Anna S. du Raan

Anna Salomina du Raan (nee Gelderblom) (*29 Januarie 1913, Vanwyksdorp - † 5 Februarie 2005, Stellenbosch) was ’n Afrikaanse skrywer, wat getroud was met die uitgewer C.F. Albertyn. Die meeste van haar werk is gemik op kinders en die jeug.

Lewe en werk

Anna Salomina Gelderblom is op 29 Januarie 1913 op Vanwyksdorp gebore. Sy word groot in die bosbougebied op Driefontein in die distrik Franschhoek, waar sy op die dorp skoolgaan en in 1931 matrikuleer. Hierna studeer sy vir twee jaar verder aan die Denneoord Opleidingskollege, waar sy haar as plattelandse onderwyseres bekwaam. Sy gee skool by plaasskole op Onder-Smoordrif (naby Kookhuis) en Somerset-Oos, waarna sy tussen 1937 en 1943 hoof word van die Modelplaasskool Denneoord, wat deur twee onderwysers bedien is. Hier ontwikkel sy haar eie benadering tot onderrig, waardeur elke leerling aktief by die onderrigproses betrek word. Hierdie metode word beskryf as die projekmetode of geïntegreerde onderwys en saam met dr. A. Smuts publiseer sy in 1944 die publikasie Pionierswerk in die Primêre Skool, waar sy hierdie benadering uiteensit.

Sy trou in 1944 met ds. C.J. du Raan en word dan pastorievrou op Loeriesfontein in die Boesmanland. In 1948 verhuis hulle na Citrusdal, wanneer haar man ’n beroep na hierdie gemeente aanneem. Hy is egter in daardie jaar in ’n skietongeluk oorlede. Sy bekwaam haar dan as algemene verpleegster aan die Carinus-Kollege in Kaapstad. In 1952 doen sy tering op en word vir vyftien maande in die Bruwelskloof-hospitaal op Worcester verpleeg. Hierna keer sy terug na die Carinus-Kollege om haar opleiding as verpleegster te voltooi. Vir ’n jaar gee sy dan klas aan die Denneoord Opleidingskollege. Sy keer in 1958 terug na die onderwys wanneer sy op versoek van die inspektoraat die pos as skoolhoof van die Voorbereidingskool Goodwood oorneem. Hierdie pos beklee sy tot 1969. In hierdie tyd skryf sy die handboeke vir skoolgebruik Handleiding vir geïntegreerde onderwys standerd 2 en Handleiding vir omgewingsleer, sub A, B en Standerd 1. In 1969 trou sy met dr. C.F. Albertyn, wat onder meer redaksielid van Die Burger, hoofbestuurder van die Nasionale Pers en uitgewer was. Saam met hom wy sy haar nou toe daaraan om naslaanmateriaal vir Afrikaanse kinders in hulle moedertaal beskikbaar te stel en sy het ’n groot aandeel in die publikasie van Die Afrikaanse Kinderensiklopedie en Die Ensiklopedie van die Wêreld. Haar man, C.F. Albertyn, is in 1999 oorlede en sy is op 5 Februarie 2005 op Stellenbosch oorlede.

Skryfwerk

Haar kindertoneel Die sleutel nommerpas word vir die eerste keer in 1964 opgevoer. Die toneel is in vier bedrywe, waar elke bedryf een van die vier seisoene voorstel en die handeling gepaardgaan met die sing van ’n aantal liedjies oor die onderwerp.

Van die versies wat sy in haar handboeke vir die skool publiseer, word opgeneem in die versamelbundel Nuwe Kleuterverseboek.

Baanbreker van die woord is ’n biografie oor die vroeë taalstryder Arnoldus Pannevis.

Vir die jeug skryf sy ’n reeks boekies oor die meesters van die klassieke musiek, waarin sy bekende komponiste se lewensgeskiedenis in eenvoudige taal vertel. Hierdie reeks sluit in Mozart, die wonderkind van Salzburg,Berlioz, vurige meester van die orkes, Johann Sebastian Bach, die groot orrelspeler, Beethoven en die lied van vreugde, George Handel: Die Duitser wat ’n groot Engelse komponis geword het, Schumann, die komponis wat aan natuurmannetjies geglo het, Fryderyk Chopin, meester van die klavier en Franz Schubert, die man met die lied in sy hart.

Sy lewer ook vier boekies in die Ons Helde-reeks. Die eerste boekie in hierdie reeks is Twee dapper vegters, wat vertel van John Chard en Dick Lang. Daarna volg Seuns van staal, wat die verhale vertel van John Ross, Dirkie Uys en Japie Greyling;  Deur water en vuur en laastens Drie dapper dogters, wat vertel van Racheltjie de Beer, Klara Majola en Helena Lotri.

Lammetjie in die trommeltjie is ’n verwerking van ’n ou volksverhaal, wat geïllustreer word deur Katrine Harries.

Publikasies

Jaar	Titel van publikasie
1965	Die sleutel nommerpas
1967	Lammetjie in die trommeltjie
1969	Berlioz, vurige meester van die orkes Mozart, die wonderkind van Salzburg Johann Sebastian Bach, die groot orrelspeler Beethoven en die lied van vreugde George Handel: Die Duitser wat ’n groot Engelse komponis geword het Schumann, die komponis wat aan natuurmannetjies geglo het Fryderyk Chopin, meester van die klavier Franz Schubert, die man met die lied in sy hart
1970	Twee dapper vegters Seuns van staal
1971	Deur water en vuur Drie dapper dogters
1975	Baanbreker van die woord

Samesteller en redakteur

Jaar	Titel van publikasie
1964	In pas met die kleinspan
1973	Die kleuterstorieboek (saam met Elizabeth van der Merwe)

Bronne

Internet

Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2005/02/19/BY/09/02.html^{[dooie skakel]}