Piketberg (kiesafdeling)
Piketberg was, soos Malmesbury, van 1910 onafgebroke tot 1994 'n Swartlandse kiesafdeling vir die Suid-Afrikaanse Volksraad. Moorreesburg, wat tussen Malmesbury en Piketberg geleë was, het die dorp Wellington in die Boland ingesluit, is eers in 1933 afgebaken en omstreeks 1980 afgeskaf.
1910-1921
wysigIn die eerste algemene verkiesing na Uniewording word Michiel Johannes de Beer van die Regerende Party onbestrede verkies. Hy bly net LV tot 23 Augustus 1915 en in die algemene verkiesing op 20 Oktober 1915 wen Jan Hendrik Hofmeyr de Waal die setel vir die Nasionale Party met 'n meerderheid van 305 stemme teen die Suid-Afrikaanse Party se W.J. van der Merwe. Dit was een van net sewe setels wat die N.P. in Kaapland kon wen tydens sy eerste verkiesing. In Transvaal het hy vier gewen, maar in die Vrystaat 16 uit 'n moontlike 17.
De Waal vergroot sy meerderheid teen J.H. Hofmeyr van die S.A.P. in 1920 tot 618 stemme, maar in 1921 is dit 'n meer gelykop stryd wanneer De Waal 1 684 stemme vir die N.P. kry en F.A. Joubert 1 309 vir die S.A.P. vir 'n meerderheid van 375.
1924-1933
wysigIn 1924 klop De Waal die S.A.P. se M.J. de Beer met 'n meerderheid van 303 en in 1929 vir F.T. Versfeld, ook 'n Sap, met 'n meerderheid van 748 vir sy vyfde oorwinning in Piketberg. In 1933 word De Waal die eerste keer onbestrede verkies toe hy staan as N.P.-Koalisie-kandidaat nadat sy party en die S.A.P. ooreengekom het om nie mekaar se kandidate in die verkiesing teen te staan nie.
De Waal sterf op 30 Oktober 1937 en in die tussenverkiesing op 2 Februarie 1938 wen die N.P. Albertus Johannes van Zyl, wat net tot 11 April daardie jaar LV sou wees, teen die onafhanklike P.F. Kriel met 'n meerderheid van 2 743. Die Gryshemp L.T. Weichardt was derde met 452 stemme. Hy het ook in 1953 in Maitland as Gryshemp verloor en in 'n tussenverkiesing in Port Elizabeth-Noord in 1936.
1938-1948
wysigDr. D.F. Malan, die latere eerste minister, haal in 1938 die paal teen die Verenigde Party se J.H. Loock met 'n meerderheid van 2 058 stemme. In 1943 word hy onbestrede verkies, maar in 1948 stel die V.P. vir J.A.P. van der Merwe teen hom en hy skuif sy meerderheid op tot 3 673. Malan word in 1953 vir die tweede en laaste keer onbestrede in Piketberg verkies, want in 1954 bedank hy as eerste minister en as Volksraadslid.
1955-1966
wysig
In die tussenverkiesing op 7 Februarie 1955 word die N.P. se H.A. Rust eweneens onbestrede verkies, maar in die algemene verkiesing van 1958 kom die V.P. se W. van der Westhuizen teen hom te staan en kry net 1 268 stemme vergeleke met Rust se 6 600 vir 'n meerderheid van 5 332. Dit was daarom nie 'n verrassing nie toe Piketberg se kiesers in die volkstemming oor republiekwording in 1960 7 385 ja-stemme en net 1 198 nee-stemme uitbring nie. In die algemene verkiesing die volgende jaar word die N.P. se N.F. Treurnicht ook onbestrede verkies en so ook in die algemene verkiesing van 1966.
1970 en daarna
wysigIn 1970 kom Treurnicht te staan teen die V.P. se O.J.M. van den Heever, wat 1 382 stemme kry, en die Herstigte Nasionale Party se T.G. Visser, wat 263 stemme op hom verenig. Dit besorg aan Treurnicht 'n meerderheid van 4 581. Die V.P. stel nie weer 'n kandidaat in 1974 se algemene verkiesing nie, maar die H.N.P. wel. Hulle T.K. Hamersma kry 515 stemme vergeleke met Treurnicht se 7 416 en so kry hy die grootste meerderheid (6 901) in die kiesafdeling 64-jarige bestaan tot op daardie tydstip.
Die N.P. behou dan ook Piketberg in 1977, 1981, 1987 en 1989.
Sien ook
wysigBredasdorp, Caledon, Ceres, Clanwilliam, Helderberg, Hottentots-Holland, Malmesbury, Moorreesburg, Paarl, Riversdal, Stellenbosch, Swellendam, Valsbaai, Wellington, Worcester
Bronne
wysig- Potgieter, D.J. (ed.) 1972. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
- Schoeman, B.M. 1977. Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910-1976. Pretoria: Aktuele Publikasies.