stem saam nlwiki en dewiki se artikels moet aan die "mail coach" wikidata item gekoppel wees, maar omdat ek nie baie betrokke is met daai twee wiki's nie, het ek besluit ek sal nie self hulle artikels skuif nie. Voel vry om dewiki se artikel te skuif as jy wil. - Rooiratel (kontak) 06:48, 7 Maart 2024 (UTC)