Bredasdorp (kiesafdeling)

Bredasdorp was van 1929 se algemene verkiesing af 'n kiesafdeling vir die Suid-Afrikaanse Volksraad.

Pieter van der Byl was Volksraadslid vir Bredasdorp van 1949 tot 1948 en vir Groenpunt van 1948 tot sy uittrede uit die politiek in 1966 en ook lid van genl. Jan Smuts se laaste kabinet, hier afgeneem in 1947. Van links staan Sidney Waterson, Van der Byl, HG Lawrence, James Mushet, genl. Jan Smuts, AGF Clarkson, dr. Henry Gluckman, JGN Strauss, dr. Colin Steyn en voor Jannie Hofmeyr.

Agtergrond wysig

Afbakeningskommissies het van 1910 af telkens verander aan die grense en name van die kiesafdelings in die Helderberg en Overberg. In 1910, 1915, 1920, 1921 en 1924 was daar net Caledon. In 1929 kom Bredasdorp en Hottentots-Holland by. Die drie bestaan sy aan sy tot 1953 toe Caledon en Bredasdorp gekombineer word en Valsbaai sy opwagting maak. Caledon-Bredasdorp verdwyn voor 1958 se verkiesing en sy LV, Dirk Uys, word LV vir Valsbaai. In 1966 word Caledon opnuut afgebaken, maar Hottentots-Holland afgeskaf. Eers weer in 1974 regverdig die kiesertal in dié streek die instel van 'n derde kiesafdeling, wat tot 1994 as Helderberg sou bekend staan.

1929–1943 wysig

In die eerste verkiesing wen die kandidaat van die Suid-Afrikaanse Party, maj. Pieter van der Byl, van 1939 tot 1948 minister in genl. Jan Smuts se kabinet, Bredasdorp met 'n meerderheid van 601 stemme teen die Nasionale Party se A.J. de Waal. Ná die S.A.P. en die N.P. 'n koalisie sluit met die oog op die 1933-verkiesing, word Van der Byl onbestrede verkies. In 1938 word hy egter teengestaan deur die N.P. se M.J. Streicher, maar wen met 'n meerderheid van 774. In 1943 skuif Van der Byl sy meerderheid op, dié keer teen die Nasionalis P.K. le Roux, latere kabinetsminister en LV vir Riversdal van 1942 tot 1943, Victoria-Wes van 1948 tot 1953, Prieska van 1953 tot 1958 en Oudtshoorn van 1958 tot in die jare sewentig. Van de Byl wen met 'n meerderheid van 1 046 stemme.

1948–1953 wysig

In 1948 kry die N.P. dit uiteindelik reg om Bredasdorp by die V.P. af te rokkel toe Dirk Uys vir Van der Byl met 259 stemme klop. Onmiddellik bedank Groenpunt se LV, Robert Bowen, sodat Van der Byl daar kan staan in die tussenverkiesing op 8 Oktober 1948 en sodoende weer sy plek in die Unie-Volksraad kan inneem. Hy word onbestrede verkies. Vir die algemene verkiesing in 1953 word Bredasdorp met Caledon as Caledon-Bredasdorp gekombineer. Uys behou die saamgestelde setel vir die N.P. met 'n meerderheid van 240 stemme teen die V.P. se P.A. Myburgh. Vir 1958 se verkiesing verdwyn albei die kiesafdelings. Dit was die einde van die kiesafdeling Bredasdorp, maar in 1966 kom Caledon terug en bly 'n veilige kiesafdeling vir die N.P. tot in 1994.

Sien ook wysig

Bronne wysig

  • Potgieter, D.J. (ed.) 1972. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
  • Schoeman, B.M. 1977. Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910–1976. Pretoria: Aktuele Publikasies.