Meubelstuk

Meubelstuk is die woord wat na voorwerpe soos stoele, tafels, kaste en bedkatels verwys.

In ander woorde, meubels is die versamelnaam vir ál die voorwerpe in 'n huis of gebou wat deur mense gebruik kan word om op te sit, te lê, of om kleiner goed in te stoor, soos linne of koppies. Meubels kan van hout, leer, plastiek, ensovoorts vervaardig word.

In die Oudheid, met uitsondering van die tyd van die Romeinse Ryk, wat sterk op weelde ingestel was, is daar minder meubels as teenswoordig gebruik. Die meubels was nie juis gemaklik nie; die hedendaagse gemakstoel (Eng. lazy boy) met sy ingeboude voetstoeltjie en verstelbare kopstuk en ruglening is tipies vir die 20ste eeu.

Ook in die Middeleeue is min soorte meubelstukke gebruik en hulle was dikwels meerdoelig: dit was byvoorbeeld tegelyk sitplek en bereplek. Die Middeleeuse meubelmaker was anoniem, maar die naam en ander gegewens van talle van sy 18de eeuse beroepsgenote was in die meeste gevalle bekend.

Die name van die 19de eeuse meubelmakers was egter ook onbekend omdat dit 'n tydperk was waarin die ou style bloot nageboots is. Gedurende die 20ste eeu het die name van meubelontwerpers weer bekend geword.

Aanvanklik het die meubelkuns sy versiering aan die argitektuur ontleen. In die Renaissance het die meubelkuns egter daarvan weggebreek en sy eie vormtaal ontwikkel, wat vanuit Italië deur Europa versprei het. Die sogenaamde patroonboeke (boeke met voorbeelde van meubels), soos dié van Hans Vredeman de Vries (1555), het 'n belangrike rol gespeel in die verspreiding van nuwe idees.

In die 17de eeu is die toon deur die Franse hof aangegee; die sogenaamde Lodewyk-style is in verskillende Europese lande nagevolg. Daarna is daar ook meer aandag geskenk aan die samehang tussen meubels en die vertrekke waarin dit geplaas is: die mure, plafon, skoorsteen, ensovoorts is in dieselfde styl as die meubels versier. In die 18de eeu was daar 'n sterk voorkeur vir die Chinese en Japannese lakpanele, en gedurende die 19de eeu het die historiese neostyle ontstaan. Die Neo-Gotiek was die eerste en belangrikste verteenwoordiger hiervan.

Hierop het 'n periode gevolg van masjiengemaakte meubels, wat aanvanklik so goedkoop moontlik vervaardig is. Hierdie stukke was van swak gehalte en met sinnelose sierwerk oorlaai. Na 1880 het daar 'n reaksie teen die massavervaardiging van meubels ontstaan en is daar na eenvoud teruggekeer. Die konstruksie van die meubelstuk is ook duidelik sigbaar gemaak. Funksionaliteit was die belangrikste maatstaf. Die mode se 20ste eeuse vormgewing is strak en doeltreffend.

Kleur speel 'n belangrike rol, terwyl sierwerk in groot mate verdwyn het. Daar word ook steeds hoër eise aan gemak gestel. Veral na die Tweede Wêreldoorlog het die Skandinawiese meubelnywerheid die toon aangegee. Naas hout is van verskillende kunsstowwe gebruik gemaak. Die heersende modes en style in Europa het 'n belangrike rol in meubelgebruik en meubelontwerp in Suid-Afrika gespeel. Gedurende die 17de eeu het veral die Nederlandse en in mindere mate die Duitse en Franse agtergrond van die nedersetters aan die Kaap die deurslag gegee. Na 1800 het die Engelse modes in toenemende mate 'n invloed op Suid-Afrikaanse meubels gehad, maar daar was tog eienskappe wat die plaaslikvervaardigde meubels tipies Suid-Afrikaans gemaak het.

Oudheid tot Renaissance

Die Ou Egiptenare het min, maar kleurryke, meubels gebruik; die hout is glad afgewerk en dan beskilder of verguld. Die algemeenste meubelstuk was 'n regop stoeltjie (kruk) op 4 reguit, lang pote, wat soms die vorm van stier- of leeupote gehad het. Die sitplek het uit vlegwerk of dun houtlatte bestaan. Die Egiptiese stoel, wat 'n effens skuinsstaande rugleuning gehad het, was heelwat gemakliker. Hierdie stoel se sitting was van geboë planke gemaak en met leer beklee. Die voustoel het in later jare in gebruik gekom. Die bed van Ou Egipte het bestaan uit 'n raamwerk waaroor leer gespan was. Dit het 'n vaste voetstuk gehad en 'n los, geboë kopstuk en soort hout- kopkussing), wat as steun vir die kop gedien het. Kos en klere is gebêre in mandjies en kiste wat, soos al die ander meubels, met ivoor- en ebbehoutinlegwerk versier was of beskilder was om dit so te laat lyk. Die vloere is met riet- of papirusmatte bedek. Die Egiptenare het hierdie matte dikwels gebruik om op te sit of op te slaap. Die mure is met muurskilderinge versier.

Grieke

Benewens hout het die Grieke ook brons in hul meubels gebruik. Hulle het 3 tipes sitmeubels gebruik: die thronos, wat vir plegtige geleenthede gebruik is; die diphros, 'n eenvoudiger stoel sonder 'n rugleuning en met 4 gedraaide pote; en die klismos, wat 'n konkawe rugleuning en geboë pote gehad het. Op die gevlegte sitting was daar gewoonlik 'n kussing. Die klinè of rusbank is dikwels gebruik om op te lê en eet. Die matras het op 'n basis van ineengevlegte koorde gerus. Tydens die maaltyd het daar langs die klinè 'n tafeltjie gestaan, wat na die ete weer onder die bank ingestoot is. Klere, juwele en ander besittings is in kiste gehou. Die kiste was reghoekig met 'n plat, uitstaande deksel en 4 pote in die vorm van leeukloue. Regopstaande kaste het eers in die Hellenistiese tyd in gebruik gekom. Skottelgoed is nie op rakke of in kiste gebêre nie, maar aan die muur opgehang. Ronde erdewerk-olielampies is vir verligting gebruik. Die vloere was soms met 'n mosaïekvoorstelling bedek.

