Jan Christiaan 'Chris' Heunis (20 April 192727 Januarie 2006[1]) was 'n Suid-Afrikaanse regter, politikus, lid van die Nasionale Party en kabinetslid in die regering van John Vorster en P.W. Botha.

Chris Heunis

Ampstermyn
19 Januarie 1989 – 15 Maart 1989

Minister van Grondwetlike Ontwikkeling
Ampstermyn
1982 – 1989
President F.W. de Klerk
Voorafgegaan deur Nuwe amp
Opgevolg deur Gerrit Viljoen

Ampstermyn
1980 – 1982
Eerste minister P.W. Botha
Voorafgegaan deur Alwyn Schlebusch
Opgevolg deur F.W. de Klerk

Minister van Vervoer
Ampstermyn
Februarie 1979 – Junie 1979
Voorafgegaan deur Lourens Muller
Opgevolg deur Hendrik Schoeman

Minister van die Omgewing
Ampstermyn
November 1978 – Junie 1979
Voorafgegaan deur Schalk van der Merwe
Opgevolg deur F.W. de Klerk

Persoonlike besonderhede
Gebore 20 April 1927
Uniondale, Unie van Suid-Afrika
Sterf 27 Januarie 2006 (op 78)
Somerset-Wes, Suid-Afrika
Politieke party Nasionale Party

Vroeë lewe

wysig

Hy is in 1927 in Uniondale[2] in die Kaapprovinsie (tans Wes-Kaap) gebore. Na hy sy skoolloopbaan in George voltooi het, het hy sy studies in regte voortgesit en het in 1951 'n prokureur geword. Op dieselfde tyd het hy 'n politieke loopbaan begin en die hoof van die Nasionale Party in die George-distrik en 'n lid van die munisipale raad geword. In 1959 is hy tot die provinsiale raad verkies.

Politieke loopbaan

wysig

Heunis is in 1970 tot die Volksraad van Suid-Afrika verkies en het in 1974 minister van Indiërsake en toerisme in die kabinet van John Vorster geword. In 1975 het hy minister van ekonomiese sake geword. In 1979, as lid van P.W. Botha se regering, het hy deelgeneem aan die opstel van 'n nuwe grondwet, en in 1982 het hy minister van grondwetlike hervorming geword. In hierdie rol het hy die Driekamerparlement voorgestel en die stemreg vir Kleurlinge en Indiërs in aparte kamers van die Suid-Afrikaanse Parlement gevorm. Hy het die leier van die Werkersparty, Allan Hendrickse, oortuig om tot hierdie hervorming in te stem.

Gedurende hierdie tyd het hy aan vertroulike informele onderhoude in Port Elizabeth tussen twee NP-verteenwoordigers en twee verteenwoordigers van die ANC deelgeneem. In September 1986 is Heunis eenparig tot leier van die NP in die Kaapprovinsie verkies en het hierdie pos by president P.W. Botha oorgeneem.

In die begin van 1989[3] het hy in die amp as staatspresident vir die interim van 100 dae toe P.W. Botha 'n beroete gehad het, waargeneem. Hy was een van die kandidate vir die leierskap van die Nasionale Party, saam met Pik Botha, Barend du Plessis en F.W. de Klerk, maar is in die tweede ronde van die verkiesings verslaan. Hy vermy 'n nederlaag in die verkiesing van 1987, waarin hy 'n uitdaging van die voormalige NP-LP en diplomaat Denis Worrall in die gesig gestaar het, maar die setel met 39 stemme behou het.

Later, nadat Heunis uit die politieke lewe getree het, en nie aan die verkiesing van 1989 deelgeneem het nie, het hy teruggekeer na sy regspraktyk in Somerset-Wes met sy seun Jakkie Heunis. Hy ontvang 'n eredoktorsgraad in filosofie van die Universiteit Stellenbosch, ere-luitenantkolonel van die polisie, ereburger van George en die Grand Cordon van die orde van die Republiek China. Hy het vier seuns en 'n dogter gehad, en is op 27 Januarie 2006 in Somerset-Wes na 'n lang siekbed oorlede.

Verwysings

wysig
  1. (en) "Index He–Hn". Rulers.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2019. Besoek op 12 Oktober 2012.
  2. (en) "Chris Heunis dies | Opinion | Mail & Guardian". Mg.co.za. 28 Januarie 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Augustus 2019. Besoek op 12 Oktober 2012.
  3. (en) "Chris Heunis is appointed acting president | South African History Online". Sahistory.org.za. 19 Januarie 1989. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2018. Besoek op 12 Oktober 2012.

Eksterne skakels

wysig
Voorafgegaan deur
Nuwe amp
Minister van Grondwetlike Ontwikkeling
1982–1989
Opgevolg deur
Gerrit Viljoen
Voorafgegaan deur
Alwyn Schlebusch
Minister van Binnelandse Sake
1980–1982
Opgevolg deur
F.W. de Klerk
Voorafgegaan deur
Lourens Muller
Minister van Vervoer
1979–1980
Opgevolg deur
Hendrik Schoeman
Voorafgegaan deur
Fanie Botha
Minister van Energie
Februarie–Junie 1979
Opgevolg deur
F.W. de Klerk
Voorafgegaan deur
Schalk van der Merwe
Minister van die Omgewing
November 1978–Junie 1979
Opgevolg deur
F.W. de Klerk
Voorafgegaan deur
Owen Horwood
Minister van Ekonomiese Sake
1975–1980
Opgevolg deur
Dawie de Villiers
Voorafgegaan deur
Owen Horwood
Minister van Toerisme en Indiërsake
1974–1975
Opgevolg deur
Marais Steyn
Presidente van Suid-Afrika
 1961–1994  seremonieel: Charles Robberts Swart | Jozua François Naudé (waarnemend) | Jacobus Johannes Fouché | Nicolaas Johannes Diederichs | Marais Viljoen (waarnemend) | John Vorster | Marais Viljoen | uitvoerend: Pieter Willem Botha | Frederik Willem de Klerk
 
 1994–  Nelson Mandela | Thabo Mbeki | Kgalema Motlanthe | Jacob Zuma | Cyril Ramaphosa