Tradisionele Afrika-medisyne

Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie.
Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word.

Tradisionele Afrika-medisyne is 'n versameling praktyke wat inheemse kruie en spiritualiteit behels, en tipies waarsêers, vroedvroue en kruiedokters in sluit. Praktisyns van tradisionele medisyne beweer dat hulle verskillende toestande kan genees soos kanker, psigiatriese afwykings, hoë bloeddruk, cholera, die meeste geslagsiektes, epilepsie, asma, ekseem, koors, angs, depressie, prostaathiperplasie, urienweginfeksies, jig, en genesing van wonde en brandwonde en selfs ebola.[1][2]

Tradisionele medisyne

Diagnose word op spirituele wyse bereik en 'n behandeling word voorgeskryf, wat meestal bestaan ​​uit 'n kruiemiddel wat nie net genesingsvermoëns nie, maar ook simboliese en geestelike betekenis het. Daar is die oortuiging dat siekte nie afkomstig is van toevallige voorvalle nie, maar deur geestelike of sosiale wanbalans veroorsaak word. Dit verskil grootliks van moderne wetenskaplike medisyne, wat tegnies en analities gebaseer is. In die 21ste eeu bly moderne farmaseutiese en mediese prosedures ontoeganklik vir die groot meerderheid in Afrika weens hul relatiewe hoë koste en konsentrasie van gesondheidsfasiliteite in stedelike gebiede.

Voor die totstandkoming van wetenskapgebaseerde medisyne was tradisionele medisyne die oorheersende mediese stelsel vir miljoene mense in Afrika, maar die koms van die Europeërs was 'n merkbare keerpunt in die geskiedenis van hierdie tradisie en kultuur.[3] Kruiemedisyne in Afrika word oor die algemeen nie voldoende nagevors nie, en word swak gereguleer.[4] Daar is 'n gebrek aan die gedetailleerde dokumentasie van die tradisionele kennis, wat meestal mondeling oorgedra word.[5] Ernstige nadelige gevolge kan ontstaan ​​as gevolg van verkeerde identifikasie of verkeerde gebruik van genesende plante.[1]

Geskiedenis wysig

Koloniale tydperk wysig

Die wetenskap het in die verlede metodes van tradisionele kennis as primitief en agterlik beskou.[6] Onder koloniale bewind is tradisionele geloofsgenesers verban omdat hulle deur baie nasies gesien as mense wat heksery en toorkuns beoefen. Hulle is deur die koloniale owerhede onwettig verklaar wat 'n oorlog teen aspekte van die inheemse kultuur wat as heksery beskou word bewerkstellig het. Gedurende hierdie tyd is pogings ook aangewend om die verkoop van kruie medisyne te beheer.[1] Nadat Mosambiek in 1975 onafhanklik geword het, het hulle waarsêers na genesingskampe gestuur as 'n poging om tradisionele medisyne te beheer. Namate kolonialisme en Christendom deur Afrika versprei het, het kolonialiste algemene hospitale gebou, en Christen-sendelinge het privaat hospitale gebou met die hoop om wydverspreide siektes te bekamp. Weinig is gedoen om die wettigheid van hierdie praktyke te ondersoek, aangesien baie buitelanders van mening was dat die inheemse mediese praktyke heidens en bygelowig was en dat dit slegs op die regte manier reggestel kon word deur Westerse metodes te erf.[7] In tye van konflik was opposisie veral sterk omdat mense meer geneig is om na die bonatuurlike te kyk vir ondersteuning.[1] Gevolglik het dokters en gesondheidspraktisyns in die meeste gevalle voortgegaan om tradisionele praktisyns te vermy, ondanks hul bydrae om aan die basiese gesondheidsbehoeftes van die bevolking te voorsien.[6]

Moderne periode wysig

 
Verkoper van medisinale plante

In later jare het die behandelings en middels wat in tradisionele medisyne in Afrika gebruik word meer aandag van navorsers in die wetenskap verkry. Ontwikkelende lande het begin te besef hoe hoog die koste van moderne gesondheidsorgstelsels en die nodige tegnologieë is en Afrika se afhanklikheid daaraan.[6] As gevolg hiervan is daar belangstelling uitgespreek in die integrasie van tradisionele medisyne in die nasionale gesondheidsorgstelsels van die kontinent. 'n Voorbeeld van hierdie benadering is die 48-bed hospitaal in KwaMhlanga, wat tradisionele metodes uit Afrika met Westerse genesingsmetodes kombineer, maar het ook gediskrediteerde metodes soos homeopatie, iridologie en sommige tradisionele Asiatiese medisyne ingesluit.[1]

