Hendrik van Blerk

Hendrik van Blerk (1915–2010), ook wel oom Hendrik genoem, was 'n Afrikaanse skrywer en digter. Sy eerste boek, Dit blom tussen bantoms, is in 1949 uitgegee. Hy het honderde romans, jeugverhale, kortverhale, asook feiteboeke oor die geskiedenis van die Afrikaner die lig laat sien. Hy het ook onder die skuilnaam Melt Froneman geskryf.

Hendrik van Blerk
Gebore	Hendrik Stephanus Hertzog van Blerk 27 November 1915 Johannesburg
Sterf	25 Desember 2010
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Beroep	Skrywer, digter
Bekend vir	Boeke
Eggenoot	Nell
Kinders	Petra, Maryna, Willem en Hennie

Lewe en werk

Herkoms en vroeë lewe

Hendrik Stephanus Hertzog van Blerk is op 27 November 1915 in Regentspark in Johannesburg gebore as die jongste van ’n gesin van drie en die enigste seun. Sy ouers is Francois Petrus van Blerk en Elizabeth Maria Maryna Magrietha Pretorius. Sy ma sowel as sy skoonma is as jong meisies tydens die Anglo-Boereoorlog in die konsentrasiekampe in die Vrystaat. In hierdie oorlog verloor sy pa se familie hul plaas nadat dit afgebrand is en hulle dit nie daarna kon herwin nie. Hierdie ervarings gee aan Hendrik ’n rykdom van inligting wat later in sy boeke neerslag vind. Aanvanklik maak sy pa ’n lewe met graaf- en pikwerk by Hartebeespoortdam. Sy vader het egter ’n swerwersnatuur wat altyd na beter soek en derhalwe trek die gesin baie rond, onder andere ’n hele paar keer na die delwerye. Hendrik gaan vir die eerste keer op Heidelberg skool, waarna hy sy opleiding kry by ’n padmakerskooltjie in tente wat die padmakerskamp vergesel waar hulle ook al nuwe paaie moes bou. Nog later gaan hy skool op Springs, Welgedacht, Modderfontein, Rooikoppies en Brits. Nadat hy standerd twee deurgekom het, gaan hy saam met sy pa met ’n donkiewaentjie na Lichtenburg se diamantdelwery toe en gedurende die winter verhuis die gesin meer permanent hiernatoe. Hier voltooi hy standerd drie en die volgende jaar woon hulle as bywoners op ’n plaas op Mafikeng, waar hy saam met ’n paar ander kinders per donkiekar tien kilometer daarvandaan ’n skool op Rooigrond bywoon. Daarvandaan is hulle terug delwery toe en nadat hy standerd vyf voltooi het, trek hulle weer. Hy is eers weer in Augustus die volgende jaar skool toe, hierdie keer na ’n tweemanskooltjie op die plaas Rietpan in Wes-Transvaal, waar die gesin weer bywoners is. Eindelik behaal hy sy standerd ses-sertifikaat in 1931 op die dorpie Delareyville.

Finansiële probleem

Toe die gesin na Johannesburg verhuis, staak Hendrik sy studie en delf vir ’n rukkie spoeldiamante in Lichtenburg. Hierna verhuur hy hom as sestienjarige seun aan ’n houtryer, wat hout op ’n donkiekar vanaf Marico vervoer. In 1932 beland hy self in die middel van die depressie in Johannesburg. Hier doen hy verskeie werke en is eers fabriekwerker, dan boodskapper en padmaker. Saam met sy ouers en twee susters kan hulle teen 1935 nog slegs ’n motorhuis sonder ’n plafon bekostig om in te woon. Later is hy rioolslootgrawer, werk in ’n meubelfabriek en tree dan vir ’n kort tydjie in diens van die Suid-Afrikaanse Spoorweë. Eindelik kom hy as mynwerker in die goudmyne tereg.

Politieke oortuigings

Gedurende die Tweede Wêreldoorlog sluit hy hom aan by die Ossewabrandwag en is onder andere betrokke by die opblaas van ’n poskantoor in Benoni, waartydens ’n verbyganger deur die ontploffing gedood word. Op 9 Julie 1942 word hy dan weens ’n aanklag van kwaadwillige beskadiging van staatseiendom tot die dood veroordeel. Ná 28 dae in die dodesel word die vonnis versag na lewenslange gevangenisstraf, effektief twintig jaar. In die Sentrale Gevangenis in Pretoria begin hy ernstig skryf. Wanneer die Nasionale Party in 1948 aan die bewind kom, word hy op 12 Junie 1948 vrygelaat nadat hy ses jaar en 24 dae in de tronk deurgebring het. Hy tree dan in die huwelik met stafverpleegster Petronella Johanna (Nell) Snyman. Die egpaar het twee dogters (Petronella Johanna – Petra, wat self later dig en die digbundel Skerf publiseer, en Elizabeth Maryna) en twee seuns (Willem Sternberg en Hendrik Stephanus). Die gesin vestig hulle eers in Ermelo waar hy graangradeerder word, waarna hulle terugkeer na Johannesburg. Hier is hy eers ’n joernalis en word dan skoolbuskontrakteur. Hy het ’n ou skoolbus gekoop waarmee hy kinders na die skole toe aangery het en terwyl hulle in die klas is, sit hy in die bus en skryf.

