Harold Wilson

James Harold Wilson (11 Maart 1916 – 24 Mei 1995), Lord Wilson van Rievaulx, was 'n Britse politikus van die Arbeidersparty. Hy word as een van die mees prominente politici van die tweede helfte van die 20ste eeu gesien en het twee keer as Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk gedien.

Harold Wilson
Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk
Ampstermyn 4 Maart 1974 – 5 April 1976
Monarg	Elizabeth II
Voorafgegaan deur	Edward Heath
Opgevolg deur	James Callaghan
Ampstermyn 16 Oktober 1964 – 19 Junie 1970
Monarg	Elizabeth II
Voorafgegaan deur	Alec Douglas-Home
Opgevolg deur	Edward Heath
Leier van die Opposisie
Ampstermyn 19 Junie 1970 – 4 Maart 1974
Monarg	Elizabeth II
Eerste minister	Edward Heath
Voorafgegaan deur	Edward Heath
Opgevolg deur	Edward Heath
Ampstermyn 14 Februarie 1963 – 16 Oktober 1964
Monarg	Elizabeth II
Eerste minister	Harold Macmillan Alec Douglas-Home
Voorafgegaan deur	George Brown
Opgevolg deur	Alec Douglas-Home
Leier van die Arbeidersparty
Ampstermyn 14 Februarie 1963 – 5 April 1976
Vise	George Brown Roy Jenkins Edward Short
Voorafgegaan deur	George Brown
Opgevolg deur	James Callaghan
Skadu-Minister van Buitelandse Sake
Ampstermyn 2 November 1961 – 14 Februarie 1963
Leier	Hugh Gaitskell George Brown
Voorafgegaan deur	Denis Healey
Opgevolg deur	Patrick Gordon Walker
Skadu-Kanselier van die Skatkis
Ampstermyn 14 Desember 1955 – 2 November 1961
Leier	Hugh Gaitskell
Voorafgegaan deur	Hugh Gaitskell
Opgevolg deur	James Callaghan
Voorsitter van die Raad van Handel
Ampstermyn 29 September 1947 – 23 April 1951
Eerste minister	Clement Attlee
Voorafgegaan deur	Stafford Cripps
Opgevolg deur	Hartley Shawcross
Sekretaris van Buitelandse Handel
Ampstermyn 10 Julie 1947 – 29 September 1947
Eerste minister	Clement Attlee
Voorafgegaan deur	Hilary Marquand
Opgevolg deur	Arthur Bottomley
Parlementêre sekretaris van die Ministerie van Werke
Ampstermyn 5 Julie 1945 – 10 Julie 1947
Eerste minister	Clement Attlee
Voorafgegaan deur	Reginald Manningham-Buller
Opgevolg deur	Evan Durbin
Lid van die Parlement vir Huyton
Ampstermyn 23 Februarie 1950 – 9 Junie 1983
Voorafgegaan deur	Kiesafdeling geskep
Opgevolg deur	Kiesafdeling afgeskaf
Persoonlike besonderhede
Gebore	11 Maart 1916 Huddersfield, West Riding of Yorkshire, Verenigde Koninkryk
Sterf	24 Mei 1995 Londen, Verenigde Koninkryk
Politieke party	Arbeidersparty
Eggenoot/-note	Mary Baldwin
Kind(ers)	2
Alma mater	Jesus College, Oxford
Religie	Kongregasionalistiese Kerk
Handtekening

Hy het aan die Universiteit van Oxford in die filosofie, politiek en ekonomie gestudeer en is in 1937 by dié universiteit aangestel as lektor in ekonomie. Hy is in 1940 met Gladys Mary Baldwin getroud, 'n huwelik waaruit twee seuns gebore is. Nadat hy tussen 1943 en 1944 direkteur van ekonomie en statistiek in die ministerie van brandstof en krag was, het Wilson in 1945 'n boek, New deal for coal, gepubliseer, wat die grondslag gevorm het vir die Arbeidersparty se nasionaliseringsplanne van die mynbedryf.

Dit was die eerste van talle ekonomiese en politieke publikasies wat hy die lig laat sien het. Harold Wilson het in 1945 lid van die Laerhuis geword en in 1947 president van die British Board of Trade, 'n organisasie waaruit hy later bedank het toe die staat gelde vir mediese dienste gehef het ten einde die Koreaanse Oorlog te finansier. Hy is in 1963 tot leier van die Arbeidersparty verkies, ʼn posisie wat hy tot in 1976 beklee het.

Hy het in 1964 premier van Brittanje geword en in Oktober 1965 ʼn mislukte poging aangewend om die eensydige onafhanklikverklaring in Rhodesië (teenswoordig Zimbabwe) af te wend. Wilson het later ekonomiese sanksies teen die regering van Ian Smith ingestel, maar ook dié maatreël het geen vrugte afgewerp nie.

In 1970 is die bewind in Brittanje deur die Konserwatiewe Party onder leiding van Edward Heath oorgeneem, maar toe die Tories na ʼn verkiesing in 1974 nie daarin kon slaag om 'n regering saam te stel nie, is Wilson gevra om dit te doen. Op 6 Maart 1974 het hy vir die tweede keer premier geword. Twee jaar later, op 16 Maart 1976, in ʼn stadium toe Brittanje se ekonomie in 'n benarde toestand was, het hy onverwags bedank.

Tydens sy bewind het Harold Wilson verskeie internasionale vredesbesoeke onderneem, onder meer na die VSA en die Sowjetunie in 1968 tydens die Viëtnam-oorlog. Sy buitelandse politiek het egter geen noemenswaardige resultate opgelewer nie. 'n Sirskap is in April 1976 aan Wilson toegeken.

Voorafgegaan deur Alec Douglas-Home (Konserwatiewe Party)	Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk (Arbeidersparty) 1964-1970	Opgevolg deur Edward Heath (Konserwatiewe Party)
Voorafgegaan deur Edward Heath (Konserwatiewe Party)	Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk (Arbeidersparty) 1974-1976	Opgevolg deur James Callaghan (Arbeidersparty)

Bronnelys

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 131, 132