Gereformeerde kerk Waterberg

Die Gereformeerde kerk Waterberg is die oudste gemeente in die GKSA se Klassis met dieselfde naam.

Gereformeerde Kerk Waterberg
Sluit in	Alma Modimolle Sussenvale Swaershoek Tuinplaas
Klassis	Waterberg
Huidige predikant(e)	Christiaan Jooste
Belydende lidmate	257
Dooplidmate	45
Adres	H.v. Kerk- (Chief Albert Luthuli-) en Calvynstraat Modimolle
Geskiedenis
Stigtingsdatum	1859
Eerste predikant	J.A. van Rooy (1898–1905)

Die Gereformeerde kerk Waterberg, omstreeks 1958. Die sinkdak is later deur teëls vervang.

Nagmaal op Zandrivierspoort, omstreeks 1915.

Nagmaal op Nylstroom in die 19de eeu met die ou Gereformeerde kerk sigbaar op die agtergrond. In hierdie kerkie het Totius en Maria Postma in 1903 getrou.

Die kerkgebou toe hy 'n grasdak gehad het.

In 2015 was dit met 278 belydende en 30 dooplidmate die vierde grootste van die 13 gemeentes in die Klassis Waterberg, wat ook tot 2016 vyf Namibiese gemeentes ingesluit het. Buiten die hoofdorp, Modimolle, sluit die gemeentegrense ook die nedersettings Alma, Nutfield, Sussenvale, Swaershoek en Tuinplaas in.

Stigting

Die Gereformeerde kerk Waterberg is in 1859 gestig, die stigtingsjaar van die GKSA ná die stigting van die Gereformeerde kerk Rustenburg op 11 Februarie daardie jaar deur ds. Dirk Postma, die grondlegger van dié kerkverband. Dit was ’n jaar voor die stigting van die NG gemeente Waterberg, wat ook sy middelpunt op Modimolle het. Die staatkundige distrik Waterberg is eers in Maart 1866 gevorm uit die noordelike gedeelte van die distrik Rustenburg en die westelike deel van Soutpansberg. Die landdrossetel is op Nylstroom gevestig. Die Hervormde gemeente Waterberg, gestig op 20 November 1865, is ook ouer as die staatkundige distrik.

Kerkbou

Aan die begin is eredienste op die plase Vaalkop en Tweefontein gehou, maar op 6 Maart 1885 het ’n lidmaat, H.J. Smit, gevra geld moet ingesamel word vir ’n eie kerkgebou sodra op ’n bepaalde dorp as middelpunt van die gemeente besluit is. Teen November 1887 het dié fonds op £250 gestaan en is 70 000 stene aangekoop.

Die kerkraad het besluit om ’n kerk te bou van 20 x 60 voet met daarnaas ’n konsistorie van 15 x 20 voet. Die hoeksteen is op 12 April 1889 gelê, terwyl dié van die huidige NG kerk op 10 April 1898 gelê is. Sewe maande later, op 23 November 1889, is dié gebou amptelik in gebruik geneem toe pres. Paul Kruger, ’n troue lidmaat van die Dopperkerk, ook teenwoordig was. Tydens die Tweede Vryheidsoorlog het die gebou as hospitaal vir die konsentrasiekamp gedien en die konsistorie as lykshuis. Dié kerkie is later vergroot en op 17 Oktober 1975 tot nasionale gedenkwaardigheid verklaar.

In 1917 het Ons Kerk Album as volg oor die Gereformeerde kerk Waterberg berig (vry vertaal uit die Nederlands): "Hierdie gemeente beslaan dele van Zoutpansberg, in wie se groot distrik sy geleë is. Sy word bearbei deur die bekwame en wakkere leraar, ds. J.P. van der Walt. Hy moet sukkel met die nog primitiewe omstandighede waaronder die lede van die gemeente verkeer. Hoewel hy werksaam is in beide anneks-gemeentes, naamlik Waterberg, die grootste van die twee, en Pietersburg, die kleinste, woon hy op Nylstroom, waar ook die Verenigde Gemeente (NG) se predikant woon. Al drie of vier leraars van die Verenigde, Hervormde en Gereformeerde gemeentes werk hartlik saam tot die instandhouding van die Hollandse Kerke, en tot uitbreiding van die koninkryk van God."

Tweede kerk

Op ’n gemeentevergadering op 27 Maart 1926 het die lidmate besluit om ’n nuwe gebou op te rig volgens ’n kerkgebouskema wat oudl. Plomp opgestel het, maar weens die droogte kon bouwerk eers in 1929 begin.