Latere jare en sterfte

In die laat dertigerjare koop hy ’n landbouhoewe naby Benoni, waar hy vanaf 1938 met onderbrekings woon en waar hy ook later aftree. Die jare wat hy in die tronk was, het die Ossewa-Brandwag in opdrag van kommandant-generaal Hans van Rensburg die volle uitstaande bedrag vir die hoewe afbetaal uit erkenning vir Hendrik se bydrae tot die versetstryd teen die Smuts-regering en dié se deelname aan die Tweede Wêreldoorlog saam met Engeland teen Duitsland. Hendrik is sy hele lewe besonder aktief in die regse Boerepolitiek en bring onder andere die Majuba Boerevolktrust op die been. Hy is op 25 Desember 2010 oorlede.

Skryfwerk

Hy begin sy skrywersloopbaan deur vanaf 1938 kortverhale vir tydskrifte te skryf, waarvan meer as driehonderd tydens sy leeftyd verskyn. Hierdie verhale verskyn ook onder die skuilname Jan Pretorius, Ronelle de Savoye en Melt Froneman. Klaarblyklik geïnspireer deur sy eie swaarkry en moeilike ervarings stel hy in sy werke die leser voor aan die ruwe wêreld van die diamantdelwer (Dit blom tussen bantoms), die houtryer (Los donkies) en die mynwerker (Daarom is die winddreun diep, Twee stuiwers vir ’n mossie en Die mynramp), terwyl hy ook oor die tronklewe skryf in Kas Plesie se hartseerdae. Uitstaande kenmerke van hierdie romans is sy vermoë tot karakteruitbeelding van ’n groep minder bevoorregte mense wat blootgestel is aan ’n noodlot wat hulle selde begryp en nooit beheer nie. Hy maak egter te veel gebruik van stereotipiese mense (skurke, misleide meisies, dweepsugtige sektes) en ’n veelvoud van uiterlike gebeure wat op die oog af eerder op die effek ingestel is as wat dit ’n werklike noodsaak in die gang van die verhaal verteenwoordig. Telkens slaag hy egter daarin om met sy goeie gebruik van humor en raak sêdinge die losstaande tonele op interessante wyse te beskryf.

Sy  eerste boek is Dit blom tussen bantoms wat in 1949 gepubliseer is en oor die delwersgemeenskap handel. Hierdie boek is in die tronk geskryf en dit is saam met ’n gevangene wat vrygelaat is, na die uitgewers uitgesmokkel. Tot sy groot verleentheid kom dit per pos na hom terug, maar die gevangenisowerheid sien sy oortreding oor die hoof. Die bantoms van die titel verwys na die onegte diamante (figuurlik die opdrifsels van die lewe) wat tussen die blomme of edele mense op die delwerye leef. ’n Groot verskeidenheid werklike mense van allerlei slag en soort word aan die leser voorgestel. Daar is die gelukkiges en die edele mense wat selfs in haglike omstandighede hoë morele beginsels handhaaf, maar ook die minder gegoedes en die uitsigloses wat hulle lot in die lewe gedwee aanvaar maar tog in hulle beperkte uitkyk en afgestompte lewensgevoel steeds interessante wesens bly. Sommige gedeeltes is verfrissend treffend en oorspronklik, maar die romangeheel is nie besonder heg gebind nie.

Los donkies (1950) beskryf die lewe van die houtryers in die Bosveld tydens die depressiejare, terwyl temas soos godsdiens, aanneem van kinders oor kleurgrense en diefstal ook belig word. Die verhaal beskryf enkele sukkelmaande in die lewens van ’n groepie houtryers wat in die Depressie met donkiewaens van die Barkly-Wes delwerye Bosveld toe ry, waar hulle hout koop om dit op die delwerye te gaan verkoop. Benewens die uiteenlopende karakters en hulle wedervarings loop drie liefdesintriges ook parallel in die roman. Daar is die leier Flip Hoets se broer, Jan Hoets, en Adali, maar Adali se ouers is nie blank nie en Jan word gedwing om tussen haar en sy ma te kies. Die wegloper-weeskind Mankjapie de Blaans is verlief op die veertienjarige Sannie Rotter, maar die weeshuis spoor hom op en hy moet teruggaan. Hy loop weer weg, maar by sy terugkoms om Sannie te kom haal kry hy ’n groot teleurstelling. Daar is ook haaslip-Stoffel, wat in die ewe onaansienlike Rebekka (Bekkie) sy maat ontmoet. Die lewensomstandighede van hierdie groep sukkelaars en hulle geestelike en materiële armoede is die deurlopende tema.

