Paul Ricœur

Paul Ricœur (Valence, 27 Februarie 1913 – Châtenay-Malabry, 20 Mei 2005) was 'n Franse filosoof.

Paul Ricœur
Paul Ricœur
Gebore	(1913-02-27)27 Februarie 1913 Valence, Frankryk
Oorlede	20 Mei 2005 (op 92) Châtenay-Malabry, Frankryk
Nasionaliteit	Frankryk
Vakgebied	Fenomenologie, Hermeneutiek, Filosofie van aksie, Morele filosofie, Politieke filosofie, Taalfilosofie, Persoonlike identiteit, Narratiewe identiteit, Historiografie, Literêre kritiek, Antieke filosofie
Alma mater	Universiteit van Rennes
Bekend vir	Psigoanalise as 'n hermeneutiek van die onderwerp, teorie van die metafoor, metafore as "verdeelverwysings"
Beïnvloed deur	Husserl · Jaspers · Marcel · Gadamer · Dilthey · Kant · Hegel · Kierkegaard · Heidegger · Arendt · Levinas · Jakobson · Benveniste · Lavelle · Halbwachs · McKeon · Mounier
Invloed op	Jacques Derrida · Richard Kearney John Caputo · Maurice Merleau-Ponty Michel Henry · Cornelius Castoriadis · Don Ihde · Alasdair MacIntyre · Emmanuel Macron

Lewensloop

Ricœur kom uit 'n streng Protestantse familie. Sy ma het gesterf toe hy minder as twee jaar oud was, en sy pa is in 1915 oorlede tydens die Slag van die Marne. Hy is later deur sy tantes opgevoed. Tydens die Tweede Wêreldoorlog het hy 'n boek deur die Nazi-verbode filosoof Edmund Husserl in 'n gevangene-oorlogskamp vertaal. In 1948 word hy professor in Straatsburg en in 1956 by die Parys se Sorbonne. Vir baie bly sy naam gekoppel aan die berugte Paryse Mei-opstand van 1968. As rektor van die nuutgestigte universiteit van Nanterre het hy aanvanklik die protes van studente gesteun. In die media het hy die vasberadenheid van tradisionele universiteitsstrukture veroordeel. Nietemin is sy boodskap nie deur die 68'ers verstaan nie: vir radikale studenteleiers soos Daniël Cohn-Bendit was hy hoofsaaklik die man wat onluspolisie op die kampus toegelaat het. Hy het destyds baie ondersteuning gekry by die Katolieke Universiteit Leuven in België, waar hy in die Husserl-argief kon werk. In 1968 ontvang Ricœur 'n eredoktorsgraad van die Katolieke Universiteit van Nijmegen. Later was Ricœur ook 'n professor in Chicago en aan Yale-universiteit in die Verenigde State. Maar hy is ook in Parys heeltemal gerehabiliteer.

Betekenis

As 'n filosoof, het Ricœur veral bekend geword deur sy werke oor menslike vrye wil en die mens as 'n narratiewe wese. Alhoewel hy 'n uitgebreide en veelsydige oeuvre agterlaat, was hy nooit 'n mode denker soos Jacques Lacan, Jean-Paul Sartre of Jacques Derrida nie. Daar is min wat Ricœur nie oor gedink het of geskryf het nie: hy het aktuele gebeurtenisse as rou materiaal gebruik. In 'n uitgebreide artikel in die Franse koerant Le Monde het hy homself uitgespreek teen die teorie van voorkomende oorlogvoering van president George W. Bush. Ricœur het dikwels gewonder hoe die mens as etiese wese kan optree en volle verantwoordelikheid vir sy optrede kan neem. Ricœur het bewys dat hy 'n meester is, veral in die vereniging van verskillende filosofiese tradisies, fenomenologie, hermeneutiek, strukturalisme en analitiese filosofie.

