Christiaan Barnard

Christiaan Neethling Barnard (Beaufort-Wes, 8 November 1922 – 2 September 2001) was 'n Suid-Afrikaanse hartchirurg wat roem verwerf nadat hy die wêreld se eerste suksesvolle mens-tot-mens-hartoorplanting in 1967 gedoen het. Hy skryf ook verskeie boeke.

Christiaan Barnard
Christaan Barnard (1968)
Gebore	Christiaan Neethling Barnard 8 November 1922
Sterf	2 September 2001 (op 78)
Bekend vir	Eerste suksesvolle menslike hartoorplanting
Titel	Prof. dr.

Kinderjare en jongdae

Christiaan Neethling Barnard is op 8 November 1922 op Beaufort-Wes gebore as kind van sendelingouers, Adam en Maria Barnard. Hy is een van vyf broers, maar sy broer Abraham is op vyfjarige ouderdom dood aan ’n hartsiekte. Sy jonger broer Marius volg in sy voetspore en word ook ’n hartchirurg. Hy matrikuleer aan Hoërskool Beaufort-Wes in 1940. In 1946 kwalifiseer hy as dokter (MB.ChB.-graad) aan die Universiteit van Kaapstad en behaal in 1953 sy M.D.-graad met ’n verhandeling oor The Treatment of Tuberulous Meningitis, waarin hy ’n deurbraakmetode vind om breinvliesontsteking weens tering by kinders te behandel en breinskade te voorkom asook lewens te red. Kort daarna verwerf hy die M.Med.-graad in Interne Geneeskunde. Na sy aanvanklike kwalifikasie doen hy sy hospitaaljaar by die Groote Schuur Hospitaal. Hierna sluit hy tot 1951 by ’n klein praktyk in Ceres aan, waarna hy terugkeer na Kaapstad vir verdere studie.

Nagraadse loopbaan

Hy beklee ’n pos by die Stadhospitaal, terwyl hy ook Registrateur is van die Departement van Medisyne aan die Groote Schuur Hospitaal. Aan die einde van 1955 ontvang hy ’n Charles Adams Memorial Scholarship en ’n Dazian Foundation Beurs vir studie in die Verenigde State van Amerika. Hier studeer hy onder die bekende hartchirurg professor Wangensteen aan die Universiteit van Minnesota in Minneapolis. Binne twee jaar verwerf hy hier sy Ph.D.-graad in chirurgie (wat gewone studente normaalweg tussen vyf en ses jaar neem) vir sy proefskrif oor The Aetiology of Congenital Intestinal Atresia. In dieselfde jaar verwerf hy ’n M.Sc.-graad met sy tesis oor The Aortic Valve – problems in the fabrication and testing of a prosthetic valve.

Groote Schuur-Hospitaal

Groote Schuur-hospitaal, waar die eerste hartoorplanting gedoen is.

Hy keer in 1958 terug na Suid-Afrika en word lektor by die Universiteit van Kaapstad se Mediese fakulteit en ’n chirurg by Kaapstad se Groote Schuur Hospitaal. Uit Amerika bring hy ’n hartlongmasjien saam, wat hy in die Groote Schuur Hospitaal installeer. Teen 1962 begin hy en sy span navorsers om ’n nuwe soort hartklep te ontwerp wat vir baie jare daarna steeds suksesvol gebruik word. In 1963 begin hy met eksperimentele hartoorplantings op honde en voorspel dat hartoorplantings op mense gou sal volg. Hy word bekend as 'n briljante snydokter. Hy doen die wêreld se eerste hartoorplanting op 3 Desember 1967 by Groote Schuur. Die pasiënt was Louis Washkansky. Hy het Denise Darvall se hart ontvang. 'n Span van dertig mense staan hom by tydens die operasie wat nege uur lank duur; waaronder Cecil Moss. Alhoewel die operasie suksesvol was, sterf Washkansky aan longontsteking agttien dae na die operasie. Chris Barnard word oornag wêreldberoemd.

Gedurende 1972 word hy 'n professor aan die Universiteit van Kaapstad. In 1974 doen hy die wêreld se eerste babahartoperasie; Dorothy Fischer leef 12 jaar nadat sy haar hart ontvang het. Hy tree in 1983 af.

Openbare loopbaan

Die Christiaan Barnard-gedenkhospitaal is na Christiaan Barnard genoem. In 2015 het bouwerk aan 'n nuwe tuiste vir die hospitaal op die Kaapse Strandgebied begin nadat bevind is dit sou te duur wees om die ou gebou, aan Riebeeckplein, op te knap.

As gevolg van artritis, wat dit vir hom moeilik maak om operasies uit te voer, bedank hy in 1983 uit die diens van die universiteit. Hy was 61 jaar oud. Hy spits hom toe op skryfwerk en bied lesings wêreldwyd aan. Hy help ook om 'n nuwe hartoorplantingsprogram in Oklahoma, VSA te vestig. Hy ontvang verskeie toekennings van lande en organisasies wêreldwyd.

Persoonlike lewe

Hy is drie keer getroud, in 1948 met Aletta (Louwtjie) Louw (geskei in 1969), in 1970 met die negentienjarige Barbara Zoellner (geskei in 1982) en in 1988 met Karin Setzkorn (geskei in 2000). Hy het twee kinders by elkeen van sy vrouens, naamlik Deidré en André by Louwtjie, Frederick en Christiaan by Barbara en Armin en Lara by Karin. Verder word sy naam romanties gekoppel aan beroemdes soos Gina Lollobrigida, Sophia Loren en Françoise Hardy.

Sy broer, Marius, 'n kardioloog, was deel van Chris se hartspan.

Hy is op 2 September 2001 tydens 'n besoek aan Siprus oorlede weens 'n akute asma-aanval.

Skryfwerk

In sy lewe skryf hy veertien boeke (meeste daarvan van mediese vakkundige aard) en meer as 235 wetenskaplike artikels. Hy publiseer sy outobiografie Een lewe wat in 1969 ook in Engels as One life verskyn. Daarna skryf hy saam met Siegfried Stander die romans Verstotelinge (The unwanted) en Die donker uur (In the night season), laasgenoemde oor die probleem van genadedood.

Eerbewyse

Hy ontvang 11 eredoktorsgrade, asook 36 internasionale toekennings van die hoogste orde van 21 lande en 76 goue-, silwer- en brons-medaljes. Hy ontvang die vryheid van 26 stede en 60 herdenkingstene is vir hom opgerig.

Publikasies

• 1969: Een lewe
• 1973: Verstotelinge (saam met Siegfried Stander)
• 1977: Die donker uur (saam met Siegfried Stander)
• 1979: The best medicine
• 1984: The faith

Sien ook

• Louis Washkansky
• Denise Darvall
• Dorothy Fischer

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983