Romans met mynwerkerslewe as tema

Verskeie romans het die mynwerkerslewe op die Rand as tema, insluitende Daarom is die winddreun diep (1951). Reën van erbarming (1952) speel af in ’n minder gegoede buurt van Johannesburg, waar die mynwerkers en ander gewone mense bly. Die eerlike Roelie van Wyk en sy broer Henkie is albei op dieselfde meisie verlief, maar Henkie is nie soos sy broer nie en kan nie vertrou word nie. Daar is ook Kitty, wat ’n gawe man aan die dood afstaan, maar nie werklik daaroor begaan is nie omdat sy nog nooit haar hart vir slegs een man kon gee nie, die ruwe Blondie Pretorius en Ralie Grové met haar onbeantwoorde liefde.

Twee stuiwers vir ’n mossie (1959) speel af op die mynwerkersdorp Lover’s Walk. Hierdie mense word realisties uitgebeeld, met die baie karakters wie se lewens almal op mekaar s’n inwerk. Treffend is die natuurlike dialoog wat deur die karakters gebruik word en die wesenlike armoede en erbarmlikheid van hulle lewens, met die harde werklikheid wat telkens versag word deur die milde humorsin van die skrywer. Ook die karakterisering is oortuigend, met die karakters wat eg menslik voorgestel word in hulle sterk- en swakpunte.

Van Die mynramp (1964) is ’n Engelse rolprent, Pressure burst, gemaak en die boek word ook in Nederlands vertaal en vir die radio verwerk. Nege blankes en 97 swart mense word in die myn vasgekeer wanneer die tonnel agter hulle toeval en die vasgekeerdes bevind hulle sonder kos, water of vars lug. Onder hulle is die leier Kalman Stern, die diep godsdienstige Duimpie Blom, die bekende geleerde en humanis dr. James Brown, die moordenaar Dempsey Mans en Boet Weber wie se gewete hom mal maak. Hulle weet dat slegs ’n wonderwerk hulle kan red en hierdie wete laat vreemde dinge in hulle gemoedere plaasvind. Verskeie mense se verhale word hier ineengevleg om die atmosfeer in so ’n druksituasie te skets en ook in die mense se verlede en hulle lewens te delf.

Soos gras is sy dae (1954) speel af teen die agtergrond van die Tweede Wêreldoorlog. Dit is ’n dorpsroman waarin die godsdiens, politiek en die liefde ’n groot rol speel. Ds. Charl Coetzee word aangestel as die eerste predikant van Jakkalskraal, waar hy gou ’n spesiale plek in Hester de Beer se hart verwerf. Charl se keuse is egter die aantreklike Werda Scholten. Met die uitbreek van die oorlog loop gemoedere egter gou hoog, met vriende wat in vyande verander weens botsende politieke beskouings. Die dominee en sy vrou raak betrokke in die gedrang en nou leer Charl eers werklik vir Werda en Hester ken. Hy word dan voor ’n baie moeilike keuse gestel, om te kies tussen sy roeping of sy liefde.

Die tollenaar van Tiekiedraai (1956) beskryf die eng bestaan van kleinhoewe-bewoners.

Geboorteplaas (1959) is ’n plattelandse liefdesroman met die staking van die mynwerkers in 1922 as verdere agtergrond. Die hoofkarakter is Flip Staden, met sy liefde vir Geboorteplaas en vir die bure se dogter Emmie. Flip is egter arm en die plaas behoort nie aan hom nie, terwyl Emmie se ouers wil hê dat sy met die gladde Willem Mortel moet trou, sodat sy hulle eie armoede en swaarkry gespaar kan bly. Die siening van die karakters en die gebeurtenisse  waarin hulle betrokke is, word op voortreflike wyse nie-sentimenteel en nugter uitgebeeld.  Die taalgebruik is ook onopgesmuk en suiwer.

Broer oor die visier (1963) het die Randse mynwerkerstaking van 1922 as tema. Walt Bruwer soek werk op die weduwee Hartjie Theron se plaas. Sy stel hom aan omdat sy ’n man op die plaas moet hê, want haar seun Ouboet is mynwerker aan die Rand en sy en haar dogters Lea en Ragel is alleen op die plaas. Gou word Walt se lewe verstrengel met dié van die Therons en almal se lewens word aangetas en meegesleur deur die spanning wat die mynstaking teweegbring.

