Bonaventure Hinwood

Bonaventure Hinwood (*12 Februarie 1930, Hillbrow - 8 September 2016, Pretoria) was ’n Katolieke priester en Afrikaanse digter. Hy is gebore as Edward Victor Hinwood, maar verwerf bekendheid as Bonaventure Hinwood. Hy maak ook van die skruiwersnaam Hewitt Visser gebruik. Hy is die eerste Suid-Afrikaner wat by die Ierse Provinsie van die Franciskaanse Orde in Pretoria wat die Kweekskool van die Katolieke Kerk in Suid-Afrika beman, aansluit. Hy is ook die eerste Suid-Afrikaner wat in Rome as Katolieke Priester georden word. As skrywer verwerf hy bekendheid vir sy religieuse skryfwerk en digkuns.

Lewe en werk

Vroeë lewe en herkoms

Edward Victor Hinwood is op 12 Februarie 1930 in Hillbrow in Johannesburg gebore. Hy is ’n Engelssprekende Katolieke priester wat gedigte in Afrikaans skryf. Sy laerskoolloopbaan ondergaan hy by Orange Grove Primary School en hy is by Highlands North High School in Johannesburg op hoërskool, waar hy in 1946 matrikuleer.

Reeds op skool stel hy belang in die biblioteekwese en word hy lid van die Skool- en Kinderbiblioteekafdeling van die Suid-Afrikaanse Biblioteekvereniging (SABV). In 1947 word hy aangestel as die eerste leerlingbibliotekaris by die Johannesburgse Openbare Biblioteek.

Dan studeer hy verder aan die Universiteit van die Witwatersrand en behaal in 1950 ’n B.A.-graad in Engels en Geskiedenis en in 1951 ’n B.A. Honneurs-graad in Geskiedenis. As student op Wits is hy medestigter van die Students’ Anglican Society. Terselfdertyd studeer hy Biblioteekkunde deur die SABV en word in 1952 ’n socius daarvan.

Roeping tot die Katolieke kerk

In 1972 behaal hy aan die Universiteit van Pretoria ’n M.Bibl.-graad in die biblioteekwese met ’n verhandeling oor The divisions of human knowledge in the writings of Saint Bonaventure. Hy word as Metodis gedoop en in die Anglikaanse Kerk aangeneem, maar soek in hierdie tyd groter geloofsekerheid, wat hy by die Katolieke Kerk vind. Hy word in Oktober 1951 in hierdie kerk opgeneem, waarna hy oortuig word van sy roeping as priester. Hy nader in 1953 die lede van die Ierse Provinsie van die Franciskaanse Orde in Pretoria, wat destyds die Katolieke Kweekskool in Pretoria beman het, en word die eerste Suid-Afrikaner wat by hulle aansluit. Soos gebruiklik, ruil hy sy eie voorname vir dié van ’n heilige, met name Bonaventure. Vir ’n jaar studeer hy aan die St. John Vianney Kweekskool in Pretoria en studeer dan verder vir drie jaar in Ierland en ses en ’n half jaar in Rome. In Julie 1960 word hy as priester in Rome georden.

Hy verwerf in 1963 sy doktorsgraad (SDL-graad) in die teologie by die Pontificium Athenaeum Antonianum, met ’n proefskrif in Latyn oor Race, the reflections of a theologian. In Januarie 1964 keer hy terug van oorsee as lid van die Orde van Franciskaanse Monnike en word aangestel as dosent aan die St. John Vianney Kweekskool in Pretoria, ’n betrekking wat hy tot met sy aftrede in 2000 beklee.

Betrokkenheid by die gemeenskap

Hy is vanaf 1964 hoof van die biblioteek by St. John Vianney Kweekskool in Pretoria en vir ’n paar jaar rondom 1970 dien hy op die redaksie van Suid-Afrikaanse Biblioteke.

Dwarsdeur sy loopbaan is hy aktief betrokke in die gemeenskap en op openbare liggame. Vanaf 1964 tree hy op as raadgewer in verband met godsdienstige sake by die Transvaalse Raad vir Uitvoerende Kunste (TRUK). By die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie is hy lid van die Advieskomitee vir Godsdienstige Programme. Verder dien hy op die dagbestuur van die Southern African Council for Theological Education, die Dogmatologiese Werkgemeenskap van Suidelike Afrika en die Catholic Theological Society of Southern Africa. Hy word later ook aangestel as provinsiale sekretaris van die Fransiskaners in Suidelike Afrika. Sedert 1980 dien hy ook as raadslid op die Raad van die Suid-Afrikaanse Instituut vir Biblioteek- en Inligtingkunde.

