Daniël Ackerman

Ds. Daniël Petrus Ackerman (distrik Richmond, Kaapkolonie, 14 April 1849 – Die Strand, Kaapland, Suid-Afrika, 1 Augustus 1916) was predikant in die Nederduitsch Hervormde en Nederduitse Gereformeerde Kerk.

Ds. D.P. Ackerman.

Opleiding

Ds. Ackerman was die jongste kind van Marthinus Casper Ackerman en sy vrou, Jacomina Louisa Lubbe. Hy het in 1866 vir sy voorbereidende opleiding na die Paarl vertrek en nadat hy die vereiste teologiese kursus van vier jaar aan die Stellenbosse Kweekskool deurloop het, is hy op 7 November 1872 saam met prop. S.J. du Toit (die vader van Totius en broer van ds. C.W. du Toit) en nog twee kandidate tot die bediening in die NG Kerk toegelaat.

Hulpprediker op Richmond

Ná sy legitimering het hy 'n tydjie in die Paarl vertoef, waarna hy 'n beroep as hulpprediker en sendeling na die NG gemeente Richmond in die Karoo ontvang het. Op 19 April 1874 is hy aldaar georden. By gebrek aan 'n onderwyser vir die sendingskool moes hy voorlopig dié werk ook waarneem. Moontlik omdat die kerkraad geen geskikte huis vir hom kon kry nie, het hy kort daarna die betrekking neergelê en is opgevolg deur sy broer, Marthinus Casper Ackerman (1843-'82), wat sy teologiese opleiding in Utrecht, Nederland, ontvang het.

In die Hervormde Kerk

Terug in die Paarl het hy sowat twee maande lank tydens 'n vakature in die moedergemeente as hulpprediker diens gedoen voor hy hom 'n beroep na die destydse NH gemeente Marthinus Wesselstroom (later Wakkerstroom) laat welgeval het. Hoewel die gemeente reeds in 1861 gestig is, was daar tot dié tyd toe nog geen vaste leraar nie, waarskynlik omdat die salaris vir 'n predikant nie gevind kon word nie. Kragtens 'n besluit van die Uitvoerende Raad van die ZAR van Maart 1874 sou die salaris uit die staatskas kom, met die gevolg dat die kerkraad makliker 'n beroep kon uitbring. Enkele dae nadat hy en sy vrou op die dorpie aangekom het, is hy op 20 November 1874 opnuut, dié keer as leraar van die NH Kerk, gelegitimeer en op 9 Januarie 1875 bevestig.

Weens die gebrek aan 'n pastorie moes ds. Ackerman en sy gesin hul intrek in die konsistorie met sy twee vertrekke neem, tot die woning in Oktober die volgende jaar voltooi is. Ook hier moes hy 'n tyd lank op weekdae as onderwyser optree. Nadat die ou kerkie kort tevore aanmerklik verbeter is, is dit tydens die Eerste Vryheidsoorlog (1880-'81) deur Britse soldate beset en as fort ingerig, terwyl die uitbetaling van ds. Ackerman se salaris deur die owerheid gestaak is omdat hy aan die Boere se kant was.

Terug na die NG Kerk

As ’n man vir vrede het ds. Ackerman hom volmondig vereenselwig met die beweging vir die vereniging van die NH en die NG Kerk wat ná die Eerste Vryheidsoorlog ál sterker geword het en in 1885 eindelik grotendeels verwesenlik is.

In 1887 het die gemeente die bou van 'n groot nuwe kerk aangepak, waarvan kmdt.genl. P.J. Joubert die hoeksteen in Oktober 1888 gelê en ds. H.S. Bosman die inwydingsrede in April 1891 gelewer het. Met die toename van die bevolking in dié streke, is die NG gemeentes Piet Retief in 1888 en Amersfoort in 1889 van die gemeente Marthinus Wesselstroom afgestig en Volksrust in 1910. Ds. Ackerman het talle beroepe van die hand gewys en dieselfde gemeente langer as 41 jaar getrou en deeglik bearbei.

Hy was 'n ernstige en gewilde prediker en 'n belangstellende herder, asook vir baie 'n wyse raadsman en beminde vriend en vader. In die moderatuur waar hy 34 jaar lank, eers as skriba en daarna as assessor gedien het, het sy optrede steeds getuig van verstandigheid en besadigdheid. Hy het sy volk opreg liefgehad en hom volkome vereenselwig met sy mense. Terwyl hy om gesondheidsredes met vakansie by die Strand was, het hy aan 'n hartaanval beswyk.

Die gemeente het later 'n gedenknaald op sy graf binne die ringmuur van die kerk op Wakkerstroom laat oprig en vir sy weduwee 'n huis laat bou, waarin sy tot haar dood gewoon het. Sy het 'n leidende aandeel in die werksaamhede van die Transvaalse Vrouesendingvereniging gehad en in dié vereniging se eerste hoofbestuur gedien.

Ds. Ackerman is op 16 April 1873, vier dae ná sy 24ste verjaardag, in die Paarl deur sy gewese hoogleraar, prof. N.J. Hofmeyr met Hester Magdalena van Blerk (1850–1930) in die huwelik bevestig. ’n Seun en ’n dogter is uit die huwelik gebore.

Bronne

• (af) Claasen, J.P. in Beyers, C.J. (hoofred.). 1987. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel V. Pretoria: Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.
• (af) Olivier, ds. P.L. (samesteller). 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.