Diagnose wysig

Die diagnoses en behandeling in tradisionele medisyne in Afrika is baie afhanklik van geestelike aspekte, dikwels gebaseer op die oortuiging dat gekombineerde sielkundige en spirituele aspekte voor mediese aspekte aangespreek moet word. In die kulture in Afrika word geglo dat "niemand siek word sonder voldoende rede nie." Praktisyns van tradisionele medisyne kyk na die "wie" eerder as die "wat" as hulle die oorsaak en genesing van 'n siekte opspoor, en die antwoorde wat gegee word is afkomstig van die kosmologiese oortuigings van die mense.[7]

Eerder as om na die mediese of fisiese redes agter 'n siekte te soek, probeer tradisionele genesers om die hoof oorsaak daarvan te bepaal, wat vermoedelik spruit uit 'n gebrek aan balans tussen die pasiënt en hul sosiale omgewing of die geestelike wêreld en nie toegeskryf word aan natuurlike oorsake nie.[1] Natuurlike oorsake word eintlik glad nie as "natuurlik" gesien nie, maar wel manipulasies deur geeste of die gode. Daar word byvoorbeeld gesê dat siekte soms toegeskryf word aan skuld deur die persoon, gesin of dorp vir 'n sonde of morele mislukking. Die siekte sou dus spruit uit die misnoeë van die gode as gevolg van 'n oortreding van die universele morele wet.[7] Volgens die tipe wanbalans wat die individu ervaar sal 'n toepaslike genesingsplant gebruik word, wat waardeer word vir die simboliese en spirituele belang daarvan sowel as die medisinale effek daarvan.[1]

As iemand siek word gebruik 'n tradisionele praktisyn inkantasies om 'n diagnose te maak. Daar word gedink dat inkantasies die indruk skep van mistieke en kosmiese verbande. Waarsêery word tipies gebruik as die siekte nie maklik geïdentifiseer word nie, anders kan die siekte vinnig gediagnoseer word en 'n remedie gegee word. As waarsêery nodig is, sal die praktisyn die pasiënt aanraai om 'n waarsêer te raadpleeg wat verdere diagnose en genesing kan gee. Kontak met die geesteswêreld deur waarsêery vereis dikwels nie net medikasie nie, maar ook opofferings.[7]

Behandelings wysig

Tradisionele praktisyns gebruik 'n wye verskeidenheid behandelings, wat wissel van "towerkuns" tot biomediese metodes soos vas en dieet, kruieterapie, massering en chirurgiese prosedures.[6]

Voorbeelde sluit in:

  • Vir migraine, hoes en absesse word 'nat-geuttrekterapie' gebruik waarna 'n kruie salf toegedien word met kruie-opvolgmiddels. Sommige kulture vryf ook warm kruie-salf oor die ooglede van die pasiënt om hoofpyn te genees.
  • Malaria word behandel deur beide die drink en die stoom van 'n kruiemengsel. Koors word gereeld met 'n stoombad behandel.
  • Braking word veroorsaak in 'n poging om siektes te genees. Byvoorbeeld, rou beesvleis word in die drank van 'n alkoholiese persoon geweek om braking en naarheid te veroorsaak en daardeur alkoholisme te behandel.
  • Diere word soms gebruik om die siekte daarna oor te dra of vir die vervaardiging van medisyne.
  • Jig en rumatiek word behandel met die vet van 'n slang. Borspyne word behandel deur die vet op die vel van die pasiënt te vryf.[7]

Ongeveer 60%-80% van die mense in Afrika vertrou op tradisionele middels om hulself teen verskillende siektes te behandel.[5][8] In 'n sistematiese oorsig word beraam dat bykans 60% van die algemene bevolking in Afrika suid van die Sahara tradisionele en komplementêre medisyneprodukte vir hulself en hul diere gebruik.[9][10] Byvoorbeeld, oorlewendes van ebola in Sierra Leone het gesê dat hulle tradisionele en komplementêre medisyne alleen of saam met konvensionele medisyne gebruik.[11]

