Pieter Venter

Pieter Johannes Venter (distrik Colesberg, Kaapkolonie, omstreeks 1820 – Bloemfontein, Oranje-Vrystaat, 3 Januarie 1899) was saam met sy broer J.J.Venter ’n stigter van die Gereformeerde Kerk in die Oranje-Vrystaat en jare lank ouderling van eers Reddersburg en toe Ladybrand.

Pieter Johannes Venter en sy eggenote, Christina Hendrina van der Walt.

Herkoms

Hy was die sewende kind uit die tweede huwelik van Jan Adriaan Venter (Tulbagh, 16 Februarie 1779 – Bloemfontein, 19 Mei 1870), met Margaretha Johanna Venter (Swellendam, 15 Maart 1791 – Colesberg, 22 Mei 1854). Sy oudste suster was Hester Venter (1811–1869), die moeder van ds. Louw du Plessis en grootmoeder van prof. J.A. du Plessis. Sy broer Koos Venter was Volksraadslid in die Oranje-Vrystaat en nog ’n broer, Sarel, was predikant van die Gereformeerde kerk Bethulie onder wie se leiding die kerk aldaar geskeur het. Hul vader was saam met Hester Venter en haar man, I.D. du Plessis) in 1860 stigters van die Gereformeerde kerk Colesberg. Pieter Venter het 11 sibbes gehad en sewe halfsibbes, uit sy vader se eerste huwelik, met Aletta Sophia Bezuidenhout.

Kerklike betrokkenheid

In die dienstyd van ds. Thomas Reid het in die NG gemeente Colesberg ’n hewige kerkstryd geheers oor die sing van die evangeliese gesange. Weens sy "onverstandige, laakbare" optrede het die mense wat gekant was teen die sing van die gesange, ál verder van die NG Kerk af weggedryf. Wanneer ouers byvoorbeeld hul kinders vir doop gebring het, het ds. Reid van hulle ’n nuwe belydenis geëis, naamlik dat hulle bereid was om die gesange te sing. As hulle geweier het, het ds. Reid die doop van hul kinders weerhou. Ook jong mense wat hulself aangemeld het vir geloofsbelydenis, moes hierdie bykomende belydenis aflê.

Toe Pieter Venter hom op 17-jarige ouderdom vir geloofsbelydenis aanmeld, het ds. Reid ook van hom verlang om te erken en bely dat die evangeliese gesange die Woord van God is. Hy het geweier om aan die predikant se eis te voldoen en is weggewys. Die Venters was bekend om hul koppigheid (dit het selfs ’n naam gehad, Venters-hardkoppigheid), en Pieter Venter het so in botsing gekom met die ewe onversetlike Skotse predikant. Elke drie maande het Venter hom vir geloofsbelydenis kom aanmeld en telkens het ds. Reid weer dieselfde eis gestel sodat die jong man keer op keer weggewys is. Eindelik het die Venters-hardkoppigheid gewen en so kon Pieter Venter geloofsbelydenis aflê sonder die ekstra belydenis. Volgens oorlewering het Venter en ds. Reid 21 keer so vasgesit tot die predikant bres gegee het.

Venter het later, soos talle Doppers wat nie langer kans gesien het om onder die Kaapse Kerk te ressorteer nie, na die Vrystaat verhuis waar hy en sy vrou, Christina Hendrina van der Walt, sedert die stigting van die Gereformeerde kerk Reddersburg op 12 Mei 1859 steunpilare van die Gereformeerde Kerk in die Modelrepubliek was.

Gesinslewe

Uit P.J. Venter se huwelik met Christina Hendrina van der Walt is sewe kinders gebore: Jan Adriaan, Christina Hendrina van der Walt, Nicolaas Tjaart, Jeremias Jesaias, Pieter Johannes, Hester Venter en Margaritha Johanna Sophia Venter.

Bronne

(af) Van der Walt, ds. N.H. (hoofred.). 1934. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1935. Een-en-sestigste jaargang. Potchefstroom: Adm. Buro.