Hy is ook sewe jaar lank (tot met 1971) die Katolieke studenteleraar by die Universiteit van Pretoria en gee in hierdie tyd as gaslektor klas vir die Universiteit se Departement Drama. Vanaf 2000 tot en met die begin van 2006 is hy gemeentepriester van die Katolieke Kerk Sint Pius X in Waterkloof, Pretoria en in dieselfde tyd is hy weer Katolieke studentekapelaan by die Universiteit van Pretoria.  Sedertdien bly en werk hy by Santa Sophia, die Franciskaanse akademiese klooster langs die kweekskool in Waterkloof.

Hy lees Latyn vlot en het sy tesis vir sy doktorsgraad in hierdie taal geskryf, terwyl hy ook Engels, Afrikaans, Italiaans, Vlaams, Nederlands, Frans en Duits magtig is. Vanaf skooldae het hy ’n aktiewe belangstelling in die teater en neem deel aan verskeie produksies in hierdie tyd en op universiteit, soms tot soveel as agt produksies per jaar. In 1973 vertolk hy ’n rol in die rolprent Aanslag op Kariba.

Skryfwerk

Digkuns

Hy publiseer van 1966 gedigte in Tydskrif vir Letterkunde, Wurm, Standpunte en Rooi Rose en in hierdie jaar sluit hy by die nuwe digterskring in Pretoria aan. Engelse gedigte van hom verskyn sedert sy studentedae ook in talle tydskrifte.

Sy eerste digbundel, Smeulvuur verskyn onder die skuilnaam Hewitt Visser (sy moeder se nooiensvan was Visser). Vanaf sy tweede bundel publiseer hy egter onder sy eie naam. Sy debuutbundel bevat drie afdelings, waar die eerste religieuse verse bevat en besin word oor die gesprek met God, die wisselspel tussen sonde en offerande en die daaglikse opneem van die kruis in God se diens. Religie is ook onderliggend aan die gedigte in die ander afdelings, hoewel die primêre temas van die gedigte meer aards is, soos reis, lewe in Suid-Afrika en selfs erotiek. Dit is veral die korter gedigte wat groot trefkrag het.

Sonvis is ’n bundel waar daar ’n sterk ingesteldheid is op lig en die soeke na sin. Die lig van die son gaan dan natuurlik oor na die mistieke Lig en die mistieke en godsdienstige staan sentraal in hierdie bundel. Water en die see (terugverwysend na die “vis” in die titel) speel ook ’n groot rol in hierdie gedigte.

Soenoffer bevat weereens hoofsaaklik godsdienstige gedigte in gelykenis en allegorie vorm. Die vyf afdelings is genommer Een, Twee, Veel, Almal, Geheel, waar daar dus gevorder word vanaf die begin tot by die oneindige. In Een behandel hy God, die enige en oneindigende, in Twee behandel hy die liefde tussen mense, terwyl Veel politieke kommentaar lewer, dikwels op satiriese wyse. Die laaste twee afdelings bevat gedigte oor die natuur en skepping, met water as reinigingsmiddel wat as simbool oorheers.

Serafyn word in vier afdelings verdeel. Afdeling een bevat gedigte oor die Bybelse verlossingsgeskiedenis, wat hy aktualiseer en deurtrek na kontemporêre Suid-Afrikaanse omstandighede. Deurskyning is die titel van afdeling twee, wat besin oor die goddelike openbaring in alledaagse verskynsels en situasies, waarna Uitbeelding gedigte lewer met perspektiewe op insidente uit persoonlike lewenservaring. Die bundel word afgesluit met ’n keur uit reeds gepubliseerde gedigte.

Seevlak tot savanna se titel verbind die land en see en die bundel bevat dan ook ’n groot aantal natuurgedigte.

Safari bevat onder andere ’n aantal reisgedigte, met die titel wat ook die reis na God suggereer.