Son van geregtigheid (1965) is ’n roman oor die delwerslewe.

Kas Plesie se hartseerdae (1966) skets die tronklewe, waar die eenvoudige plaasseun Kas Plesie hom in die skadu van die galg bevind. In die tronk kom hy in aanraking met die talle gevalle van klein tragiek by sy lotgenote en moet hy aanpas by die sieldodende afgeslotenheid van die lewe in gevangenskap. Sy enigste ligstraal is Raaltjie, die meisie om wie se ontwil hy soveel gely het en wat hy hoop vir hom sal wag al die jare wat hy in afsondering moet deurbring.

Braakland van die bose (2008) speel af teen die einde van die negentiende eeu en is ’n gotiese roman oor boosheid en ander bonatuurlike gebeure. Dit is die verhaal van die jong seun Naas Ferreira, wat ’n uitgeworpene is by sy stieffamilie op die plaas Doornrug oor sy boggelrug, kort nek en hoë borsbene. Om hierdie rede moet hy in die perdestalkamertjie slaap. Op Doornrug gebeur snaakse dinge en die verhouding tussen die families op die plaas is baie stram. In die nagte dwaal Cornelia, dogter van sy oom en tante, oor die werf, maar Naas word verbied om daaroor te praat.

’n Sot op ’n plot (2008) is die vermaaklike verhaal van Lambertus Purgier wat saam met sy gesin ’n plot betrek. Hier leer hy gou dat die plotlewe sy eie stel reëls het. Hy het te kampe met ’n chroniese gebrek aan water, ’n hanslam wat moles maak en die versoeking van sy buurvrou met haar verleidelike nagklere. Dan kom die skoonfamilie ook nog by hulle afpak. Die verhaal word aangebied in episodes of kortverhale, waarin elke episode op sy eie staan.

In Drielaag (1964), ’n bundel wat ook verhale van Mikro en Dolf van Niekerk bevat, word Van Blerk se verhale Die kronieke van Asjas en Die esel opgeneem.

Geskiedkundige romas

Hy skryf verskeie boeke oor aspekte van die Suid-Afrikaanse geskiedenis, waaronder talle oor die Anglo-Boereoorlog. Vegter vir Vryheid (1963) behandel hierdie oorlog vanaf ’n Kaapse perspektief. Die Kolonialer Thys Lingeveldt sluit op grond van sy Engelse nooi se pa by die Britte aan om teen die Boere te veg. Hy voel hom egter dadelik ontuis by die Kakies en besluit gou om sy lot eerder by die Boere in te werp. Voordat hy die Engelse verlaat blaas hy eers eiehandig ’n ammunisietrein op. Thys word een van die Boere se beste verkenners, maar hy wonder steeds wat sy Engelse nooi, Cynthia, voel noudat hy die stem van sy gewete gevolg het en saam met sy mense veg. Twee boeke met die baasverkenner Danie Theron as hoofkarakter sien die lig.

Die eerste verkenner (1969) speel af net voor die Jameson-inval waarin Danie deur generaal Piet Joubert op ’n geheime sending na Johannesburg gestuur word om uit te vind wat die Uitlanders beoog. Hy sluit as vrywilliger by ’n groep aan wat Jameson moes verwelkom en stel so sy eie lewe in gevaar. Teen hierdie agtergrond loop Danie se lewenspaadjie saam met dié van Hannie Neethling, sodat dit ook ’n aangrypende liefdesverhaal is.

In Boerespioen (1971) bevind Danie Theron hom net voor die uitbreek van die oorlog in Rhodesië en Natal, besig om sy lewe op die spel te plaas om belangrike inligting te bekom vir die regering van die Transvaal. Dit is die tyd van die Wielryerskorps, waarvan Danie die aanvoerder is,  en manne soos Jack Hindon en Koos Jooste wat saam met hom werk. In hierdie twee boeke word feit en verdigsel op behendige wyse verweef en word die woeling en onsekerheid wat die Anglo-Boereoorlog voorafgegaan het op oortuigende wyse uitgebeeld.

So ver na Mooigelegen (1971) is ’n liefdesverhaal uit die tyd van die Anglo-Boereoorlog. Die arm transportryer Coert Grové is dolverlief op Johanna Kruger, maar kan nie met haar trou voordat hy sy eie plaas het en vir haar kan sorg nie. Dan kry hy die kans van sy lewe.  In ’n weddenskap met die ryk Org Steyn kan hy Mooigelegen kry as hy die grenslyne daarvan, sowat twintig myl oor berg en veld, in drie uur kan hardloop. Org sit die plaas in as prys vir die weddenskap, maar Coert het niks om aan te bied as hy die weddenskap verloor nie, behalwe vir Johanna. Na hierdie opspraakwekkende weddenskap wil Johanna egter niks meer met Coert te doen hê nie. Die Anglo-Boereoorlog breek uit en hulle moet deur swaar tye gelouter word voordat die noodlot hulle weer bymekaar bring.