Medisinale plante wysig

 
'n Carduus tenuiflorus-plant
 
'n Tulbaghia violacea-plant
 
'n Cannabis sativa-plant

Daar is baie plante in Afrika wat vir medisinale doeleindes gebruik kan word en meer as 4000 plant spesies word in die tropiese gebiede as medisinale plante gebruik.[12] Medisinale plante word gebruik in die behandeling van baie siektes, en is van toenemende belang is vir Westerse samelewings. Plante word dikwels gekies oor hul simboliese en geestelike betekenis. Byvoorbeeld, blare, sade en takkies wat wit, swart en rooi is, word veral gesien as simbolies of daar word geglo dat hulle spesiale of tower-eienskappe besit.[1]

'n Studie, getiteld "ACE Inhibitor Activity of Nutritive Plants in Kwa-Zulu Natal", is gedoen deur Irene Mackraj en S. Ramesar, albei van die Departement Fisiologie en Fisiologiese Chemie; en H. Baijnath van die Departement Biologiese en Bewaringswetenskappe; Universiteit van KwaZulu-Natal, Durban. Die doel was om die doeltreffendheid van 16 plante wat in die KwaZulu-Natal-streek groei te ondersoek. Hulle het tot die gevolgtrekking gekom dat agt plantekstrakte waarde kan hê vir die behandeling van hipertensie, met Tulbaghia violacea die potensieel mees effektief van die agt.[13]

Voorbeelde van ongetoetste tradisionele gebruike van plaaslike plante sluit in:

  • Die Pedi-mense naby Grahamstad gebruik tradisionele plante en onkruid as alternatiewe medikasie.[14]
  • Die vars blare van Cannabis sativa word in 'n afkooksel gemaak wat drie keer per dag geneem word om asma te behandel. Dit word ook as stoom gebruik. In ander dele van Suid-Afrika word dit gebruik om brongitis, hoofpyn, kraampyn en hipertensie te behandel.[14]
  • Carduus tenuiflorus word gebruik om gif of siektes van 'n siek persoon te onttrek. Daar word geglo dat die plant die oorsaak van die siekte op sigself uitsuig.

Spiritualiteit wysig

Sommige genesers gebruik gelukbringers, inkantasies en towerspreuke in hul behandelings. Byvoorbeeld, daar is die oortuiging onder die Ibos van Nigerië dat medisynemans van 'n afstand iets in 'n persoon kan "inplant" om hulle siekte te veroorsaak. Om die kwaadaardige voorwerp te verwyder is 'n tweede medisyneman gewoonlik nodig wat dit dan verwyder deur 'n insnyding in die pasiënt te maak. Die Ibos glo dat psigokinetiese prosesse (om 'n fisiese stelsel sonder fisieke interaksie te beïnvloed) by hul towerkuns betrokke is. Simpatieke towerkuns, waarin 'n model van die slagoffer gemaak word en, daar word geglo, dat aksies wat op die model uitgevoer word aan die slagoffer oorgedra word op 'n manier soortgelyk aan die bekende voedoe-pop, word ook gebruik.[7]

In kulture in Afrika word die genesingsdaad beskou as 'n godsdienstige handeling en daarom probeer die genesingsproses dikwels 'n beroep op God (wie die siekte toegedien het) te doen om 'n genesing te bied. Mense in Afrika het 'n godsdienstige wêreldbeskouing wat hulle laat glo in die goddelike ingryping in genesing en baie genesers verwys na 'n "oppergod" as die bron van hul genesingskrag.[7]

Byvoorbeeld, die !Kung-stam van die Kalahariwoestyn glo dat die groot God Hishe alle dinge geskep het en daarom alle siektes en dood beheer. Hishe verleen egter mistieke magte aan sekere mans om siekte te genees. Hishe stel homself voor aan die mans in drome en hallusinasies en gee hulle raad oor medisyne en genesende krag. Hulle glo dat omdat hierdie god vrygewig genoeg is om hierdie mag aan die mans te gee, word daar van hulle verwag om vryelik genesing te beoefen. Die !Kung se "medisynemans" voer 'n stamdans uit om 'n gennesing te bewerkstellig.[7]

