Albert Zinn

Ds. Albert Nicolaas Wasselaar Zinn (Tulbagh, 9 Maart 1838 - Beaufort-Wes, 15 November 1866) was die derde leraar van die NG gemeente Beaufort-Wes, die enigste gemeente van sy kort bediening van sowat vier jaar in die Nederduitse Gereformeerde Kerk.

Albert Zinn
Ds. Zinn op Beaufort-Wes
Naam	Albert Nicolaas Wasselaar Zinn
Geboorte	9 Maart 1838 Tulbagh, Kaapkolonie
Sterfte	15 November 1866 Beaufort-Wes, Kaapprovinsie
Kerkverband	Nederduits Gereformeerd
Gemeente(s)	Beaufort-Wes
Jare aktief	1864-1866
Kweekskool	Aberdeen

Mev. Marie Jane Zinn, gebore MacConachie, ds. Zinn se vrou, oorspronklik van Skotland.

Familieagtergrond

Die stamvader van die Zinn-familie wat in 1785 van Saxen Eysenbach in Duitsland na Suid-Afrika gekom het en vyf jaar later met Maria Sophia Schwiehting getrou het, was Johan Hendrik Zinn. Uit dié geslag is die jong ds. Zinn gebore. Hy het sy naam later jare deurgaans as net A. Zinn geteken en so staan dit ook in kerklike berigte. Uit die Tulbaghse doopregister blyk dit egter dat sy volle naam Albert Nicolaas Wasselaar was.

Hy was sy vader, H.A. Zinn, wat jare lank posmeester, openbare afslaer en vrederegter op Tulbagh was, se enigste kind. H.A. Zinn was jare lank diaken en toe ouderling van Tulbagh en was vir sy tyd 'n opgevoede en selfs geleerde man, hoog aangeskrewe in die samelewing, bekwaam en diep godsdienstig. 'n Broer van ds. Zinn se vader is in Maart 1866 deur pres. Marthinus Wessel Pretorius aangestel as ouditeur-generaal van die Zuid-Afrikaansche Republiek en het in dié hoedanigheid belangrike dienste in die grondlegging van die jong republiek gelewer. Omstreeks 1861 het die heer H.A. Zinn sy eerste vrou, ds. Zinn se moeder, verloor en die volgende jaar het hy weer getrou, maar dié huwelik was kinderloos.

Opleiding en huwelik

Die jong Albert het in 'n godsdienstige huis grootgeword en baie vroeg geroepe gevoel om 'n predikant te word. Daarom is hy in Julie 1856 op die ouderdom van 18 met die skip American na Europa. Hy het sy voorgraadse studie aan die Universiteit van Aberdeen in Skotland voltooi, waarna hy na Holland vertrek het om aan die Universiteit van Utrecht 'n geruime tyd in die teologie te studeer. Daarna is hy terug na Skotland om in Edinburg aan die Divinity Hall van die Skotse Kerk sy studie voort te sit. 'n Paar maande later is hy terug na sy vaderland en in Januarie 1864 in Kaapstad gelegitimeer. Enige maande lank het hy dienswerk in die gemeente St. Stephen's in Kaapstad verrig en ook verskeie preekbeurte in die Groot Kerk waargeneem. In September die volgende jaar is hy deur dr. Andrew Murray in die Groote Kerk in die eg verbind met Marie Jane MacConachie, die oudste dogter van George MacConachie van Orsett House, Essex, Engeland.

Na Beaufort-Wes

Die vakature wat met die aftrede van ds. Colin Fraser in die NG gemeente Beaufort-Wes ontstaan het, het sowat twee jaar geduur. In dié tyd het die gemeentelike en geestelike lewe baie skade gely. Met die aanvaarding van die Ordonnansie van 1843 het die goewerneur nie meer predikante na willekeur aangestel en verplaas nie, want nou het die NG Kerk vryheid van bestuur ontvang en dit het onder meer beteken dat daar in die vervolg vrye verkiesing van kerkraadslede en beroeping van predikante deur die breë of gekombineerde kerkraadsvergadering sou plaasvind. Die eerste sodanige vergadering in die geskiedenis van Beaufort-Wes se gemeente is onder voorsitterskap van die konsulent, ds. W.A. Krige van Victoria-Wes, gehou op 12 Januarie 1863 in die ou kerk om vir die eerste maal 'n leraar vir die gemeente te beroep. Daar was wel nog verskil van mening of hulle wel tot 'n beroeping kon oorgaan omdat hulle nog nie die goewerneur se goedkeuring verkry het nie. Toe die stemme oor dié toetsvraag staak, het die kerkraad dit raadsaam geag om liewer vir eers van die beroep af te sien. Later is sekerheid verkry en op 9 Maart 1863 het die tweede gekombineerde kerkraadsvergadering byeengekom en is vir die eerste keer in die geskiedenis van Beaufort-Wes 'n eie leraar beroep in die persoon van ds. Colin McKenzie Fraser, toe nog 'n teologiese kandidaat. Dié seun van ds. Fraser het egter die beroep bedank en was later jare lank die leraar op Philippolis. Hy is beroep vir 'n salaris van £400, waarvan die regering steeds £200 sou bydra. Staatstoelae het eers in 1875 opgehou.

