NG gemeente Eloffsdal

Die NG gemeente Eloffsdal, in 1908 gestig, was die tweede oudste gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in Pretoria, maar dit het in 2011 saamgesmelt met die gemeentes Eloffsdal-Wes en Magaliesfort as Mootvallei.

Ds. C.A. Neethling, van 1909 tot 1919 Eloffsdal se eerste leraar.

Toe die NG gemeente Mootvallei op 1 September 2011 ontstaan uit die gemeentes Eloffsdal-Wes, Magaliesfort en Eloffsdal, is dié kerkgebou van laasgenoemde gemeente by Voortrekkerweg 619 (intussen verander na Steve Bikoweg), Gezina, reeds jare vantevore vervang deur 'n siersteengebou in die Neo-Bisantynse boustyl op die hoek van Klesserlaan en Fred Nicholsonstraat, Mayville.

Ds. M.J. du Preez. Hy was van 1920 tot 1929 Eloffsdal se tweede leraar en dit was ook sy tweede gemeente.

Ds. B.H. Swart, leraar van 1930 tot sy dood in die amp op 29 Mei 1945.

Die kerkgebou van die eertydse NG gemeente Eloffsdal-Wes.

Ds. G.R. van Rooijen, van 1943 tot 1945 eerste medeleraar en daarna eerste leraar van die dogtergemeente Eloffsda-Wes.

Ds. W.J. Lubbe, leraar van 1950 tot 1952.

Ds. P.J. Conradie, leraar van 1945 tot 1952

Stigting

Die gemeente Eloffsdal het met sy stigting op 13 November 1908 enige van die noordelike voorstede of buitewyke van die stad Pretoria beslaan. Die naam van die gemeente kom van die voorstad Eloffsdal, so genoem na pres. Paul Kruger se vermoënde skoonseun F.C. (Ryk Freek) Eloff, wat in 1896 die oostelike gedeelte van die plaas Daspoort gekoop het waarop die dorpsgebied toe uitgelê is. Volgens ds. C.A. Neethling se beriggie in Ons Kerk Album van 1917 het die gemeente "de meeste behoeftigen van de bewoners" ingesluit en "is nog maar steeds sukkelend zoover het geldelijke aangaat. Ook moet de gemeente elken Zondag op verschillende plaatsen bediend worden, hetgeen centralisatie zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk maakt."

Die gemeente is gestig onder leiding van ds. H.S. Bosman, toentertyd predikant van die moedergemeente Pretoria. Indertyd het dit 'n gebied beslaan wat reeds in 1952 onder meer as 14 gemeentes verdeel is en was dit grootliks 'n plattelandse gemeente met 'n dun beboude dorpsgebied. In Februarie 1922 is Daspoort, Pretoria se vierde gemeente en die derde oudste wat steeds bestaan, van Eloffsdal afgestig.

Eerste leraars

In 1909 het die gemeente sy eerste predikant ontvang in die persoon van ds. C.A. Neethling (tot 1919) nadat 'n onsuksesvolle beroep op ds. H.D.van Broekhuizen, medeleraar van die moedergemeente, uitgebring is. Ds. Neethling is opgevolg deur ds. M.J. du Preez (1920 - '29). In 1930 het ds. B.H. Swart leraar van die gemeente geword. Hy is in dié tyd tot 29 Mei 1945, toe hy oorlede is, deur etlike hulppredikers bygestaan. In 1943 word ds. G.R. van Rooyen medeleraar (tot 1945). In dieselfde jaar kom ds. P.J. Conradie as herder en leraar in die gemeente, en ná byna vyf jaar word ds. W.J. Lubbe as medeleraar van die gemeente bevestig.

Kerkbou

Op 23 Februarie 1924 is die hoeksteen van die voorlaaste kerkgebou gelê en in Maart van die volgende jaar kon die nuwe kerk in gebruik geneem word. Geld was skaars en die gemeente glad nie ryk nie. Om so goedkoop moontlik te bou het die kerkraad dit goed gedink om die gemeente te adviseer om self te bou en so is dit dat bale van die gemeente in hul vrye tyd en veral op Saterdae kom “saambou" het. Die mans het gemessel ens. en die vroue het vir koffie gesorg. Ten spyte van hierdie metode van “besparing" was dit weens geldtekort tog nie moontlik om die toring te voltooi nie en eers op 1 Oktober 1949 kon die gemeente die voltooide toring inwy en terselfdertyd ook 'n sierlike pyporrel waarvoor die gemeente ook baie jare moes wag, in gebruik neem.

In 1950 kon in doelmatige nuwe pastorie vir 'n medeleraar in gebruik geneem word en in Desember van dieselfde jaar is die lang gekoesterde ideaal van so baie verwesenlik toe die Eloffsdal-Gedenksaal net langs die kerkgebou voltooi en in gebruik geneem is.

Enkele leraars

Eloffsdal

• C.A. Neethling, 1909 - 1919
• Martin Johannes du Preez, 1920 - 1929
• Barend Hermanus Swart, 1930 - 29 Mei 1945 (oorlede in die amp)
• Gert Reynier van Rooijen, 1943 - 1945 (eerste medeleraar; waarna eerste leraar van dogtergemeente Eloffsdal-Wes)
• Pieter Jacobus Conradie 1945 - 1952
• Willem Johannes Lubbe, 1950 - 1952 (waarna Villieria tot 1955)

Magaliesfort

• Floris Johannes Jacobus Vercuil, 1970 - 1975

Bronne

• (af) Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (en) Potgieter, D.J. 1975. Standard Encyclopaedia of Southern Africa Deel 11. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery Ltd.

Sien ook

• NG gemeente Daspoort, in 1922 die eerste afstigting
• NG gemeente Pretoria-Noord, in 1928 die tweede afstigting
• NG gemeente Capital Park, afgestig in 1941
• NG gemeente Villieria, afgestig in 1944
• NG gemeente Wonderboom-Suid, afgestig in 1946

Eksterne skakels

• (en) Die gemeente se laaste tuiste, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 28 Julie 2015.