’n Drieluik romans (Die Stellalander, Tuin van herinnering en Kronieke van die kampkinders) beeld die lewe uit van ’n Afrikanergesin en hulle nasate, wat die tydperk vanaf die Anglo-Boereoorlog tot die begin van die depressie in 1929 dek.

Die Stellalander (1972) is die verhaal van Hans Grobbelaar, wat Transvaal toe gaan om vir hom ’n vrou te soek. Hy raak betrokke by landsake wat hom nie aangaan nie en sluit by die Boeremagte aan, waar hy betrokke raak by vele veldslae. Die jong meisie Trienie Oberholzer begewe haar ook in die oorlog, vermom as jong burger. Hans ontdek haar geheim en besef dan dat sy die vrou is wat hy in die eerste plek kom soek het. Hulle trou met mekaar, maar Hans word gevang en geskiet as Kaapse rebel en sy word in die sorg van ’n groepie voortvlugtende vroue gelaat.

Tuin van herinnering (1982) is die opvolg hiervan, waar Trienie gevange geneem word wanneer sy op die punt staan om geboorte te gee. Sy word na die konsentrasiekamp geneem, waar elke dag ’n stryd om oorlewing is vir kind en volwassene. Trienie openbaar hier haar innerlike krag en is bereid om op te offer. Sy tree selfs medemenslik op teenoor ’n joiner en ontferm haar oor sy kinders. Teenoor die onreg van die oorlog is daar hier die diensvaardige menslikheid van die jong Engelse kampdokter Fensham, wat die hoë sterftesyfer onvermoeid teenwerk en op Trienie verlief raak. Die roman is gebaseer op ware belydenisse wat oor ’n lang tydperk deur die skrywer opgeteken is.

Kroniek van die kampkinders (1989) neem die verhaal van diegene wat die konsentrasiekampe oorleef het verder, tot aan die begin van die depressie van 1929.

Swart Oktober (1980) speel af tydens die Rebellie en die jare van die Eerste Wêreldoorlog en vertel van Koen Oberholzer se stryd om Hermina, die meisie wat hy liefhet, te wen. Daar word stories vertel oor haar en sy ouers keur nie die verhouding goed nie, maar hy staan by haar deur dik en dun, ook toe sy omtrent almal na aan haar verloor tydens die griep-epidemie. Hy gaan weg om geld te verdien om haar en haar boeties en sussies te onderhou. Wanneer hy eindelik kan terugkeer, kry hy die nuus dat sy getroud is met sy aartsvyand, die wrede Riekert Monsen. Koen glo nie die stories nie en Riekert se huis word dag en nag bewaak, wat hom laat vermoed dat Hermina teen haar sin gevange gehou word.

Van Blerk skryf ook die eerste roman wat spesifiek handel oor die storm en drang van die Ossewa-Brandwag tydens die Tweede Wêreldoorlog, naamlik En drie maal kraai die haan (1968), wat later (1989) heruitgegee word onder die titel Stormjaer. Die liefde tussen die Afrikaner Thys Lombaard en die Engelse Ruth Fremont speel af teen hierdie agtergrond, met gemoedere wat hoog loop tussen Afrikaner en Engelsman en selfs Afrikaner en Afrikaner.

Die Slagtersnek-rebellie is die tema van  Blydevooruitzicht  (2001) en die slag van Majuba word uitgebeeld in Bo-op Majuba brand ’n lig (2001).

Spanningsverhale

’n Hele aantal spanningsverhale verskyn uit sy pen. Die verklikker (1963) is die verhaal van Schalk Pretorius se stryd om oorlewing wanneer die mense wat hy verraai het hom begin agtervolg. Hulle is Ursula Meiring, die meisie met wie hy sou trou; Peet Williams en Gert Pieterse, sy kamerade wat saam met hom gewerk het in die oorlogsjare en saam met wie hy tronk toe is en planne beraam het om te ontsnap. Daar was egter ’n verklikker in hulle midde en alles het daarop gedui dat dit Schalk was. Vir tien jaar kon Schalk dit nie waag om sy voete in Suid-Afrika te sit nie, maar nou het hy teruggekom om te probeer om sy vriende te oortuig van sy onskuld en om vir Ursula te probeer terugwen. Die haat het oor die jare egter reeds diep in sy vriende se harte posgevat.

