Tom Naudé

Vir die artikel oor die NG predikant ds. J.F. Naudé, sien Jozua Francois Naudé

Jozua François Naudé
Staatspresident van Suid-Afrika (waarnemend)
Ampstermyn 1967 – 1968
Eerste minister	John Vorster
Voorafgegaan deur	Charles Robberts Swart
Opgevolg deur	Jim Fouché
Minister van Finansies
Ampstermyn 1956 – 1961
Eerste minister	Hendrik Verwoerd
Voorafgegaan deur	Eric Louw
Opgevolg deur	Theophilus Donges
Minister van Gesondheid
Ampstermyn 1954 – 1956
Voorafgegaan deur	Karl Bremer
Opgevolg deur	Albert Hertzog
Minister van Pos- en Telegraafwese
Ampstermyn 1950 – 1954
Persoonlike besonderhede
Gebore	15 April 1889 Middelburg, Kaapkolonie
Sterf	31 Mei 1969 (op 80) Kaapstad, Suid-Afrika
Politieke party	Nasionale Party

Jozua François (Tom) Naudé (1889–1969) was van 1967 tot 1968 waarnemende Staatspresident van Suid-Afrika.

Naudé was baie jare 'n Nasionale Party-politikus en het van 1950 tot 1954 gedien as Minister van Pos- en Telegraafwese, van 1954 tot 1956 as Minister van Gesondheid en van 1956 tot 1961 as Minister van Finansies. Hy is toe gekies as President van die Senaat, en in terme van die republikeinse grondwet sou hy ex officio as staatspresident moes dien wanneer die pos vakant was. Hy moes die rol onverwags vul toe dr. Eben Dönges, wat gekies is om C.R. Swart as staatspresident op te volg in 1967 'n beroerte gehad het wat hom in 'n koma gelaat het voor hy ingehuldig kon word. Naudé was tien maande lank waarnemende staatspresident tot Dönges gesterf en Jim Fouché in sy plek ingehuldig is.

Biografie

Die Suid-Afrikaanse kabinet in 1958. Voor: dr. Eben Dönges, Paul Sauer, dr. Hendrik Verwoerd, dr. E.G. Jansen, adv. C.R. Swart, adv. Eric Louw. Agter: J.J. Serfontein, M.D.C. de Wet, dr. A.J.R. van Rhijn, sen. Jan de Klerk, Ben Schoeman, P.K. le Roux, adv. F.C. Erasmus en Tom Naudé.

Tom Naudé is op 15 April 1889 in Middelburg in die Oos-Kaap gebore. Hy het ook op Middelburg skoolgegaan waar hulle in 'n dubbelverdieping in Van der Waltstraat gewoon het.

Hy vestig hom in 1910 as prokureur op Pietersburg. Sy protes teen Suid-Afrika se deelname aan die Eerste Wêreldoorlog lei daartoe dat hy vir drie maande in die Booysens Interneringskamp moes deurbring.

Van 1915 tot 1920 was hy stadsraadslid. Hy word daarna op 30-jarige ouderdom verkies tot Volksraadslíd vir Pietersburg en verteenwoordig die kiesafdeling vir 41 jaar. In die Parlement het hy feitlik elke denkbare pos beklee. Hy was hoofsweep, minister, Speaker, President van die Senaat en met die siekte van dr Dönges, waarnemende Staatspresident.

Gedurende sy ampstermyn as Minister van Pos- en Telegraafwese en ook as oud-Middelburger is hy gevra om die hoeksteen by die bou van die nuwe stadsaal in 1951 te lê.

Met die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog het hy saam met genl. Hertzog oor die vloer van die Volksraad na die Nasionale Party van dr. D F Malan gestap.

Na die moord op dr. Verwoerd het hy 'n spesiale gebed vir die Senaat geskryf.

Hy is op 31 Mei 1969 in Kaapstad oorlede.

Eerbetoon

By die Primêre Skool Karel Theron word die Tom Naudé-toekennings jaarliks aan die beste presteerders in St. 5 gemaak.

Die Hoër Tegniese Skool Tom Naudé in Polokwane (voorheen Pietersburg) is na hom vernoem.

Verwysings

Voorafgegaan deur Charles Robberts Swart	Staatspresident van Suid-Afrika (wnd.) 1967–1968	Opgevolg deur Jim Fouché
Voorafgegaan deur Eric Louw	Minister van Finansies 1956–1961	Opgevolg deur Theophilus Donges
Voorafgegaan deur Karl Bremer	Minister van Gesondheid 1954–1956	Opgevolg deur Albert Hertzog