Romeine

In die Romeinse huis was daar talle beddens en banke, wat van hout, brons en marmer gemaak was. Die meubels, veral die in die eetkamer, was ryklik versier. Die eetkamerstel het bestaan uit 3 banke wat om 'n tafel gestaan het (die Romeine het ook op hul sye gelê en eet). Die vierde kant van die tafel is oopgelaat vir bediening. Die marmerdienstafels was reghoekig. Die sitmeubels is volgens die Griekse patroon gemaak. Namate ingeboude kaste met rakke en hangruimte algemener geword het, is kiste al hoe minder gebruik. Die vloer was met mosaïekpatrone bedek en die mure was met muurskilderinge versier. Die meubels van die vroeë Christelike tyd het min verskil van die Romeinse meubels. Die 6de eeuse troon van Maximianus is in die vorm van 'n Romeinse marmerstoel. Die ivoorpanele van hierdie beroemde troon is versier met snywerk van heiliges, diere en voëls.

Romaans (10de tot 12de eeu)

Die Romaanse meubels was eenvoudig gekonstrueer en is dikwels beskilder. Min meubels is gebruik en elke meubelstuk is gewoonlik vir meer as een doel aangewend. Stoele en banke het byvoorbeeld terselfdertyd ook as bêrekiste gedien. Die sogenaamde saal was die hoofvertrek en dikwels die enigste vertrek. In hierdie vertrek was daar altyd 'n bank en 'n bed met 'n stoel daarby. Klere is in 'n kis of in die bêreplek onder die stoel of bank gehou, of is aan stokke teen die muur opgehang. Die vuurmaakplek was in een van die symure ingebou. Teen die einde van die Middeleeue het die belangrikheid van die saal afgeneem ten gunste van 'n tweede vertrek. Die meubels het toe ook meer gespesialiseerd geraak.

Gotiek (12e tot 15e eeu)

Die meubels van die Gotiek het uit swaar, onversierde raamwerke met ligter, versierde panele tussenin bestaan. Die meubeluitvinding van hierdie tydperk was die paneel, wat houtstroke vervang het. 'n Paneel is 'n klein stuk hout waarvan veral die rande dun afgewerk en redelik los in 'n raamwerk van regop style en smal horisontale boonste en onderste rugsporte gemonteer was. Hierdie panele het die voordeel gehad dat hulle kon krimp of rek sonder om die hele meubelstuk te laat krom trek, en omdat hulle los gemonteer was, het hulle ook nie gebars nie.

Die sogenaamde plooipanele was 'n tipiese versiering, wat die hout die voorkoms van geplooide of gedrapeerde materiaal gegee het. Versierings is ook aan die argitektuur ontleen, byvoorbeeld die spitsboog en die klawerblaarpatrone. Die destydse tafels het uit 'n los, reghoekige blad op bokke bestaan. Die tafelblaaie was beskilder en is na gebruik teen die muur staangemaak of opgehang. 'n Kliptafel, wat teen die muur kon opklap, is ook gebruik. Die sitkis was 'n kis met leunings wat as sitplek sowel as bêreplek gebruik is.

Die buffet, 'n toe kassie op pote waarop voorwerpe soos tinbekers uitgestal is, het in dié tyd in gebruik gekom. Dit is veral as bêreplek vir eetgerei gebruik. Benewens die sitkis is die driepootstoel, voetbankie en voustoeltjie ook as sitmeubels gebruik. Die breë bed het 'n belangrike plek in die huis ingeneem. Bo-oor die bed was daar 'n baldakyn (kap) wat met koorde aan die plafon vasgemaak was. Hieraan is daar gordyne gehang wat gedurende die dag teruggebind was. Vir verligting is brons- of smeeysterblakers en kandelare met kerse gebruik.

Renaissance tot 1880

Renaissance

In die 15de en 16de eeu het daar 'n nuwe meubelstyl ontstaan waarin die klem op die geometriese versiering van die vlak gelê is. Die versiering is gebruik om die vlak en die verhoudings te beklemtoon, in teenstelling met die Gotiese spel met lyne, waar die aandag van die vlak self afgelei is en die vloei van die lyne beklemtoon is. Die nuwe ontwerpe, wat geïnspireer is deur die kuns van Klassieke Rome, het van Italië na die res van Europa versprei. Die verspreiding is in groot mate gestimuleer deur die verskyning van patroonboeke soos die van Hans Vredeman de Vries, wat in 1555 uitgegee is.

Motiewe wat baie voorgekom het, was akantranke, kandelaarmotiewe, bandversiering (‘n soort omkrulrand wat gelyk het asof dit uit leer geknip is). Groteske (fantastiese mense- en dierefigure wat onderling deur plantaardige motiewe verbind was; die arms van 'n vrouegestalte het byvoorbeeld in 'n blaarpatroon oorgegaan) en hermes (vierhoekige beeldsuil, pyler of pilaster wat na onder smaller word en met borsbeelde bekroon is). Verskeie soorte tafels is gebruik, onder meer die sogenaamde kloostertafel, wat op bokke gerus het en in daardie jare só genoem is omdat hulle nog in sommige kloosters se eetsale gebruik is terwyl die meeste huishoudings al na ander soorte tafels oorgeskakel het.

Die kloostertafels het reeds van hulle Gotiese voorgangers verskil in die sin dat die blad deur middel van gleuf- en penvoeë aan die bokke of systukke geheg was. Toe die skrynwerkers van daardie jare die tegniek wat hulle gebruik het om stoelpote aan die stoelraam vas te heg, op tafels begin toepas, het die kolompoottafel, waarvan die blad op 'n raamwerk met pote gemonteer was, in gebruik gekom. Die kolompoot het later tot 'n vaas of bolvorm ontwikkel en so het die bolpoottafel ontstaan. In die loop van die 16de eeu het die bank sy funksie as sit- en bêremeubel verloor.

Onder invloed van die Franse caquetoire (caqueter beteken "babbel"), 'n stoel met 'n trapesiumvormige of veelhoekige sitplek op 4 of 6 kolompote, het die stoel met armleuning ontwikkel. Hierdie stoel het 'n reghoekige sitting gehad. Omstreeks 1640 het die kolompoot plek gemaak vir die kronkelpoot, wat op draaibanke uitgedraai is. Die voustoel is omgeskep in 'n meer permanente meubelstuk waarvan die sitting en die rugstut met leer oorgetrek was. Die rugstut kon in baie gevalle nog verwyder word.

Die kante van die voustoel het oop gebly of het parallelle stafies of balkies gehad. Aan die begin van die 17de eeu het leerbekleedsel algemeen voorgekom, maar later is geweefde stowwe ook gebruik. Die kis het uit die woonvertrek verdwyn en is vervang deur regop staankaste met 2 deure. Gedurende die Renaissance is die laai, wat die Ou Egiptenare reeds gemaak en gebruik het, "herontdek". Baie van hierdie staankaste het uit 2 "verdiepings" bestaan. Tussen die 2 verdiepings was daar soms 'n laai.

In sommige gevalle is 2 laaie langs mekaar onder 'n kas ingebou. Kaste het met verloop van tyd al hoe meer laaie gekry, totdat dit later slegs laaie gehad het: die laaikas sander deur het sy verskyning gemaak. Staankaste is op pote of op 'n raamwerk met pote gemonteer. Aan die' binnekant van so 'n kas was daar gewoonlik rakke wat verskuif of uitgehaal kon word. Op grond van die afwerking van die hoekstyle van die kaste kan ŉ aantal "modelle" onderskei word, onder meer kolomkaste, pilasterkaste en die sogenaamde beeldekaste, waarop menslike figure op die hoeke uitgekerf was. Die sogenaamde boogkas het 'n boogvormige reliëf op die deurpanele gehad.

Die meeste van die Renaissance-kaste is gekenmerk deur 'n fronton (pediment of kroonstuk) wat voor uitgesteek het (ontleen aan die argitektuur), en massiewe, gedraaide pote. Hulle was die voorlopers van die hedendaagse klerekas. Die kis het naas die staankas en die laaikas egter nooit heeltemal verdwyn nie om-dat dit steeds 'n nuttige bêremeubel gebly het, veral op skepe. Op die manier het die kis die Kaap bereik, waar dit as meubelstuk 'n unieke rol gespeel het. Die bed het gedurende hierdie tydperk ook verdere ontwikkeling ondergaan, In die eenvoudige huis is die bedstee (‘n ingeboude slaapplek, dikwels in die muur en met deur of gordyne van die res van die vertrek afgesluit) nog gebruik.

Die bed van die welgesteldes is teen een of twee mure (in die hoek) geplaas en het deel uitgemaak van die algemene skrynwerk in die vertrek. Teen 1650 is die bed omhul deur groot gordyne en was die houtwerk van die bed nie meer sigbaar nie. Die eerste boekrakke het ook nou hul verskyning gemaak. Namate die private besit van boeke toegeneem het, het die meubelontwerpers hulle ook begin toelê op die vervaardiging van boekrakke. Teen die einde van die 17e eeu was daar al soveel boeke en manuskripte in omloop dat boekrakke en boekkaste met deure 'n belangrike meubelstuk was.

Lodewyk XIV (Barok)

Die meubelkuns in die hele Wes-Europa het van omstreeks 1700 af sterk onder Franse invloed gestaan. Kuns was onder Lodewyk XIV 'n regeringsaak. In 1663 het die Manufacture Royale de Meubles de la Couronne tot stand gekom. Charles Andre Boulle (1642-1732), wat werkwinkels in die Louvre gekry het, het gespesialiseer in die marqueterie-tegniek. Marqueterie of inlegwerk was op sigself nie heeltemal 'n nuwe tegniek nie en houtsoorte met verskillende kleure is gewoonlik hiervoor gebruik.

Boulle het egter daarin geslaag om skilpaddop saam met koper of tin te gebruik. Hierdie tipe marqueterie-meubels is "boulle" genoem. Jean Bérain (1639-1711) was nog 'n ontwerper wat van hierdie tegniek gebruik gemaak het, maar sy inlegwerk was meer simmetries. Parketwerk dateer ook uit min of meer hierdie tydperk. By hierdie tegniek word 'n ontwerp opgebou deur klein, geometries gevormde stukkies hout, byvoorbeeld vierkante, ruite en seshoekies, teen mekaar te voeg. Inleg- sowel as parketwerk sou later aan die Kaap ingang vind. Na die herroeping van die Edik van Nantes (1685) het een van die grootste meubelmakers en argitekte, Daniel Marot, Frankryk verlaat en by Willem III van Oranje in Nederland in diens getree.

Toe Willem en sy vrou, Maria Stuart, in 1689 die vorste van Engeland word, is Marot saam en daarna het hy ŉ groot invloed op die Engelse meubelontwerp gehad. In 1703 en 1712 het sy invloedryke patroonboeke met voorbeelde van meubels en binnenshuise versiering verskyn. Kenmerkend vir Marot was sy ornamentele gebruik van geboe bande met lambrekyne (‘n ornament wat soos gedrapeerde doek lyk), festoene en vere. Gedurende die Barok het naas die tafel met die balusterpoot (wat uit die bolpoot ontwikkel het) ook dié met die kabrioolpoot gewild geword. In die tweede kwart van die 18e eeu het die kabrioolpoot 'n gerekte S-vorm met 'n breë knie of knoets aan die bokant gekry. Die verbindingskruis tussen die pote het verdwyn.

Tussen die vensters was daar gewoonlik 'n konsoletafeltjie, wat bestaan het uit 'n halfronde blad wat aan die een kant op 'n lys teen die muur en aan die ander kant op twee ryklik versierde S-vormige konsoles gerus het. Die eerste skryftafels met laaie aan weerskante en ruimte vir die bene tussenin het ook aan die einde van die 17de eeu verskyn. Teetafeltjies waarop die tee deur die gasvrou in die teenwoordigheid van haar gaste voorberei is, het ook ŉ algemene meubelstuk in deftiger wonings geword. Net soos die tafelpoot het die stoelpoot ontwikkel tot 'n oorhoeks (skuins ten opsigte van die sitting) geplaaste kabrioolpoot. Tussen die style van die hoë rugleuning was daar 'n gevlegte matwerk-insetsel in die vorm van 'n ovaal of 'n reghoek.

Teen die einde van die 17de eeu het die Barak 'n al hoe duideliker stempel op die ontwikkeling van meubelstyle afgedruk. Dit het nie net die versiering van die meubels beïnvloed nie, maar ook die vorm. Die stoelrug het laer geword, met ronder omtrekke. Die dwarssporte van die rugleuning het effens na agter gebuig om by die vorm van die mens se rug aan te pas. Die sitting het sy hoeke verloor en die omtrek daarvan het ook rondinge vertoon. Kabrioolpote was nog steeds in die mode, maar die spanstukke het verdwyn.

Die hoefpoot, wat deur Marot so gewild gemaak is, het ŉ eenvoudiger ontwerp gekry en is kort daarna deur die bekende bal-en-klou-poot (‘n ontwerp uit die Ooste) vervang. 'n Nuwe tipe sitmeubel, die tweesitplekrusbank (settee), het in die tyd sy verskyning gemaak. Dit was 'n breër weergawe van die leunstoel (fauteil) en die syleunings was in sommige gevalle oop en in ander gevalle toe. Die heeltemal gestoffeerde leunstoel wat, afgesien van die pote, geheel en al bedek was, het ook vir die eerste keer sy verskyning gemaak.

Sommige kaste het in die stadium uitstaande kussingpanele gekry en is in sommige gevalle ook kussingkaste genoem. Teen die einde van die 18e eeu het die sogenaamde armoire (sierklere kas), 'n tweedeurkas bo-op ŉ laaikas, die funksie van die meeste voorafgaande kaste oorgeneem. Op die gewelfde fronton is porselein uitgestal. Baie van hierdie Barokarmoires het saamgekom Kaap toe, waar hulle mettertyd met plaaslike materiaal nagemaak is. Hulle was in Frankryk en Nederland baie gewild, maar het nooit werklik in Engeland ingang gevind nie.

Vollengtekaste sonder laaie, met twee deure, is soms ook armoires genoem. Die staanhorlosie wat dieselfde Barok-versierings as die armoire gedra het, dateer ook uit hierdie periode. Van omstreeks 1600 af is Oosterse lakwerk uit China en Japan ingevoer. Die tegniek het gou gewild geword en Europese vakmanne het dit ook begin toepas, hoewel talle meubels China of Japan toe gestuur is omdat lakwerk van beter gehalte daar gedoen is. 'n Meubelstyl wat sy oorsprong in die Barok gehad het, maar wat lank daarna, tot in die Rococo en selfs gedurende die vroeë jare van die 19e eeu nog gemaak is, was die sogenaamde goudlaagmeubels. Veral gedurende die laat Barok is hierdie meubels gekenmerk deur oordadige houtsneewerk.

Die hout is met 'n dun laag gips bedek en daarna verguld. Dit het baie swierig en ryk vertoon, maar weens die aard daarvan en die hoë koste daaraan verbonde was die stoele, sofas, tafels, leunstoele, konsoletafels en spieëlrame (baie selde beddens) wat met hierdie tegniek versier was, baie skaars. Dit is hoofsaaklik vir gebruik in openbare geboue of ontvangsale van paleise vervaardig en is selde in private huise gevind. Die hout, meestal eikehout, maar ook okkerneuthout, is soms geverf en nie verguld nie. Hoewel hierdie soort meubels in die meeste lande van Europa vervaardig is, was dit veral baie gewild in Italië met sy talle onafhanklike state en daarmee gepaardgaande baie paleise.

Régence

Gedurende die regentskap (1715- 1723) van Filips van Orleans was daar 'n oorgang van die oordadig versierde meubels van die Lodewyk XIV-styl na ligter en lugtiger vorme, wat die Régence-styl genoem is. Reguit lyne is sover moontlik vermy en deur vloeiende, geboë lyne vervang. Nuwe versieringsmotiewe, soos drake, fabelagtige diere en vrouekoppe wat met diademe bekroon was, het hul verskyning gemaak. Nicolas Pineau (1684-1 754) was die belangrikste uitvoerder van hierdie styl.

Lodewyk XV (Rococo)

Van omstreeks 1720 is daar steeds meer van geboë lyne gebruik gemaak: veral C- en S-kurwes wat onderling deur 'n skulpmotief verbind is (rocaille = "skulpmotief", waaraan die Rococo sy naam te danke het). Die meubels is versier met ŉ beslag van vergulde brons, wat terselfdertyd die marqueterie beskerm het. Charles Cressent (1685- 1786) was die eerste ontwerper wat hierdie tegniek toegepas het. Die houtwerk is dikwels eers gedeeltelik wit geverf, terwyl die gesnede versierings verguld is.

Aangesien vertrekke in die tyd kleiner geword het, het die meubels ook kleiner geword. Gedurende hierdie tyd het die voorste sport van die stoelsitting in die middel effens na onder gebuig en die verbindingskruis tussen die gestrekte S-vormige bokpote het verdwyn. Na omstreeks 1730 is die stut van die armleunings van stoele verder agtertoe geplaas vir die gerief van vroue, aangesien wye rokke in die tyd hoog in die mode was. Die oopwerk-rugleuning (die openinge was daar ter versiering) wat in daardie jare in Nederland baie gewild was, het nie in Frankryk voorgekom nie. Waar bekleedsel nodig was, is damas, fluweel en tapisserie, veral uit Beauvais afkomstig en deur Boucher en Oudry ontwerp, gebruik.

Die kabinet, wat ook die kuifkas genoem is na aanleiding van die kuifagtige middebekroning, het gewild gebly. Een van die kleiner bêremeubels wat dikwels voorgekom het, was ŉ laaikas met 'n gewelfde voorkant, oorhoeks geplaaste pote en 'n marmerblad. Dit was versier met marqueterie, gelakte panele en porseleinplaatjies afkomstig uit die fabriek by Sèvres, wat kort na 1760 geopen is. Boulle en Cressent het die sogenaamde bureau-plat, 'n groot, langwerpige skryftafel of buro met laaie aan die kante, ontwerp.

Hieruit het die rolluik lessenaar met ŉ kwartronde deksel wat oor die skryfblad getrek kon word, ontwikkel. Beddens is destyds met die lang kant teen die muur geplaas. Die sogenaamde lit à polonaise het ŉ ovaalvormige hemel of kap gehad wat gerus het op kolomme wat self half pad oorgegaan het in na binne gebuigde stange. Die kandelare en kershouers is van vergulde hout of brons gemaak en met skulpmotiewe versier. In Engeland is daar baie van houtsneewerk in plaas van bronsbeslag gebruik gemaak.

Die ontwerpboek van Thomas Chippendale (ca. 1718-1779), Gentleman and cabinet-maker's director (1754), wat Chinese sowel as Gotiese tendense bevat het, het 'n groot invloed getoon op die meubelontwerp in Engeland. Chippendale se meubels kan as 'n ware voorbeeld van die Engelse Rococo beskou word. In styl was hulle nugterder as die vrolike, ligte Franse Rococo. Variasies in Chippendale se styl, veral in die Gotiese en Chinese tendens, het meer ware Rococo-kenmerke gehad.

'n Tipiese Chippendale-stoel se rugleuning was laer, met 'n gegolfde boonste rugsport. Op die breë, middelste ruglat is dekoratiewe patrone uitgekerf. Die sitting het reguit kante gehad, met 'n los, gestoffeerde deel wat in die raam gepas het. Die voorpote was kaprioolpote met bal-en-klouvoete. Die agterpote was reguit en het naby die voet effens agtertoe gebuig. Sommige kenners meen dat die Franse en Engelse Rococo, ondanks die feit dat dit dikwels sterk verskil het, teen 1750 in albei lande die hoogtepunt van meubelontwerpkuns verteenwoordig het.

Lodewyk XVI (Neo-Klassisisme)

Onder invloed van die opgrawings by Pompeii en Herculaneum het die belangstelling in die klassieke vorme in omstreeks 1750 sterk opgeleef, ook wat meubelontwerp betref het. Die meubelstyl van hierdie tyd, die sogenaamde Lodewyk XVI-styl. was hoekig en simmetries. Die versiering (byvoorbeeld akant- en lourierblare, vase en sierkranse) het hierdie vorme beklemtoon. In hierdie tyd het die penanttafel, wat nie meer op konsoles nie maar op 2 of 4 pote gerus het, die plek van die konsoletafel tussen 2 vensters ingeneem.

Stoelpote het kannelures (groewe) gekry, terwyl rosette aangebring is op die plekke waar die pote en die sitraam bymekaargekom het. Die rugleuning was ovaalvormig, reghoekig of trapesiumvormig en het 'n strak, eenvoudige raamwerk gehad. Die kabinet het reghoekiger geword en het diagonaal geplaaste hoekstyle gehad. Die panele was dikwels versier met 'n motief in die vorm van 'n medaljon wat aan ŉ strik gehang het. 'n Nuwe bêremeubel, die aanregtafel of -bank (dresser), het op die toneel verskyn.

Dit het 'n opklapbare boblad met 'n tinbak daaronder vir opwaswerk gehad. In Engeland het die Neo-Klassisistiese styl reeds vroeg posgevat en Robert Adam (1728-1792) en Thomas Sheraton (1751 - 1806) het die toon aangegee. Hulle vorme was strakker en soberder as die Franse Lodewyk XVI-styl. Sheraton se meubelpatroonboek het baie klassieke detail bevat, maar sy ontwerpe was nie so suiwer klassiek soos die van Robert Adam en sy broer nie.

Empire

Tydens die keisertyd van Napoleon (1799- 1815) het die buitelyne van meubels nog strenger en soberder geword. Naas Griekse en Romeinse motiewe is Egiptiese motiewe, onder meer sfinkse en papirusblare, ook gebruik. Bronsbeslag is as ‘n aparte versiering op die meubels aangebring.

Gedurende die Empire-styl is die vertrekke yl gemeubileer. 'n Kenmerk van hierdie styl was die ronde tafels wat op een middelpoot gerus het, wat op sy beurt 'n driehoekige voetstuk of 3 pote sonder tussenverbindings gehad het. Die 3 hoeke van die voetstuk is dikwels met metaal-Ieeupote afgerond en die blad van die tafel is soms met leer oorgetrek. Die stoelpote was vierkantig en die agterste pote het effens na buite uitgestaan. 'n Baie merkwaardige stoel uit hierdie tyd is die sogenaamde chaise gondole of gondelstoel.

Die geboë systyle van die rugraam het van die voorkant van die sitraam af gestrek. Boekrakke en boekkaste het op steeds groter skaal in gebruik gekom. As hulle uit 2 dele opgebou was, het die deure van die bokas glaspanele gehad, waaragter daar soms nog gordyne gehang het. Die reghoekige secretaire (skryftatel of buro) het 'n afslaanskryfblad met enkele laaie of 'n kassie daaronder gehad. Meubels is van veral mahoniehout gemaak. In Frankryk het verskillende tipes bed dens ontwikkel.

Die kopstuk en voetenent het dikwels aan 'n boot herinner. Bo die bed het 'n ovaalvormige of 'n ronde hemel of kap van die plafon af gehang. Aan die kap het swaar gordyne om die bed gehang. Vergulde kroonkandelare van brons wat met kristalkettings versier was, is vir verligting gebruik. In Engeland is die Empire-styl, verwarrend genoeg, Regency-styl genoem na die prins regent, wat later koning George IV geword het (om dit nie te verwar met die Régence-styl van Filip van Orleans 75 jaar vroeër nie).

Die spitsgedraaide poot vir byna alle meubels was in Engeland baie gewild. Anders as die Franse het die Engelse nie so fanaties geprobeer om die Ou Grieke, Romeine en Egiptenare na te boots nie. Terwyl die Franse meubelmakers gepoog het om ŉ Griekse of Romeinse voorkoms te gee aan meubelstukke wat gedurende die Antieke Tyd nooit bestaan het nie, was meubel ontwerpers in Engeland tevrede met die vaas of kruik as versiering.

Biedermeier-styl

Nadat Napoleon in 1815 verslaan is. het die Franse invloed op die meubelontwerpkuns van Europa tydelik sterk afgeneem. Byna alle lande was verarm deur die talle oorloë en meubels van eenvoudiger aard, met minder pretensie en met die oog op gerief eerder as vertoon, is vervaardig.

In Duitsland is hierdie styl die Biedermeier genoem. Ligte satynhout was die gewildste houtsoort en die belangrikste versiering was ŉ strook inlegwerk van donker ebbehout om die rand van meubelstukke. Esdoringhout is ook soms gebruik en toe satynhout begin skaars raak, is daar teruggeval op okkerneut- en rooshout. Bronsbeslag is net af en toe gebruik. Die vertrekke het steeds voller geword en die meubels gemoedeliker. Dit het 'n gesellige atmosfeer geskep, maar aan die ander kant vertrekke oorvol en beknop gemaak.

In Engeland is hierdie styl in sommige kringe "Willem V" genoem en in ander Vroeg-Victoriaans. Die Biedermeier het sy hoogtepunt teen ongeveer 1835 in dele van Oostenryk en Suid-Duitsland bereik.

Tussentydperk

Gedurende die res van die 19e eeu het ontwerpers weer hul inspirasie in historiese style gesoek. Die Neo-Gotiek, die Neo-Barok, die Neo-Rococo en die Neo-Renaissance het kort op mekaar gevolg. Vertrekke het steeds voller geword en benewens die meubels is plante, voëlhokkies, vuurskerms, kunsvoorwerpe en allerlei ornamentjies al hoe meer in huise gebruik, veral in die woonvertrekke. Die bekleding van pluche, wolffluweel of borduurwerk is gewoonlik met 'n fraiing afgewerk.

'n Nuwe sitmeubel, die sogenaamde crapaud, 'n leunstoel wat geheel en al gestoffeer was, het in omstreeks 1850 in gebruik gekom. Om die bekleedsel te beskerm teen die makassarolie wat mans vir hulle hare gebruik het, is die rug- en soms ook die armleunings met 'n klein stoelkleedjie of antimakassar beskerm. In Wenen het Michael Thonet (1796-1871) 'n metode ontwikkel om berkehout te buig. Van die geboë hout het hy eenvoudige, onversierde stoele gemaak wat verrassend modern gelyk het.

In hul oudste vorm het die sitting uit rottangmatte bestaan. Later is die rottang deur laaghout vervang. Hoewel daar verwarring bestaan oor presies waar hierdie meubels vir die eerste keer gemaak is, word hulle vandag Weense meubels, maar meer dikwels booghoutmeubels, genoem. Baie van hierdie booghoutmeubels het ook Suid-Afrika bereik. Die Industriële Revolusie het ook die meubelbedryf geraak. Vanaf 1840 tot ongeveer 1880 het 'n tydperk van massavervaardiging van meubels in fabrieke aangebreek, toe daar eerder aan kwantiteit as aan kwaliteit aandag geskenk is.

Die style was nabootsings van vroeëre, bekende style en daar kan selfs van 'n Industriëel-Gotiese styl gepraat word. Hierdie meubels is aanvanklik uit goedkoper dennehout vervaardig, die versierings is afsonderlik uitgesny en aan die meubelstukke vasgeplak en die hele meubelstuk is donker gebeits. Uit 'n kunsoogpunt gesien, was hierdie hele nabootsingsproses 'n mislukking en het die masjienproduk nie die eenvoud of waardigheid van die Gotiese ot Middeleeuse voorbeeld gehad nie.

Meubelstyle het in die 40 jaar gedurig verander, na gelang van die grootte van die huise en die grootte van die kamers waarin die meubels geplaas moes word. Vir die eerste keer is daar ook die sogenaamde stelle vervaardig. Eetkamerstelle het dikwels bestaan uit stoele sonder armleunings, 2 bypassende stoele met armleunings en 'n eettafel met swaar pote wat deur 'n spanraamwerk verbind was. Die eettafel kon met behulp van los blaaie vergroot of verklein word.

Volledige, massavervaardigde slaapkamerstelle en sitkamerstelle waarvan al die onderdele, versierings en toebehore in dieselfde styl op draaibanke uitgedraai is, was hoog in die mode. Meubelontwerp gedurende hierdie tyd was egter selde goed. Kurwes het dikwels gebots of is nooit tot hul natuurlike eindpunt deurgevoer nie. Hout is oor die algemeen so swaar gebeits of gepolitoer dat die houtsoort moeilik herkenbaar was.

Van 1880 tot die hede

Teen die einde van die 19de eeu was daar 'n reaksie op die nabootsing van historiese style en die masjienvervaardigde meubels van swak gehalte met hul oordadige, outydse versierings. Die Brit William Morris (1834-1896) is deur die eenvoud van die Middeleeue geïnspireer en was een van die eerste ontwerpers wat sy aandag nie net op die meubels van welgesteldes toegespits het nie, maar ook op die eenvoudige, sterk tradisionele, plattelandse meubels.

Onder invloed hiervan het hy op 'n "Middeleeuse" manier, dit wil sê, met die hand in plaas van met masjiene, stoele met rietmatte as sittings vervaardig. Van alle kante in die meubelbedryf het daar pogings gekom om weer eenvoudige meubels te maak, maar die ontwerpers het nooit heeltemal daarin geslaag om kommersialisme uit te skakel nie. Meubels is veral weer uit eikehout vervaardig en fabrikante het die hout met ammoniak-dampe gerook om dit antiek te laat lyk.

As gevolg van hierdie verouderingstegniek het daar heelwat 16de eeuse vervalsings op die mark verskyn; die stukke is in omstreeks 1900 vervaardig en baie gaan vandag nog as egte antieke stukke deur. Morris en ander se ideale is egter voortgesit deur die Arts and Crafts Movement, wat op sy beurt die Art Nouveau-beweging beïnvloed het. Tegelykertyd het William Godwin (1833-1886) meubels gemaak wat deur Japanse meubels geïnspireer was. Die Japanse kuns en ontwerpe het in daardie tyd 'n belangrike invloed op die kunstenaars en vakmanne van Europa uitgeoefen.

Meubels van die Art Nouveau is veral in België deur lang, geboë lyne oorheers. Die swaar Ekspressionistiese meubels van ontwerpers soos Hilde Krop (1884- 1970) het soms gelyk as of dit uit klei gevorm is. Die Eerste Wêreldoorlog het vermeubels sobering gebring. Meubels het reguit lyne gekry en dekoratiewe detail het feitlik verdwyn. Daar is ook minder van swaar beitse gebruik gemaak. Die meubelontwerp van die Nederlandse groep De Stijl was onder meer 'n reaksie op die swaar meubels van vroeër.

Die argitek Gerrit Rietveld (1888-1964), wat tot die groep behoort het, het abstrakte, geometriese vorme in rooi, blou en geel gebruik, soos byvoorbeeld die beroemde veelkleurig geverfde houtstoel wat hy in 1917 ontwerp het. Hy het die ontwerp so eenvoudig moontlik gemaak, sodat hierdie meubels op groot skaal vervaardig en die prys laag gehou kon word en dit tot baie mense se beskikking kon wees. Die idees van die Bauhaus, waar Marcel Breuer (geb. 1902) stoele van staalbuis ontwerp het, stem ooreen met die van De Stijl.

Sy gewildste ontwerp was die elastiese buisstoel sonder agterpote wat ŉ rug kant en sitting van matwerk gehad het (1928). Hierdie meubels met hul verchroomde staalbuise het 'n duidelik sigbare konstruksie. Die staalbuismeubels het 'n tyd lank in onbruik geraak en is toe nog net as kantoormeubels gebruik. Sedert die jare sewentig het dit egter weer ŉ opbloei beleef. Die Amerikaner Frank Lloyd Wright (1869- 1959) het die idee van 'n "integrale ontwerp" aangehang, dit wil sê hy wou hê die argitek moes die meubels as onderdeel van die huis ontwerp, soos byvoorbeeld die veelhoekige meubels in die beroemde Hanna House in Kalifornië (1937), wat by onder meer die patrone van die vloere aangesluit het. In Skandinawië is daar veral met hout gewerk.

Alwar Alto (geb. 1898) het in 1932 'n stoel ontwerp waarvan een geboê stuk hout die sitting sowel as die rugleuning gevorm het. Na die Tweede Wêreldoorlog het Charles Eames (geb. 1907) en Eero Saarinen (1910-1961) die eksperimente met die moontlikhede van geboë hout voortgesit. Hulle ontwerpe is later in kunsvesel uitgevoer.

Kort na 1945 het goedkoper rottangmeubels steeds meer in swang gekom. Die binnenshuise versiering van die 20e eeu het steeds doeltreffender geword en lig en ruimte het beplande faktore geword. Te veel lig en te veel ruimte het egter in die sewentigerjare in veral Europa ŉ verlange na die geselligheid van "ouma se tyd" laat toeneem. Vertrekke het weer propvol meubels geword. Ou en antieke meubels het sterk in aanvraag geraak, en talle ou gebruiksvoorwerpe is dekoratief aangewend.

Suid-Afrika

In Suid-Afrika moet daar, soos in die meeste lande ter wêreld, 'n onderskeid getref word tussen die modemeubel en die sogenaamde nutsmeubel. Die nutsmeubel is meer dikwels in die huise van burgerlikes, en veral op die platteland, aangetref, terwyl die modemeubel al vroeg sy verskyning gemaak het in Kaapstad, die Kompanjiegeboue en in herehuise op die omliggende landgoedere, tot selfs by Stellenbosch en Franschhoek.

Europese invloed

Die heersende modes en style in Europa het 'n belangrike rol in die meubelgebruik en die meubelontwerp aan die Kaap gespeel. Aanvanklik is die meeste belangrike stukke waarskynlik ingevoer, terwyl noodsaaklike nutsmeubels hier te lande vervaardig is uit hout wat plaaslik beskikbaar was. Gedurende die 17e eeu het veral die Nederlandse, en in mindere mate die Duitse en Franse, agtergrond van die nedersetters aan die Kaap die deurslag in meubelsmaak en meubelmakery gegee.

Na 1800 het die Engelse modes in steeds toenemende mate 'n invloed op plaaslike meubelstyle gehad, maar daar was tog duidelike eienskappe wat die meubels tipies Suid-Afrikaans gemaak het. In Suid-Afrikaanse meubels onderskei kenners 4 meubelgroepe, naamlik bêre-, werk-, slaap- en sitmeubels. Stoele is die meeste gebruik, hulle het die vinnigste geslyt en moes eerste vervang word. Van die 3 groepe het sitmeubels dus die beste aanduiding gegee van die mode of stylverloop van meubels in 'n bepaalde tyd. Kaste, tafels en beddens het dus baie langer staties gebly in 'n huishouding. Om hierdie rede word die studie van meubelstyle in Suid-Afrika dikwels aan die hand van stoele gedoen.

Daar was aanvanklik verskillende faktore wat die voorkoms van meubels wat aan die Kaap vervaardig is, beïnvloed het. Daaronder het getel die plaaslike vakmanskap, die materiaal wat beskikbaar was, die doel waarvoor die meubelstuk gemaak is en die heersende mode in die moederlande. Omdat kommunikasie in daardie vroeë jare so stadig en swak was, moet daar altyd rekening gehou word met die feit dat modes en style aan die Kaap meestal 10 tot 15 jaar agter die van Europa was.

Die merendeel van die aanvanklike nedersetters het hoofsaaklik uit Nederland gekom en daarom het die eerste modemeubels die swaar, bonkige versierings gehad van die Barok, wat in daardie jare in Nederland nog in volle swang was. Die vorm van die meubels is gekenmerk deur swaar, stewige, soliede strukture. Baluster-, kurktrekkergedraaide of bal-en-kloupote was in gebruik, met H-, kruis- of reghoekige spanstukke (verbindings) tussen die pote.

Die versiering van die meubels was hoofsaaklik profilering aan die deure en frontons van kaste en aan tafel blaaie. In Europa is hierdie modestukke hoofsaaklik van Europese dennehout en eikehout vervaardig en net enkele spogstukke, waarvan ook ŉ aantal na die Kaap gekom het, was van ingevoerde houtsoorte soos ebbe, koromandel en palisander uit die Ooste gemaak. Meubels van Burmese kiaat was ook redelik algemeen. Benewens hierdie aanvanklik swaar barokmeubels het die meubelmakers aan die Kaap ook nog 'n ander voorbeeld gehad om na te volg, naamlik die van die Europese plattelandse meubels.

Hierdie plattelandse meubels het reeds die voorafgaande 200 tot 300 jaar dieselfde stylkenmerke getoon en is nie beïnvloed deur byvoorbeeld die prominente Barok-versierings nie. Die ontwerp het eenvoudige, skoon lyne gehad en 'n onderskeidende kenmerk was die feit dat hulle altyd uit materiaal wat regstreeks uit die omgewing beskikbaar was, vervaardig is. Voorbeelde van hierdie meubels het ook aan die Kaap aangekom en het 'n besliste invloed op die meubelontwerp uitgeoefen.

Dorpsmeubels en pioniersmeubels

Daar kan vandag in Suid-Afrika ŉ baie definitiewe onderskeid gemaak word tussen die sogenaamde dorps en stadsmeubels wat nie noodwendig almal modestukke was nie, en die vroeë plaasmeubels, wat dikwels ook pioniersmeubels genoem word. Die dorpsmeubels het dikwels beter vakmanskap vertoon en was bale groter en luukser en nie so maklik vervoerbaar nie soos die plattelandse meubels, waarvan die ontwerp en versiering baie eenvoudiger was en wat meer op maklike verpakking en vervoer ingestel was.

Die plattelandse meubels was dikwels die maaksel van die eienaar self, wat natuurlik nie noodwendig 'n geskoolde vakman was nie. Die plaasmeubels is deurgaans, soos in Europa, van hout gemaak wat in die onmiddellike omgewing voorgekom het (byvoorbeeld geelhout), terwyl dorpsmeubels eerder van spesiale en ingevoerde hout, of ten minste van hout uit 'n ander landstreek (stinkhout, mahonie) in Suid-Afrika, gemaak is. Volgens hierdie twee voorbeelde, aanvanklik die Barok en die min of meer tydelose plattelandse meubels, het skrynwerkers en kabinetmakers aan die Kaap gewerk.

'n Opvallende kenmerk van die Suid-Afrikaansvervaardigde meubels is dat hulle oor die algemeen baie stewiger en eenvoudiger as die meeste van hul Europese tyd- en stylgenote was. Hoewel dieselfde besondere houtsoorte uit die Ooste ook na die Kaap ingevoer is, het geelhout en stinkhout 'n belangrike rol gespeel. Inlegwerk (marqueterie) in die vorm van veelpuntige sterre uit ebbe en ivoor of uit ebbe en geelhout was in veral die vroeë Kaapse meubels gewild.

Fineerwerk (die gebruik om 'n dun lagie van 'n besonderse hout oor goedkoper soliede hout te plak), wat tydens die Barok baie gebruik is, het ook by sommige Kaapse meubelmakers ingang gevind. In Suid-Afrika is die swaar Barok ook spoedig vervang deur die meer speelse versierings van die Rococo. Die Franse Hugenote aan die Kaap was waarskynlik van die eerste meubelmakers wat met hierdie ligter, speelse styl geëksperimenteer het.

Hulle het veral gevind dat die plaaslike geel- en stinkhout hulle goed tot die fyner houtsneewerk leen, en natuurmotiewe soos diere en veral gekerfde krulle in die vorm van 'n skulp het op die plaaslike meubels begin verskyn. Hoewel die kerfwerk ligter en uitbundiger as die versierings van die Barok was, het dit die tipiese Europese kenmerk gehad dat dit asimmetries was.

Die houtsoorte wat vir modemeubels gebruik is, was ligter. Die stugheid van die Barok het begin verdwyn en daar was minder verbindings tussen die pote van tafels en stoele. Kabrioolpote (bokpoote) was baie gewild, die rug leunings van stoele was gerond en die armleunings is aangepas om ruimte te laat vir die vrolike, wye rompe wat ook aan die Kaap hoog mode was Die herleefde belangstelling in die Griekse en Romeinse kultuur het geleidelik, veral in Frankryk, aanleiding gegee tot 'n hele nuwe kunsrigting wat nie' net die argitektuur, die skilderkuns en die beeldhoukuns geraak het nie, maar ook die meubelstyle.

Teen die tagtigerjare van die 18de eeu, toe 'n Franse garnisoen hom aan die Kaap gevestig het om die Nederlanders te help om die Kaap teen moontlike aanvalle deur die Britte te beskerm, het die Neo-Klassisisme 'n belangrike stylrigting op byna alle gebiede, ook op die van die argitektuur en die meubelbedryf, aan die Kaap geword. Die nuwe styl het onmiddellik merkbaar geword in tafel- en stoelpote, wat 'n afgespitste vorm gekry het en soms met inlegwerk versier is. Die sitplekke van stoele het reguit kante gekry en 'n oopwerkruglat tussen die boonste en die onderste rugsport het baie gewild geword.

Die frontons van kaste is ook reg uit getrek. Die styl het veral met die eerste Britse besetting van die Kaap (1795) behoorlik posgevat. Die tweede Britse oorname (1806) sou ŉ groot invloed op die meubelkuns aan die Kaap hê. 'n Hele paar dinge het tegelyk gebeur. Die invoer van eksotiese houtsoorte uit die Ooste is gestaak. Net kiaat is nog ingevoer, maar dit is vir timmerwerk, en nie vir meubels nie, gebruik.

Heelwat meubels is uit Engeland ingevoer. Aanvanklik was dit bale duur, maar namate daar op groter skaal ingevoer is, het die pryse gedaal en kon meer mense in Kaapstad en omgewing dit bekostig. Vir 'n tydperk van byna 70 jaar is daar so te sê feitlik geen aandag aan modemeubels in die Kaapse meubelbedryf bestee nie. Die ingevoerde stukke, dikwels van swak gehalte, het die oorhand gehad.

Opbloei van die dorps- en pioniersmeubels

Die ingevoerde produkte het om verskillende redes nie die plattelandse distrikte bereik nie. Die boere was dikwels te arm om dit te bekostig en daar was ook nog geen behoorlike paaie om die vervoer van hierdie meubelstukke prakties te maak nie.

Die enigste oplossing was die plaaslike vervaardiging van (Kaapse) meubels in die plattelandse distrikte, en met verloop van byna drie generasies het daar 'n besondere eie Kaapse styl ontwikkel. 'n Magdom van hierdie meubels is gemaak, want die vraag na meubels het saam met die vinnige groei van die bevolking gestyg. Voorbeelde van hierdie meubels bestaan vandag nog en die stukke bevestig dat Europese style en patroonboeke wat vryelik aan die Kaap beskikbaar was, wel 'n rol gespeel het.

Op die verste grense van die Kolonie het daar ook meubels ontstaan wat deur die trekboere en veeboere self gemaak is. Hierdie pioniersmeubels toon weinig invloed van enige heersende styl, maar hul besondere eenvoud het aan hulle 'n skoonheid besorg wat hulle vandag uiters gesog maak. Meubelstukke wat in Europa en in Kaapstad lank al in gebruik was, soos die verskillende hangkaste en laaikaste, het vir hierdie mense weinig betekenis gehad. Die kis sou nog lank die belangrikste bêremeubel bly.

Dit is in die pioniershuisies en op die ossewaens waarmee hulle getrek het, gebruik. Die pioniersbeddens het opvoubare pote gehad en die raam het ook netjies agter in die wa gepas. Opklaptafels en voustoele het 'n belangrike rol gespeel. Terwyl die dorpsmeubels nog soms met satyn, brokaat, fluweel en leer gestoffeer is of rottangvlegwerk gehad het, is leerriempies vir die sittings van pioniersmeubels gebruik. Daar bestaan baie min inligting oor Suid-Afrikaanse meubelmakers en eers in 1981 is begin om 'n opname van Kaapse meubelmakers te maak.

Plaaslikvervaardigde Kaapse meubels uit verskillende houtsoorte, maar veral geel- en stinkhout, is vandag gesogte versamelstukke en gedurende die sewentigerjare het dit so hoogmode geword dat dit lonend was om namaaksels te vervaardig uit die beperkte stinkhout- en geelhoutvoorrade van vandag.

20e eeu

Na die Anglo-Boereoorlog het die meubelbedryf en die meubelontwerp in Suid-Afrika baie die patroon van die in Engeland en Europa gevolg. Art Nouveau, wat laat in die 19de eeu ontstaan het, het as kunsvorm 'n vroeë dood gesterf, maar in die meubelontwerp in Suid-Afrika was dit selfs van 1915 tot 1920 nog in die versiering van meubels merkbaar. Die kenmerkende, eenvoudig gestileerde tulp, ander blomme en blaarrank op die deure van hangkaste, op stoelleunings en op die panele van beddens se style het lank 'n bekende ontwerp gebly. Skandinawiese ontwerpe het in die vyftiger- en sestigerjare 'n sterk invloed gehad en daar is vandag waarskynlik nie meer van 'n werklik Suid-Afrikaanse meubelstyl sprake nie.