Praktisyns van tradisionele medisyne wysig

Baie praktisyns van tradisionele medisyne is mense sonder formele opleiding wat kennis ontvang het van medisinale plante en die uitwerking daarvan op die menslike liggaam deur hul voorouers.[1] Hulle neem 'n persoonlike betrokkenheid by die genesingsproses en probeer om die terapeutiese kennis 'n geheim te hou.[6]

Die praktisyns spesialiseer in spesifieke gebiede soos kruie of geestelike genesing as waarsêers of 'n kombinasie van albei. Daar is ook tradisionele beenbesetters en vroedvroue.[6] Kruiedokters is gewild in Afrika, met 'n ontluikende kruiemark in Durban wat na bewering tussen 700,000 en 900,000 handelaars per jaar uit Suid-Afrika, Zimbabwe en Mosambiek lok. Kleiner handelsmarkte bestaan in feitlik elke gemeenskap.[1] Vroedvroue gebruik ook inheemse plante tydens geboortes. Genesers in Afrika beskryf en verduidelik siekte "in terme van sosiale interaksie en handel volgens die oortuiging dat godsdiens alle aspekte van die menslike bestaan deurdring."[6]

Betaling wysig

Tradisionele genesers word beloon vir hul dienste, maar die betaling hang af van die effektiwiteit van 'n behandeling en hulle vra nie betaling voordat die behandeling gegee is nie. Dit is 'n ander rede waarom baie tradisionele genesers verkies is bo Westerse dokters wat betaling benodig voordat die pasiënt die effektiwiteit van die behandeling beoordeel het.[15] Die betaalmetodes het met verloop van tyd verander, en baie praktisyns vra nou om geldelike betaling, veral in stedelike omgewings.[6]

Opleiding wysig

Sommige genesers is pasiënte wat besluit om genesers te word nadat hulle behandel is. Ander glo dat hulle deur die "geeste" geroep word. Nog ander kry hul kennis van hul ouers aan hulle oorhandig. Sommige gemeenskappe glo dat die genesers opgelei is om die menslike en bonatuurlike wêreld te bemiddel en sodoende die sogenaamde "geestelike krag" in hul genesingsprosesse te gebruik.[7]

Belangrikheid wysig

In Afrika speel die belangrikheid van tradisionele genesers en middels wat van inheemse plante gemaak is, 'n belangrike rol in miljoene mense se lewens. Volgens die Internasionale Ontwikkelingsnavorsingsentrum is die aantal mense wat hierdie dienste gereeld vir primêre gesondheidsorg gebruik, tot 85% in Afrika suid van die Sahara. Die tradisionele praktisyns is veel meer as die dokters wat deur universiteite opgelei is in alle Afrikalande.[12]

Medisyne en behandelings wat Westerse farmaseutiese ondernemings vervaardig is gewoonlik veels te duur en is nie voldoende beskikbaar vir die meeste mense in Afrika nie. Baie gemeenskappe in Afrika op die platteland kan nie die hoë prys van farmaseutiese produkte bekostig nie en kan dit nie maklik bekom nie, selfs al is dit bekostigbaar; daarom is tradisionele genesers hul enigste uitweg tot mediese hulp.[12]

Vroue en tradisionele medisyne in Afrika wysig

Vroue in Afrika-lande suid van die Sahara is bykans heeltemal verantwoordelik vir huishoudelike werk in hul huishoudings en het dikwels 'n groter risiko vir siektes en armoede as mans en minder beheer oor hul daaglikse lewens as mans. 'n Studie het bevind dat vrouens swak gesondheid aan bonatuurlike, bose magte toegeskryf het en dat siekte gesien word as 'n vorm van straf deur geeste.[16] In 'n ander studie, wat deur Mill (2001) gedoen is, is die MIV/vigs-epidemie in Ghana ondersoek. Vroue het MIV/vigs geïdentifiseer met verkeerde gedrag, soos “prostitusie, promiskuïteit en buite-egtelike verhoudings”, of op reis na gebiede buite die gemeenskap.[16]

Hierdie vroue verduur moeilike toestande en 'n tradisionele geneser speel 'n instrumentele rol in hul daaglikse lewens deur gerieflike gesondheidsorg binne die gemeenskap aan die plattelandse gemeenskappe te bied. Moderne medisyne is gewoonlik nie so toeganklik in die gebiede nie en ook is baie duurder. Ouer plattelandse vroue is veral geneig om tradisionele genesers in hul gemeenskappe te besoek. Daar is gevind dat jonger vroue en die verstedelikes afstand doen van die gebruik van tradisionele genesers.

