Hottentots-Holland (kiesafdeling)

Hottentots-Holland was van 1929 af 'n kiesafdeling in die omgewing van Helderberg vir die Suid-Afrikaanse Volksraad. Dit is vir 1966 se verkiesing afgeskaf, maar maak in 1974 weer sy verskyning onder die naam Helderberg.

Jacob de Villiers verloor in 1953 teen sir De Villiers Graaff, verhang die bordjies toe hy met 898 stemme teen die Verenigde Party-leier wen, maar bly net LV tot 1966 toe Hottentots-Holland afgeskaf word.

Sir De Villiers Graaff wen die kiesafdeling Hottentots-Holland vir die V.P. in 1948, die enigste wat die V.P. by die N.P. kon afneem in die verkiesing wat Suid-Afrika op die pad van apartheid sou plaas.

Oud-hoofregter Henry Fagan verloor in 1929 as N.P.-kandidaat in Hottentots-Holland met 327 stemme teen die S.A.P. se P.A.B. Faure.

Agtergrond

Afbakeningskommissies het van 1910 af telkens verander aan die grense en name van die kiesafdelings in die Helderberg en Overberg. In 1910, 1915, 1920, 1921 en 1924 was daar net Caledon. In 1929 kom Bredasdorp en Hottentots-Holland (kiesafdeling)|Hottentots-Holland by. Die drie bestaan sy aan sy tot 1953 toe Caledon en Bredasdorp gekombineer word en Valsbaai sy opwagting maak. Caledon-Bredasdorp verdwyn voor 1958 se verkiesing en sy LV, Dirk Uys, word LV vir Valsbaai. In 1966 word Caledon opnuut afgebaken, maar Hottentots-Holland afgeskaf. Eers weer in 1974 regverdig die kieserstal in dié streek die instel van 'n derde kiesafdeling, wat tot 1994 as Helderberg sou bekend staan.

1929-1942

In die eerste verkiesing in Hottentots-Holland wen die Suid-Afrikaanse Party se Philippus Albertus Brand Faure met 'n meerderheid van 327 teen Henry Fagan van die Nasionale Party verkies. Fagan was van 1933 tot 1938 LV vir Swellendam en van 1938 tot 1943 vir Stellenbosch, wat hy met 'n meerderheid van slegs 30 teen die N.P. se Bruckner de Villiers gewen het. Na die koalisie tussen die Sappe en die Natte voor die 1933-verkiesing, word Faure daardie jaar onbestrede verkies. Hy klop die N.P. se F.W. Boonzaaier oortuigend in 1938 met 'n meerderheid van 1 193. Faure is waarskynlik op 30 Maart 1942 oorlede, want in die tussenverkiesing op 14 Oktober daardie jaar klop die V.P. se John Georg Carinus die Herenigde Nasionale Party se D.J. Kritzinger met 1 122.

1947-1958

Carinus bly net tot 25 Julie 1946 LV, waarna die N.P. in die tussenverkiesing op 15 Januarie 1947 die eerste keer in Hottentots-Holland wen. Ná 'n toespraak deur Jannie Hofmeyr, bekend om sy liberale opvattings, wat baie VP-ondersteuners afgeskrik het, verloor sir De Villiers Graaff, latere VP-leier, met 637 stemme teen die NP se Hendrik van Aardt. Hy bly egter net 15 maande lank LV vir Hottentots-Holland, want die verkiesing op 26 Mei 1948 behaal Graaff die VP se enigste wins op die N.P. toe hy Hottentots-Holland by Van Aardt afneem met 'n meerderheid van 571 stemme. Sir De Villiers behou die setel in 1953 se verkiesing met 'n meerderheid van 2 286 stemme teen die NP se Jacob de Villiers, maar die NP verhang die bordjies in 1958 toe Graaff verloor met 898 stemme.

1958-1966

Dadelik bedank kol. Rupert Pilkington Jordan, wat onbestrede verkies is in Rondebosch sodat sir De Villiers terugkeer kan word Volksraad toe en so word die V.P.-leier in die tussenverkiesing op 3 Junie 1958 onbestrede in Rondebosch verkies. De Villiers bly egter net tot 29 Maart 1966 LV, want nou word Hottentots-Holland afgeskaf. Eers in 1974 verskyn 'n soortgelyke setel, by name Helderberg.

Sien ook

• Bredasdorp
• Caledon
• Ceres
• Clanwilliam
• Helderberg
• Malmesbury
• Moorreesburg, Paarl
• Piketberg
• Riversdal
• Stellenbosch
• Swellendam
• Valsbaai
• Wellington
• Worcester

Bronne

• Potgieter, D.J. (ed.) 1972. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
• Schoeman, B.M. 1977. Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910-1976. Pretoria: Aktuele Publikasies.