Nag oor Ninevé (1968) speel af in Dar-es-Salaam, vanwaar ’n groep Kommuniste, wat almal een of ander tyd uit Suid-Afrika ontvlug het, ’n aanslag op Suid-Afrika beplan. Willem Steyn is een van Suid-Afrika se berugste Kommuniste en hy is ook hier, maar slegs ’n paar offisiere in die Veiligheidspolisie weet dat hy eintlik ’n spioen vir sy land is. In Dar-es-Salaam vind hy gou uit dat die kontakpersoon uitgeskakel is en hy vind dit onmoontlik om met die Veiligheidspolisie kontak te maak, selfs toe hy uitvind dat die aanval reeds oor drie dae gaan plaasvind. Dit lyk asof slegs ’n wonderwerk hierdie belangrike inligting in Suid-Afrika kan kry.

Plek van die dooie geeste (1982) is ’n spanningsverhaal in die Klub 707-reeks, waarin ’n geselskap ’n ekspedisie in die woestyn onderneem, op soek na die verlore stad in die Kalahari. Zirk Immelman se redes om by die ekspedisie te wees draai rondom die San-legende van verborge skatte wat onder die sandkors verskuil lê en die stil donkerkopmeisie wat ook saamgaan, maar vir Renate is dit net ’n vreemde, opwindende vakansie saam met miljoenêrsvriende. Professor Greunewal lei die ekspedisie en hulle vind meer as net argeologiese wondere, wat die soekgeselskap laat ontaard in gierigaards wat nie meer hulle beste vriende sal ontsien nie.

In twee boeke gee hy sy lewenservarings en herinneringe weer. Dé wêreld, hier’s ’n kind vir jou (1995) is sy lewensverhaal vanaf sy geboorte tot die 1948-verkiesing toe die Nasionale Party aan bewind gekom het en My God, my volk, my land, Suid-Afrika (1996) neem sy lewensverhaal verder tot en met die middel negentigerjare. Beide boeke gee ’n interessante blik op gebeure in die geskiedenis en beskryf talle gebeurtenisse wat nog nie elders verstrek is nie. Die skrywer se sienings word weergegee sonder om doekies om te draai, maar sonder om beledigend of neerhalend te wees, terwyl hy deurentyd weldeurdagte motiverings vir sy standpunte gee.

Jeugromans

Hy skryf ook verskeie jeugromans. Die Blou Tartare-reeks is bendeverhale, waar Faanman en sy maats die een spannende avontuur na die ander beleef, met die verhoudings tussen mense en tussen mens en dier op die voorgrond.

Die wonderperd (1965) beskryf Faanman se twee groot kwellings. Teen ’n uitdruklike verbod in het die Blou Tartare ’n foefieslaaid gebou en daardeur het Japie sy kreupel beentjie gebreek en lê hy nou en wegkwyn in die hospitaal. Dan wil Faanman baie graag die klein skimmelperdjie Kleinmeid hê. Die vurige wilde perdjie wil nie toelaat dat enigeen haar bemeester nie. Hierdie twee dinge veroorsaak dat sy skoolrapport nie goed is nie.

In Ou meisiewagter (1966) kom ’n Amerikaanse miljoenêrskind by hulle bly. Claire O’Donovan se koms gooi dinge nog meer omver as wat Faanman kon gedink het. Die meisiekind wil nie haar plek ken nie en volg hom oral waarheen hy gaan, selfs na die geheime vergaderplek van die Blou Tartare. Hy moet ook Engels praat, want sy ken geen woord Afrikaans nie. Die heel ergste is dat dit skielik nie so onaardig is om ’n meisiekind in die huis te hê nie.

In Die spooklig (1968) gewaar die Blou Tartare op die eerste aand van hul vakansie op Perdeplaas ’n lig in die verte wat geheimsinnig verskyn en verdwyn. Hulle stel ondersoek in en vind dat die ou halfklaar kasteel in die rante nie meer verlate is nie. Om die geheim op te los, doen die Tartare iets wat hulle nooit sou gewaag het as hulle bietjie nagedink het nie. Dit dompel hulle in lewensgevaar.

In Die renperd (1972) beveel sy pa hy moet die perd Kleinmeid verkoop, maar Faanman sal eerder wegloop. So maklik gaan hy egter nie die probleem oplos nie Sy vriend Japie Smit is egter reeds lank in Amerika vir behandeling en Japie se ma skryf in ’n brief dat die dokters Japie se gebreklike been heeltemal gesond kan maak as hulle die nodige geld daarvoor kan vind. Die Blou Tartare doen hul bes om die geld te kry, maar hulle kry nie genoeg nie. Boonop raak Faanman betrokke by ’n kranksinnige man.