Berhane et al. (2001) het 'n groep vroue in 'n streek van Ethiopië, waar MIV teenwoordig was, bestudeer. Hierdie vroue het die teenwoordigheid van MIV in die plattelandse dorpe verwerp en beweer dat dit 'n stedelike siekte is. Nietemin, was MIV wel teenwoordig in die gemeenskappe van Ethiopië waar die studie uitgevoer is. Hierdie vroue het egter ook beweer dat hul gemeenskappe nie voorkomende maatreëls voorgestaan ​​het nie, maar eerder 'n siekte behandel het sodra dit teenwoordig was.[16]

Die moderne dokters het die tradisionele genesers gekritiseer oor hul behandeling van MIV/vigs en in besonder die gebruik van sekere kruiebehandelings. Volgens Edward Mills word kruiemiddels gebruik as 'n terapie vir MIV-simptome soos "dermatologiese afwykings, naarheid, depressie, slapeloosheid en swakheid." Sommige van hierdie middels was voordelig, maar die kruie-behandeling, hypoksis en sutherlandia, kan pasiënte bloodstel aan "antiretrovirale behandelingsmislukking, virale weerstand, of toksisiteit teen die medisyne."[17] Peltzer et al het ook bevind dat 'n belangrike probleem met kruiemedisyne wat in tradisionele medisyne gebruik word, is dat wanneer 'n pasiënt besluit om naas 'n tradisionele geneser 'n dokter te sien, hulle nie altyd noem dat hulle 'n kruiemiddel neem nie. Kruiemedisyne kan interaksie hê met moderne medisyne wat deur 'n dokter voorgeskryf word om MIV te behandel en kan die pasiënt negatief beïnvloed. Peltzer noem dat dit “effektief is in die verbetering van simptome, maar dat daar in die algemeen geen noemenswaardige effek op antivirale of immuniteitsverbetering onder die kruie gesien is nie” vir die behandeling van MIV. Omdat MIV so 'n vlugtige siekte is, is dit noodsaaklik om die immuniteit van die pasiënt te verhoog en nie net simptome te verlig nie. Daar is ook etiese kwessies en alledaagse probleme soos onhigiëniese praktyke wat deur tradisionele genesers gebruik word.[18]

Aangesien tradisionele medisyne nie 'n vroeë opsporingsmetode het nie, word aansteeklike siektes dikwels onbewustelik versprei.[19] In Afrika suid van die Sahara het byvoorbeeld 3,1 miljoen mense wat met MIV besmet is eksponensieel gegroei tot 25,4 miljoen in 2004.[19] Die patriargale kultuur wat tradisionele huwelike in landelike gebiede definieer, verklaar ook dat vroue nie toegelaat word om veilige seks met hul maat te bespreek en te beoefen nie. Hierdie patriargale tradisionele Suid-Afrikaanse kultuur, wat vroulike seksualiteit onder manlike beheer plaas, lei daartoe dat vroue in die plateland aan 'n groter risiko vir MIV blootgestel word.[20]

Verhouding met moderne Westerse medisyne wysig

 
'n Winkel in Dar-es-Salaam wat tradisionele kruiemedisyne verkoop

Voor die totstandkoming van wetenskapgebaseerde medisyne was tradisionele medisyne die oorheersende mediese stelsel vir miljoene mense in Afrika, maar die koms van die Europeërs was 'n merkbare keerpunt in die geskiedenis van hierdie antieke tradisie en kultuur.[3] Alhoewel moderne wetenskaplike medisyne in ontwikkelde lande suksesvol is, het dit nie dieselfde impak in baie van die onderontwikkelde lande in Afrika nie.[6]