Die argitek van hierdie tweede kerk was die vermaarde Gerard Moerdijk, wat ook vir die Voortrekkermonument verantwoordelik sou wees. Vir Waterberg het hy die bouplan van die Gereformeerde kerk Bronkhorstspruit gebruik wat ooreenkomste met talle van sy ander kerkontwerpe toon. Min. Piet Grobler het £25 vir ’n klok geskenk, wat ingebou is in die agthoekige toring met sy koepeldak en horlosie. Ds. H.J. Venter het die hoeksteen op 27 September 1929 gelê.

Op 18 April 1930 is dié sierlike kerk amptelik in gebruik geneem. Nog in dieselfde jaar is die paraffienlampe deur elektriese ligte vervang. Later is die kerk verbou en ’n grasdak opgesit, wat eindelik plek gemaak het vir ’n teëldak.

Predikante

1. Van Rooy, Jacobus Albertus, 1898 – 1905 (in kombinasie met Pietersburg)
2. Van der Walt, Johannes Petrus, 1909 – 2 Augustus 1922 (oorlede in die amp; sy enigste gemeente)
3. Venter, Hendrik Johannes, 1923 – 1960 (aanvaar sy emeritaat; sy enigste gemeente)
4. Coetzee, Jan Hendrik, 1961 – 1963
5. Van der Westhuizen, Willem Jacobus, 1964 – 1968
6. Postma, dr. Johannes, 1969 – 1984 (aanvaar sy emeritaat)
7. Vogel, Landman van der Merwe, 1984 – 1997
8. De Kock, Jacobus Johannes, 1990 – 1992
9. Du Plessis, dr. Wynand Petrus, 1992 – 28 Julie 1997 (oorlede in die amp)
10. Cilliers, Sarel Arnoldus, 1998 – 2016 (aanvaar sy emeritaat)
11. Jooste, Christiaan, 2016 – hede (hierheen gekom vanaf die Gereformeerde kerk Wonderboompoort; was ook betrokke by die Gereformeerde Skool Dirk Postma)

Galery

• 
  Die inwyding van die kerk Waterberg, ontwerp deur Gerard Moerdyk, op 18 April 1930.
• 
  Ds. H.J. Venter, leraar van 1923 tot 1960, sy enigste gemeente.
• 
  Dr. en mev. Johannes Postma, die leraarspaar van 1969 tot 1984, hul laaste gemeente.
• 
  Min. Piet Grobler en sy vrou, Lydia (gebore Fouché). Hy het £25 vir 'n klok vir die huidige kerkgebou geskenk. Oom Piet, soos hy bekendgestaan het, was 'n troue lid en ondersteuner van die Gereformeerde Kerk wat nie geskroom het om sy beginsels uit te dra nie. Hy is gebore op 1 Februarie 1873 op die plaas Boekenhoutsfontein van die latere pres. Paul Kruger. Sy moeder was 'n suster van die president. Hy was minister van lande sowel as van naturelle sake.
• 
  Ds. J.H. Coetzee, leraar van 1961 tot 1963.
• 
  Mev. Miemie en ds. J.P. van der Walt.
• 
  Ds. J.P. en mev. Miemie van der Walt en hul drie seuns (van links): Andries (jonk oorlede), Hansie en Tjaart.
• 
  Die dogters van ds. J.P. en mev. M.M. van der Walt. Hy was predikant hier van 1909 tot sy dood in 1922, sy enigste gemeente.
• 
  Die weduwee M.M. van der Walt met haar ses kinders in die jaar van haar man, ds. J.P. van der Walt, se dood (1922).
• 
  Ds. J.P. van der Walt se grafsteen. Hy is op 2 Augustus 1922 in Johannesburg oorlede nadat hy klaaglik gely het weens kanker.
• 
  Miemie van der Walt, 1952.
• 
  Ds. J.A. van Rooy, leraar van 1898 tot 1905, in kombinasie met Pietersburg.
• 
  Ds. Landman Vogel, leraar van 1984 tot '97.
• 
  Ds. S.A. Cilliers, leraar van 1998 af.

Bronne

• (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Schalekamp, ds. M.E. (voorsitter: redaksiekommissie). 2001. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2002. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Van der Walt, dr. S.J. (voorsitter: deputate almanak). 1997. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1998. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Vogel, Willem (red.). 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Vogel, Willem (red.). 2015. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2016. Potchefstroom: Administratiewe Buro.

Sien ook

• Gereformeerde kerk Magol
• Gereformeerde kerk Pietersburg