Faanman speel Kupido(1978) beskryf sy pogings om twee onderwysers se liefdeslewe te bevorder en sy deursettingsvermoë op die renbaan. Faanman slaags met terroriste (1979) speel af tydens Faanman se besoek aan sy oom in Rhodesië se plaas, waar hy ’n onvergeetlike vakansie saam met sy maats meemaak. Op die laaste aand voor hulle vertrek slaap hulle sommer in die boomhuis, maar word wakker van masjiengeweervuur onder die boom en sodoende raak hulle betrokke by die bosoorlog teen die terroriste.

Roman en Robyn (1964) is twee speurhonde en die verhaal beeld hulle verhouding met hulle leermeester uit en hulle avonture in die bekamping van misdaad.

Die tweebeenjagter en ander kinderstories (1965) is kortverhale vir jonger kinders, met die elemente van sprokies en fabels daarin verweef. Inheemse motiewe van die swart en bruin mense word vermeng met die Westerse sprokieserfenis.

’n Weeskind is die hoofkarakter in Die treinstelers (1966). Hy ontsnap uit ’n verbeteringskool en word dan deur vier boemelaars “aangeneem”.

Die tier van Ruigberg (1973) is die verhaal van Boetman en sy hond Boel se stryd teen die mensvretertier in die klowe van Ruigberg. Die grootmense is taamlik skepties oor die bestaan van die tier, totdat ’n maat van Boetman lelik verskeur word. Boetman moet eindelik ’n groot keuse maak tussen sy liefde vir sy hond en sy maatjie.

Boeta gaan op kommando (1977) vertel van die elfjarige Boeta se ontsnapping uit die konsentrasiekamp om ’n boodskap na generaal De Wet te neem.

Sakman staan vas (1982) se hoofkarakter is die tienjarige Sakman Bibbejee. Hy glo dat hy op sy ouderdom volleerd is en gaan dus eerder saam met sy pa na die delwerye toe as om verder skool te gaan. Sy donkie Bileam gaan natuurlik saam en besorg vir Sakman groot vreugde, maar ook baie skade en skande. Die dag toe die aarde oopskeur om die Noortmandogters en Lenie Vergotini in te sluk, staan Sakman en Bileam egter vas en weet almal dat hy dit nog ver sal bring.

Die edelvalk van Donkerkruin (1985) vertel van Org, sy makgemaakte jagvalk en sy maats se ontmoeting met ’n ontsnapte misdadiger wat in die berge skuil.

Bewaker van die oerbos (1988) handel oor natuurbewaring, waar Peetman Naudé, enigste seun van ’n veldwagter, ’n nuwe dwergbosbok ontdek. Hy moet die skaars bok beskerm teen die baie jagters en vernielers in die bos, veral die Minnaars. Hulle is die seuns van die nuwe hoofveldwag wat slegs daarin belangstel om toeriste deur die bos te neem en hulle toelaat om die wilde diere te skiet. Dit is net Naomi, ’n dogtertjie wat deur die Minnaars onder pleegsorg geneem is, wat bereid is om hom by te staan.

Liefdes- en spanningsverhale

Die grootste liefde (1959) is ’n liefdesverhaal wat in die Waterlelie-reeks van slapbandboeke verskyn. Sy eie mense het hulle rug op Wil Richter gekeer en die samelewing het hom verban, maar Maria Breedt het besluit dat sy nie ’n onskuldige man aan sy lot kan oorlaat nie.

Van Blerk skryf ook ’n aantal spanningsverhale onder die skuilnaam Melt Froneman, wat insluit Die rower van Eldorado, Stil is die nag, Die jagter van O’djidji, Wagters van Walhalla en Stel ’n strik vir ’n jakkals.

Digkuns

Die gedigte wat hy tydens sy gevangenskap in die tronk geskryf het, gee hy self in 1993 uit onder die titel Biegverse uit die dodesel en ander gedigte. Reeds die versoek voorin die bundel, “resensies nie verlang”, dui aan dat hy hier nie aanspraak maak op letterkundige meriete nie. Die gedigte is egter interessant aangesien dit ’n insae gee in sy denkprosesse en politieke oortuigings van daardie tyd. Die verse word in vier afdelings verdeel, naamlik Biegverse uit die dodesel (wat almal in 1942 in die dodesel geskryf is, waar sy eie sterfte sy gedagtes oorheers), Bloed en bodem (waarin hy besin oor vaderlandsliefde en die politiek), Verse van verset (waarin hy hoofsaaklik bestek opneem van eie gevoelens) en Katkoppe (wat bestaan uit kort oordenkings oor ’n aantal onderwerpe.

