Johannes van der Walt (veldkornet)

Johannes Petrus van der Walt (Colesberg, Kaapkolonie, 23 September 1812 – plaas Torbecke, distrik Bloemfontein,Oranje-Vrystaat, 26 Oktober 1864) was ’n boer, veldkornet en ’n stigter van die eerste gemeente van die Gereformeerde Kerk in die Oranje-Vrystaat, naamlik Reddersburg.

'n Bouval op die plaas Thorbreck, distrik Reddersburg, wat eens aan Van der Walt behoort het en waarop volgens oorlewering die Gereformeerde Kerk in die Oranje-Vrystaat op 12 Mei 1859 deur ds. Dirk Postma gestig is.

Van der Walt was ’n seun van kmdt. Nicolaas Tjaart van der Walt en sy vrou, Anna Sophia Pretorius, en die kleinseun van kmdt. Johannes Petrus van der Walt van Plettenbergbaken aan die Seekoeirivier. Enersyds het Van der Walt die militêre tradisie van sy vaders aan die Seekoeirivier voortgesit; andersyds het hy na vore getree as 'n skerp teenstander van ds. Thomas Reid van die NG gemeente Colesberg oor wie ’n hewige stryd jare lank gewoed het. As verteenwoordiger van die ontevrede groep kerklikes (bekend as Doppers) het hy hom saam met ander in die ring van Graaff-Reinet in 1853 daartoe verbind om ds. Reid uit te koop. As gevolg van hierdie bemoeienisse is hy en sy groepgenote in 1856 deur ds. Reid in 'n siviele geding in die Kaapse hooggeregshof vir skadevergoeding gedagvaar.

Waarskynlik weens die kerklike moeilikhede het Van der Walt sy plase Nooitgedacht, Zamenkomst, Elandsrivier en Onverwacht in die Kaapkolonie in Januarie 1857 verkoop en verhuis na die Oranje-Vrystaat, waar hy die plaas De Hoop van J.J. Venter sowel as sy woonplaas, Torbrecke, gekoop het. Op Torbrecke het ds. Dirk Postma die eerste Gereformeerde kerk in die Oranje-Vrystaat op 12 Mei 1859 gestig. Dit was ’n regstreekse gevolg van die emigrasiestroom van Doppers uit die Colesbergse distrik ná 1848 weens die hewige kerklike stryd aldaar. Van der Walt was een van die eertyds lojale ondersteuners van die koloniale owerheid wat daardeur omvorm is tot ’n verbete teenstander van die Kaapkolonie se staatkundige sowel as kerklike beleid. By afwesigheid van 'n predikant het Van der Walt en Venter mekaar afgewissel as voorsitter van die kerkraad, het Van der Walt met die aanleg van Reddersburg in 1859 as kerkdorp gehelp en die gemeente Reddersburg in 1863 op die tweede Sinode saam met ds. Johannes Beijer verteenwoordig. Van der Walt was 'n sentrale figuur in die totstandkoming van die Gereformeerde Kerk in sowel die Kaapkolonie as in die Oranje-Vrystaat.

Uit sy huwelik met Catharina Jacoba Duvenhage is sewe seuns en twee dogters gebore. Ná haar dood het hy met Anna Comelia Magdalena Venter getroud. Hulle het twee seuns en 'n dogter gehad. Hy is oorlede en begrawe op Torbrecke, in die veldkornetskap Kafferrivier, Bloemfontein. Sy kleinseun ds. J.P. van der Walt was predikant van die Gereformeerde kerk Waterberg tot sy dood weens kanker in 1922.

Bronne

• (af) De Kock, prof. W.J. (tot 1970) en Krüger, prof. D.W. (sedert 1971, hoofred.) . 1972. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel II. Kaapstad en Johannesburg: Tafelberg-Uitgewers.
• (af) Spoelstra, dr. Bouke. 1963. Die Doppers in Suid-Afrika 1760–1899. Kaapstad, Bloemfontein, Johannesburg: Nasionale Boekhandel Bpk.