Lefra Produksies

Die neutraliteit van hierdie artikel (of dele daarvan) word tans betwis. Wikipedia se beleid is dat alle artikels vanuit ’n neutrale standpunt geskryf moet wees. Sien die besprekingsbladsy vir besonderhede of ons riglyne wat kan help om die artikel meer onpartydig te maak.

Lefra Kommunikasie en Bemarking (beter bekend as Lefra Produksies) is ‘n vermaaklikheids- en produksiemaatskappy. Lefra Produksies bestaan reeds vir byna drie dekades lank en het al opmerklike suksesse in die vermaakliheidsbedryf in Suid-Afrika behaal. Lefra Produksies se hoofbedryfsareas is teater-, korporatiewe- en musiekproduksies, asook verskeie projekte in radio en televisie. Lefra Produksies is ook betrokke by kunstenaarsbestuur en die verskaffing van tegniese toerusting aan die teaterbedryf en funksies of geleenthede.

Frans Swart, die besturende direkteur van Lefra Produksies

Geskiedenis

Van ‘n baie klein begin, is Lefra, onder leiding van Frans Swart, vandag ‘n bekroonde speler in die vermaaklikheidsbedryf in Suid-Afrika, sowel as in die promosie- en openbare betrekkinge gebied. Lefra was op die voorgrond om Afrikaanse teater in Suid-Afrika te laat herleef. Lefra se Afrikaanse weergawe van Rob Becker se Defending the Caveman, in Afrikaans as Groet die Grotman (regisseur Sandra Prinsloo, 2005), hou steeds die rekord as die Afrikaanse produksie wat die langste en meeste aantal opvoerings in Suid-Afrika gehad het, met meer as 1,000 vertonings oor tien jaar. Na Groet die Grotman volg die suksesvolle Groet die Grotvrou (regisseur Vanessa Frost, 2008) en Groet die Grotoupa (regisseur Lizz Meiring, 2010). In 2019 skryf Frans self die opvolg Groet die Grotman 2, waarvan hy ook die regie behartig.

Lefra vervaardig ook ander een-persoon-produksies oor die jare, en toer landwyd met hierdie produksies. Paul Lückhoff skitter in Oom Schalk Lourens se Mampoerstories (2015), en Cobus Venter bring ‘n lag en ‘n traan in My Pa (2016). Johny Klein bring die Sandveld en sy mense na die verhoog toe in Frans se verwerking van Ferdinand Deist se verhale in die produksie Die Pomporrelkonsert (2019). Johny was ook te sien in die musiekproduksie Flennie die Snare (2017) saam met Chris Chameleon, Anna Davel, Daniella Deysel en ‘n volle orkes onder leiding van musikale regisseur Jaconell Mouton, waarin hy ‘n magdom van Boerneef se karakters vertolk het. Frans het self die verwerking en regie vir die produksie behartig. Ander musiekproduksies sluit in As Drome Vlerke Kry (2015), met Hennie Smit en Arina de Witt. In 2019 bring Helene Bester hulde aan die Griekse sangeres Nana Mouskouri in die produksie Helene Bester sing Nana Mouskouri wat tydens Lefra se jaarlikse Oppiwater Kunstefees aanboord die MSC Musica bekendgestel is.

Fiela Se Kind

'n Opmerkbare produksie deur lefra sluit in Dalene Matthee se Fiela se Kind, wat vir uitverkoopte teaters in 1997 (regisseur Frans Swart), 2007 (regisseur Sandra Prinsloo) en 2017 (regisseur Frans Swart) gespeel het. Na die eerste Fiela-produksie in 1997 op die planke gebring is, skryf Dalene Matthee vir Frans in ‘n FIELA-boek: “Dankie vir al jou moeite met Fiela – ek weet een ding – sy’s in knap en goeie hande”.