In die bundel Sover verduidelik hy waarom al sy digbundels die klanke ‘s’ en ‘f’ bevat en hoekom hy by voorkeur vir Afrikaans dig. Die bundel word in agt afdelings verdeel, met sy broer Lionel se skilderye wat sommige gedigte illustreer.

Sy gedigte word in verskeie versamelbundels opgeneem, insluitende Groot verseboek, Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte en Honderd jaar later.

Religieuse skryfwerk

Op religieuse gebied publiseer hy ook ’n aantal werke. Vir hoofsaaklik Katolieke gebruik vertaal hy Psalms en lofgesange in Afrikaans in vloeiende heffingsverse. Elize Botha is vol lof vir hierdie vertaling en beskou dit as “’n ervaring van tydloosheid in die eietydse taalvorm”.

’n Keur uit sy radiopreke word in Afrikaans vertaal en in 1984 as Gee ons vandag uitgegee.

In 1968 gee hy ’n tweetalige Afrikaans-Engels gesangboek, Exultate uit, waar baie van die Afrikaanse gesange self deur hom vertaal en geskryf word. Hierdie bundel word in 1974 opgevolg met die soortgelyke Exultate II.

Dan skryf hy ’n hele paar bundels waarin hy geloofsvrae van lidmate beantwoord, insluitende Answers to your questions, More answers to your questions, Further questions answered en Later answers.

Hy besin ook oor die kerk se siening oor die lotgevalle van nie-Christene in die boek What about the others? Theoretical reflections on non-Christian religions.

Sy teologiese artikels verskyn in Engels in ’n verskeidenheid tydskrifte en boeke en vanaf 1979 tot 1983 behartig hy ook gereelde teologiese artikels in Afrikaans vir Tydskrif vir Geesteswetenskappe.

 Eerbewyse

Op 6 November 2013 word by ’n plegtige geleentheid die Pouslike eer Pro Ecclesiae Et Pontifice aan hom toegeken in erkenning van sy jarelange toegewyde betrokkenheid by die St. John Vianney Seminarium

Publikasies

Werke uit sy pen sluit in:

Jaar	Publikasies
	Poësie
1981	Smeulvuur (Hewitt Visser)
1988	Sonvis
1991	Soenoffer
2004	Serafyn
2007	Afskynsels
2008	Seevlak tot savanna
2009	Safari
2015	Sover
	Religie
s.j.	Answers to your questions
1964	Race: the reflections of a theologian
1974	Exultate II
1977	What about the others? Theoretical reflections on non-Christian religions
1983	Further questions answered
	More answers to your questions
1984	Gee ons vandag: oordenkinge vir elke dag
1991	Later answers
1993	Psalms en lofgesange

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652–2004. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria  Eerste uitgawe 2005
• Nienaber, P.J., Roodt, P.H. en Snyman, N.J. (samestellers) Digters en digkuns. Perskor-Uitgewers Kaapstad Vyfde uitgawe Sewende druk 2007

Tydskrifte en koerante

• Botha, Elize. By die bekendstelling van Bonaventure Hinwood, OFM, ‘Psalms en lofgesange’, 21 September 1993. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 31 no. 4, November 1993
• De Vries, Anastasia. Digter, priester en méns. Rapport, 9 Desember 2007
• Jackson, Neels. Om te dig is ander vorm van bedien. Beeld, 26 Oktober 2007
• Marais, Johann Lodewyk. Afrikaanse psalms vir Katolieke Kerk. Afrikaans Vandag. November 1993
• Marais, Johann Lodewyk. In gesprek met Bonaventure Hinwood. Ensovoort. Jaargang 6 no. 1 1994
• Uys, Marinda. Begin én eindig op knieë. Die Transvaler, 3 Mei 1988

Internet

• De Vries, Anastasie Rapport: http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2007/12/07/RU/1/bonaventure.html
• Eie korrespondent Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1993/09/09/4/22.html
• Jackson, Neels Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1993/09/9/11/17.html
• Jackson, Neels Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1993/09/14/4/6.html
• Jackson, Neels Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2004/08/04/S2/02/01.html Geargiveer 12 Junie 2009 op Wayback Machine
• Jackson, Neels Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2007/10/27/B1/25/tnjhinwood.html
• Van Zyl, Sylvia Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2009/08/18/TN/3/1908bonaventure.html^{[dooie skakel]}

Ongepubliseerde dokumente

• Hinwood, Bonaventure. Lewenskets. Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein.