NG gemeente Petrusville

Die NG gemeente Petrusville is 'n meer as 130 jaar oue gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die Sinode van Noord-Kaapland en met sy middelpunt en kerkgebou op die Noord-Kaapse dorp Petrusville.

Petrusville se tweede NG kerkgebou, afgeneem in 1917.

Ds. Pieter Jan Albertus de Villiers, van 1884 tot 1897 Petrusville se eerste NG predikant. Daarna het hy die NG gemeente Hopetown, ook in die Noord-Kaap, sowat 20 jaar lank bearbei en laastens die NG gemeente Philipstown tot en met sy aftrede in 1927.

Ds. W.A. Alheit van die NG gemeente Colesberg het Petrusville getrou as konsulent bearbei van die stigting in 1881 tot die eerste leraar in 1884 bevestig is.

Ds. Charles Daniel Murray was van 1899 tot 1905 Petrusville se tweede predikant. Hy staan daarna in die NG gemeente Bloemfontein tot 1912, Parys tot 1927 en Pretoria tot 1943 toe hy aftree.

Ds. Andries Albertus van Schalkwyk was leraar hier van 1906 tot 1914. Hy bedien die gemeente De Aar as hul eerste predikant van 1914 tot 1928, waarna hy tot 1939 leraar van die NG gemeente Smithfield was en daarna saakgelastigde van die Kaapse Kerk.

Ds. Johannes Hubertus Loubser was leraar van Petrusville van 1951 tot 1953 toe hy na die NG gemeente Cambridge in Oos-Londen is waar hy gebly het tot sy aftrede op 4 Desember 1983. Hy was sy ordening in 1948 tot sy koms na Petrusville 1948 tot 1951 leraar van die NG gemeente Clarens.

Agtergrond

Die ontstaan van die plaaslike NG gemeente kan teruggevoer word na 1822 toe Petrus Jacobus van der Walt 'n gedeelte van die plaas Rhenosterfontein, wat in 1810 gekoop het, aan die Nederduitse Gereformeerde Kerk gestig het. (Die destydse P.K. le Roux-dam, sowat 7,5 km van hier, se huidige naam, die Vanderkloofdam, is ook van Van der Walt se naam afgelei.) Dis 'n ryk skaapboerderydistrik. Destyds was die naaste kerk aan dié omgewing dié van die NG gemeente Graaff-Reinet, sowat 300 km hiervandaan. Eers met die stigting van die NG gemeente Colesberg in 1826 het die kerk darem net-net binne 100 km van hier af gekom.

Dorp- en gemeentestigting

Dit was waarskynlik met die oog op die beter bearbeiding van die lidmate van die NG gemeente Philipstown in dié geweste dat sy twee seuns, wat die plaas by hul vader geërf het, 'n dorpie op die geskenkte grond uitgelê het en waarvan die eerste erwe in 1877 verkoop is. Die NG gemeente het die dorpsgrond eers in 1952 aan die munisipaliteit verkoop. Die nedersetting, 45 km noordoos van Philipstown en 10 km suid van die Oranjerivier is dan ook na Petrus van der Walt genoem. In 1879 is 'n noodkerk gebou en vanaf die gemeente se stigting in 1881 het hy in die plaaslike NG lidmate se behoeftes voorsien. Interessant is dat in die eerste noodkerk ook 'n ou vrygekoopte slaaf baie gereeld die dienste bygewoon het.

Eerste leraars

Die eerste konsulent was ds. W.A. Alheit van NG gemeente Colesberg wat die eerste kerkraadsvergadering in 1881 gehou het. Op dié vergadering is besluit 'n driemanskap sou die dorp bestuur. Eers jare later is 'n munisipaliteit gestig. Hy het die gemeente trou bearbei tot in 1884 toe prop. P.J.A. de Villiers as eerste leraar beroep is. Hy arbei in die gemeente tot in 1897 toe hy 'n beroep aanneem na Hopetown. In sy tyd is die kerkgebou (1893) en pastorie opgerig wat onderskeidelik £2 000 en £1 100 gekos het.

In 1899 is ds. De Villiers opgevolg deur prop. Charles Daniel Murray wat hier arbei tot in 1905 toe hy 'n beroep aanneem na die NG gemeente Bloemfontein. Hy was 'n vurige prediker en 'n groot sendingvriend. Hy het die eerste met sendingwerk hier begin. Verder was hy 'n groot kindervriend en het die talent gehad om te organiseer.

Die derde predikant agtereenvolgens wat sy evangeliebediening hier begin, is prop. A.A. van Schalkwyk, wat hier arbei tot in 1915. In Februarie 1915 word ds. L.P.J. Lochner hier bevestig, wat 'n volle 35 jaar in die gemeente staan tot sy aftrede in 1950. Dit was ds. De Villiers wat die aanvoorwerk moes doen. Hy was 'n goeie prediker en het die gemeente goed vooruit gehelp. Ds. A. A. van Schalkwyk het as opvolger van ds. Murray alles goed in stand gehou. Minsaam en vriendelik, het ook hy sy werk getrou gedoen. Hy was veral bekend om sy ernstige preke. Ds. Van Schalkwyk was omstreeks 1952 saakgelastigde van die N.G. Kerk in Kaapland.

Die eerste gekwalifiseerde orrelis en musiekonderwyser is ook in sy dienstyd aangestel, nl. mnr. P. van der Walt. Ds. Lochner, wat die langste die gemeente bedien het, was by uitnemendheid 'n Evangeliedienaar. Hy het die armes en krankes altyd baie gereeld besoek en sy kanselgebede, sowel as sy gebede by siekes en huisbesoek, was altyd ernstig.

Hoewel Petrusville maar altyd 'n klein nedersetting was, is die omgewing vrugbaar en daar pryk 'n mooi kerk wat in ds. Lochner se tyd gebou is (1928) en sitplek aan 800 bied. Aan die begin van 1951 is ds. J.H. Loubser as leraar verwelkom.

Enkele leraars

• Pieter Jan Albertus de Villiers, 1884 - 1897
• Charles Daniel Murray, 1899 - 1905
• Andries Albertus van Schalkwyk, 1906 - 1914
• Lambertus Petrus Lochner, 1915 - 1950, sy enigste gemeente
• Johannes Hubertus Loubser, 1951 - 1953
• Jan Petrus Gabriel Liebenberg, 1953 - 1957
• Floris Johannes Mostert, 1961 - 1964
• Johannes Nieuwoudt, 1974 - 1978

Bronne

• Albertyn, W. (red.). 1978. Amptelike Suid-Afrikaanse munisipale jaarboek. Pretoria: S.A. Vereniging van Munisipale Werknemers (nie-Politiek).
• Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• Potgieter, D.J. (ed.) 1974. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
• Olivier, ds. P.L. (samesteller). 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
• Raper, P.E. 1987. Dictionary of South African Place Names. Johannesburg: Lowry Publishers.

Eksterne skakels

• (af) Inligting oor die gemeente op die Sinode van Noord-Kaapland se webtuiste Geargiveer 4 September 2016 op Wayback Machine. URL besoek op 3 November 2014.