Daar is baie redes waarom die Westerse mediese stelsel nie so effektief in Afrika was soos in meer ontwikkelde wêrelddele nie. Vir baie Afrikane is hospitale en mediese fasiliteite moeilik om te bereik. Met groot dele van die land en swak pad- en vervoerstelsels moet baie inheemse Afrikane te voet groot afstande reis om hulp te kry. Sodra hulle daar aankom, word daar gereeld van hulle verwag om gereeld in die ry te wag, veral in stedelike gebiede, aangesien die gebrek aan klinieke en hulpbronne te veel druk veroorsaak. Daar word dikwels nie aan die pasiënt vertel wat die oorsaak van hul siekte of baie inligting daaroor is nie, en hulle het dus geen manier om dit te voorkom of voor te berei nie. Die gebruikte tegnologie is gewoonlik van swak gehalte, wat die kwaliteit van die behandeling beïnvloed. Moderne medisyne kan ook te duur wees vir die gemiddelde Afrikaan om dit te bekostig, wat dit vir hulle moeilik maak om behoorlike sorg te ontvang. Laastens verwyder die moderne medisyne inheemse Afrikaners uit die kultuur en tradisie en dwing dit hulle tot 'n omgewing waarin hulle nie gemaklik is nie, weg van hul familie en tradisies wat vir hulle uiters belangrik is. Hulle kry nie die 'geestelike genesing' wat hul kultuur en tradisionele ideologie benodig nie.[6]

Daar is egter belangstelling in die uitwerking van sommige medisinale plante in Afrika. "Die farmaseutiese industrie het tradisionele medisyne beskou as 'n bron vir die identifisering van bio-aktiewe middels wat gebruik kan word in die bereiding van sintetiese medisyne."[6] Farmaseutiese nywerhede ondersoek die medisinale effekte van die algemeenste en algemeen gebruikte plante om in dwelmmiddels te gebruik.

Effektiwiteit wysig

Kruiemedisyne in Afrika word oor die algemeen nie voldoende nagevors nie, en word swak gereguleer.[4] Daar is 'n gebrek aan die gedetailleerde dokumentasie van die tradisionele kennis, wat meestal mondeling oorgedra word.[5]

Veiligheid wysig

'n Klein persentasie medisinale plante in Suid-Afrika is ondersoek vir toksiese effekte.[10] Die moontlike nadelige gevolge van Suid-Afrikaanse tradisionele medisyne word nie goed gedokumenteer nie; daar was beperkte navorsing oor mutageniese eienskappe en kontaminasie van swaar metale.[21] Ernstige nadelige gevolge, selfs die dood, kan die gevolg wees van verkeerde identifikasie of die misbruik van genesende plante. Byvoorbeeld, verskillende aalwynplante word algemeen in tradisionele medisyne gebruik, maar sommige variëteite, soos Aloe globuligemma, is giftig en kan die dood veroorsaak.[1] Gegewe die eise van die plaaslike bevolking aan die gebruik van tradisionele medisyne, word voorgestel dat Suid-Afrikaanse mediese skole mediese studente moet inlig oor tradisionele, aanvullende en alternatiewe medisyne en die moontlike konflikte en interaksies met moderne medisyne.[22]

