William Frederick Nkomo

Frederick Nkomo is in Makapanstad naby Pretoria gebore in 1915. Hy was die seun van 'n Metodistepredikant, Abraham Nkomo, en was op laerskool in Mafikeng en Klerksdorp. Sy sekondêre onderwys het plaasgevind by die St Peter's-skool in Rosettenville, Johannesburg en hy het aan die Healdtown Instituut naby Fort Beaufort in die Oos-Kaap gematrikuleer.

Dr William Frederick Nkomo
Gebore	William Frederick Nkomo 1915 Makapanstad, naby Pretoria
Sterf	26 Maart 1972 H.F. Verwoerd Hospitaal, Pretoria
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Beroep	Dokter en 'n onderwyser
Bekend vir	Bevordering van samewerking tussen verskillende rassegroepe

In 1937 studeer Nkomo vir 'n BSc-graad aan die South African Native College (Fort Hare). Hy het ook sy BA-graad bekom aan die Universiteit van Suid-Afrika (Unisa), terwyl hy sy mediese studies voltooi het. Gedurende die volgende jaar het hy by die Kilnerton Instituut, naby Pretoria, vir ses maande gestudeer, waarna hy begin skookgee het by die eerste hoërskool in die Dougallsaal in Marabastad. Die skool het later na Atteridgeville geskuif en Hofmeyr Hoërskool geword.

Met sy terugkeer van 'n wêreld jeugkonferensie in Washington DC het Nkomo hom by die African National Congress (ANC) aangesluit, met die oortuiging dat dit 'n uitlaat sal wees vir sy radikale oortuigings. Hy is egter geskors vir sy militante oortuigings omdat die ANC op daardie stadium 'n geen-geweld-beleid gehad het.

Terwyl hy skoolgegee het, het Nkomo 'n beurs bekom om medies te studeer aan die Universiteit van die Witwatersrand (Wits) in 1941. Hy is ook gekies vir die Wits Verteenwoordigende Studenteraad en verteenwoordig die universiteit by die National Union of South African Students (NUSAS). Toe die ANC se nasionale jeugliga (ANCYL) in 1944 gestig is, het Nkomo die voorsitter van die voorlopige uitvoerende komitee geword, maar is later vervang met Anton Lembede, sodat hy sy studies kon voltooi. Na voltooiing van sy mediese studies, het hy sy internskap by McCords hospitaal in Durban gedoen en in Lady Selbourne en Atteridgeville gepraktiseer.

In 1953 het hy 'n morele herbewapeningskonferensie vir die bevordering van vrede in Switserland bygewoon. Nkomo was ook 'n bestuurder van die Metodiste Kerk en het die in 1966 'n vergadering van die Wêreld Ekumeniese Raad in Londen bygewoon. Daarna het hy 'n vredesadvokaat geword.

Gedurende die Sharpeville-slagting van 1961 het Nkomo as bemiddelaar tussen die regering en die verdruktes opgetree. Na aanleiding van die verklaring van die noodtoestand kon hy, en 'n paar ander leiers, nie daarin geslaag om die regering te oorreed om te konsulteer met die leierskap van die verbode organisasies nie. In dieselfde jaar het Dag Hammarskjöld, sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies, Suid-Afrika besoek om die politieke situasie in die land te bespreek. Nkomo en dr A.B. Xuma was onder die Afrika-leiers wat in die samesprekings betrokke was. Terselfdetyd het Nkomo vryheidstoesprake by verskeie toonaangewende universiteite gelewer om die regering se opkomende tuislandbeleid teen te staan.

Tot sy dood het Nkomo as die trustee van die Bantoe Welsyn Trust gedien, wat daarop gemik was om die lot van stedelike swartmense, en die bevordering van samewerking tussen swart en wit Suid-Afrikaners te verbeter. Ten spyte van sy besige skedule het hy op 'n aantal mediese, godsdienstige, welsyn en skoolrade in Atteridgeville en Lady Selbourne gedien. Hy was ook Ere-geneesheer vir die Itireleng Blindeskool naby Hammanskraal.

In Januarie 1972, 'n paar maande voor sy dood op 26 Maart van dieselfde jaar is hy verkies tot president van die Suid-Afrikaanse Instituut vir Rasseverhoudinge en die Dr W.F. Nkomo Sekondêre Skool in Atteridgeville is gestig ter waardering vir sy dienste aan die gemeenskap. In November 1971 het die inwoners van Atteridgeville Nkomodag gevier ter erkenning van sy bydrae tot hul welsyn.

Nkomo het in 1972 gesterf aan 'n hartstilstand in die H.F. Verwoerd-hospitaal in Pretoria, en is langs sy vrou, Susan, begrawe by die Rebeccastraat begraafplaas in Pretoria-Wes. Hulle het vyf kinders gehad.

Straatnaam

WF Nkomostraat (voorheen bekend as Kerkstraat, vanaf Kerkplein tot by die R511) in Pretoria is in 2012 na hom genoem.