Johanna de Klerk

Johanna Catharina de Klerk (née Van der Walt, 8 Februarie 1896, Middelburg, Kaapkolonie – onbekend) was predikantsvrou en vroueleier in die Gereformeerde Kerk.

Johanna de Klerk.

Johanna van der Walt het haar eerste skoolopleiding ontvang aan die CNO-skool op Steynsburg. Daarna het sy haar as onderwyseres aan die plaaslike opleidingskollege bekwaam. Nadat sy agt jaar lank onderwys gegee het, is sy in 1924 met dr. P.J.S. de Klerk getroud. Hul eerste gemeente was Germiston van 1924 tot 1927. In laasgenoemde jaar het haar man ’n beroep aangeneem na die Gereformeerde kerk Johannesburg-Oos (Jeppe). As voorsitster van die Dorkasvereniging het Johanna de Klerk baie gedoen om die vergaderings meer sosiaal en gesellig te maak. Die vereniging wat sy daar aangetref het, het sy in ’n Gereformeerde Sustersvereniging omskep en verskeie kommissies benoem. Onder haar leiding het die vereniging ook ’n handwerkvereniging vir die jong vroue van die gemeente opgerig.

In 1930 het dr. De Klerk ’n beroep na die gemeente Pretoria-Oos aangeneem en daar gearbei van 1931 tot 1949. In dié tyd het mev. De Klerk die leiding in die stigting van ’n Gereformeerde Sustersvereniging geneem wat in 1932 met die Algemene Gereformeerde Sustersvereniging geaffilieer het. ’n Lidmaat van destyds, mev. M. van Schaik, het 10 jaar ná die De Klerks se vertrek uit die gemeente vertel: "Daar is heerlik selfstandig gewerk, die predikantsvrou was as ’t ware die skakel tussen ons vereniging en die kerkraad, via die predikant. Mev. De Klerk was altyd ’n dame in haar optrede. Daar was ’n teerheid in haar, maar geen swakheid nie."

Tydens die Simboliese Ossewatrek van 1938 het mev. De Klerk die leiding geneem. "Hoe mooi het ons predikantsvrou nie in haar Voortrekkerdrag gelyk nie!" het Van Schaik onthou. "Sy was nie alleen leidster nie, maar ook medewerkster van die groepie susters van die Troyestraat-gemeente. Vir ons wat ouer word, bly die tydperk altyd ’n mooi herinnering. Dit was ’n voorreg om met haar saam te werk."

In 1949 het dr. en mev. De Klerk Potchefstroom toe verhuis nadat hy benoem is tot professor in dogmatiek aan die Teologiese Skool. Sy was toe reeds 10 jaar lank ondervoorsitster van die Sustersorganisasie in Transvaal. Van die Uniale Komitee was sy ook etlike jare ondervoorsitster. Sy het gedien in die redaksie van die Gereformeerde Vroueblad as lid van die komitee van advies en die rubriek "Sake van die Dag" behartig.

Van Johanna de Klerk het Ida Bosman in die gedenkboek Die Gereformeerde Vrou 1859–1959 geskryf: "In haar lesings of openingswoorde slaag mev. De Klerk altyd daarin om ’n frisse, nuwe gedagte in die midde te lê. Die taak en roeping van die Gereformeerde vrou, haar ontwikkeling en aanpassing in veranderende tye, haar staanplek in die kerk en maatskappy, haar aandeel in die uitvoering van die beoogde apartheidsbeleid, dit is alles sake waarin sy as provinsiale voorsitster en as ontwikkelde, belese vrou ’n wye belangstelling openbaar.

Prof. De Klerk moes in 1961 om gesondheidsredes aftree, waarna hulle in Pretoria gaan woon het. Aldaar is hy op 28 Augustus 1971 oorlede.

Uit hul huwelik is 'n dogter en 'n seun, ds. P.J.S. de Klerk (van 1959 tot sy aftrede in 1991 agtereenvolgens leraar van Koffiefontein, Ladybrand, Derdepoort en Ladysmith/Estcourt; oorlede op 17 Mei 2014), gebore. Hul dogter, Celestien, is in 1949 getroud met dr. Petrus Jacobus Pretorius (gebore Ugie, 4 Desember 1923). Uit dié huwelik is twee seuns gebore.

Bron

• (af) Die Gereformeerde Vroueblad. 1959. Die Gereformeerde vrou 1859-1959. Potchefstroom: Potchefstroom Herald.