Verwysings wysig

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Helwig, David (2005). "Traditional African medicine". Gale Encyclopedia of Alternative Medicine (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Julie 2016. Besoek op 20 Mei 2020.
  2. A folk remedy for killer Ebola (Engels) (27 September 1999). Argief geskep van die oorspronklike op 2 Desember 2013. URL besoek op 22 Mei 2020.
  3. 3,0 3,1 Abdullahi, AA (2011). "Trends and Challenges of Traditional Medicine in Africa". African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines (in Engels). 8 (5S): 115–23. doi:10.4314/ajtcam.v8i5S.5. ISSN 0189-6016. PMC 3252714. PMID 22754064.
  4. 4,0 4,1 Mills E, Cooper C, Seely D, Kanfer I (2005). "African herbal medicines in the treatment of HIV: Hypoxis and Sutherlandia. An overview of evidence and pharmacology". Nutrition Journal (in Engels). 4: 19. doi:10.1186/1475-2891-4-19. PMC 1156943. PMID 15927053.
  5. 5,0 5,1 5,2 van Wyk, Ben-Erik; van Oudtshoorn, Bosch; Gericke, Nigel (1999). Medicinal Plants of South Africa (in Engels). Pretoria: Briza Publications. ISBN 978-1-875093-37-3.
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 Conserve Africa (4 Mei 2002). "Africa: Overview on Medicinal Plants and Traditional Medicine". Conserve Africa (in Engels). Pambazuka News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 September 2015. Besoek op 20 Mei 2020.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Onwuanibe 1979
  8. WHO Traditional Medicine Strategy (Engels). WHO (2002). URL besoek op 21 Mei 2020.
  9. James, PB; et al. (2018). "Traditional, complementary and alternative medicine use in Sub-Saharan Africa: a systematic review". BMJ Global Health. 3 (5): e000895. doi:10.1136/bmjgh-2018-000895. PMC 6231111. PMID 30483405.
  10. 10,0 10,1 McGaw, L.J.; Eloff, J.N. (2008). "Ethnoveterinary use of southern African plants and scientific evaluation of their medicinal properties". Journal of Ethnopharmacology (in Engels). 119 (3): 559–574. doi:10.1016/j.jep.2008.06.013. ISSN 0378-8741. PMID 18620038.
  11. James, Peter (2019). "Utilisation of and Attitude towards Traditional and Complementary Medicine among Ebola Survivors in Sierra Leone". Medicina (in Engels). 55 (7): 387. doi:10.3390/medicina55070387. PMC 6681324. PMID 31323758.
  12. 12,0 12,1 12,2 Stanley, Bob (13 Februarie 2004). "Recognition and Respect for African Traditional Medicine". Canada's International Development Research Centre (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2005. Besoek op 22 Mei 2020.
  13. "Traditional African Medicines May Hold Potential for Treating High Blood Pressure". The Medical News (in Engels). AZoM.com Limited. 2 Mei 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2020. Besoek op 22 Mei 2020.
  14. 14,0 14,1 Dold, A. P.; Cocks, M. L. (September 2000). "The medicinal use of some weeds, problem and alien plants in the Grahamstown and Peddie districts of the Eastern Cape, South Africa" (PDF). South African Journal of Science (in Engels). 96: 467–473. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 24 November 2020. Besoek op 22 Mei 2020.
  15. Mokaila, Aone (2001). Traditional Vs. Western Medicine-African Context (Engels). Drury University, Springfield, Missouri. Argief geskep van die oorspronklike op 14 September 2006. URL besoek op 22 Mei 2020.
  16. 16,0 16,1 16,2 Nelms, Linda W.; Gorski, June (29 Junie 2016). "The Role of the African Traditional Healer in Women's Health". Journal of Transcultural Nursing (in Engels). 17 (2): 184–189. doi:10.1177/1043659605285411.
  17. Mills E, Cooper C, Seely D, Kanfer I (2005). "Traditional African medicine in the treatment of HIV". The Lancet Infectious Diseases (in Engels). 5 (8): 465–467. doi:10.1016/S1473-3099(05)70172-9.
  18. Peters EJ, Immananagha KK, Essien OE, Ekott JU (2004). "Traditional Healers' Practices and the Spread of HIV/AIDS in South Eastern Nigeria". Tropical Doctor (in Engels). 34 (2): 79–82. doi:10.1177/004947550403400206. ISSN 0049-4755. PMID 15117130.
  19. 19,0 19,1 Nyika, Aceme (2007). "Ethical and Regulatory Issues Surrounding African Traditional Medicine in the Context of Hiv/Aids". Developing World Bioethics (in Engels). 7 (1): 25–34. doi:10.1111/j.1471-8847.2006.00157.x. ISSN 1471-8731.
  20. Thege, Britta (Desember 2009). "Rural black women's agency within intimate partnerships amid the South African HIV epidemic". African Journal of AIDS Research (in Engels). 8 (4): 455–464. doi:10.2989/AJAR.2009.8.4.9.1046. ISSN 1608-5906. PMID 25875709.
  21. Street, R.A.; Stirk, W.A.; Van Staden, J. (2008). "South African traditional medicinal plant trade—Challenges in regulating quality, safety and efficacy". Journal of Ethnopharmacology (in Engels). 119 (3): 705–710. doi:10.1016/j.jep.2008.06.019. ISSN 0378-8741. PMID 18638533.
  22. Chitindingu E, George G, Gow J (2014). "A review of the integration of traditional, complementary and alternative medicine into the curriculum of South African medical schools". BMC Medical Education (in Engels). 14 (1): 40. doi:10.1186/1472-6920-14-40. ISSN 1472-6920. PMC 3939811. PMID 24575843.

Bibliografie wysig