Hierna is nie minder nie as vier onsuksesvolle beroepe uitgebring, onder meer die later bekende dr. Andrew Murray. Eers die sesde beroep op die jeugdige teologiese kandidaat Albert Zinn op 4 April 1864 het geslaag. In Julie 1864 hou hy sy afskeidspreek in die Groote Kerk in Kaapstad en enkele weke later vertrek hy na Beaufort-Wes, waar hy op 20 Augustus 1864 georden en bevestig is. Die volgende dag het hy sy intreepreek gelewer met die tekswoord: "En Hy het die evangelie van vrede kom verkondig aan julle wat ver was en aan dié wat naby was" (Ef. 2:17 1933-vertaling). Die gemeente se blydskap en dankbaarheid om, ná 'n vakature van twee jaar, weer 'n leraar te hê, was natuurlik groot. Die Maandagoggend het hy die eerste keer sitting in die kerkraadsvergadering ingeneem.

Dood en begrafnis

Beaufort-Wes se gemeente het dié gedenkteken op die kerkterrein opgerig ter nagedagtenis aan hul leraar. Die bewoording lui: "Sacred to the memory of Albert Zinn V.D.M. 9 March 1838, 15 November 1866." (VDM staan vir Verbi Dei Minister, oftewel prediker van Gods Woord.)

Ds. Zinn was van kleins af swak en tenger van gestel. Die veeleisende evangeliewerk was mettertyd vir hom te veel. Hy was besonder hardwerkend, toegewyd en ernstig en het homself nooit gespaar nie. Ná 'n besondere kort dienstydperk van net oor die twee jaar is hy hier op 15 November 1866 in die jeugdige ouderdom van 28 jaar oorlede. Die onmiddellike oorsaak van sy dood was 'n akute vorm van keelontstekeing waaraan hy etlike maande lank gely het. Sy laaste kerkraadsvergadering was op 2 Julie 1866. Hy moes kort daarna siek geword het. Toe die Ring in Oktober vir sy vergadering op Beaufort-Wes byeenkom, was sy stoel langs dié van ouderling C. Smith leeg. Blykbaar is die ergste toe nog nie verwag nie, want hy word in sy afwesigheid gekies as een van die lede van die Ringskommissie en kort voor sy dood is hy nog na Bethulie in die Suid-Vrystaat beroep. Kort hierna het sy siekte egter 'n skielike en onverwagte wending geneem.

Omtrent die plegtige begrafnis en teraardebestelling het De Kerkbode onder meer berig: "Sy begrafnis is baie goed bygewoon en ons weet nie of die deelneming van die inwoners ooit hartliker was nie. Die lede van die kerkraad dra die lyk van die huis na die kerk, gevolg deur die weduwee, wat ondersteun is deur die vriendelike arts van die oorledene, dr. S. Treadwell, die distriksgeneesheer; op haar volg mnr. en mej. MacConachie ('n swaer van die oorlede predikant en onderwyser op Beaufort), di. Fraser, John Turnbull (ook 'n Skotse predikant), W. Bramley en mej. Bramley, benewens 'n groot skare mense."

Die met swart omfloersde lykskis is voor die kansel geplaas in die stampvol kerkgebou. Ds. Rossouw (van Clanwilliam) het die verrigtinge gelei. Eerw. Turnbull van die Engelse Kerk, 'n intieme vriend van ds. Zinn, het in 'n treffende rede in Engels hulde gebring aan die ontslapene as mens, Christen en evangeliedienaar. Ds. Colin Fraser, ds. Zinn se voorganger, en eerw. Teske van die sendinggemeente het ook die woord gevoer. Ds. Zinn se stoflike oorskot rus vandag nog op die kerkgrond van die gemeente waar sy graftombe nou nog te sien is. As blyk van waardering vir sy toegewyde diens, het sy vriende 'n paar jaar ná sy dood 'n gedenksteen op sy graf laat aanbring met die inskripsie: "Die Graftombe is opgerigt door publieke Inteekening als een bewys van de liefde en achting waarin de overledene gehouden was te Beaufort gedurende zyne korte en getrouwe bediening door allen die zynen vroegen dood betreuren. Dood zynde spreekt hy nog."

Vrou en kind

Ds. Zinn is oorleef deur sy vrou en 'n suigeling, ook Marie Jane. Kort daarna het mev. Zinn en haar enigste kind teruggekeer na Engeland, waar sy in 1874 weer getroud is en in 1910 oorlede is. Die dogter van ds. Zinn het later met ene Hunt getrou. Al wat die samesteller van die gemeente Beaufort-Wes se 125-jaar-gedenkboek van haar geweet het, was dat sy in 1935 nog in Essex gewoon het. 'n Swaer van ds. Zinn, George MacConachie jr., het op Beaufort onderwys gegee van 1866 tot 1875.

Bronne

• (af) Smit, ds. A.P. 1945. Gedenkboek van die Nederduitse Gereformeerde Gemeente Beaufort-Wes (1820-1945). Beaufort-Wes: N.G. Kerkraad.