Eerbewyse

Om sy sewentigste verjaardag in 1985 te herdenk reël die uitgewery Juventus ’n klein geselligheid waartydens die literator P.D. van der Walt ’n kort oorsig oor sy werk lewer, en Gert Basson, hoofbestuurder van die uitgewershuis, ’n leergebinde eksemplaar van sy jongste jeugroman, Die edelvalk van Donkerkruin, aan hom oorhandig. Die treffende oorspronklike volkleuromslag van die boek deur Annette Stork is geraam en deur Kobie Gouws, die hoofuitgewer, aan die skrywer geskenk. Die Federasie van Afrikaanse Kultuurverenigings (F.A.K.) ken in 1996 ’n oorkonde aan hom en F.A. Venter toe vir hulle onderskeidelike bydraes tot die bekendstelling en bevordering van die Afrikaner se geskiedenis deur hulle boeke. in 1996 vereer die destydse Konserwatiewe Party hom op die Transvaalse kongres met ’n oorkonde ter erkenning van sy bydrae in die stryd van die Boere-Afrikaner om sy land te behou en te herwin. In 2005 vereer die Afrikaanse Taal- en Kultuurvereniging (ATKV) hom vir sy bydrae tot die Afrikaanse literatuur. Ook die skool waar hy sy eerste klasse ontvang het, vereer hom.

Publikasies

Werke wat uit sy pen verskun sluit in:

Jaar	Publikasies
1949	Dit blom tussen Bantoms
1950	Los donkies
1951	Daarom is die winddreun diep
1952	Reën van erbarming
1953	Die wilde Ier
1955	Soos gras is sy dae
1956	Die tollenaar van Tiekiedraai
1958	Lied in die hart
1959	Geboorteplaas
	Die grootste liefde
	Twee stuiwers vir ’n mossie
1963	Broer oor die visier
	Die verklikker
	Vegter vir vryheid
1964	Roman en Robyn
	Die mynramp
	Drielaag (saam met Mikro en Dolf van Niekerk)
1965	Son van geregtigheid
	Die tweebeenjagter en ander kinderstories
1966	Kas Plesie se hartseerdae
	Die treinstelers
1967	Die oorlogsavonture van klein Ben
1968	En drie maal kraai die haan
	Nag oor Ninevé
1969	Die eerste verkenner
1971	So ver na Mooigelegen
	Boerespioen
1972	Die Stellalander
1973	Die tier van Ruigberg
1977	Boeta gaan op kommando
1980	Swart Oktober
1982	Plek van die dooie geeste
	Sakman staan vas
	Tuin van herinnering
1985	Die edelvalk van Donkerkruin
1988	Bewaker van die oerbos
1989	Stormjaer
	Kroniek van die kampkinders
1993	Biegverse uit die dodesel
1995	Dé wêreld, hier’s ’n kind vir jou
1996	My God, my volk, my land, Suid-Afrika
2001	Blydevooruitzicht
	Bo-op Majuba brand ’n lig
2004	Spookstories
2008	Braakland van die bose
	’n Sot op ’n plot
	Die Blou Tartare-reeks:
1965	Die wonderperd
1966	Ou meisiewagter
1968	Die spooklig
1972	Die renperd
1978	Faanman speel Kupido
1979	Faanman slaags met terroriste
	Boeke onder die naam Melt Froneman
1965	Die rower van Eldorado
1966	Stil is die nag
1976	Die jagter van O’djidji
1977	Wagters van Walhalla
1978	Stel ’n strik vir ’n jakkals

Bronnelys

Boeke

• Antonissen, Rob. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Nasou Beperk. Derde hersiene uitgawe. Tweede druk, 1964.
• Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk. Kaapstad. Elfde druk, 1970.
• Grové, A.P. Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans. Nasou Beperk. Vyfde uitgawe. Eerste druk, 1988.
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica. Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1983.
• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652–2004. Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria.  Eerste uitgawe, 2005.
• Lindenberg, E. (red.) Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde. Academica. Pretoria en Kaapstad. Vierde uitgawe. Eerste druk, 1973.
• Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse  letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Tweede hersiene uitgawe, 163.
• Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Derde hersiene uitgawe, 1969.
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe, 1998.
• Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom. Lapa-Uitgewers.  Eerste uitgawe. Tweede druk, 2005.

Tydskrifte en koerante

• Laubscher, Louise. FAK vereer skrywers vir bydrae tot geskiedenis. Beeld, 18 Julie 1996.
• Van der Walt, P.D. H.S. van Blerk word sewentig. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 24 no. 1, Februarie 1986.

Internet

• Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2010/12/28/B1/3/HSDOOD.html
• Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2010/12/28/SK/13/HSDOOD_1823.html
• LitNet ATKV-Skrywersalbum 18 Maart 2014: www.litnet.co.za