Ricœur het 'n groot invloed gehad op teoloë wat gepraat het oor geloof in 'n sekulariseerde, postmoderne samelewing. Hulle het dikwels die konsep van 'n "tweede naïwiteit " gebruik, waarvan Ricœur die uitvinder is. Dit kan beskryf word as 'n oortuiging wat die kritiek op ateïsme oortref, die eerste naïwiteit van die letterlikheid van geloof en ongeloof, sodat 'n ervaring van God moontlik word waar daar weer sprake is van egte wonder kan wees. "Dit is 'n herleefde geloof wat nie meer naïef is nie, want dit is getoets deur die kritiek op ateïsme en het hierdie kritiek positief verwerk en geïntegreer," het Leuven professor in die sielkunde van godsdiens Dirk Hutsebaut gesê.

Publikasies

'n Keuse uit Ricœurs se uitgebreide werke:

• Gabriel Marcel et Karl Jaspers, 1948.
• Philosophie de la volonté, 1950-1960, in drie dele
• Histoire et vérité, 1955.
• La symbolique du mal, 1960.
• De l’Interprétation. Essai sur Freud, 1965. Konfrontasie van sy eie leer oor simboliek en hermeneutiese denke met die sieninge van Sigmund Freud
• Le conflict des interprétations. Essais d’herméneutique, 1969.
• La métaphore vive, 1975.
• Temps et récit I, 1983.
• Temps et récit II, 1984.
• Soi-même comme un autre, 1990.
• Réflexion faite. Autobiographie intellectuelle, Parijs, Esprit, 1995.
• La Critique et la Conviction. Entretiens avec François Azouvi et Marc de Launay, Parijs, Calmann-Lévy, 1995.
• Le juste, I, Parijs, Esprit, 1995.
• L'idéologie et l'utopie, Parijs, Le Seuil, 1997.
• Amour et justice, PUF, 1997.
• Autrement. Lecture d’Autrement qu'être ou Au-delà de l'essenced’Emmanuel Levinas, PUF 1997.
• (met Jean-Pierre Changeux): Ce qui nous fait penser, Parijs, Odile Jacob, 1998.
• (avec André LaCocque): Penser la Bible, Parijs, Le Seuil, 1998.
• Lectures. Tome I : Autour du politique, Parijs, Seuil, 1999 ISBN 2-02-036488-3 ; ISBN 978-2-02-036488-1
• Lectures. Tome II : La contrée des philosophes, Parijs, Seuil, 1999 ISBN 2-02-038980-0 ; ISBN 978-2-02-038980-8
• Lectures. Tome III : Aux frontières de la philosophie, Parijs, Seuil, 1999 ISBN 2-02-085502-X ; ISBN 978-2-02-085502-0
• La mémoire, l'histoire, l'oubli, Parijs, Le Seuil, 2000.
• L'herméneutique biblique, Parijs, Le Cerf, 2000.
• Le juste, II, Parijs, Esprit, 2001.
• Parcours de la reconnaissance. Trois études, Parijs, Stock, 2004.
• Sur la traduction, Bayard, 2004.
• Écrits et conférences. Tome I : Autour de la psychanalyse, Parijs, Seuil, 2008.
• Écrits et conférences. Tome II : Herméneutique, Parijs, Seuil, 2010.

Vertalings in Nederlands

• Sexualiteit : het menselijk leven als sexueel bestaan, een onderzoek naar alle aspecten van een probleem waarvoor de mens van deze tijd zich gesteld ziet, 1960.
• Politiek en geloof : essays, 1968.
• Symbolen van het kwaad (1970), Het kwaad : een uitdaging aan de filosofie en aan de theologie, 1992.
• Politiek en geloof : essays van Paul Ricoeur, 1970.
• Wegen van de filosofie : structuralisme, psychoanalyse, hermeneutiek, 1970.
• Kwaad en bevrijding : filosofie en theologie van de hoop : hermeneutische artikelen, (1971).
• Het probleem van de grondslagen van de moraal, 1995.
• Tekst en betekenis : opstellen over de interpretatie van literatuur, 1991.

Notas

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.