Klugte

Lefra bied sedert 2012 elke jaar ‘n splinternuwe klug aan en word deur baie beskou as die voorloper in die genre in die land. Lefra is al die “klugkonings” van die land gedoop – ‘n titel wat Lefra met groot respek dra. Meer as 70 van Suid-Afrika se voorste akteurs speel oor die jare in die klugte. Tobie Cornjè en Hannes Muller in My Vrou se Man se Vrou (2012) en Chris van Niekerk en Amalia Uys in My Vrou se Man se Lyk se Tas (2013). Dis die eerste keer dat Botha Enslin in een van Lefra se klugte verskyn, maar nie die laaste keer nie. In 2014 is hy saam met onder andere David Rees, Hennie Smit en Cindy Swanepoel in My Boetie se Sussie se Ou en in 2015 saam met Cobus Venter en Marga van Rooy in My Boetie se Boetie se Baba. In 2016 se Daa’ Gaat die Bruid! speel Gert van Tonder en Lieb Bester saam ‘n uitsoekgeselskap die verhoog aan die brand. 2017 se My Man se Skelmpie se Skelmpie se Vrou spog met die talente van onder andere Zak Hendrikz en Rouel Beukes, en maak Cindy Swanepoel haar tweede verskyning in ‘n Lefra-klug - bekend vir haar rol in Binnelanders, In 2018 is Cobus Venter terug in My Vrou se Man se Mannetjie saam met Edrien Erasmus en Paul Lückhoff, beide se tweede verskyning van ‘n Lefra-klug. In My Oom se Vrou se Plekkie in 2019 sien ons Elma Potgieter saam met Marissa Claasen en Ana van Achterbergh op die verhoog. In 2020 besluit Lefra om weer My Vrou se Man se Vrou aan te bied met onder andere Botha Enslin en Phillru van Achterbergh, Marissa Claasen en Juanita Mardon in die hoofrolle.

Liewe Heksie

Liewe Heksie en die Tuindwergie is die laaste Liewe Heksie-storie wat Verna Vels geskryf het, spesiaal vir Frans Swart, Besturende Direkteur van Lefra Produksies. Frans het sy tande geslyp by die destydse SAUK televisie as televisiekameraman.  Hy het op heelwat produksies gewerk, maar een van sy persoonlike hoogtepunte was die kamerawerk op die televisiereeks, Liewe Heksie.  So het hy vir Verna Vels ontmoet, wat op daardie stadium Bestuurder van Kinderpogramme was.  “Sy was die wonderlikste en mees kreatiewe mens.  Sy was bereid om al haar kennis as skrywer vir kinders met my te deel en vir my ook te leer om vir kinders te skryf.  Ek was verantwoordelik vir ‘n hele aantal Wielie Walie-tekste, daarna het Vuurhoutjieland gevolg, Siembamba en so het ek ook my eerste kinderboek, Blouvlam die Draak geskryf onder die bekwame oog van Verna.”  Frans voeg by dat sy maar net verstaan het hoe kinders dink en wat gryp kinders aan.  “Liewe Heksie is beslis so ‘n voorbeeld – ons praat al van ‘n paar generasies wat die klein heksie oorgedra het aan ‘n volgende generasie.  Verna het so totaal verstaan hoe om met kinders te kommunikeer deur Heksie en die ander karakters, want Heksie verstaan ook nie mooi van ‘groot woorde’ nie.  En Heksie kom gewoonlik in die moeilikheid oor iets wat sy nie beplan het om haar in die moeilikheid te bring nie.”

Swart was verantwoordelik om heelwat Liewe Heksie-stories vir die verhoog te verwerk en aan te pas. “Ons het gewoonlik ‘n paar stories gekombineer om uiteindelik by die verhoogproduksie uit te kom.  Onthou ook, ons uitdaging was altyd om al die karakters van Blommeland uit te beeld met net vier akteurs.  Dit was somtyds ‘n groot uitdaging,” sê Swart. “want Blommeland het baie karakters! Natuurlik was dit op radio baie makliker om soveel karakters te skep.”  Vier baie taletvolle akteurs gee aan die Liewe Heksie-karakters lewe op die verhoog.  Anmari van Achterbergh speel die rol van Liewe Heksie, Botha Enslin die rolle van Mattewis, Kwaaitjie Kabouter, die Geelheks, Borrie die Gifappeltjie, Griet, Karel Kat en Koning Rosekrans.  Debrè Opperman is te siene as Blommie, Kerrie die Gifappeltjie en Koning Rosekrans.  Phillru van Achterbergh vertolk onder andere Casper, die Tuindwergie, ‘n Gifappeltjie en Klein Kwaaitjie.

