Philippus Arnoldus Myburgh

Philippus Arnoldus Myburgh (Wepener, Oranje-Vrystaat, 6 Desember 1880) – Kaapstad, 1 Julie 1946) was die sesde administrateur van Kaapland, die derde wat oorlede is in die amp en ook die administrateur wat die kortste in die amp gedien het, naamlik presies ses maande.

Jeugjare

Myburgh was die seun van Philippus Arnoldus Myburgh en Johanna Vogel. As jong seun het hy saam met sy ouers van die Suidoos-Vrystaat na Barkly-Oos verhuis, waar hy die standerdses-eksamen afgelê het. In 1895 is hy as vyftienjarige seun na die Rand waar hy in diens van die ZAR getree het. Met die uitbreek van die Tweede Anglo-Boereoorlog op 11 Oktober 1899 het hy hom by die republikeinse magte aangesluit en na die Natalse front vertrek.

Hoewel hy tydens die Beleg van Ladysmith (2 November 1899 tot 28 Februarie 1900) gewond is, het hy in so ’n mate herstel dat hy die oorlog enduit kon meemaak , hoofsaaklik op die Transvaalse Hoëveld onder genl. Louis Botha.

Naoorlogse loopbaan

Ná die oorlog het hy privaat gestudeer vir die Matrikulasie-eksamen en in diens van die Transvaalse koloniale staatsdiens getree. Hy was ’n tyd lank registrateur van die siviele hof in Johannesburg, maar het in sy vrye tyd in die regte studeer, sy leertyd as prokureur uitgedien en hom eindelik in 1908 as prokureur op Barkly-Oos gevestig. Ses jaar later het hy besluit om hom voltyds op die boerdery toe te lê.

Spoedig het Myburgh ’n deskundige op die gebied van landbouproduksie en -bemarking geword en was hy ’n stigterslid van die East Griqualand Cheese Manufacturers Association. Daarbenewens het hy in die Suiwelbeheerraad gedien en was hy ook etlike jare lank voorsitter van die Wolboere- en Produksievereniging.

Politieke deelname

Myburgh het as geesdriftige ondersteuner van die beleid van die Suid-Afrikaanse Party aktief aan die politiek deelgeneem. Hy het hom ná Uniewording sterk beywer om samewerking tussen die twee Blanke taalgroepe te bevorder. In 1919 het hy voorsitter geword van die afdelingsbestuur van die Suid-Afrikaanse Party in Griekwaland-Oos en in hierdie hoedanigheid gedien totdat die Nasionale Party en die Suid-Afrikaanse Party in 1934 saamgesmelt het. Op die stigtingskongres van die Verenigde Party op 5 Desember 1934 in Bloemfontein is hy tot lid van die provinsiale hoofkomitee van die nuwe party in Kaapland verkies.

In 1925 het hy Provinsiale Raadslid vir Griekwaland-Oos geword en is twee jaar later as voorsitter van dié liggaam aangewys. Hy het sy kiesafdeling onbestrede verteenwoordig totdat hy op 28 Januarie 1935 as Kaaplandse senator aangewys is. Van Januarie 1940 tot Januarie 1942 was hy Adjunkpresident van die Senaat en voorsitter van komitees, totdat hy op 12 Januarie 1942 President van die Senaat geword het.

In 1941 was hy leier van die Suid-Afrikaanse parlementêre afvaardiging wat Engeland op uitnodiging van die Ryksparlementêre Vereniging besoek het met die doel om die Britse oorlogspoging en Suid-Afrika se gemoeidheid daarmee te bespreek.

Administrateur van Kaapland

Op 1 Januarie 1946 het Myburgh in moeilike omstandighede Administrateur van Kaapland geword. Sy gesondheid het veel te wense oorgelaat en die provinsiale administrasie het op daardie tydstip ook met heelwat probleme te kampe gehad, onder meer personeeltekorte, veral in die onderwys. Ses maande ná sy ampsaanvaarding is Myburgh in die Administrateurswoning Leeuwenhof aan hartversaking oorlede.

Waardering

C.J.S. Strydom skryf in die Suid-Afrikaanse biografiese woordeboek: “As ’n man wat ’n steil pad na geleerdheid moes bewandel, het Myburgh deursettingsvermoë en volharding aan die dag gelê. Hy was ’n bekwame boer, ’n politikus met integriteit en ’n opregte mens.

Huwelikslewe

Uit Myburgh se huwelik met Maartjie Mentz op 20 Desember 1910 is een seun en drie dogters gebore.

Sien ook

• Lys van administrateurs van voormalige Suid-Afrikaanse provinsies

Bron

• (af) Sandler, E.A. in Beyers, C.J. (hoofred.). 1981. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel IV. Durban: Butterworth & Kie (Edms) Bpk.