Hy vertel verder dat hy en Verna ten minste een keer per maand gaan tee drink het.  Tydens die tee- en geselssessie het hy Verna amper mal gehad het om nog Heksie-stories te skryf.  Verna en Frans se werkswyse was dat Verna die storie skryf en dan hanteer Frans die verhoogteks.  Sy het bly sê dat sy nou uitgeskryf is aan Heksie, maar Frans het net aanhou bly karring!  “En toe ons weer eendag tee drink, toe sê sy uit haar eie uit dat sy dink Heksie moet ‘n tuindwergie ontmoet.  So is Liewe Heksie en die Tuindwergie gebore kort voor Verna oorlede is.  Verna het vir my vertel dat sy een aand gedroom het dat Karel Kat se huismense vir Casper, die tuindwergie wou weggooi omdat tuindwergies uit die mode uit gegaan het.  Ek onthou so goed dat sy so lekker gelag het toe sy gesê het: ‘Maar ek sien tuindwergies kom nou weer in die mode.  Modes herhaal mos maar!’

Die Rypmaakkamer

Die Rypmaakkamer is die Afrikaanse produksie van David Ian Lee se West End en Edinburgh Treffer, The Curinɡ Room. Regisseur Frans Swart het die enorme taak gehad om die teks in Afrikaans te vertaal. “’n Aanhaling van die Britse verpleegster Emily Hobhouse tydens die Tweede Anglo-Boereoorlog, het by my gespook nadat ek die produksie gesien het: “Not until power was given unto men, could it be known what is them”. Ek het gewonder hoekom die Nazi’s nie die arme soldate net voor ‘n vuurpeleton tereggestel het nie, soos dit die gebruik was nie? Hoekom die mans nakend en honger in die kelder toesluit om ‘n stadige dood te sterf? Hoe wreed en barbaars kan mense wees? Ons kan nie die mense in mag toelaat om daardie mag te misbruik nie, en daarom het ek besluit om die produksie in Suid-Afrika die lig te laat sien. Byvoorbeeld, hoeveel mag het ‘n plaasaanvaller oor sy slagoffer? Hoe onmenslik en wreed kan ‘n mens wees? Hoekom hulpelose vrouens en kinders met ‘n strykyster of kokende water skend? Watter mens laat ‘n baba parafien drink? Wie skiet twee hulpelose jongmense koelbloedig dood op ‘n snelweg? Vir geen rede nie? Soms net vir ‘n selfoon of paar Rand?”, sê Swart. “Dis dieselfde magsmisbruik wat ons tans in Suid-Afrika sien, die van die Nazi’s. Die misbruik van mag moet gestop word! En dit is hoekom dit so belangrik is om hierdie verhaal te vertel. Magsmisbruik neem verskillende vorms aan. Mense word geïntimideer. Korrupsie! Geld word gesteel. Mense word doodgemartel. Wat het dan verander sedert die Tweede Wêreldoorlog?”

Oppiwater Kunstefees

Lefra bied sedert 2014 jaarliks hulle eie kunstefees aan: die Oppiwater Kunstefees. Die kunstefees is uniek in die sin dat dit die enigste volwaardige kunstefees in die wêreld is wat op ‘n passasierskip aangebied word, en sluit jaarliks verskeie Afrikaanse drama, musiek en komedie in.

Musiekproduksies

Lefra is ook bekend vir hulle musiekkonserte wat hulle anbied, waaronder die Afrikaanse Musiekfees (terloops ook die voorloper van talle ander musiekfeeste wat sou volg), Country Legendes en Vriende, die Hallelujah Gospelfees en die Kersfees Skouspel-konserte, wat jaarliks ‘n internasionale gas insluit. In 2018 maak die Belgiese superster Dana Winner haar verskyning as gaskunstenaar by die feestydkonsert, en in 2019 is dit die berut van Leo Sayer. Lefra het in 2008 Dana Winner se uitgebreide Suid-Afrikaanse toer aangebied, en is ook welbekend as die mense agter die Britse supergroep Smokie se Suid-Afrikaanse besoeke. Lefra bring heelwat internasionale groepe en kunstenaars na Suid-Afrika soos onder andere Boney M, die internasionale ABBA “tribute” groep, Dana Winner, Leo Sayer, Foster and Allen en vele meer.